Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 97/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 23 grudnia 2020r., sygn. akt V Ko 200/20.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

1. obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, tj.:

a. art. 552 § 1 i 4 k.p.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, wyrażające się w przyjęciu, że zatrzymanie wnioskodawcy w dniu 2 lipca 2019r. nie było niewątpliwie niesłuszne, podczas gdy zatrzymanie zostało dokonane z obrazą przepisu art. 245 § 1 k.p.k., a tym samym, spowodowało dolegliwości, jakich zatrzymany nie powinien był doznać, co w pryzmacie ujawnionych okoliczności nakazuje stwierdzić, że było ono niewątpliwie niesłuszne;

b. art. 410 k.p.k. poprzez wydanie skarżonego wyroku z pominięciem całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności, a to zeznań wnioskodawcy M. L., złożonych na terminie rozprawy głównej w dniu 23 grudnia 2020r., w zakresie, w jakim zeznał on, że z uwagi na brak możliwości kontaktu ze wskazanym adwokatem – „ Od momentu zatrzymania do pierwszego kontaktu z mecenasem mój stan psychiczny był zły. Nie wiedziałem co się dzieje i byłem skołowany…”, podczas gdy Sąd meriti ocenił całość zeznań wnioskodawcy za wiarygodny, zostały one złożone na terminie rozprawy głównej, a zatem Sąd meriti był obowiązany do uwzględnienia powyższych okoliczności;

- wynikający z powyższych naruszeń przepisów postępowania – błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, tj.:

c. przyjęcie, że zatrzymanie M. L. nie było niewątpliwie niesłuszne;

d. przyjęcie, że w wyniku zatrzymania M. L. nie poniósł dolegliwości, której nie powinien był doznać;

e. wnioskodawca nie odniósł rzeczywistej krzywdy;

f. brak jest związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy okolicznościami zatrzymania (samym zatrzymaniem) a powstałą krzywdą.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Dokonując oceny podniesionych zarzutów Sąd Apelacyjny nie podzielił ich zasadności. Ani zarzuty obrazy przepisów postępowania ze sfery oceny i gromadzenia dowodów, ani błędu w ustaleniach faktycznych, który jest konsekwencją tych przepisów i przez który miał być zrealizowany obowiązek zawarty w art. 438 pkt 2 k.p.k. - wykazania wpływu obrazy przepisów procedury karnej na treść wyroku, nie znalazły akceptacji sądu odwoławczego.

Na wstępie należy stwierdzić, że Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób prawidłowy i rzetelny. Zostały przeprowadzone wszystkie dowody niezbędne dla wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy i ustalenia prawdy materialnej. Sąd I instancji, stosownie do wymogu określonego w art. 410 k.p.k., ujawnił w toku rozprawy głównej całość materiału dowodowego. Jednocześnie Sąd Okręgowy w sposób przekonywujący, zgodny z zasadami doświadczenia życiowego i zasadami logiki ocenił cały zgromadzony materiał dowodowy, wskazując które z dowodów są wiarygodne i w jakiej części, czemu dał wyraz w pisemnych motywach wyroku.

Odnosząc się do zarzutu pełnomocnika wnioskodawcy dotyczącego obrazy przepisu art. 552 § 1 i 4 k.p.k. należy stwierdzić, że jest on zasadny.

