Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2021 roku

Sąd Rejonowy w Mrągowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2021 roku w Mrągowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w O.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą
w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. sp. k.
z siedzibą w O. kwotę 3.394,50 zł (trzy tysiące trzysta dziewięćdziesiąt cztery złote i pięćdziesiąt groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie
od dnia 6 września 2019 roku do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.726,94 zł (dwa tysiące siedemset dwadzieścia sześć złotych i dziewięćdziesiąt cztery grosze) wraz
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę
900 zł (dziewięćset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 8/20

UZASADNIENIE

(...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w O. wystąpił przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. z powództwem
o zasądzenie na jego rzecz kwoty 3.394,50 złotych wraz z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie od dnia 6 września 2019 roku do dnia zapłaty. Nadto domagał się zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 28 czerwca 2019 roku doszło do kolizji pojazdów, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Podał, że sprawca szkody ubezpieczony był
od odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie (...) S.A.
z siedzibą w W., który uznał swoją odpowiedzialność i przeprowadził postępowanie likwidacyjne w/w szkody. Kolejno wskazał, że na czas naprawy w/w pojazdu zachodziła potrzeba korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego celem realizacji czynności życia codziennego, zaś pozwany ubezpieczyciel nie wystosował żadnej konkretnej i zindywidualizowanej propozycji zorganizowania pojazdu zastępczego. Powód wskazał,
że dochodzi należności za czas trwania pojazdu zastępczego od dnia 22 lipca 2019 roku
do dnia 31 lipca 2019 roku, za co została wystawiona faktura VAT na kwotę
3.874,50 złotych, zaś pozwany wypłacił jedynie kwotę 480 złotych. Konkretyzując swoją legitymację czynną w sprawie wskazał, że na podstawie umowy cesji nabył uprawnienie
do dochodzenia odszkodowania od pozwanego w zakresie najmu pojazdu.

Pozwany Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą
w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu przyznał, że prowadził postępowanie likwidacyjne w związku
z powstałą szkodą i wypłacił odszkodowanie w kwocie 480 złotych tytułem kosztów najmu pojazdu, uznając zasadność najmu przez 4 dni po stawce 120 złotych brutto za dobę. Podniósł, że kwota ta jest wystarczająca do pokrycia uzasadnionych kosztów najmu. Zakwestionował czas korzystania z pojazdu zastępczego, jak również zastosowaną dzienną stawkę najmu. Zarzucił też brak skorzystania z najmu pojazdu zastępczego oferowanego przez ubezpieczyciela.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 28 czerwca 2019 roku miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) należący do T. O.. Odpowiedzialność w zakresie odpowiedzialności cywilnej za powstałą szkodę przyjęło Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W..

(bezsporne, a nadto dowód: akta szkody – k. 79)

T. O. zgłosił szkodę do Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W., z ramienia którego przyjechał rzeczoznawca w celu dokonania oględzin uszkodzeń pojazdu. Dokonana przez niego wycena okazała się być nie
do zaakceptowania przez poszkodowanego, który w tej sytuacji zdecydował się na tzw. obrót bezgotówkowy i wstawił auto do naprawy do autoryzowanego serwisu. Tam zaoferowano
mu pojazd zastępczy S. (...), na co przystał. Cena najmu została określona na kwotę 350 złotych netto na dobę.

(dowód: umowa najmu pojazdu – k. 12, zeznania świadka T. O. – k. 89-90)

Naprawa pojazdu marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) została wykonana w (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. i trwała od dnia 22 lipca 2019 roku do dnia 31 lipca 2019 roku. Zwrot samochodu zastępczego miał miejsce tego samego dnia, kiedy T. O. odbierał swój samochód z naprawy. Naprawa pierwotnie miała trwać 3-4 dni, ale trwała dłużej z uwagi na konieczność przeprowadzenia dodatkowych oględzin pojazdu. Opóźnienie wynikało z oczekiwania na rzeczoznawcę zakładu ubezpieczeń.

(bezsporne, a nadto dowód: akta szkody – k. 79, zeznania świadka T. O. – k. 89-90)

W dniu 31 lipca 2019 roku (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w O. wystawił fakturę VAT nr (...), obciążając T. O. obowiązkiem zapłaty kwoty 3.874,50 złotych brutto tytułem najmu samochodu osobowego S. (...) w okresie od dnia 22 lipca 2019 roku do dnia 31 lipca 2019 roku.

(dowód: faktura VAT nr (...) – k. 24)

W dniu 31 lipca 2019 roku w O. T. O. zawarł z G. (...)
sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w O. umowę cesji wierzytelności, tj. przysługującego
mu odszkodowania za szkodę w związku ze szkodą z dnia 28 czerwca 2019 roku.

(dowód: umowa cesji – k. 22)

Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W.
z tytułu najmu pojazdu zastępczego wypłaciło jedynie kwotę 480 złotych, uznając zasadność najmu przez 4 dni po stawce 120 złotych brutto za dobę.

