Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

z siedzibą w S.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o zmianę koncesji

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

z dnia 1 października 2018 r. nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Witold Rękosiewicz.

Sygn. akt XVII AmE 424/18

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany) decyzją z dnia 1 października 2018 r. nr (...), na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257 z późn.zm., dalej: k.p.a.), w związku z art. 30 ust. 1, art. 41 ust. 2 pkt 4 oraz art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2018 r. poz. 755, 650, 685, 771, 1000, 1356, 1629 i 1637, dalej: Pe ) oraz art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1165, ze zm.) postanowił:

1.  odmówić zmiany koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją Prezesa URE z dnia 9 września 2015 r. nr (...) (z późn. zm.), w związku z wnioskiem przedsiębiorcy: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. (Spółka, powód) dotyczącym dostosowania posiadanej koncesji do wymagań wskazanych w art 16 ust. 2 ustawy z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw;

2.  cofnąć z urzędu koncesję na obrót paliwami ciekłymi udzieloną przedsiębiorcy: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. decyzją Prezesa URE z dnia 9 września 2015 r. nr (...) (z późn. zm.).

(...) sp. z o.o. w S. w złożonym odwołaniu zaskarżyła powyższą decyzję Prezesa URE w części, tj. w zakresie pkt 2. Powód wniósł o zmianę decyzji w części dotyczącej cofnięcia koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Zarzucił pozwanemu błędne ustalenie, że Spółka nie dysponuje środkami finansowymi gwarantującymi prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej. Powołał się na treść zaskarżonej decyzji, w której pozwany wskazał przychody i zyski Spółki za 2016 i 2017 r. świadczące o dobrej kondycji finansowej powoda. Wydanie przez Prezesa URE z urzędu decyzji o cofnięciu Spółce koncesji uznał powód za bezzasadne.

Prezes URE w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany wyjaśnił, że w dniu 2 września 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, zawierająca nową definicję paliw ciekłych. Zgodnie z art. 16 ust.1 tej ustawy przedsiębiorstwa energetyczne wykonujące działalność polegającą na obrocie paliwami ciekłymi na podstawie koncesji wydanej przed wejściem w życie przepisów wykonawczych do ustawy, obowiązane są do złożenia wniosku o zmianę koncesji w celu dostosowania jej treści do definicji paliw ciekłych, o której mowa w art. 3 pkt 3b ustawy Prawo energetyczne w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. Prezes URE zobowiązany był do weryfikacji decyzji koncesyjne wydanych dla przedsiębiorców zajmujących się wytwarzaniem i obrotem paliwami ciekłymi, którzy złożyli stosowne wnioski w ustawowym terminie. W zw. z tym Prezes URE ponownie zbadał przesłanki wymienione w art. 33 ust. 1 Pe, w tym przesłankę dysponowania przez Spółkę środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności w zakresie obrotu paliwami ciekłymi. Wyjaśnił, iż ze względu na bierność powoda, nie posiadał w postępowaniu administracyjnym, wystarczających informacji do wydania decyzji uwzględniającej wniosek o zmianę koncesji. Z urzędu posiadał informacje zebrane we wcześniejszym postępowaniu dotyczącym zmiany koncesji polegającej na rozszerzeniu działalności o stację paliw położoną przy ul. (...) w S., w którym decyzją z dnia 24 kwietnia 2018 r. (...), odmówiono powodowi zmiany koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Do postępowania administracyjnego zostały włączone materiały dowodowe zebrane w postępowaniu w sprawie zmiany koncesji powoda prowadzonej pod nr (...). Pozwany wyjaśnił, że w trakcie postępowania w sprawie zmiany koncesji wzywał kilkakrotnie powoda do przedłożenia wyjaśnień i dokumentów niezbędnych do zmiany koncesji. W toku postępowania powiadomiono także powoda, iż Prezes URE wyjaśnia sprawę również w kierunku cofnięcia koncesji na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 4 Pe. Więc przed wydaniem decyzji powód wiedział, że nieprzedstawienie dokumentów wskazujących jego możliwości finansowe może prowadzić do cofnięcia koncesji. Mimo wezwań powód w postępowaniu administracyjnym nie udzielił wyjaśnień i nie przedstawił dokumentów potwierdzających, że w stosunku do Spółki zachodzą okoliczności uzasadniające dokonanie zmiany koncesji oraz nie ma przesłanek do cofnięcia koncesji. Pozwany wskazał, iż w postępowaniu administracyjnym powód nie udokumentował posiadania środków finansowych w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalność koncesjonowanej i nie wykazał możliwości pozyskania takich środków. Odnieśnie zarzutu odwołania dotyczącego błędnej interpretacji przesłanki ekonomicznej (art.31 ust.1 pkt 2 Pe) pozwany zauważył, iż w odwołaniu powód nie przedstawił nowych okoliczności uzasadniających zmianę zaskarżonej decyzji. Powód powinien wykazać, że dysponuje kapitałami lub udokumentować możliwość ich pozyskania, np. z uzyskanego kredytu. Ze sprawozdania finansowego wynika, że w 2016 r. Spółka osiągnęła zysk w wysokości (...)zł, oraz przejęła od spółki (...) sp. z o.o. kwotę (...) zł na rachunku bieżącym. Z zaświadczenia banku z dnia 19 września 2017 r. wynika, że stan środków powoda na rachunku bankowym wynosił (...) zł. W ocenie Prezesa URE powód nie posiada zdolności do regulowania przyszłych zobowiązań związanych z działalności gospodarczą bez utracenia płynności finansowej. Nie spełnia więc warunków ekonomicznych prowadzenia działalności koncesjonowanej.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Spółka posiadała koncesję na obrót paliwami ciekłymi udzieloną decyzją Prezesa URE z dnia 9 września 2015r. nr (...) na okres o 9 września 2015 r. do 31 grudnia 2030 r., zmienioną następnie decyzją z dnia 25 lipca 2016 r. nr (...). (k.2-9 akt adm.)

