Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Ka 370/21

1

2WYROK

2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2021 r.

4Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

1Przewodniczący:

1SSO Ewa Rusin

1Protokolant:

1Magdalena Telesz

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2021 r.

6sprawy E. P.

7córki W. i M. z domu M.

8urodzonej (...) w W.

9oskarżonej z art. 212 § 2 kk

10z oskarżenia prywatnego E. M.

11na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżycielki prywatnej

12od wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

13z dnia 18 marca 2021 r. sygnatura akt III K 2098/19

15I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oskarżoną E. P. uniewinnia od przypisanego jej czynu,

16II. stwierdza, że koszty procesu w sprawie ponosi oskarżycielka prywatna E. M.,

17III. zasądza od oskarżycielki prywatnej E. M. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe postępowania apelacyjnego w tym wymierza 200 złotych opłaty za to postępowanie.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 370/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 18 marca 2021r. sygn. akt III K 2098/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel prywatny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku mający wpływ na jego treść i polegający na niesłusznym uznaniu, iż czyn oskarżonej E. P. jest społecznie szkodliwy w stopniu znikomym, podczas gdy analiza okoliczności przedmiotowych i podmiotowych czynu zarzucanego oskarżonej prowadzi do wniosków przeciwnych, a to że czyn ten cechował się znacznym stopniem szkodliwości, w szczególności że czynu tego dokonano za pośrednictwem środków masowej komunikacji,

2. obrazę prawa procesowego, to jest art. 17 § 1 pkt. 3 kpk w zw. z art. 1§ 2 kk poprzez „wadliwe uznanie, że czyn popełniony przez oskarżoną nie jest na tyle społecznie szkodliwy, by uznać go za karygodny i by oskarżona poniosła za czyn ten odpowiedzialność karną, przy przyjęciu chociażby najłagodniejszej z rodzajów kar określonych sankcją z art. 212 § 2 kk,

3. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wydanego orzeczenia, tj. art. 7 kpk w związku z art. 410 kpk poprzez dowolną, a nie swobodną, sprzeczną z zebranym materiałem dowodowym, pobieżną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegająca na:

- pominięciu okoliczności popełnienia czynu za pomocą środków masowego przekazu, wpływającą na szkodliwość społeczną czynu,

- pominięciu dowodu z pism pełnomocnika E. M. z dnia 4 lutego 209r. , 6 marca 2019r. kierowanej do Rady Miejskiej S. i niewskazaniu w uzasadnieniu wyroku czy Sąd I instancji wziął je pod uwagę przy ustalaniu faktów,

- pominięciu postawy oskarżonej, jawiącej się jako bezrefleksyjnej i niewyrażającej żadnej skruchy w obliczu przedstawionych dowodów, świadczących o winie i sprawstwie oskarżonej ,

prowadzącej do mylnego stwierdzenia, że czyn z art. 212§ 2 kk nie cechował się znacznym stopniem szkodliwości czynu, a tym samym że postępowanie należało umorzyć.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnoszenie się do zarzutów apelacyjnych jest bezprzedmiotowe wobec uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu ( art. 436 kpk), których waga procesowa nakazuje wydać orzeczenie reformatoryjne przez uniewinnienie oskarżonej od przypisanego jej czynu.

Niestety nie dostrzegł sąd meriti kardynalnych wad skargi prywatnej, wniesionej 16 grudnia 2019r.

Otóż opisując czyn zarzucany, jej autor ( wszak profesjonalny uczestnik postępowania) wskazał na datę czynu „28 grudnia 2019r.”, co też powielił w uzasadnieniu skargi. Nie może ulegać wątpliwości, iż przedmiotowa sesja Rady Miejskiej w S. miała miejsce w roku 2018 a nie 2019 i wtedy – 28.12.2018r.- miało dojść do inkryminowanej wypowiedzi oskarżonej. Jakkolwiek w toku rozpoznania sprawy na rozprawie w dniu 12 października 2020r. już po odebraniu wyjaśnień od oskarżonej pełnomocnik oskarżycielki prywatnej sprostował rok zarzucanego czynu na 2018r. ( k. 61 akt), to jednak ta okoliczność procesowa nie znalazła niestety odzwierciedlenia w zaskarżonym wyroku, w którym datę czynu zarzucanego i przypisanego przyjęto jako 28 grudnia 2019r., a w konsekwencji taką datę czynu przypisanego przyjęto też w pisemnych motywach wyroku ( sekcja 1.1.1). Chociaż pełnomocnik oskarżycielki prywatnej wniósł apelację na niekorzyść oskarżonej, ale na owo uchybienie nie zwrócił uwagi i w tym zakresie wyroku nie zaskarżył, a w treści uzasadnienia apelacji także przyjmuje datę czynu 28 grudnia 2019r. (k. 96 akt).

