Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 października 2020 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SA Karina Maksym

Protokolant: Karolina Jach

przy udziale prokuratora Śląskiego Wydziału Zamiejscowego Prokuratury Krajowej Karola Zoka

po rozpoznaniu w sprawie A. J. oraz M. S.

podejrzanych o popełnienie przestępstw z art. 258 § 1 k.k. i art. 53 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i inne

zażaleń złożonych przez obrońców podejrzanych

na postanowienia Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej

z dnia 27 sierpnia 2020 roku, sygn. akt: III Kp 341/20 (dotyczy A. J.) III Kp 342/20 (dotyczy M. S.)

w przedmiocie przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia

zaskarżone postanowienia utrzymać w mocy.

UZASADNIENIE

Postanowieniami z dnia 27 sierpnia 2020 roku, sygn. akt III Kp 341/20 oraz 342/20, Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej, na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k., art. 258 § 2 k.p.k. oraz art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył stosowanie tymczasowego aresztowania wobec podejrzanych:

1.  A. J. zastosowanego postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z 19 grudnia 2019 r., sygn. akt IV1 Kp 662/19, do dnia 28.11.2020 r., do godz. 6:05;

2.  M. S. zastosowanego postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z 19 grudnia 2019 r., sygn. akt IV1 Kp 661/19, do dnia 28.11.2020 r., do godz. 6:05.

Na wyżej opisane postanowienia zażalenia wnieśli obrońcy podejrzanych.

Obrońca podejrzanego A. J. zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na jego treść, a to art. 263 § 2 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k., art. 258 § 2 k.p.k., art. 249 § 1 k.p.k., art. 257 § 1 k.p.k. w zw. z art. 251 § 3 k.p.k., wnosząc o jego uchylenie, ewentualnie zmianę i zastosowanie środków zapobiegawczych w postaci dozoru policji, zakazów: opuszczania kraju, kontaktowania się z określonymi osobami oraz opuszczania miejsca zamieszkania.

Obrońca podejrzanego M. S., zarzucił obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść postanowienia, w szczególności art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k., art. 258 § 2 k.p.k., art. 257 § 1 k.p.k. oraz błąd w ustaleniach faktycznych, wnosząc o jego uchylenie, ewentualnie zmianę i zastosowanie wolnościowych środków zapobiegawczych, w szczególności dozoru policji, zakazu opuszczania kraju połączonego z zatrzymaniem paszportu, poręczenia majątkowego w kwocie 100.000 zł, zakazu zbliżania się i kontaktowania z osobami mającymi związek ze sprawą.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenia obrońców podejrzanych nie są zasadne.

Na obecnym etapie postępowania przygotowawczego w stosunku do A. J. oraz M. S. w dalszym ciągu zachodzi potrzeba ich tymczasowego aresztowania, celem zabezpieczenia prawidłowego przebiegu procesu karnego.

Dokonana przez Sąd I instancji ocena zebranego materiału dowodowego pod kątem stopnia prawdopodobieństwa popełnienia przez podejrzanych A. J. oraz M. S. zarzucanych im przestępstw, nie nasuwa zastrzeżeń instancji odwoławczej, co nie było także kwestionowane w rozpoznawanych środkach odwoławczych. Skarżący podnosząc zarzut naruszenia art. 249 § 1 k.p.k. koncentrowali się bowiem na próbie wykazania, że podejrzani nie mogą zakłócić toku śledztwa z uwagi na to, że materiał dowodowy został już zebrany, podejrzani dotychczas nie utrudniali jego przebiegu, co więcej A. J. składał wyjaśnienia, współpracował z organami ścigania, wskazał miejsce zamieszkania i pobytu osób, mogących mieć związek z inkryminowanym procederem, natomiast M. S. posiada stałe miejsce zamieszkania w Polsce, prowadzi też działalność zawodową w kraju. Niezależnie jednak od tych względów, które mają swoje uzasadnienie w realiach sprawy, Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że stosowanie środka zapobiegawczego ma na celu zabezpieczenie prawidłowego toku całego postępowania, aż do ewentualnego rozpoczęcia wykonywania kary (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 6 kwietnia 2009 r., sygn. akt II AKz 126/09, KZS 2009, nr 4, poz. 37), nie zaś jedynie przeprowadzania określonych czynności dowodowych w toku śledztwa. Należy mieć na uwadze, że zakłócanie przebiegu procesu może również przybrać formę bezprawnego wpływu na dowody już przeprowadzone (tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w postanowieniu z dnia 13 listopada 2013 roku, sygn. akt II AKz 687/13, OSAKat 2013 nr 4, poz. 11, Prok. i Pr. 2014 nr 7-8, poz. 36). Zabezpieczenie, któremu ma służyć stosowanie izolacyjnego środka zapobiegawczego ma zatem na celu stworzenie warunków niezakłóconego prowadzenia postepowania karnego i pozwolić na osiągnięcie jego celów, o których mowa w art. 2 k.p.k., a taka sytuacja i potrzeba w sprawie podejrzanych nadal zachodzi.

Zgodzić się należy ze stanowiskiem Sądu I instancji, że dyktowana jest ona w realiach sprawy niniejszej nade wszystko realnym zagrożeniem wymierzenia podejrzanym surowych kar pozbawienia wolności, a co świadczy o aktualności przesłanki szczególnej o charakterze prewencyjnym, o której mowa w art. 258 § 2 k.p.k. Mając na uwadze okoliczności zarzuconych przestępstw, których popełnienie zostało uprawdopodobnione w dużym stopniu, w tym znaczny stopień ich społecznej szkodliwości, wymierzenie podejrzanym surowych kar pozbawiania wolności, jawi się jako realne, nie zaś jedynie hipotetyczne, co zarzuca obrońca podejrzanego M. S.. Sytuacja taka generuje zaś domniemanie, że mogą oni na wolności podejmować próby bezprawnych działań destabilizujących prawidłowy tok procesu choćby po to, aby konieczność poniesienia odpowiedzialności karnej czasowo odsunąć od siebie. W kontekście argumentacji objętej zażaleniem obrońcy podejrzanego A. J. wyjaśnić jeszcze należy, że przesłanka z art. 258 § 2 k.p.k. stanowi samodzielną podstawę stosowania izolacyjnego środka zapobiegawczego wówczas, gdy zarzucony podejrzanemu czyn zagrożony jest karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat i jednocześnie wymierzenie surowej kary jest realne i taka też sytuacja ma miejsce w odniesieniu do każdego z podejrzanych.

Niezależnie od realnego zagrożenia wymierzenia im surowych kar, aktualna jest także uzasadniona obawa matactwa w rozumieniu art. 258 § 1 pkt. 2 k.p.k, wynikająca z samych uwarunkowań niniejszego postępowania, w tym z faktu, że na A. J. oraz M. S. ciążą uprawdopodobnione zarzuty udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, co mogłoby ich skłaniać do podejmowania działań zmierzających do zniekształcenia treści gromadzonego materiału dowodowego, tym bardziej jeśli zważyć na charakter powiązań personalnych, jak i zależności występujących pomiędzy członkami zorganizowanej grupy przestępczej, gdzie choćby ze względów lojalnościowych, bądź chęci poprawienia własnej sytuacji prawnej, mogłoby dochodzić do wywierania wpływów na treść relacji procesowych poszczególnych jej członków. Jakkolwiek skarżący wskazują, że podejrzani dotychczas nie podejmowali prób destabilizowania postępowania, to okoliczności te w kontekście zasadności stosowania środków zapobiegawczych, nie mają aż tak doniosłego znaczenia, jak wywodzą to obrońcy. Przypomnieć wystarczy, że w cytowanym przepisie mowa jest o obawie podejmowania działań mataczących, nie zaś o ich dokonaniu, bo w takiej sytuacji tymczasowe aresztowanie nie służyłoby zabezpieczeniu prawidłowego toku procesu, a stanowiło swoistą reakcję penalną na już mające miejsce utrudnianie postępowania. W tym kontekście fakt, że podejrzani nie utrudniali do tej pory toku procesu odczytywać trzeba bardziej, jako świadczące o skuteczności stosowanych środków zapobiegawczych.

W tym stanie rzeczy, zgodzić się trzeba z Sądem I instancji, że jedynie tymczasowe aresztowanie jest zdolne zabezpieczyć prawidłowy tok postępowania przygotowawczego, które wymaga kontynuowania, a celu tego nie spełniłyby środki zapobiegawcze o charakterze wolnościowym. Tym samym nie sposób uznać, aby Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia zasady minimalizacji w stosowaniu środków zapobiegawczych w kontekście przepisu art. 257 § 1 k.p.k., co także zarzucili obrońcy.

W ocenie Sądu Apelacyjnego analiza zgromadzonego materiału dowodowego pozwala przyjąć, że Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń przemawiających za potrzebą dalszego przedłużenia tymczasowego aresztowania wobec podejrzanych, w kontekście warunków ustawowych, o których stanowi art. 263 § 2 k.p.k. Konieczność uzupełnienia materiału dowodowego również uzasadnia przedłużenie stosowania izolacyjnych środków zapobiegawczych, albowiem przedmiotem zaplanowanych przez prokuratora czynności procesowych są okoliczności mogące mieć znaczenie dla wyjaśnienia sprawy każdego z nich. Nadto, w kontekście argumentacji obrońców wyjaśnić trzeba, że oczywistym jest, iż podejrzani nie biorą bezpośrednio udziału w każdej czynności postępowania przygotowawczego i nie wszystkie muszą bezpośrednio ich dotyczyć, co nie znosi jednak znaczenia gromadzonego materiału dowodowego dla ustalenia zakresu odpowiedzialności karnej każdego z podejrzanych.

Sąd Apelacyjny podziela także stanowisko sądu I instancji co do braku wystąpienia w sprawie okoliczności z art. 259 § 1 i 2 k.p.k.

W tym stanie rzeczy orzeczono, jak na wstępie.

SSA Karina Maksym

ZARZĄDZENIE

1.  odpis postanowienia doręczyć podejrzanym z pouczeniem o prawomocności i ich obrońcom.

2.  akta sprawy zwrócić.