(bezsporne, a nadto dowód: potwierdzenie przelewu – k. 28, decyzja o wypłacie odszkodowania – k. 29)

Zastosowana przez (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w O. stawka najmu pojazdu zastępczego jest stawką odpowiednią dla segmentu pojazdu uszkodzonego i mieści się w granicach stawek stosowanych na rynku lokalnym za podobne pojazdy. Uzasadniony czas naprawy uszkodzonego pojazdu V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wynosi 16 dni.

(dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu rzeczoznawstwa motoryzacyjnego M. P. – k. 110-127)

Sąd zważył, co następuje:

Zgłoszone powództwo było zasadne i jako takie zasługiwało na uwzględnienie
w całości.

Na wstępie wskazać należy, że pozwany uznał swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia komunikacyjnego z dnia 28 czerwca 2019 roku, stąd też nie wymagają szczegółowego odniesienia kwestie związane z podstawami tej odpowiedzialności. Okoliczność bezsporną w realiach niniejszej sprawy stanowi bowiem fakt częściowej wypłaty przez pozwanego odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie
480 złotych.

Spór stron skupiał się natomiast na granicach tej odpowiedzialności, sprowadzając się do odmiennej oceny zasadności przyjętej stawki za wynajem, czasu uzasadnionego najmu
i uzupełnienia dotychczas przyznanego odszkodowania. Pozwany w toku postępowania konsekwentnie stał na stanowisku, że przedmiotowa stawka dla pojazdu klasy i segmentu pojazdu uszkodzonego została znacznie zawyżona i nie mieści się w przedziale stawek stosowanych przez podobne pojazdy na rynku lokalnym. Argumentując swoje stanowisko wskazał, że dokonując weryfikacji zgłoszenia poszkodowanego doszedł do wniosku,
że obowiązująca stawka najmu dla pojazdów tego typu wynosi 120 złotych brutto za dobę. Nadto podniósł, że poszkodowany przyczynił się do powiększenia się rozmiaru szkody
z uwagi na fakt, iż nie skorzystał z propozycji najmu pojazdu zastępczego na czas naprawy wysuniętej przez ubezpieczyciela, wynajmując pojazd po stawce znacznie wyższej od tej proponowanej przez pozwanego.

Granice odpowiedzialności za skutki zdarzenia wywołującego szkodę wyznacza
art. 361 kc, który w § 1 stanowi, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Nie ulega wątpliwości, że normalnym następstwem zdarzenia, z którego szkoda wynikła w rozumieniu art. 361 § 1 kc jest również niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc poniesione zostały koszty związane z wynajmem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Postulat pełnego odszkodowania przemawia bowiem za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji
w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek uszkodzenia lub zniszczenia z tym
że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem, w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 roku sygn. akt IV CK672/03, publ. LEX
nr (...)). Termin wydatków koniecznych oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 roku sygn. akt III CZP 14/97, publ. OSNC 1997/8/103). Nie ma przy tym znaczenia, czy powód miał możliwość korzystania
z komunikacji publicznej. W orzecznictwie przyjmuje się, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe
i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego i nie jest uzależniona
od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku sygn. akt III CZP 5/11, publ. OSNC 2012/3/28). Nadto powód nie ma obowiązku poszukiwania podmiotów, które oferują swoje usługi najtaniej ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2002 roku sygn. akt
I CKN 1466/99, publ. LEX nr 55243 dotyczący wprawdzie wysokości szkody na tle umowy autocasco, ale w pełni znajdujący zastosowanie do sprawy niniejszej).

Powód przedłożył fakturę VAT nr (...) za najem pojazdu zastępczego
w okresie w okresie od dnia 22 lipca 2019 roku do dnia 31 lipca 2019 roku na kwotę 3.874,50 złotych brutto przy stawce 430,50 złotych brutto za dzień. W realiach sprawy nie można zgodzić się ze stanowiskiem pozwanego, że uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego wynosił jedynie 4 dni. Przeczą temu tak znajdujące się w aktach szkody dokumenty związane z likwidacją szkody potwierdzające fakt i czas naprawy auta, jak również wnioski wypływające z opinii biegłego sądowego z zakresu rzeczoznawstwa motoryzacyjnego M. P.. Wynika z niej bowiem, że uzasadniony czas naprawy uszkodzonego pojazdu V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wynosi
16 dni. Jest to więc nie tylko wielokrotnie dłużej od okresu wskazywanego przez pozwanego, lecz również wyraźnie dłużej aniżeli okres faktycznego najmu pojazdu zastępczego
w niniejszym przypadku. Warto podkreślić, że sam tzw. technologiczny czas naprawy został przez biegłego określony na 6 dni, co dodatkowo podważa ustalenia pozwanego w tym zakresie.