Słusznie Sąd Okręgowy oddalił wniosek M. L. o zadośćuczynienie, uznając, że zatrzymanie wnioskodawcy w dniu 2 lipca 2019r. o godz. 15.30 nie było „niewątpliwie niesłuszne” w rozumieniu art. 552 § 4 k.p.k. Zatrzymanie zostało dokonane przez funkcjonariuszy Centralnego Biura Śledczego Policji – Wydziału do Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Narkotykowej Zarządu w W. na podstawie art. 244 § 1 k.p.k. w związku z podejrzeniem wytwarzania znacznych ilości substancji psychotropowych w postaci amfetaminy. W dniu 4 lipca 2019r. M. L. przedstawiono zarzut popełnienia przestępstwa z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z at. 65 § 1 k.k. w okresie od dnia 21 grudnia 2018r. do dnia 2 lipca 2019r. w m. K. na terenie posesji nr (...), gm. S., powiatu (...), gdzie został zatrzymany. Na skutek zażalenia obrońcy, Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie postanowieniem z dnia 2 lipca 2019r. uznał, że zatrzymanie M. L. w dniu 2 lipca 2019r. było nieprawidłowe albowiem organ prowadzący postępowanie nie umożliwił zatrzymanemu niezwłocznego i bezpośredniego kontaktu z adwokatem, nawet z zastrzeżeniem swojej obecności, a kontakt taki nastąpił dopiero w dniu 4 lipca 2019r. (przed godziną 9.00). Postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z dnia 4 lipca 2019r. M. L. został tymczasowo aresztowany, a na mocy kolejnych orzeczeń sądów różnych instancji nadal jest stosowany wobec wnioskodawcy izolacyjny środek zapobiegawczy. W dniu 7 lipca 2020r. skierowano przeciwko M. L. akt oskarżenia do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie, gdzie aktualnie toczy się postępowanie.

Niewątpliwa niesłuszność zatrzymania wyrażana wskutek żądania zadośćuczynienia (art. 552 § 4 k.p.k.) nie jest tożsama z kryteriami badania zażalenia na zastosowanie zatrzymania (art. 246 § 1 k.p.k.).

Gdyby więc nawet wskutek zażalenia na zatrzymanie stwierdzono, że było ono niesłuszne (niezasadne, nielegalne bądź nieprawidłowe) nie przesądzałoby to automatycznie o zasadności roszczenia pieniężnego (vide: wyrok SA w Katowicach z 18.01.2018r., II AKa 576/17, Prok. I Pr. 2018, Nr 12, poz. 35).

Wskutek zgłoszenia roszczenia pieniężnego w trybie art. 552 § 4 k.p.k. nie wystarczy ustalenie, że zatrzymanie było niesłuszne, należy bowiem ustalić wysoki stopień owej niesłuszności, to jest stwierdzić, że było „niewątpliwie niesłuszne”.

Należy ponadto podnieść, że Sąd rozpoznający wniosek o zadośćuczynienie nie jest związany rozstrzygnięciem sądu orzekającego w przedmiocie zażalenia.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że Sąd Okręgowy prawidłowo wskazał, że zatrzymanie M. L. było zasadne i legalne. Istniała przesłanka materialna jego zatrzymania – uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa przez M. L.. Ocena ta została potwierdzona, jak wyżej wskazano, decyzją o jego tymczasowym aresztowaniu, które jest nadal stosowane w ramach procesu karnego oskarżonego M. L.. Pozostaje on pod zarzutem popełnienia przestępstwa wytwarzania amfetaminy w znacznej ilości i uczynienia sobie z popełnienia przestępstwa stałego źródło dochodu. Zasadnie Sąd Okręgowy wskazał również, że istniała także przesłanka formalna zatrzymania wnioskodawcy, albowiem zostało ono dokonane w oparciu o przepisy art. 244 § 1 k.p.k. z uwagi na obawę ucieczki lub ukrycia się albo zatarcia śladów przestępstwa. Z czynności zatrzymania został sporządzony protokół, zgodny z przepisami prawa. Zatrzymany został pouczony o przysługujących mu uprawnieniach, z których zresztą skorzystał. Nie stosowano wobec zatrzymanego środków przymusu nieadekwatnych do potrzeb.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że zatrzymanie wnioskodawcy w dniu 2 lipca 1999r. nie uzasadnia odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa wynikającej z art. 552 § 1 i 4 k.p.k. albowiem nie spełnia przesłanek „niewątpliwie niesłusznego” zatrzymania.

Tym samym Sąd I instancji nie dopuścił się obrazy przepisu art. 552 § 4 k.p.k. mającego wpływ na treść orzeczenia, a w konsekwencji błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia i mającego wpływ na jego treść i trafnie orzekł o oddaleniu wniosku.

Wbrew zarzutom skarżącego, Sąd I instancji, stosownie do wymogu określonego w art. 410 k.p.k., ujawnił w toku rozprawy głównej całość materiału dowodowego. Odnośnie do zeznań wnioskodawcy M. L., istotnie tak jak podnosi skarżący, Sąd meriti ocenił całość zeznań wnioskodawcy za wiarygodny. Następnie Sąd I instancji wypowiedział się w uzasadnieniu do wyroku zwięźle o powodach uznania tego dowodu stwierdzając, że zeznania wnioskodawcy w części dotyczącej miejsca i czasu zatrzymania oraz przebiegu tej czynności, osadzenia w Izbie Zatrzymań i czynności wykonywanych do czasu zastosowania przez Sąd tymczasowego aresztowania, Sąd uznał za wiarygodne, korespondujące z treścią dokumentów znajdujących się w aktach sprawy. Niezasadny jest zarzut, że Sąd I instancji wbrew treści art. 410 k.p.k. nie uwzględnił okoliczności wynikających z zeznań wnioskodawcy złożonych na rozprawie dotyczących jego stanu psychicznego w czasie od momentu zatrzymania do pierwszego kontaktu z adwokatem. Sąd Okręgowy, w tym samym uzasadnieniu wyroku, do którego odwołuje się skarżący, wypowiedział się wprost, że samo stwierdzenie, że zatrzymanie nie było niesłuszne niewątpliwie powoduje, że dalsze rozważanie przesłanek zasądzenia zadośćuczynienia jest bezprzedmiotowe. Z tym poglądem należy się zgodzić. Ponadto Sąd Okręgowy podniósł, że wnioskodawca nie wykazał ani rzeczywistej krzywdy wynikającej z samego faktu zatrzymania, ani tym bardziej adekwatnego związku przyczynowo – skutkowego, a dalej odniósł się do zeznań wnioskodawcy. Sam fakt, że z cytowanego w apelacji fragmentu wypowiedzi Sąd I instancji nie wyciągnął wniosków zgodnych z wolą skarżącego, nie powoduje, że nie uwzględnił tej części zeznań wnioskodawcy.

W ocenie Sądu odwoławczego, przedmiotowa apelacja ma charakter wyłącznie polemiczny z prawidłowymi ustaleniami i ocenami poczynionymi przez Sąd I instancji i w żaden sposób nie może ich podważyć. Stanowisko Sądu Apelacyjnego w niniejszej sprawie w istocie mogłoby się sprowadzić do powtórzenia rozważań przedstawionych przez Sąd Okręgowy w pisemnym uzasadnieniu wyroku. Uzasadnienie to jest wystarczająco szczegółowe, uwzględnia także zasady logiki i doświadczenia życiowego, co powoduje, że zawarte tam ustalenia i oceny są w pełni trafne, a Sąd Odwoławczy w całości je akceptuje i przyjmuje jak swoje. Nadmienić należy, że przecież Sąd Odwoławczy nie proceduje w oderwaniu od akt sprawy.

Wniosek

Tożsamy jak w punkcie 1

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ zarzuty przedstawione w apelacji pełnomocnika wnioskodawcy okazały się niezasadne – w konsekwencji wniosek środka odwoławczego - o zmianę skarżonego wyroku, nie został uwzględniony.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok oddalający wniosek M. L. o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy od Skarbu Państwa kwoty 10 000 zł tytułem zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie w dniu 2 lipca 2019r.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody utrzymania w mocy wyroku są tożsame z tymi dla których zarzuty apelacyjne zostały uznane za niezasadne w części 3 uzasadnienia.

Ponadto Sąd Apelacyjny nie stwierdził z urzędu istnienia podstaw do uchylenia, bądź zmiany wyroku poza zakresem zaskarżenia, tj. przesłanek określonych w art. 439 i 440 k.p.k.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Na podstawie 554 § 4 k.p.k. wydatkami poniesionymi w postępowaniu odwoławczym obciążono Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Jerzy Leder Zbigniew Kapiński Anna Nowakowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik wnioskodawcy

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok oddalający wniosek o zadośćuczynienie

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐w całości

☒w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana