Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 7 czerwca 2021 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Jacek Chmura (spr.)

Sędziowie: Janusz Roszewski

Ireneusz Kawęcki

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2021 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. S. (1)

przeciwko A. S. (1)

o alimenty

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim

z dnia 17 grudnia 2020 r., sygn. akt III RC 231/19

1.  oddala obie apelacje;

2.  znosi wzajemnie koszty postępowania apelacyjnego stron.

Janusz Roszewski Jacek Chmura Ireneusz Kawęcki

II Ca 157/21

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 grudnia 2020 roku Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim w sprawie III RC 231/19 z powództwa J. S. (1) przeciwko A. S. (1) o alimenty:

I.  zasądził od pozwanego A. S. (1) na rzecz powódki J. S. (1) alimenty w kwocie po 1000,00 / tysiąc/ złotych miesięcznie od 20 sierpnia 2019 roku poczynając, płatne z góry do rąk powódki J. S. (1) do 10-go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w wypadku zwłoki w płatności każdej z rat;

II.  w pozostałym zakresie oddalił powództwo;

III.  kosztami sądowymi obciążył Skarb Państwa;

IV.  zasądził od pozwanego A. S. (1) na rzecz powódki J. S. (1) kwotę 3 600 / trzy tysiące sześćset/ złotych tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa adwokackiego;

V.  wyrokowi w punkcie I nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Powyższy wyrok zaskarżyły obie strony.

W apelacji z dnia 2 lutego 2021 r. powódka J. S. (2) zaskarżyła powyższy wyrok

w części tj. w zakresie punktu drugiego, w jakim Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo ponad
kwotę alimentów po 1.000,00 zł (słownie: jeden tysiąc złotych 00/1 00) miesięcznie i wniosła o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego A. S. (1) na rzecz powódki J. S. (1) alimentów w kwocie po 1.700,00 zł (jeden tysiąc siedemset złotych 00/100) miesięcznie od 20 sierpnia 2019 roku poczynając, płatnych z góry do rąk powódki J. S. (1) do dnia 10-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia w płatności którejkolwiek z rat;

2)  zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powódki zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego
w postępowaniu odwoławczym według norm przepisanych.

Zaskarżonemu orzeczeniu powódka zarzuciła:

1)  naruszenie art. 3271 § 1 pkt 1 k.p.c. polegające na sporządzeniu uzasadnienia zaskarżonego wyroku w sposób nieodpowiadający wymogom stawianym w tym przepisie, w szczególności przez niewskazanie przyczyn oraz niedostateczne wyjaśnienie motywów rozstrzygnięcia o wysokości zasądzonych alimentów w kwocie po 1.000,00 zł (słownie: jeden tysiąc złotych 00/100) oraz oddalenia powództwa ponad tę kwotę;

2)  naruszenie art. 60 § 2 k.r.o. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że kwota alimentów po 1.000,00 zł (słownie: jeden tysiąc złotych 00/100) miesięcznie jest odpowiednia w rozumieniu tego przepisu i pozwoli na pokrycie podstawowych kosztów utrzymania Powódki, które można uznać za usprawiedliwione a jednocześnie sprawia, iż Powódka nie będzie zmuszona korzystać z pomocy finansowej rodziny swojej i Pozwanego celem pokrycia kosztów swego utrzymania, a także pozwoli zmniejszyć dysproporcję pomiędzy stopę życiową Powódki i Pozwanego, podczas gdy kwoty tej nie sposób uznać za odpowiednią, albowiem nie doprowadzi ona do wyrównania obniżenia poziomu życia małżonka niewinnego po rozwodzie, gdyż nie odpowiada ona stopie życiowej, jaką w trakcie małżeństwa małżonkom zapewniały ich możliwości majątkowe i zarobkowe.

W apelacji z dnia 1 lutego 2021 r. pozwany A. S. (1) zaskarżył powyższy wyrok w części, tj. w zakresie pkt. I i IV.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

1.  dokonanie przez Sąd I instancji oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny, nie zaś swobodny, bez wszechstronnego jego rozważenia w oparciu o zasady logiki i doświadczenia życiowego oraz dokonanie ustaleń sprzecznych z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, co miało wpływ na poczynienie błędnych ustaleń faktycznych w zakresie przyjęcia, iż zarobkowe i majątkowe możliwości pozwanego A. S. (1) pozwalają na zasądzenie alimentów na rzecz powódki J. S. (1) w kwocie po 1.000 złotych miesięcznie, począwszy od dnia 20 sierpnia 2019 roku, a wysokość zasądzonej renty realizuje zasadę odpowiedniego przyczyniania się małżonka winnego do zaspakajania usprawiedliwionych potrzeb powódki;

2.  dokonanie przez Sąd I instancji oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny, nie zaś swobodny, bez wszechstronnego jego rozważenia w oparciu o zasady logiki i doświadczenia życiowego oraz dokonanie ustaleń sprzecznych z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, co miało wpływ na poczynienie błędnych ustaleń faktycznych w zakresie wysokości usprawiedliwionych potrzeb powódki J. S. (1) ustalonych przez Sąd w wysokości 2.250 złotych miesięcznie, podczas gdy ww. potrzeby kształtują się w graniach 1.200 złotych miesięcznie;

Podnosząc powyższe zarzuty, pozwany wniósł o:

