Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 1078/17

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

E. F., J. F. (1)

E. F. została oskarżona o to, że:

3)  w okresie od 3 marca 2015 do 8 lipca 2016 roku w G. działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wspólnie i w porozumieniu z J. F. (1) w dniu 3.03.2016 roku zawarła z B. K. (1) umowę pożyczki gotówkowej nr (...) w kwocie 99 990,91 złotych wprowadzając w błąd co do możliwości i zamiaru spłaty tego zadłużenia w ustalonych miesięcznych ratach i nie spłaciła żadnej raty czym doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 99 990,91 złotych na szkodę B. K. (1)

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

4)  w okresie 20 marca 2015 do 8 lipca 2016 roku w G. działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wspólnie i w porozumieniu z J. F. (1) w dniu 20.03.2016 roku zawarła z B. K. (1) umowę pożyczki gotówkowej nr (...) w kwocie 110 000 złotych wprowadzając w błąd co do możliwości i zamiaru spłaty tego zadłużenia w ustalonych miesięcznych ratach i nie spłaciła żadnej raty czym doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 99 990,91 złotych na szkodę B. K. (1)

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

J. F. (1) został oskarżony o to, że:

3)  w okresie od 3 marca 2015 do 8 lipca 2016 roku w G. działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wspólnie i w porozumieniu z E. F. w dniu 3.03.2016 roku zawarł z B. K. (1) umowę pożyczki gotówkowej nr (...) w kwocie 99 990,91 złotych wprowadzając w błąd co do możliwości i zamiaru spłaty tego zadłużenia w ustalonych miesięcznych ratach i nie spłacił żadnej raty czym doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 99 990,91 złotych na szkodę B. K. (1)

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

4)  w okresie 20 marca 2015 do 8 lipca 2016 roku w G. działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wspólnie i w porozumieniu z E. F. w dniu 20.03.2016 roku zawarł z B. K. (1) umowę pożyczki gotówkowej nr (...) w kwocie 110 000 złotych wprowadzając w błąd co do możliwości i zamiaru spłaty tego zadłużenia w ustalonych miesięcznych ratach i nie spłacił żadnej raty czym doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 99 990,91 złotych na szkodę B. K. (1)

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

J. F. (1) wraz z bratem od wielu lat prowadził działalność gospodarczą (...) s.c. , w G., polegającą na produkcji wyrobów i elementów gumowych. Działalność początkowo działała bardzo prężnie, przynosiła spore dochody. E. F. jest żoną J. F. (1), nie prowadziła tej działalności gospodarczej.

W pewnym okresie oskarżony zaczął tracić płynność finansową, musiał posiłkować się kredytami. Toczyły się przeciwko niemu postępowania egzekucyjne. Zdarzało mu się zalegać z płatnościami. Kiedy nie miał już dalszej zdolności kredytowej, zwrócił się do pokrzywdzonego B. K. (1), który był synem jego znajomego - I. K., aby pożyczył mu pieniądze, które miały pomóc w kontynuowaniu działalności, między innymi w zakupie surowca pod spływające zamówienia.

Ojciec pokrzywdzonego miał wiedzę o tym, że oskarżony nie może już wziąć pożyczek w bankach z uwagi na brak zdolności kredytowej a także zdawał sobie sprawę, że dom obciążony jest hipoteką.

Pokrzywdzony zgodził się pomóc oskarżonym i już w 2013 roku strony zawarły pierwszą umowę pożyczki na kwotę 30 000 zł, następnie na kwotę 50 000 zł a w 2014 r. kolejną pożyczkę w kwocie 50 000 zł. Pieniądze zwracał regularnie w miesięcznych ratach, których wysokość była określana przez pokrzywdzonego.

wyjaśnienia oskarżonego J. F. (1)

89-90v, 331-332v, 337-338, 358-359, 402v-403, 615-616, 667v-668

zeznania świadka B. K. (1)

6-7, 292-293, 403v-405, 717v-718

kopie umów pożyczek z lat 2013-2014

629-631

informacje od komorników sądowych

23

protokół oględzin akt komorniczych wraz z

26-27

protokoły oględzin akt SR w G. (...), akt komorniczych (...) z załącznikami

102-236

zeznania świadka I. K.

264-265, 405-405v, 667-668

podatkowa księga przychodów i rozchodów

333

wyjaśnienia oskarżonej E. F.

85-86, 334-335, 616-617, 667v-668

Po raz kolejny oskarżony zwrócił się do pokrzywdzonego o pomoc finansową w 2015 r. W dniu 3 marca 2015 r. strony tj. J. F. (1) i B. K. (1) zawarły umowę pożyczki na kwotę 99 990,91 zł, zaś 20 marca 2015 r. na kwotę 110 000 zł. E. F. nie podpisała tych umów w dniu ich zawarcia tylko w pewien czas później, gdy zażądał tego jako dodatkowego zabezpieczenia pokrzywdzony.