Tak więc w dacie wskazanej w wyroku - 28 grudnia 2019r.- czyn przypisany oskarżonej w ogóle nie zaistniał.

Niezależnie od powyższego, uzupełniająco należy podnieść, iż w skardze prywatnej w opisie czynu zarzucanego nie zawarto również kompletu ustawowych znamion występku stypizowanego w art. 212 §1 i § 2 kk, bo zniesławienie innej osoby polega na przypisaniu jej konkretnego postępowania lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności ( podkr. SO). Na to uchybienie także sąd I instancji uwagi nie zwrócił i w konsekwencji w wyroku w tej części recypował opis czynu ujęty w skardze prywatnej, pozbawiony tych elementów.

Dopiero w uzasadnieniu skargi ( k. 3 akt) pada stwierdzenie, iż wypowiedź oskarżonej, jakoby w prowadzonym przez oskarżycielkę prywatną lokalu gastronomicznym odbywają się nielegalnie organizowane gry hazardowe zniesławiła oskarżycielkę, przez co naraziła oskarżycielkę prywatną na utratę koniecznego w wykonywanej działalności zaufania publicznego klientów restauracji, dalej podnosząc, że wypowiedzi oskarżonej dotknęły i znieważyły pokrzywdzoną, skutkując doznanymi przez nią ujemnymi przeżyciami.

Rzecz jednak w tym , iż w toku przesłuchania oskarżycielki prywatnej w charakterze świadka nie wykazała ona jakichkolwiek okoliczności faktycznych, dowodzących, że zarzucany oskarżonej czyn miał cytowane wyżej cechy o jakich mowa w art. 212 § 1 kk, tj. że zarzucane postępowanie lub właściwości, mogły poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Oskarżycielka prywatna zeznała, że po tej wypowiedzi oskarżonej spadła liczba klientów ( w żaden sposób takiego faktu nie wykazując dowodowo), podała następnie, że lokal zamknęła, bo cyt.” zdrowie odmówiło mi posłuszeństwa”.

Takie same okoliczności przywołano w apelacji, tj. że oskarżycielka prywatna cyt. „doznała uszczerbku na zdrowiu psychicznym, której stan emocjonalny został zachwiany na skutek wywołanymi przez oskarżona kontrolami, które miały miejsce w lokalu C.”.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie oskarżonej za winnej zarzucanego jej czynu

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Główny wniosek apelacyjny o zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie oskarżonej za winną zarzucanego jej czynu został wadliwie określony, bowiem w razie umorzenia postępowania w pierwszej instancji ( jak w niniejszej sprawie) sąd odwoławczy nie może oskarżonego skazać, o czym przesądza jednoznacznie zasada wyrażona w art. 454 § 1 kpk.

Alternatywny wniosek o rozstrzygnięcie kasatoryjne także nie może zostać uwzględniony wobec przyjętej podstawy uniewinnienia oskarżonej od przypisanego jej czynu, wskazanych wyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

W dacie wskazanej w zaskarżonym wyroku - 28 grudnia 2019r.- czyn przypisany oskarżonej w ogóle faktycznie nie zaistniał.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

W myśl art. 433 § 1 kpk sąd odwoławczy jest zobowiązany uwzględniać także okoliczności wymienione m. in w art. 440 kpk na korzyść oskarżonego, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Orzeczenie o umorzeniu postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt. 3 kpk w zw. z art. 1 § 2 kk zostało zmienione przez uniewinnienie oskarżonej od przypisanego jej czynu.

Zwięźle o powodach zmiany

W dacie wskazanej w zaskarżonym wyroku - 28 grudnia 2019r.- czyn przypisany oskarżonej w ogóle faktycznie nie zaistniał.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II, III.

II.W konsekwencji zmiany wyroku przez uniewinnienie oskarżonej stwierdzono, że koszty procesu w sprawie ponosi oskarżycielka prywatna E. M. ( art. 632 pkt. 1 kpk)

III. Strona przegrywająca proces prywatnoskargowy, w tym przypadku oskarżycielka prywatna, jest obowiązana do poniesienia kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym na rzecz Skarbu Państwa.

Zatem o kosztach sądowych postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 i 3 kpk zasądzając od oskarżycielki prywatnej E. M. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe postępowania apelacyjnego w tym – na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973r. ( tj. DZ. U. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) wymierzono 200 złotych opłaty za to postępowanie.

7.  PODPIS

SSO Ewa Rusin

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżycielki prywatnej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie o umorzeniu postępowania

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana