Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 150/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Kole z dnia 10 marca 2021 r., sygn. akt II K 675/20.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Rażąca niewspółmierność kary w stosunku do wysokiego stopnia społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu przestępstw, polegająca na wymierzeniu mu za czyn z art. 190 § 1 k.k. opisany w punkcie 1 kary 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze po 30 godzin w stosunku miesięcznym, za czyn z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. opisany w punkcie 2 kary 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze po 30 godzin w stosunku miesięcznym i wymierzeniu kary łącznej w wymiarze 9 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze po 30 godzin w stosunku miesięcznym, wskutek niedostatecznego uwzględnienia okoliczności obciążających, w szczególności sposobu działania oskarżonego oraz jego uprzedniej karalności.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja oskarżyciela okazała się celowa i doprowadziła do wydania orzeczenia o charakterze kasatoryjnym.

Jak wynika z akt sprawy, w toku postępowania przygotowawczego przesłuchano czterech świadków, tj. dwóch pokrzywdzonych S. M., E. L. oraz Z. S. i G. I.. Zarządzeniem o wyznaczeniu rozprawy głównej z dnia 28 stycznia 2021 r. zaniechano wzywania świadków, natomiast pokrzywdzonych jedynie zawiadomił o terminie rozprawy. Na rozprawie w dniu 10 marca 2021 r. po zarządzeniu postępowania dowodowego, obrońca nie wniósł o bezpośrednie przesłuchanie świadków. Na pytanie przewodniczącej strony oświadczyły, że nie żądają uzupełnienia przewodu sądowego i przewód sądowy został zamknięty. Sąd bez odczytywania uznał za ujawnione wszelkie protokoły i dokumenty wymienione w akcie oskarżenia oraz dołączone do akt.

Generalna zasada bezpośredniości procesu karnego, regulująca postępowanie dowodowe, wyrażona m.in. w art. 410 k.p.k. stanowi, iż w toku postępowania karnego należy dążyć do tego, aby sąd bezpośrednio zetknął się z poszczególnymi dowodami, zaś w odniesieniu do świadków, by składali swe zeznania w toku rozprawy przed sądem. Zasada ta stanowi dyrektywę, w myśl której organy procesowe powinny opierać swe ustalenia faktyczne w miarę możliwości na dowodach pierwotnych, unikając zwłaszcza zastępowania dowodów pierwotnych przez pochodne. Zasada ta ma oczywistą podstawę w wielu przepisach, które dają pierwszeństwo bezpośredniemu przeprowadzaniu dowodów, a pośrednie ich przeprowadzanie mogą stanowić jedynie sytuacje wyjątkowe.

Jeden z wyjątków od zasady bezpośredniości wyrażony jest w art. 392 § 1 k.p.k., zgodnie z którym wolno odczytywać na rozprawie głównej protokoły przesłuchania świadków i oskarżonych, sporządzone w postępowaniu przygotowawczym lub przed sądem albo w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę, gdy bezpośrednie przeprowadzenie dowodu nie jest niezbędne, a żadna z obecnych stron temu się nie sprzeciwia.

W szczególności podkreślić należy, że poprawna wykładnia i stosowanie ww. przepisu warunkowane jest tym, iż świadek został prawidłowo wezwany i nie stawił się, a zeznanie, które mają zostać odczytane, nie mają doniosłego znaczenia, nie dotyczą okoliczności w sprawie zasadniczych, lecz drugorzędnych, mają charakter uzupełniający (zob. wyr. SN z 21.10.1980 r., Rw 361/80, OSNPG 1982, Nr 2, poz. 26). W przedmiotowej sprawie Sąd nie wezwał na rozprawę świadków wskazanych w akcie oskarżenia, tj. Z. S. i G. I., a świadków, będących również pokrzywdzonymi w sprawie, tj. S. M. oraz E. L. jedynie zawiadomił o terminie rozprawy. Pokrzywdzeni mimo prawidłowego zawiadomienia nie stawili się na rozprawie, jednakże nie sposób uznać ich zeznań za drugorzędnych, skoro to właśnie ich zeznania zainicjowały przedmiotowe postępowanie. Ocena, czy bezpośrednie przeprowadzenie dowodu na rozprawie jest niezbędne, czy też dopuszczalne jest odczytanie protokołu zeznań lub wyjaśnień, uwzględniać musi stan dowodowy sprawy, w szczególności zaś znaczenie, jakie na tle innych dowodów zgromadzonych w postępowaniu ma ten dowód, który miałby zostać w trybie art. 392 KPK ujawniony (wyr. SN z 1.12.1994 r., III KRN 120/94, OSNKW 1995, Nr 1-2, poz. 8; wyr. SN z 7.1.1997 r., II KKN 268/96, Prok. i Pr. - wkł. 1997, Nr 7-8, poz. 12; wyr. SN z 26.7.2000 r., II KKN 38/00, niepubl.; wyr. SA w Krakowie z 18.4.1996 r., II AKa 91/96, KZS 1996, Nr 5-6, poz. 76; wyr. SA w Krakowie z 28.3.1996 r., II AKr 14/96, KZS 1996, Nr 4, poz. 36; wyr. SA w Katowicach z 20.10.2005 r., II AKa 355/05, OSA 2006, Nr 8, poz. 49). W realiach przedmiotowej sprawy, należy wykluczyć taką możliwość w odniesieniu do zeznań złożonych w postępowaniu przygotowawczym przez naocznych świadków zdarzenia, w tym przede wszystkim świadków będących jednocześnie pokrzywdzonymi w przedmiotowej sprawie.

W tym stanie rzeczy, uznając że zachodzi potrzeba ponownego przeprowadzenia przewodu w całości stosownie do treści art. 437 § 1 i 2 k.p.k. Sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Koninie do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji w sposób prawidłowy wezwie na rozprawę i przesłucha wszystkich czterech świadków S. M., E. L. oraz Z. S. i G. I..

Dopiero bezpośrednie przeprowadzenie wszystkich niezbędnych dowodów, właściwa ich ocena dokonana z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego pozwoli na dokonanie właściwych ustaleń faktycznych, stanowiących podstawę prawidłowego orzekania. Zwłaszcza, że zeznania pokrzywdzonych będą miały znaczenie dla prawidłowej oceny stopnia społecznej szkodliwości czynów oskarżonego, a także dyrektyw dotyczących wymiaru kary. A bez możliwości dokonania tej oceny ustosunkowanie się do zarzutów apelacji stało się niemożliwe.

Wniosek

zmiana wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze poprzez wymierzenie M. I. za czyn z art. 190 § 1 k.k. opisany w punkcie 1 kary 9 miesięcy pozbawienia wolności, za czyn z art.190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. opisany w 2 punkcie kary 9 miesięcy pozbawienia wolności i orzeczenia kary łącznej w wymiarze 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na wskazane wyżej uchybienia procesowe, które mogły mieć wpływ na treść wyroku i konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości Sąd odwoławczy, uchylił wyrok Sądu I instancji w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania.

4.  (...) Z (...)

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  (...) S (...)

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Z uwagi na wskazane wyżej uchybienia procesowe i konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, wobec braku możliwości ustosunkowania się do zarzutów apelacji dotyczących kary, Sąd odwoławczy, uchylił wyrok Sądu I instancji w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania.

I.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji w sposób prawidłowy przeprowadzi postępowanie dowodowe, wezwie na rozprawę wszystkich czterech świadków S. M., E. L. oraz Z. S. i G. I. i dokona ich przesłuchania.

Dopiero bezpośrednie przeprowadzenie wszystkich niezbędnych dowodów, właściwa ich ocena dokonana z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego pozwoli na dokonanie właściwych ustaleń faktycznych, stanowiących podstawę prawidłowego orzekania.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

Agata Wilczewska