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego A. S. (1) na rzecz powódki J. S. (1) alimentów w kwocie po 500 złotych miesięcznie od dnia wydania wyroku płatnych z góry do rąk powódki J. S. (1) do 10. dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w wypadku zwłoki w płatności każdej z rat oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów zastępstwo adwokackiego według norm przepisanych za postępowanie przed Sądem I instancji;

Jednocześnie, wniósł o:

zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych w postępowaniu przed Sądem II instancji;

Pismem z dnia 6 kwietnia 2021 r. pozwany załączył kopię aktu urodzenia syna pozwanego A. S. (2) urodzonego w dniu (...) (k.169).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelacje nie zasługiwały na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy aprobuje w całości ustalenia faktyczne i ocenę dowodów dokonaną przez sąd I instancji i przyjmuje je za własne. Sąd Okręgowy nie prowadził też własnego postępowania dowodowego, w takiej sytuacji nie było potrzeby powtarzania tych ustaleń (art. 387 § 2 ¹ pkt 1) k.p.c.).

W odniesieniu do zarzutów podniesionych w apelacji powódki J. S. (1) Sąd Okręgowy zważył, że zarzut naruszenia przepisów postepowania, w szczególności art. 327 ¹ § 1 pkt 1 k.p.c. nie mógł zostać uwzględniony.

Wytknięcie naruszenia dotyczącego uzasadnienia wyroku wymaga wyjaśnienia, nie tylko, jakimi mankamentami dotknięte jest uzasadnienie, ale również wykazania, w jaki sposób jego niedostatki przełożyły się na treść wyroku. Jako że uzasadnienie jest czynnością wtórną do wyrokowania, uwzględnienie takiego zarzutu wchodzi w grę jedynie wówczas, gdy braki w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej są tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu - I Wydział Cywilny z dnia 13 września 2018 r. I AGa 122/18 Legalis Numer 2107613, patrz też Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 29 października 2020 r. V CSK 246/20 Legalis Numer 2494187). W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy w treści uzasadnienia wskazał podstawy wydanego w sprawie wyroku i to zarówno podstawy faktyczne jak i prawne, a sfera motywacyjna wskazana w uzasadnieniu umożliwia kontrolę instancyjną.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia prawa materialnego – art. 60 § 2 k.p.c. to należy mieć na uwadze, że powyższy przepis nakłada na małżonka rozwiedzionego z jego winy obowiązek przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb małżonka niewinnego w odpowiednim zakresie. Zakres ten zależy od aktualnej sytuacji majątkowej i zarobkowej małżonków oraz od takiej zamiany sytuacji materialnej małżonka niewinnego, która pociąga za sobą pogorszenie tej sytuacji.

W niniejszej sprawie analizując możliwości majątkowe małżonków z okresu przed orzeczeniem rozwodu i obecnie, Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że nastąpiło pogorszenie sytuacji majątkowej powódki. Przed rozwodem dochody rodziny powódki wynosił około 10.000 zł miesięcznie, co daje po 2.500 zł na jedną osobę (rodzice i dwoje dzieci). Aktualnie powódka zarabia 2000 zł i otrzymuje alimenty na dzieci w kwocie 2000 zł, co daje dochód na jedną osobę (powódka i dwoje dzieci) w kwocie około 1.300 zł miesięcznie. Ustalona kwota 1000 zł miesięcznie – w ocenie Sądu Okręgowego – jest kwotą odpowiednią na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb powódki. Żądana w apelacji kwota 1700 zł miesięcznie nie znajduje podstaw faktycznych.

Apelacja powódki jako bezzasadna podlegała zatem oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

W odniesieniu do zarzutów apelacji pozwanego A. S. (1), Sąd Okręgowy zważył, że apelujący niesłusznie zarzucił, iż Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia art. 233 k.p.c., bowiem ocena zgromadzonego materiału dowodowego została dokonana bez przekroczenia granic wyznaczonych treścią tego przepisu, co znalazło swój wyraz w należytym uzasadnieniu wyroku (art. 327 ¹ k.p.c.).

Zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. byłby skuteczny wówczas, gdyby skarżący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r. w sprawie III CK 314/05 opublikowany lex nr 172176). Ocena mocy i wiarygodności dowodów przeprowadzona w pisemnym uzasadnieniu orzeczenia, mogłaby być skutecznie podważona w postępowaniu odwoławczym tylko wówczas, gdyby wykazano, że zawiera błędy logiczne, wewnętrzne sprzeczności, jest niepełna itp. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 31 sierpnia 2005 r. w sprawie I ACa 456/05 opublikowany lex nr 177026).

Tymczasem wbrew zarzutom powoda Sąd Rejonowy w sposób wszechstronny, bezstronny i zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów dokonał analizy zgromadzonego materiału dowodowego, a skarżący nie wykazał w żaden sposób, by ocena ta naruszyła zasady logicznego rozumowania, przeczyła doświadczeniu życiowemu, zawierała błędy logiczne, była niepełna, czy też wewnętrznie sprzeczna.

Zarzuty dotyczące wysokości kwoty niezbędnej na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb powódki, w szczególności twierdzenia pozwanego, że wynosi ona 1200 zł miesięcznie nie znajdują żadnego uzasadnienia. Kwota 1000 zł alimentów jest kwotą odpowiednią zarówno co do potrzeb powódki, nie zrównując jednocześnie stopy życiowej powódki i pozwanego, jak i co do możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego.

Wobec powyższego apelacja pozwanego jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. znosząc je wzajemnie.

Janusz Roszewski Jacek Chmura Ireneusz Kawęcki