Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 11 sierpnia 2020 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SA Wiesław Kosowski

Sędziowie: SA Marek Charuza

SA Aleksander Sikora (spr.)

Protokolant: Damian Krzywda

po rozpoznaniu w sprawie D. M.

oskarżonej o popełnienie przestępstw z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. przy zast. art. 12 § 1 k.k. oraz art. 207 § 1a w zw. z § 2 k.k., art. 156 § 1 pkt 2 k.k. i art. 160 § 2 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. oraz z art. 207 § 1a k.k.

zażaleń wniesionych przez oskarżoną oraz jej obrońcę

na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 22 lipca 2020 roku, sygn. akt XXI K 7/20

w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 22 lipca 2020 roku, w sprawie o sygn. akt XXI K 7/20,
Sąd Okręgowy w Katowicach na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 251 § 2 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k. oraz art. 258 § 2 k.p.k. przedłużył stosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, zastosowanego wobec oskarżonej D. M. postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach z dnia 13 kwietnia 2019 roku, sygn. akt III Kp 246/19, do dnia 30 listopada 2020 roku do godz. 12:40

Oskarżona D. M. wniosła zażalenie na wyżej opisane postanowienie, w którym podniosła że obawa matactwa jak też obawa ukrycia się przez nią nie zachodzi z powodu tego, że wykonane badanie „waliografem” potwierdza, że mówi ona prawdę oraz że po opuszczeniu aresztu zamieszka u swojej matki.

Obrońca oskarżonej w wywiedzionym środku odwoławczym zarzucił orzeczeniu sądu I instancji obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na jego treść a to:

1.  art. 249 § 1 k.p.k. poprzez błędne przyjęcie, iż w realiach przedmiotowej sprawy aktualna pozostaje przesłanka ogólna stosowania środka zapobiegawczego w postaci dużego prawdopodobieństwa popełnienia przez oskarżoną zarzucanych jej czynów, w sytuacji gdy analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego takiemu założeniu przeczy;

2.  art. 251 § 3 k.p.k. w zw. z art. 257 § 1 k.p.k., poprzez zaniechanie obowiązku rozważenia przez Sąd I instancji w treści orzeczenia o przedłużeniu stosowania tymczasowego aresztowania, czy dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego konieczne jest stosowanie tego środka zapobiegawczego, czy też wystarczający jest inny środek o charakterze wolnościowym;

3.  art. 258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 251 § 3 k.p.k., poprzez nieuzasadnione przyjęcie, bez wskazania okoliczności, na których oparte jest to przekonanie, iż oskarżona mogłaby w sposób niedozwolony wpływać na toczące się postępowanie, podejmując próby matactwa procesowego bądź ukrywać się przed wymiarem sprawiedliwości, podczas gdy aktualna sytuacja procesowa oskarżonej, która złożyła wyczerpujące wyjaśnienia w sprawie takiemu założeniu przeczy.

W oparciu o wywiedzione zarzuty skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uchylenie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania zastosowanego wobec oskarżonej D. M..

Sąd Apelacyjny w Katowicach zważył, co następuje:

Wniesione zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.

W ocenie sądu odwoławczego decyzja Sądu Okręgowego o przedłużeniu stosowania wobec oskarżonej D. M. środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania jest prawidłowa i podyktowana została umotywowaną potrzebą zabezpieczenia dalszego prawidłowego toku postępowania sądowego.

Materiał dowodowy zgromadzony w toku postępowania przygotowawczego, powołany przez prokuratora w akcie oskarżenia oraz przykładowo wymieniony w zaskarżonym postanowieniu wskazuje na duże prawdopodobieństwo, że oskarżona D. M. dopuściła się zarzucanych jej przestępstw. Podkreślić przy tym należy, że przeprowadzona na obecnym etapie postępowania analiza i ocena zebranych oraz zabezpieczonych dowodów nie oznacza jeszcze definitywnego rozstrzygnięcia o sprawstwie i winie oskarżonej, gdyż będzie to możliwe dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego przez sąd merytorycznie rozpoznający sprawę. Dodać należy, że do tego sądu należy także ostateczne ustalenie kwalifikacji prawnej danego czynu jak też zbadanie wszelkich wątpliwości podnoszonych przez obrońcę oskarżonej w wywiedzionym środku odwoławczym. Z całą pewnością nie leży to w gestii sądu rozpatrującego jedynie kwestie incydentalne, jaką jest decyzja w przedmiocie aresztu tymczasowego. Oczywistym zarazem pozostaje, że kwestia zakresu odpowiedzialności oskarżonej w zakresie zarzuconych jej czynów, jak też ich ostatecznej kwalifikacji prawnej do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia pozostaje otwarta i niniejszy sąd jej nie przesądza. Natomiast przeprowadzając kontrolę instancyjną sąd odwoławczy nie dopatrzył się żadnych okoliczności, które by duże prawdopodobieństwo, o którym stanowi przepis art. 249 § 1 k.p.k., dezaktualizowały lub w istotnym stopniu obniżały.

Kontrola odwoławcza zaskarżonego postanowienia prowadzi również do wniosku, że w dalszym ciągu istnieją podstawy dalszego stosowania względem oskarżonej tymczasowego aresztowania z powodu realnie grożącej jej surowej kary pozbawienia wolności, o której mowa w art. 258 § 2 k.p.k. Sąd Okręgowy prawidłowo dokonał ustaleń faktycznych i prawnych w tym zakresie, a ponieważ nie była ona podnoszona w wywiedzionym środku odwoławczym to szczegółowe odwoływanie się do tej przesłanki nie jest uzasadnione.

Wbrew twierdzeniom skarżących, potrzebę dalszego stosowania wobec oskarżonej tymczasowego aresztowania uzasadnia także zaistnienie przesłanki z art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. Zważyć trzeba, że w przedmiotowej sprawie osobowe źródła dowodowe, obok dowodów z dokumentów, odgrywają znaczącą rolę w procesie prawidłowego ustalenia wszystkich okoliczności prowadzonego postępowania. Wprawdzie w sprawie skierowano już do sądu akt oskarżenia, a obecnie toczy się postępowanie sądowe, niemniej jednak pamiętać trzeba, że zakłócanie prawidłowego toku postępowania może przybrać również formę bezprawnego wpływu na dowody już przeprowadzone (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 listopada 2013 roku, II AKz 687/13, Biul.SAKa 2013, nr 4, poz. 18). Obawy, o jakiej stanowi cytowany wyżej przepis, nie jest w stanie zmienić podnoszona przez oskarżoną okoliczność, że badanie waliografem potwierdza jej wersję zdarzenia, a zatem, że mówi ona prawdę. Wyjaśnić bowiem należy, że ocenie sądu merytorycznie rozpoznającego sprawę podlega cały materiał dowodowy, zarówno ten jaki został zgromadzony w toku postępowania przygotowawczego jak również ten, który zostanie przeprowadzony w toku postępowania jurysdykcyjnego, a już na pewno sąd nie może oprzeć się tylko na tym, jakie wnioski płyną z przeprowadzonego badania waliografem, i jak chce tego oskarżona, że obawa matactwa z jej strony nie zachodzi. Argumentacja obrońcy zawarta w zażaleniu ma charakter polemiczny, jak chociażby w zakresie dotyczącym złożenia przez oskarżoną obszernych wyjaśnień, czy też braku podejmowanych dotychczas przez oskarżoną prób destabilizujących prawidłowy tok postępowania i w gruncie rzeczy zmierza do podważenia prawidłowych ustaleń sądu meriti w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztowania. Dodać także należy, że z akt sprawy wynika, że oskarżona działała wspólnie i w porozumieniu z drugim oskarżonym w sprawie, ponadto świadkowie są jej znani jak też należą do kręgu osób bliskich. Okoliczności te wzmacniają zatem obawę, że oskarżona może podjąć próby wpływania na wyjaśnienia współoskarżonego albo zeznania świadków. W tych też okolicznościach stwierdzić trzeba, że żalącym nie udało się podważyć przyjętej przez sąd I instancji obawy podejmowania przez oskarżoną bezprawnych działań zakłócających prawidłowy tok postępowania. Natomiast z treści zaskarżonego postanowienia wynika, że kwestię tą sąd a quo należycie uzasadnił wobec czego zarzut naruszenia art. 251 § 3 k.p.k. należało uznać za całkowicie chybiony.

Odnosząc się z kolei do składanej przez oskarżoną deklaracji o tym, że po opuszczeniu aresztu zamieszka ona u swojej matki, zauważyć należy, że na kanwie analizowanej sprawy nie można jednoznacznie uznać, że oskarżona nie podejmie prób ucieczki bądź też ukrycia się, zwłaszcza że tak jak wskazał Sąd Okręgowy, nie posiada ona ustabilizowanej sytuacji życiowej. Ponadto obawy, o jakiej stanowi przepis 258 § 1 pkt 1 k.p.k., nie jest w stanie zniwelować podnoszona przez obrońcę okoliczność, że oskarżona będzie pozostawać do dyspozycji organów ścigania, co wyprowadza z faktu obecnie panującej sytuacji spowodowanej stanem epidemii, w szczególności wprowadzonymi ograniczeniami w zakresie przemieszczania się poza granice kraju oraz wzmożonymi kontrolami ruchu granicznego. Zauważyć należy, że kontrole graniczne w głównej mierze skupiają się aktualnie na sprawdzaniu symptomów zakażenia koronawirusem osoby, która chce przekroczyć granice państwa, co nie oznacza, że jej przekroczenie jest zakazane i zupełnie niemożliwe w sytuacji kiedy nic nie wskazuje na to, że może być nosicielem obecnie zwalczanego wirusa. Ponadto argument o zamiarze podjęcia przez oskarżoną działań w celu odzyskania pieczy nad dziećmi, nie jest zasadny, albowiem nie można tracić z pola widzenia tego, że D. M. postawiono zarzuty popełnienia przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu oraz rodzinie i opiece właśnie w stosunku do jej własnych dzieci.

Nie można również zgodzić się z zarzutami skarżącego, iż sąd I instancji dopuścił się obrazy przepisu art.251 § 3 k.p.k. w zw. z art. 257 § 1 k.p.k. Zaznaczyć należy, że w zaskarżonym postanowieniu podano, że nie ustały przesłanki, które pozwalały na stosowanie wobec oskarżonej tymczasowego aresztowania, co uzasadniało przedłużenie tymczasowego aresztowania na dalszy oznaczony okres, a w chwili orzekania przez Sąd Okręgowy nie zachodziły podstawy do zastosowania środków zapobiegawczych o charakterze wolnościowym. W kontekście powyższego Sąd Okręgowy zaprezentował trafne stanowisko, że kontynuowanie tymczasowego aresztowania wobec oskarżonej jest niezbędne celem zabezpieczenia prawidłowego i sprawnego toku postępowania sądowego.

Reasumując należy stwierdzić, że podjęte przez sąd I instancji działania zmierzające do zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania poprzez dalsze stosowanie tymczasowego aresztowania oskarżonej, uznać należy za prawidłowe i w pełni uzasadnione.

Mając powyższe na uwadze, postanowiono zatem jak w części dyspozytywnej.

ZARZĄDZENIE

1. Odpis postanowienia doręczyć oskarżonej D. M. z pouczeniem o prawomocności i obrońcy.

2. Akta sprawy zwrócić.

Katowice, dnia 11 sierpnia 2020 roku