Poddając analizie tę kwestię wskazać należy, że za normalne następstwo zniszczenia pojazdu należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z 8 września
2004 roku sygn. akt IV CK 672/03, publ. LEX nr 146324). Zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury, możliwość domaga się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego przez osoby nie prowadzące działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego, tj. wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym ze szkodą w granicach obowiązku wierzyciela zapobiegania szkodzie
i zmniejszania jej rozmiarów określonych w art. 354 § 2 kc, art. 362 kc oraz 826 § 1 kc. Jednocześnie na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika ( vide: uchwała Sądu Najwyższego
z dnia 17 listopada 2011 roku sygn. akt III CZP 5/11, publ. OSNC 2018/6/56). Postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o konieczności zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka transportu w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia. Termin "wydatków koniecznych" oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania
z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono ( vide: uchwała Sądu Najwyższego
z 17 listopada 2011 roku sygn. akt III CZP 5/11, publ. OSNC 2012/3/28).

Odnosząc się do zarzutu pozwanego, jakoby poszkodowany nie spełnił ciążącego
na nim obowiązku minimalizacji szkody wskazać należy, że w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017 roku sygn. akt III CZP 20/17 Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, które przekraczają koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu również są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, wówczas gdy ich poniesienie było celowe
i ekonomicznie uzasadnione. Poszkodowany zachowuje przy tym prawo wyboru podmiotu,
z którym zawrze umowę najmu pojazdu zastępczego, a czynsz zastrzeżony przez wynajmującego jest ekonomicznie uzasadnionym wydatkiem poszkodowanego, podlegającym pokryciu w ramach ubezpieczenia OC, jeżeli nie wykracza poza stawki występujące na rynku lokalnym ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia
2017 roku sygn. akt III CZP 20/17, publ. OSNC 2018/6/56). W swoich rozważaniach prawnych Sąd Najwyższy skonkretyzował, że w sytuacji, gdy ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te – w zakresie nadwyżki – będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za "celowe i ekonomicznie uzasadnione". W tym kontekście istotne znaczenie ma zarówno równorzędność samego pojazdu, jak i dodatkowo konkretne warunki umowy. Przy tym okoliczność ta nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2002 roku sygn. akt I CKN 1466/99, publ. OSNC 2003/5/64).

W świetle powyższego oraz wobec zasadniczych rozbieżności stron co zastosowanej przez powoda stawki najmu zastępczego na uwzględnienie zasługiwał wniosek
o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu mechaniki samochodowej
na okoliczność ustalenia, czy zastosowana przez powoda stawka najmu pojazdu zastępczego jest stawką odpowiednią dla klasy i segmentu uszkodzonego pojazdu V. (...)
i czy stawka ta mieści się w przedziale stawek stosowanych za podobne pojazdy na rynku lokalnym.

Powołany w sprawie biegły sądowy M. P. wskazał, że zastosowana przez powoda stawka najmu zastępczego jest stawką odpowiednią dla segmentu uszkodzonego pojazdu V. (...) i mieści się ona w granicach stawek stosowanych na rynku lokalnym za podobne pojazdy.

W ocenie Sądu opinia biegłego M. P. była przygotowana w sposób fachowy i poparty rzeczową argumentacją, a nadto nie budziła też wątpliwości Sądu pod względem formalnym oraz merytorycznym. Podkreślenia wymaga, że strony postępowania nie zakwestionowały przedmiotowej opinii ani nie zgłosiły do niej żadnych zastrzeżeń.

Mając na uwadze powyższe okoliczności i zapatrywania prawne wskazać należy,
iż zasadnym było oparcie się na ustalonych przez biegłego sądowego M. P. wnioskach. Niewątpliwie więc – wbrew stanowisku pozwanego – stawka najmu pojazdu zastępczego nie przekraczała wówczas obowiązujących stawek rynkowych, w związku
z czym brak jest podstaw do stwierdzenia, że in concreto poszkodowany nie wypełnił obowiązku minimalizacji szkody wynikającego z treści art. 826 § 1 kc. Wobec tego Sąd stanął na stanowisku, iż ubezpieczyciel obowiązany był wypłacić odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego w stawce rzeczywiście poniesionej, co zostało udokumentowane
w sposób nie budzący wątpliwości wystawioną przez powoda fakturą VAT.

Mając zatem powyższe na uwadze – na podstawie art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 kc
w zw. z art. 361 § 1 i 2 kc – orzeczono jak w punkcie I wyroku.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i § 2 kc – w ślad za żądaniem pozwu – przyjmując jako datę początkową ich naliczania dzień 6 września 2019 roku.

O kosztach procesu orzeczono – stosownie do jego wyniku – w oparciu o ogólną regułę z art. 98 § 1, § 1 ¹ i § 3 kpc w zw. z § 2 pkt 3 i § 15 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( tekst jednolity: Dz. U. z 2018r. poz. 265) – pkt II wyroku. Na koszty te składały się następujące należności: opłata sądowa od pozwu w kwocie 200 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 900 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie
17 złotych oraz zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego w kwocie
1.420,65 złotych i na poczet należności świadka w kwocie 189,29 złotych.

/-/ sędzia Krzysztof Połomski