Pismem z dnia 12 stycznia 2017 r. uzupełnionym pismem z dnia 23 lutego 2017 r. powód wystąpił o dostosowanie posiadanej koncesji na obrót paliwami ciekłymi do wymagań wskazanych w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw o kody CN. (k.1 akt adm.) Do wniosku powód załączył m.in. zaświadczenie o niezaleganiu z podatkami oraz bilans zysków i strat.

Pismem z dnia 20 kwietnia 2018 r. znak: (...) powód został wezwany do złożenia brakujących dokumentów i wyjaśnień:

- oryginału zaświadczenia z właściwego oddziału ZUS wydanego nie wcześniej niż na 3 miesiące przed złożeniem Prezesowi URE stwierdzającego, że przedsiębiorca nie zalega z wpłatą składek na ubezpieczenie społeczne lub, że nie figuruje w ewidencji płatników składek na ubezpieczenie społeczne lub, że nie figuruje w ewidencji płatników składek;

-oświadczenia przedsiębiorcy, że zapewni zatrudnienie osób o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych. (k.32 akt adm.)

Wezwanie zostało skutecznie doręczone Spółce w dniu 23 kwietnia 2018 r. (k. 33 akt adm.) W wyznaczonym terminie Spółka nie przedłożyła żądanych dokumentów i nie udzieliła stosownych wyjaśnień.

Pismem z 24 maja 2018 r. znak: (...), doręczonym w dniu 28 maja 2018 r., ponownie wezwano Spółkę do nadesłania niezbędnych dokumentów i wyjaśnień. Spółka w dalszym ciągu nie przedłożyła żądanych dokumentów i stosownych wyjaśnień. (k.34 akt adm.)

Wobec braku odpowiedzi ze strony Spółki, pismem z dnia 12 czerwca 2018 r. znak: (...), Prezes URE kolejny raz wezwał Spółkę pod rygorem odmowy zmiany koncesji do nadesłania niezbędnych dokumentów i wyjaśnień. Ponadto Spółka została poinformowana, że nieprzedłożenie powyższych dokumentów skutkować będzie nie tylko odmową zmiany koncesji, ale także ewentualnym cofnięciem koncesji w oparciu o art 41 ust 2 pkt 4 Pe. Wskazane pismo zostało skutecznie doręczone Przedsiębiorcy w dniu 29 czerwca 2018 r., a 7-dniowy termin udzielenia odpowiedzi upłynął w dniu 6 lipca 2018 r. (k.36 akt adm.)

Pismem z dnia 25 lipca 2018 r. znak: (...), w trybie art. 10 § 1 k.p.a., powód został powiadomiony o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie zmiany koncesji na obrót paliwami ciekłymi, możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym zebranym w ramach przedmiotowego postępowania i złożenia dodatkowych uwag i wyjaśnień. (k.41akt adm.) W dniu 17 sierpnia 2018 r. zawiadomienie zostało zwrócone do URE z adnotacją: zwrot nie podjęto w terminie. Zgodnie z art. 44 § 4 k.p.a. pismo zostało uznane za skutecznie doręczone w dniu 11 sierpnia 2018 r., i pozostawione w aktach sprawy. (k.40 akt adm.)

Pismem z dnia 24 sierpnia 2018 r. znak (...) ponownie wezwano przedsiębiorcę pod rygorem odmowy zmiany koncesji do nadesłania niezbędnych dokumentów i wyjaśnień, w szczególności przedłożenia dokumentów poświadczających jego możliwości finansowe. Jednocześnie poinformowano powoda, że nieprzedłożenie powyższych dokumentów skutkować będzie nie tylko odmową zmiany koncesji, ale także ewentualnym cofnięciem koncesji na podstawie art.41 ust.2 pkt 4 Pe. Wskazane pismo zostało skutecznie doręczone Spółce w dniu 27 sierpnia 2018 r. Powód nie odpowiedział na wezwanie. (k.43-44 akt adm.)

Pismem z 12 września 2018 r. znak: (...), w trybie art. 10 § 1 k.p.a., powiadomiono Spółkę o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie zmiany koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Poinformowano również, iż na podstawie art. 77 § 4 k.p.a. do postępowania zostały włączone materiały dowodowe zebrane w postępowaniu w sprawie zmiany koncesji prowadzonym pod nr (...). Zawiadomienie skutecznie doręczono w dniu 17 września 2018 r. Spółka w dalszym ciągu nie przedłożyła żądanych dokumentów oraz nie udzieliła stosownych wyjaśnień. (k.56 akt adm.)

Wobec nieudzielenia odpowiedzi na wezwania, Prezes URE ustalił sytuację finansową Spółki na podstawie dokumentów zebranych w trakcie postępowania w sprawie zmiany koncesji nr (...), przedłożonych jako załącznik do pisma z dnia 26 września 2017 r. tj. sprawozdania finansowego z 2016 r., oświadczenia w zakresie planowanych oraz osiąganych przychodów w zakresie obrotu paliwami ciekłymi oraz zaświadczenia z Banku (...) S.A. za dnia 19 września 2017 r.

Ze wskazanych dokumentów wynika że w 2016 r. powód osiągnął przychód w wysokości (...) zł i zysk netto w wysokości (...)zł. Rok 2015 Spółka zakończyła stratą finansową w wysokości (...) zł. Nadto w porozumieniu z (...) Bankiem Spółdzielczym w S. Spółka przejęła ze spółki (...) sp. z o.o. kwotę (...)zł kredytu na rachunku bieżącym. Na dzień 19 września 2017 r. środki finansowe na rachunku Spółki wynosiły (...) zł. Powód oświadczył, iż w 2016 r. osiągnął przychód z działalności w zakresie obrotu paliwami ciekłymi w wysokości (...) zł, a w roku 2017, 2018 i 2019 planował osiągnąć przychód w wysokości (...) zł. (k.45-53 akt adm.)

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Na podstawie dokonanych ustaleń Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Koncesja jest publicznoprawnym uprawnieniem podmiotowym przyznanym decyzją właściwego organu administracji indywidualnie oznaczonemu podmiotowi, który spełnia ustawowo określone wymagania zarówno podmiotowe, jak i przedmiotowe wykonywania określonego rodzaju działalności gospodarczej (zob. wyrok SN z dnia 08.05.1998 r., III RN 34/98, OSNP 1999, nr 5, poz. 157).

Zgodnie z art. 41 ust. 2 pkt 4 Pe Prezes URE cofa koncesję w przypadku niespełniania przez koncesjonariusza któregokolwiek z warunków, o których mowa w art. 33 ust. 1 Pe, lub w przypadku wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 33 ust. 3 pkt 2-6 lub ust. 3a Pe. Natomiast zgodnie z art. 33 ust.1 Pe Prezes URE udziela koncesji wnioskodawcy, który dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź jest w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania. Wskazane w ustawie środki finansowe jakimi winien dysponować przedsiębiorca mają stanowić zabezpieczenie ewentualnych roszczeń kontrahentów, oraz wyrównania potencjalnych szkód.

Z powyższego wynika, iż w przypadku stwierdzenia, że przedsiębiorstwo już posiadające koncesję nie posiada odpowiednich środków finansowych gwarantujących prawidłowe prowadzenie działalności, Prezes URE obligatoryjnie cofa koncesję. Jest to nie tyle uprawnienie, co ustawowy obowiązek Prezesa URE.

Ocena, czy koncesjonariusz dysponuje określonymi środkami należy do organu administracji. Na przedsiębiorcy spoczywa ciężar udowodnienia, iż spełnia wymogi przewidziane w art. 33 ust.1 pkt 2 Pe. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 8 maja 2007 roku, VI ACa 38/07 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 19 listopada 2009 roku, VI ACa 527/09) Wobec braku określenia w ustawie wielkości środków, jakimi ma dysponować wnioskodawca, aby gwarantować prawidłowe wykonanie działalności, decyzja ta ma charakter uznaniowy. Przedsiębiorca w sposób obiektywny musi wykazać posiadanie środków finansowych gwarantujących prawidłowe wykonywanie działalności, a zatem środków odpowiadających w szczególności skali planowanego przedsięwzięcia lub powinien być w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania, np. w drodze przyznanego kredytu. W tej kwestii przedsiębiorca nie może się ograniczyć jedynie do twierdzeń. Istnienie powyższych okoliczności powinien wykazać właściwymi dokumentami, np. wyciągiem z rachunku bankowego spółki, sprawozdaniem finansowym spółki lub decyzją banku przyznającą kredyt.

W rozpoznawanej sprawie powód nie wykazał, że posiada środki finansowe gwarantujące prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej lub posiada realną możliwość ich pozyskania.

W trakcie postępowania administracyjnego, mimo wezwań Prezesa URE, powód nie przedstawił dokumentów, które pozwoliłyby uznać, że jego sytuacja finansowa jest dobra a Spółka posiada możliwość pozyskania odpowiednich środków finansowych gwarantujących rzetelne wykonywanie działalności gospodarczej odpowiednio do planowanych przez koncesjonariusza obrotów. Również w odwołaniu powód nie przedstawił żadnych dowodów na wykazanie jego sytuacji finansowej. Z tej przyczyny w postępowaniu odwoławczym Sąd dysponował jedynie dokumentami przedstawionymi przez powoda w toku prowadzonego pod nr (...) postępowania w sprawie zmiany koncesji, włączonymi do materiału dowodowego w niniejszej sprawie. Jak wynika z bilansu finansowego, rok 2015 Spółka zakończyła stratą finansową w wysokości (...) zł. Natomiast w roku 2016 osiągnęła niewielki zysk w wysokości (...) zł. Na dzień 19 września 2017 r. stan środków finansowych na rachunku bankowym spółki wynosił (...) zł. Nadto w porozumieniu z (...) Bankiem Spółdzielczym w S. Spółka przejęła od spółki (...) sp. z o.o. kwotę (...) zł kredytu na rachunku bieżącym. Powód oświadczył, że w 2017, 2018 i 2019 planował osiągnąć przychód w wysokości (...) zł. Analiza sytuacji finansowej spółki, jej aktywów oraz pasywów, prowadzi do wniosku, iż Spółka nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania działalności koncesjonowanej w tym rozmiarze, ze względu na brak odpowiednich środków finansowych, szczególnie w stosunku do planowanych obrotów.

W toku postępowania administracyjnego powód zignorował wezwania URE do przedstawienia dokumentów, natomiast w odwołaniu ograniczył do gołosłownych twierdzeń nie popartych złożonymi dowodami. Powód w odwołaniu nie powołał się też na żadne fakty, które mogłyby pozwolić na uznanie, iż posiada środki finansowe gwarantujące prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej lub posiada realną możliwość ich pozyskania. Nie przedstawił także żadnych dokumentów finansowych. W ocenie Sądu samo powołanie się w odwołaniu na wysokie przychody Spółki nie jest wystarczające do jego uwzględnienia. Z przedstawionych w toku postępowania administracyjnego dokumentów wynika, iż Spółka osiąga bardzo niski zysk z prowadzonej działalności gospodarczej (w 2015 r. poniosła stratę), a suma środków na rachunku spółki wynosiła zaledwie (...)zł.

Dla skutecznego podważenia zaskarżonej decyzji przedsiębiorca musi wykazać nietrafność przesłanek przyjętych przez Prezesa URE jako podstawę wnioskowania lub nielogiczność wywodu dokonującego oceny organu administracji. Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie powód nie sprostał wyżej wymienionym obowiązkom i nie wykazał, iż posiada odpowiednie możliwości finansowe w celu należytego prowadzenia działalności w zakresie obrotu paliwami ciekłymi. Z tego względu, podniesione w odwołaniu zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie i nie dawały podstawy do uchylenia decyzji w zaskarżonej części. W ocenie Sądu Prezes URE prawidłowo uznał, iż w przedmiotowej sprawie zaistniały podstawy do cofnięcia powodowi koncesji. Rozważania Prezesa URE były całkowicie uzasadnione, a zaistniały w sprawie stan faktyczny dawał podstawę do uznania, iż powód nie dysponuje środkami finansowymi gwarantującymi prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej. Ponadto powód w żaden sposób nie udokumentował możliwości pozyskania dodatkowych środków finansowych na prowadzenie działalność koncesjonowanej. Wielkość planowanych przez powoda rocznych obrotów na poziomie (...) zł oraz prowadzonej działalności w zakresie obrotu paliwami ciekłymi uzasadnia obawę, iż ryzyko wystąpienia ewentualnej szkody jest znaczne. Przy takiej sytuacji finansowej powodowa Spółka, celem uwiarygodnienia posiadania możliwości prawidłowego prowadzenia koncesjonowanej działalności gospodarczej, winna przedstawić realne możliwości ewentualnego pozyskania środków finansowych, które w sytuacji pojawienia się znacznego wzrostu kosztów lub braku zapłaty przez kontrahenta za dostarczony mu towar, mogłyby stanowić zabezpieczenie finansowania nieplanowanych wydatków. Wprawdzie przepisy prawa nie określają, wysokości środków finansowych gwarantu­jących prawidłowe wykonywanie działalności gospodarczej, lecz należy je oceniać pod kątem zakresu i rodzaju wzmiankowanej działalności koncesjonowanej.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy, nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił wniesione przez powoda odwołanie, jako bezzasadne - art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c., stosownie do wyniku sporu, ustalając wysokość należnych pozwanemu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł, na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia odwołania.

Sędzia SO Witold Rękosiewicz.