B. K. (1) zaciągnął w tym celu kredyt konsolidacyjny nr (...) w (...) Bank S.A. Kredyt został uruchomiony w dniu 27 lutego 2015 r. zgodnie z dyspozycją pokrzywdzonego w ten sposób, że 24 800 zł zostało przelane na inny rachunek B. K. (1) w tym banku, spłacono zobowiązania kredytowe z tytułu karty kredytowej w kwocie 3 875,98 zł, innego kredytu w tym banku w kwocie 1 727 zł a także zobowiązanie z tytułu kredytu niecelowego oraz studenckiego w banku (...) S.A. w wysokości 57 799 zł.

Z powyższego wynika zatem, że B. K. (1), wbrew temu co twierdził, nie przekazał kwoty 99 990,91 zł oskarżonym do ręki. Kwota ta została rozdysponowana przez niego w sposób wskazany powyżej.

B. K. (1) mailowo poinformował oskarżonego, że dokonał częściowej przedterminowej spłaty innej pożyczki w (...) Bank S.A. w dniu 2 kwietnia 2015 r. (a zatem krótko po zawarciu przedmiotowych umów pożyczek) w kwocie 35 000 zł. Informował go jednocześnie o wysokości raty, na którą składać miała się rata kapitałowa oraz koszty prowizji za częściową przedterminową spłatę.

Oskarżony otrzymał pewną kwotę od pokrzywdzonego, jednak w obecnej chwili nie sposób ustalić jaka do była dokładnie kwota. Dzięki pożyczonym pieniądzom oskarżony mógł jednak kontynuować bieżącą działalność i dokonywać comiesięcznych spłat na rzecz pokrzywdzonego w powiększonej wysokości z uwagi na "dobranie" kolejnej gotówki. Oskarżeni już w marcu 2015 roku rozpoczęli spłacanie większych miesięcznych kwot na rzecz pokrzywdzonego.

W czasie powyższych transakcji oskarżeni byli właścicielami dużego domu, działek, samochodu a także wciąż działającej firmy wraz ze wszelkimi urządzeniami i maszynami. Na nieruchomości ciążyła hipoteka.

kopie umów z dnia 3.03.2015 r. oraz 20.03.2015 r.

4-5

informacja z A. Bank (...)A,

447-449v

informacja mailowa

360

wydruki ksiąg wieczystych

52-57

informacja z ZUS

58-58v

umowy pożyczki bez podpisu oskarżonej

91-92

potwierdzenia wpłat gotówkowych i przelewów

93-95, 340-349, 361-371

harmonogram spłat kredytu w A. Bank

412-412v 414

zeznania świadka T. Ż.

452v-453

zeznania świadka M. W.

453, 668

zeznania świadka M. B.

453-453v, 668

informacja z S.- Serwis i (...)

466, 479, 668

wyjaśnienia oskarżonych

karty jak powyżej

wydruki ksiąg wieczystych KW nr (...)

672-691

W dniu 1 lipca 2015 r. (...) dla Firm”, sprzedawca prądu do zakładu produkcyjnego prowadzonego przez oskarżonego, wystawił fakturę na omyłkowo – znacznie zawyżoną kwotę 29 800,12 zł. Oskarżony z oczywistych względów nie dysponował taką gotówką, rachunku nie zapłacił i starał się reklamować tę fakturę. Zanim jednak doszło do wyjaśnienia tej pomyłki, dostawy prądu zostały wstrzymane a produkcja w firmie stanęła z dnia na dzień. W związku z tym oskarżony znalazł się w dramatycznej sytuacji finansowej, nie mógł zapłacić pracownikom należnego wynagrodzenia, więc ludzie odeszli z pracy, kontrahenci wycofali się z zamówień. Korekta faktury nastąpiła dopiero w listopadzie 2015 r.

Oskarżony nie posiadał innych źródeł dochodu. Wierzyciele zaczęli kierować kolejne wnioski egzekucyjne przeciwko oskarżonym bądź oskarżonemu.

Główną przyczyną niewywiązania się z oskarżonych z zaciągniętego zobowiązania było właśnie powyższe wyłączenie prądu. W okresie zawierania przedmiotowych pożyczek oskarżony wprawdzie borykał się z trudnościami finansowymi i nie regulował terminowo swoich niektórych zobowiązań, to jednak nadal miał zdolność zaciągania dalszych zobowiązań do kwoty 31 765,21 zł .

informacja o rozliczeniu finansowym

277-279

wyjaśnienia oskarżonych

karty jak powyżej

informacja z (...) dla Firm

285-288, 339, 353

opinia biegłego sądowego R. K. wraz z opiniami uzupełniającymi i załącznikami

506-544, 642-646, 709

dalsze informacje od Komorników Sądowych

573-575

informacja z banków (...) S.A., (...) Bank (...) S.A., (...) Bank S.A.

576-592, 603-605, 608-609

B. K. (1) pozwał oskarżonych oraz D. F. zapłatę z tytułu poprzedniej pożyczki. Pozwał ich również o zapłatę kwoty 117 263,01 zł z tytułu pożyczki zaciągniętej w dniu 20 marca 2015 r. Pozwani - oskarżeni zawarli z pokrzywdzonym w tej sprawie ugodę, na mocy której zobowiązali się do zapłaty tej kwoty wraz z odsetkami.

Aby jakoś ratować sytuację i rozliczyć się ze swoich zobowiązań - również wobec pokrzywdzonego B. K. (1) - oskarżeni wystawili swój dom przy ul. (...) w G. na sprzedaż. Początkowo wystawiali go za znacznie wyższą cenę, jednak ostatecznie udało im się go sprzedać dopiero 8 maja 2017 r. za cenę 450 000 zł. Z uzyskanej kwoty przelali na rzecz B. K. (1) kwotę 95 700 zł. Wierzyciel zaliczył tą kwotę na poczet zobowiązań wynikających ze spraw (...) w kwocie 43 700 zł oraz (...) w kwocie 52 000 zł.

Oskarżeni w dniu 10 maja 2017 r. uznali dług w wysokości 93 993,65 zł i poddali się również egzekucji wprost z aktu notarialnego.

W toku egzekucji przeciwko E. F. dokonano zajęcia jej świadczenia emerytalnego, z którego potrącana jest kwota około 300 zł miesięcznie na poczet wierzytelności wobec B. K. (1).

protokół oględzin akt sprawy SR w G. (...) z załącznikami

29-45v

kopia pozwu

280-282

kopia ugody w sprawie Sądu Okręgowego w (...)w sprawie (...)

295

akt notarialny Repertorium (...)

296-303

potwierdzenia przelewu kwoty 95700 zł

305-306

akt notarialny Repertorium (...)

399-400

pismo pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

(...)

informacja z biura nieruchomości

695

Oskarżeni nie byli nigdy karalni sądownie.

karty karne

74-75, 662-663

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

E. F., J. F. (1)

jak w a/o

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Za nieudowodniony Sąd uznał fakt, jakoby oskarżeni wprowadzili w błąd pokrzywdzonego co do zamiaru spłaty zaciągniętych zobowiązań.

Tym samym za nieudowodniony uznano fakt, aby oskarżeni już w dacie zawierania przedmiotowych pożyczek z marca 2015 r. mieli zamiar doprowadzenia go do niekorzystnego rozporządzenia jego mieniem.

zeznania pokrzywdzonego

6-7, 292-293, 403v-405, 717v-718

OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

akt notarialny Repertorium A nr (...)

dokument sporządzony przez notariusza, niekwestionowany przez strony

akt notarialny Repertorium A nr (...)

dokument sporządzony przez notariusza, niekwestionowany przez strony

dalsze informacje od Komorników Sądowych

wiarygodne, albowiem udzielone zostały przez właściwe organy postępowania egzekucyjnego, nie były również przez strony kwestionowane

harmonogram spłat kredytu w A. Bank

Niekwestionowany przez żadną ze stron

informacja z A. Bank (...)A,

informacja przekazana przez upoważnionego pracownika banku, której żadna ze stron nie kwestionowała

informacja mailowa

wydruk wiadomości przesłanej do oskarżonego w formie mailowej, wiarygodności której nikt nie kwestionował

informacja o rozliczeniu finansowym

przekazana przez sprzedawcę energii, nie było podstaw aby ją kwestionować

informacja z banków (...) S.A., (...) Bank (...) S.A., (...) Bank S.A.

informacje przekazane przez upoważnionych pracowników banku, których żadna ze stron nie kwestionowała

informacja z biura nieruchomości

udzielona przez przedstawiciela biura nieruchomości, nie budziła zastrzeżeń sądu

informacja z (...) dla Firm

przekazana przez sprzedawcę energii, nie było podstaw aby ją kwestionować

informacja z S.- Serwis i (...)

Niekwestionowana przez strony

informacja z ZUS

nie była przez nikogo kwestionowana

informacje od komorników sądowych

wiarygodne, albowiem udzielone zostały przez właściwe organy postępowania egzekucyjnego, nie były również przez strony kwestionowane

karty karne

dokumenty urzędowe, stanowiące informację z krajowego rejestru karnego

kopia pozwu

niekwestionowana przez strony

kopia ugody w sprawie Sądu Okręgowego w Toruniu w sprawie (...)

jak wyżej

kopie umów pożyczek z lat 2013-2014

dokumenty prywatne stanowiące dowód wcześniejszego zawierania przez strony umów pożyczek, których treści ostatecznie nikt nie zakwestionował

kopie umów z dnia 3.03.2015 r. oraz 20.03.2015 r.

przedmiotowe umowy same w sobie jako dokumenty prywatne były wiarygodne, zarówno pokrzywdzony jak i oskarżeni zgodnie przyznawali, że tej treści umowy podpisali. W ocenie Sądu jednak kwestia wypłaty konkretnych kwot wskazanych w tych pożyczkach nie była już tak jednoznaczna, o czym będzie mowa w dalszych częściach niniejszego uzasadnienia.

opinia biegłego sądowego R. K. wraz z opiniami uzupełniającymi i załącznikami

opinia biegłego sądowego z dziedziny rachunkowości, uzupełniona następnie zgodnie z postanowieniem sądu w tym przedmiocie, była w pełni wiarygodna, albowiem była jasna, spójna, wyczerpująca a nadto została sporządzona przez specjalistę dysponującego szeroką wiedzą i doświadczeniem zawodowym w zakresie będącym przedmiotem opinii. Biegły w precyzyjny i kategoryczny sposób sformułował wnioski końcowe odpowiadając na wszystkie pytania postawione przez sąd. Biegły swoją opinię sporządził na podstawie wnikliwej analizy akt sprawy i załączonych do nich dokumentów i informacji. Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania wiarygodności czy też poprawności wniosków wypływającej z tej opinii. W konsekwencji Sąd oparł się w całości na tej opinii i posiłkował się nią ustalając kondycję finansową oskarżonych i ich zdolność do zaciągania dalszych zobowiązań w okresie objętym zarzutami aktu oskarżenia.

pismo pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

dokument prywatny, stanowiący oświadczenie pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, w którym informował komornika o sposobie zarachowania przez niego wpłaty dokonanej przez oskarżonych po sprzedaży domu

podatkowa księga przychodów i rozchodów

dokument nie był przez nikogo kwestionowany

potwierdzenia przelewu kwoty 95700 zł

żadna ze stron nie zakwestionowała również tego dowodu

potwierdzenia wpłat gotówkowych i przelewów

same potwierdzenia wpłat poszczególnych rat przez oskarżonych również nie budziły żadnych wątpliwości, oskarżyciel posiłkowy ich nie kwestionował, wskazując jednakże że inaczej je rozliczał, niż wyobrażali sobie oskarżeni uiszczając te kwoty - jak wynikało z ich stanowiska w niniejszym postępowaniu.

protokół oględzin akt komorniczych wraz z

sporządzony przez upoważnionego funkcjonariusza Policji, niekwestionowany przez strony

protokół oględzin akt sprawy SR w G. (...) z załącznikami

jak wyżej

umowy pożyczki bez podpisu oskarżonej

wiarygodne, albowiem sam oskarżyciel posiłkowy przyznał, że początkowo oskarżona E. F. nie złożyła podpisu na umowach, a uczyniła to w pewien czas później - na jego wyraźną prośbę

wydruki ksiąg wieczystych KW nr (...)

wydruki z urzędowego rejestru ksiąg wieczystych, których nikt nie podważał

wyjaśnienia oskarżonego J. F. (1)

Sąd doszedł do przekonania, że wyjaśnienia oskarżonego były w zasadzie i w przeważającej części wiarygodne. Były one przekonujące, albowiem oskarżony w szczery, spójny, konsekwentny sposób przedstawiał jak wyglądały relacje pomiędzy nim a pokrzywdzonym, nie kwestionował faktu pożyczania od niego pieniędzy, nie kwestionował również tego, że tych zobowiązań nie spłacił w całości. Oskarżony utrzymywał, że biorąc kolejną pożyczkę od B. K. (1) absolutnie nie miał zamiaru oszukania go, liczył, że i tą pożyczkę będzie w stanie normalnie spłacać, nie wprowadzał go w błąd, albowiem pokrzywdzony zdawał sobie doskonale sprawę z tego, że jego kondycja finansowa nie jest najlepsza, skoro pożycza pieniądze od niego a nie w banku. Prawdziwe również w ocenie Sądu było twierdzenie oskarżonego, że z przedmiotowych umów pożyczek (z marca 2015 r.) otrzymał na rękę znacznie mniej, gdyż pozostała ich część została przeznaczona między innymi na spłatę wcześniej zaciągniętych u pokrzywdzonego zobowiązań. Oskarżony utrzymywał, że po podpisaniu tych umów w marcu 2015 r. wpłacał do pokrzywdzonego większe kwoty rat, gdyż były one właśnie powiększone o należności z tytułu nowych umów i tylko dlatego, że w lipcu 2015 r. wyłączono w firmie prąd, zaprzestał kolejnych spłat, bo po prostu nie miał z czego płacić. Sąd doszedł do przekonania, że tak w istocie było, czego potwierdzeniem jest opinia biegłego R. K. wraz z opiniami uzupełniającymi.

Wyjaśnienia oskarżonego korespondowały w tym zakresie ponadto z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie w tym w szczególności z potwierdzeniami dokonywania wpłat, przelewów a także w szczególności z informacją udzieloną przez (...) Bank S.A, z której jasno wynikała dyspozycja wypłaty kwoty kredytu nie w formie gotówkowej a polegała na dokonaniu spłat innych zobowiązań oraz przelewu pozostałej kwoty na konto B. K. (1). Sąd nie znalazł podstaw aby kwestionować taki właśnie przebieg wydarzeń jaki podawał oskarżony, choć zupełnie inaczej przedstawiał go pokrzywdzony.

wyjaśnienia oskarżonej E. F.

z tych samych względów sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej, również jej wyjaśnienia były jasne, szczere, spontaniczne i konsekwentne a nadto znajdowały potwierdzenie w pozostałym materialne dowodowym. Oskarżona nie kwestionowała faktu, że pożyczali wraz z mężem pieniądze od B. K. (1). W przekonujący sposób jednak wskazała, że nie mieli wcale zamiaru oszukania go, dokonywali kolejnych spłat bądź poprzez wpłaty gotówkowe w oddziale banku bądź z konta matki, gdyż ich konta były zablokowane. Wyjaśnienia oskarżonej korespondowały ze zgromadzonymi w sprawie pozostałymi wiarygodnymi dowodami i Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić im tego waloru.

zeznania świadka B. K. (1)

zeznania pokrzywdzonego były w części wiarygodne co do tego, że pożyczał oskarżonym pieniądze, zaś ci w pewnym momencie zaprzestali spłacania tych zobowiązań. Okoliczność ta była w zasadzie bezsporna i sami oskarżeni to przyznawali. Jednak należało wskazać, że w zakresie, w którym świadek podawał okoliczności dotyczące zawarcia umowy pożyczek w marcu 2015 r. jego zeznania nie korelowały już z pozostałym materiałem dowodowym. Świadek zeznał, że J. F. (2) to jego początkowo prosił o pożyczkę a on odesłał go i niejako skontaktował ze swoim synem B. K. (2), który był lepiej sytuowany finansowo. Jednak w toku postępowania ustalono, że oskarżony już w 2013 roku pożyczał pieniądze od B., zatem wersja prezentowana przez tego świadka, że to on w 2015 roku skojarzył dopiero te strony ze sobą, nie mogła polegać na prawdzie.

zeznania świadka M. B.

zeznania były jasne, spójne i konsekwentne, świadek jest osobą obcą w stosunku do stron i przedstawiał jedynie obiektywne fakty dotyczące zamówień i współpracy z firmą oskarżonego. Sąd nie znalazł podstaw, aby kwestionować te zeznania.

zeznania świadka M. W.

zeznania były jasne, spójne i konsekwentne, świadek jest osobą obcą w stosunku do stron i przedstawiał jedynie obiektywne fakty dotyczące zamówień i współpracy z firmą oskarżonego. Sąd nie znalazł podstaw, aby kwestionować te zeznania.

zeznania świadka T. Ż.

zeznania były jasne, spójne i konsekwentne, świadek jest osobą obcą w stosunku do stron i przedstawiał jedynie obiektywne fakty dotyczące zamówień i współpracy z firmą oskarżonego. Sąd nie znalazł podstaw, aby kwestionować te zeznania.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.2.1

zeznania świadka B. K. (1)

Sąd doszedł do przekonania, że zeznania pokrzywdzonego w zakresie, w którym podawał on, że nie zdawał sobie sprawy ze złej kondycji finansowej oskarżonego nie były wiarygodne, albowiem jest to sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Należy bowiem stwierdzić, że każdy dorosły, racjonalnie myślący człowiek w podobnej sytuacji z pewnością powziąłby taką właśnie wątpliwość co do kłopotów finansowych osoby proszącej taką pożyczkę. Pokrzywdzony twierdził, że znał oskarżonych z poprzednich lat i uznawał ich za osoby majętne. Trudno zatem znaleźć wytłumaczenie dla szukania przez oskarżonego źródeł finansowania jego działalności gospodarczej poprzez pożyczki u znajomych - inne niż kłopoty z płynnością finansową i brak zdolności kredytowej. Regułą przecież jest, że prężnie działająca firma nie musi korzystać z pomocy rodziny czy znajomych, a nawet jeśli jest taka potrzeba, to w pierwszej kolejności udaje się do banku po pożyczkę bądź kredyt. Dopiero, gdy banki odmawiają udzielania kredytów, gdy zdolność kredytowa jest niewystarczająca lub w ogóle jej brak, w dalszej kolejności dopiero następuje zazwyczaj poszukiwanie innych źródeł, tak jak miało to miejsce w niniejszej sprawie. Tłumaczenie pokrzywdzonego, że nie zadawał sobie pytania - dlaczego państwo F. nie udadzą się do banku, w ocenie sądu nie było zatem wiarygodne i było ukierunkowane na obciążenie oskarżonych. B. K. (1) twierdził, że oskarżeni wprowadzili go w błąd co do możliwości i zamiaru spłaty udzielonych pożyczek a następnie nie spłacili ani złotówki z tych kwot. W świetle pozostałych, wiarygodnych dowodów, twierdzenie to należało uznać za niewiarygodne. Zarówno bowiem z dotychczasowej współpracy pomiędzy stronami, jak i wyjaśnień oskarżonych a także opinii biegłego wynikało, że mieli oni w dalszym ciągu zdolność do zaciągania zobowiązań, zaś zwiększone po marcu 2015 r. kwoty wpłacanych co miesiąc rat, wskazują jasno na to, że spłacali oni również zobowiązania z tytułu nowo wziętych pożyczek.

Pokrzywdzony utrzymywał podczas przesłuchania na rozprawie w dniu 21 maja 2021 r., że przekazał całe kwoty z tych pożyczek (czyli dwa razy po około 100 tys złotych) do ręki oskarżonym. Zapytany o ustosunkowanie się do informacji z (...) Bank S.A. na k. 447-449 akt, z której wynikało, że dyspozycja wypłaty kwoty kredytu była jednak inna, pokrzywdzony odparł, że nie pamięta. Należało zatem uznać, że w powyższym zakresie zeznania pokrzywdzonego nie odzwierciedlają rzeczywistego przebiegu tych transakcji i nie można na ich podstawie czynić ustaleń stanu faktycznego.

W świetle powyższego, w ocenie Sądu, choć z pewnością B. K. (1) z uwagi na niespłacenie przez oskarżonych całości ich zobowiązań może czuć się "oszukanym" to jednak jest to jego wysoce subiektywne odczucie, nie znajdujące potwierdzenia w materiale dowodowym.

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

3.5. Uniewinnienie

J. F. (1)

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Przestępstwo oszustwa stypizowane w art. 286 § 1 kk popełnia ten kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.

Nie każde doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem stanowi oszustwo. To ostatnie zachodzi tylko wtedy, kiedy sprawca działał w określony sposób, mianowicie wprowadzając w błąd, wyzyskując błąd lub wyzyskując niezdolność pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania (por. Kardas, O wzajemnych relacjach, s. 20). Takie ujęcie wskazuje, że omawiany czyn można popełnić wyłącznie przez działanie. Wprowadzenie w błąd polega na podjęciu przez sprawcę podstępnych zabiegów prowadzących do wywołania u pokrzywdzonego mylnego wyobrażenia o rzeczywistości. Ta postać oszustwa nazywana bywa „oszustwem czynnym” (por. Michalski [w:] Wąsek, Zawłocki II, s. 1133).Stronę podmiotową oszustwa z § 1 stanowi zamiar bezpośredni. Jest to przestępstwo kierunkowe („w celu osiągnięcia korzyści majątkowej”).

Podstawowym kryterium rozgraniczającym oszustwo od niewywiązania się ze zobowiązania o charakterze cywilno-prawnym jest istnienie w chwili zawierania umowy wymaganego przez przepis karny zamiaru bezpośredniego o szczególnym zabarwieniu. Nie każda przecież, nawet nierzetelna realizacja stosunku zobowiązaniowego oznacza automatycznie zrealizowanie znamion oszustwa.

Przy ocenie prawnokarnej zachowań wynikających z umowy, tylko przez całościową, kompleksową ocenę wszystkich okoliczności dotyczących zawarcia przedmiotowej transakcji, zachowania się oskarżonego przed i po zawarciu umowy, możliwości finansowych i stosunku do kontrahenta w związku z upływem terminu płatności, można wysnuć poprawne wnioski, czy mamy do czynienia z oszustwem, czy tylko z niekaralnym niedotrzymaniem warunków umowy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 28 marca 2018 r., II AKa 14/18).

Przypisanie przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. wiąże się z wykazaniem, że sprawca obejmował swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim kierunkowym wprowadzenie w błąd innej osoby oraz to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Musi to zostać udowodnione ponad wszelką wątpliwość.

Truizmem pozostaje teza, że nie każde niewywiązanie się przez kontrahenta w obrocie gospodarczym z wcześniej zaciągniętego zobowiązania należy uznawać za oszustwo w rozumieniu art. 286 § 1 k.k. Nie zawsze niewykonanie zawartej umowy rodzące odpowiedzialność cywilnoprawną uzasadnia pociągnięcie nierzetelnego kontrahenta do odpowiedzialności karnej. Aby móc przypisać komuś popełnienie przestępstwa oszustwa, niezbędne jest wykazanie, że swym zachowaniem zrealizował wszystkie - zarówno przedmiotowe jak i podmiotowe znamiona występku z art. 286 § 1 k.k., tj. że poprzez wprowadzenie w błąd lub wyzyskanie błędu innej osoby (lub wykorzystanie jej niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania) doprowadził ją do niekorzystnego rozporządzenia własnym bądź cudzym mieniem , a wszystko to już w chwili czynu obejmował swoim bezpośrednim zamiarem, ukierunkowanym na osiągnięcie przez siebie lub kogoś innego korzyści majątkowej.(wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 kwietnia 2017 r., II AKa 114/17, LEX nr 2343443).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należało uznać, iż nie sposób było przyjąć, że oskarżony J. F. (1) swoim zachowaniem wypełnił znamiona przestępstwa oszustwa przewidzianego w art. 286 § 1 kk. Rzeczywiście oskarżony pożyczał pieniądze od pokrzywdzonego i w istocie doszło później do problemów z płatnością rat tych pożyczek, jednakże w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów - w tym w szczególności umów, potwierdzeń wpłat, wyjaśnień oskarżonych, opinii biegłego, należało uznać, że w tej sprawie doszło jedynie do niewywiązania się przez oskarżonego z zobowiązania - którego główną przyczyną, jak wskazał biegły, było odcięcie prądu w lipcu 2015 r. i w konsekwencji zaprzestanie produkcji. Można bowiem, z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, przypuszczać, że gdyby nie fatalna pomyłka sprzedawcy energii, zakład produkcyjny oskarżonego działałby w dalszym ciągu a zobowiązania wobec pokrzywdzonego byłyby w terminowo spłacane - tak jak działo się to przecież do lipca 2015 r. W tym czasie zakład posiadał zamówienia, które mógłby zrealizować, gdyby nie odcięcie prądu i następnie zwolnienie się całej załogi.

Fakt, że oskarżeni posiadali inne, nawet liczne zobowiązania finansowe, że ich majątek nie był wart tyle ile sądzili, nie może i nie stanowił w ocenie Sądu o tym, że zaciągając kolejne zobowiązanie, mieli zamiar kierunkowy doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia jego mieniem.

Jeśli nawet oskarżony wskazywał, że środki potrzebne mu są na zakup surowca, a przeznaczyłby je na sfinansowanie innych potrzeb firmy, to również nie mogłoby przesądzać o zamiarze oszustwa. Pokrzywdzony nie udzielał im przecież pożyczki celowej – wyłącznie z przeznaczeniem na zakup surowca.

Sąd doszedł do przekonania, że skoro pokrzywdzony z pożyczek zaciągniętych w marcu 2015 r. dokonywał spłat poprzednich pożyczek wziętych też dla oskarżonego, to kwota, którą oskarżeni uiścili mu po sprzedaży domu tj. 95700 zł, winna być zaliczona na poczet tych nowych pożyczek właśnie. Pokrzywdzony pozwał oskarżonych o te wcześniejsze zobowiązania, choć ich rozliczenie - jak ustalono- następowało z nowych pożyczek zaciągniętych w marcu 2015 r., a oskarżeni do ręki nie dostali wcale pełnych kwot wskazanych w tych umowach, tak jak twierdził pokrzywdzony. Oskarżeni od marca 2015 r. płacili większe niż wcześniej raty, co w ocenie Sądu dobitnie świadczyło o tym, że rozpoczęli spłatę nowego zobowiązania. Oskarżeni sprzedali dom, z uzyskanej kwoty dokonali spłaty znakomitej części swoich długów wobec pokrzywdzonego, zawarli z nim ugodę, poddali się egzekucji z aktu notarialnego, czynili zatem wiele, aby spłacić B. K. (1). Z ich postawy wyraźnie wynikało ich zaangażowanie i odpowiedzialny stosunek do zaciągniętego zobowiązania, starali się z niego wywiązać, z pewnością nie mieli zamiaru oszukania pokrzywdzonego.

Na uwagę zasługuje dodatkowo fakt, że pokrzywdzony (ani jego pełnomocnik) do chwili obecnej nie przedłożyli do sądu upoważnienia dla banków (...) do przekazania informacji w zakresie postanowień na k. 426-428 w trybie art. 104 ust. 3 prawo bankowego (k. 562v). Sąd zobowiązał pokrzywdzonego do tego ponownie w dniu 8 stycznia 2021 r.( k. 623, (...)) jednak do dnia wydania wyroku, pomimo deklaracji pełnomocnika, Sąd nie otrzymał takiego upoważnienia. Można by wówczas poczynić dodatkowe i bardziej precyzyjne ustalenia dotyczące tego jakie kwoty z pożyczek zaciągniętych w marcu 2015r. zostały przeznaczone na spłatę pożyczek zaciągniętych wcześniej.

Zgodnie z art. 17 § 1 pkt 2 kpk nie wszczyna się postępowania a wszczęte umarza gdy czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego. W świetle zaś art. 414 § 1 kpk w razie stwierdzenia po rozpoczęciu przewodu sądowego okoliczności wyłączającej ściganie lub danych przemawiających za warunkowym umorzeniem postępowania, sąd wyrokiem umarza postępowanie albo umarza je warunkowo. Jednakże w razie stwierdzenia okoliczności wymienionych w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 sąd wydaje wyrok uniewinniający, chyba że sprawca w chwili czynu był niepoczytalny.

Mając powyższe na uwadze, ustalając, że w zachowaniu J. F. (1) nie można było dopatrzeć się wypełnienia znamion oszustwa, Sąd uniewinnił go od popełnienia zarzucanego mu czynu orzekając jak w punkcie 1 sentencji.

☒

3.5. Uniewinnienie

E. F.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Tożsame względy stanęły u podstaw wydania wyroku uniewinniającego wobec E. F..

Wprawdzie oskarżona nie podpisała się od razu w chwili jej zawierania na umowie pożyczek i formalnie nie prowadziła wraz z mężem działalności, to jednak jak sama twierdziła, to najczęściej ona osobiście dokonywała spłat pożyczki, czuła się osobą zobowiązaną wobec pokrzywdzonego z tego tytułu i podpisując po fakcie umowę, niejako przystąpiła do długu, aby B. K. (1) mógł zapewnić sobie ewentualnie dochodzenie również od niej swych roszczeń.

Działania te jednak - wbrew sugestiom pokrzywdzonego - wpływają znacząco na ocenę strony podmiotowej zarzucanego oskarżonej czynu. Ujawniają jej wewnętrzne nastawienie do transakcji, w których uczestniczyła z mężem, a także stoją w wyraźnej opozycji do twierdzeń, że działała z zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) popełnienia czynu z art. 286 § 1 kk. Gdyby tak w istocie było, to z pewnością oskarżona nie podpisywałaby po fakcie tych umów a kategorycznie by tego odmówiła, uwalniając się w ten sposób o jakiejkolwiek odpowiedzialności i utrudniając pokrzywdzonemu odzyskanie tych należności. Wszak obecnie to właśnie z jej skromnej emerytury dokonywane są potrącenia komornicze na poczet zobowiązań oskarżonych wobec B. K. (1).

Zgodnie z art. 17 § 1 pkt 2 kpk nie wszczyna się postępowania a wszczęte umarza, gdy czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego. W świetle zaś art. 414 § 1 kpk w razie stwierdzenia po rozpoczęciu przewodu sądowego okoliczności wyłączającej ściganie lub danych przemawiających za warunkowym umorzeniem postępowania, sąd wyrokiem umarza postępowanie albo umarza je warunkowo. Jednakże w razie stwierdzenia okoliczności wymienionych w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 sąd wydaje wyrok uniewinniający, chyba że sprawca w chwili czynu był niepoczytalny.

Mając powyższe na uwadze, ustalając, że w zachowaniu E. F. również nie można było dopatrzeć się wypełnienia znamion oszustwa, Sąd uniewinnił ją od popełnienia zarzucanego jej czynu, orzekając jak w punkcie 1 sentencji.

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

nie dotyczy

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Oskarżeni J. i E. F. korzystali z pomocy obrońcy –adwokata A. W. ustanowionego jeszcze w toku postępowania przygotowawczego z wyboru, dlatego też na podstawie art. 616 § 1 pkt 2 kpk w zw. z art. 632 pkt 2 kpk sąd zasądził na ich rzecz koszty ustanowienia obrońcy mając na uwadze również brzmienie § 11 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 3 oraz § 17 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015 poz. 1800).

3

O kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 632 pkt 2 kpk obciążając nimi Skarb Państwa.

Podpis