Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 lipca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Zawierciu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Wolak

Protokolant: sekretarka Sylwia Duma-Syrek

po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2019 r. w Zawierciu na rozprawie

sprawy z wniosku M. P. (1)

z udziałem K. P., S. S.

o stwierdzenie nabycia praw do spadku po J. P.

stwierdza, że spadek po J. P. s. T. i S., zmarłym dnia 18.01.2019r. w Z., ostatnio stale zamieszkałym w O., na podstawie testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego w dniu 12.05.2017r. przed notariuszem M. T. w Kancelarii Notarialnej w Z. Rep. A nr 1989/2017, otwartego i ogłoszonego w dniu 30.07.2019r. w Sądzie Rejonowym w Zawierciu w sprawie sygn. akt I Ns 80/19 nabyła z dobrodziejstwem inwentarza żona M. P. (1) zd. G. c.B. i S. w całości.

Do V Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Zawierciu

Sąd Rejonowy w Zawierciu Wydział I Cywilny

w załączeniu przesyła odpis prawomocnego z dniem

21.09.2019 r. postanowienia do dalszego załatwienia,

Wnioskodawczyni M. P. (1)

zam. O., ul. (...)

Przedmiotem spadku są nieruchomości

Sędzia …………………………..

Sygn. akt I Ns 80/19

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni M. P. (1) wniosła o stwierdzenie, że spadek pozostały po J. P. s. T. i S., mającym stałe miejsce zamieszkania w O., zmarłym w Z. w dniu 18 stycznia 2019r., z mocy testamentu notarialnego z dnia 12 maja 2017r., sporządzonego przed notariuszem M. T. w Z. za numerem Repertorium (...), nabyła z dobrodziejstwem inwentarza w całości wdowa M. P. (1) c. B. i S.. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że spadkodawca pozostawił jako spadkobiercę wdowę M. P. (1). Spadkodawca był już jeden raz żonaty z M. P. (2) z d. S., zmarłą w dniu 9 czerwca 2011r., z którą posiadał jedną córkę B. P. zmarłą w dniu 9 marca 2006r. Następnie wskazała, że spadkodawca w dniu 12 maja 2017r. sporządził testament przed notariuszem M. T., w którym powołał do spadku wnioskodawczynię. Ponadto podała, że w skład spadku wchodzi nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym oraz nieruchomość rolna, objęte księgą wieczystą KW nr (...).

Uczestnik postępowania K. P. – brat spadkodawcy, w odpowiedzi na wniosek nie kwestionował go, jak również nie kwestionował testamentu spadkodawcy, uznając go za ważny.

Drugi z uczestników S. S. w odpowiedzi na wniosek oświadczył, że nie może wypowiedzieć się co do testamentu spadkodawcy z 2017r. Zgłosił pewne zastrzeżenia i wątpliwości co do treści i okoliczności sporządzenia tego testamentu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Spadkodawca J. P. zmarł 18 stycznia 2019r. w Z., ostatnio na stałe zamieszkiwał w O.. Był dwukrotnie żonaty. Pierwsza żona M. P. (2) z d. S. zmarła 9 czerwca 2011r. w O.. Z pierwszą żoną spadkodawca miał jedną córkę B. P., która zmarła w dniu 9 marca 2006r. w Z.. W chwili śmierci była panną, nie miała dzieci. Spadkodawca nie posiadał więcej dzieci własnych ani przysposobionych. Córka M. zmarła kilka miesięcy po urodzeniu ok. 1973r. W dniu 11 czerwca 2016r. spadkodawca zawarł związek małżeński z M. P. (1) z d. G.. Ojciec spadkodawcy T. P. zmarł w dniu 4 marca 2001r. w Z.. Matka spadkodawcy S. P. zmarła w dniu 24 kwietnia 2007r. w Z.. Brat spadkodawcy M. P. (3) zmarł w dniu 4 lutego 2001r. w O. jako kawaler bezdzietny. Spadkodawca posiadał jeszcze brata K. P.. Zatem jako spadkobierców ustawowych spadkodawca pozostawił żonę M. P. (1) i brata K. P.. Spadkobiercy nie składali oświadczeń o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku. Nikt nie zrzekał się dziedziczenia.

W dniu 21 czerwca 2007r. spadkodawca J. P. sporządził przed notariuszem M. T. w Kancelarii Notarialnej w Z. za numerem Repertorium A 3586/2007 testament, w którym powołał do całego spadku jako jedyną spadkobierczynię żonę M. P. (1) c.P. i A.. Jednocześnie postanowił, że w przypadku gdyby M. P. (1) nie mogła dziedziczyć, to do całego spadku powołuje jako jedynego spadkobiercę brata żony S. S.. Powyższy testament został otwarty i ogłoszony przez Sąd Rejonowy w Zawierciu w dniu 30 lipca 2019r. w sprawie o sygn. akt I Ns 80/19.

Następnie w dniu 12 maja 2017r. spadkodawca J. P. sporządził przed notariuszem M. T. za numerem Repertorium A 1989/2017 testament, w którym odwołał wszystkie wcześniej sporządzone testamenty i powołał do całego spadku żonę M. P. (1) c.B. i S.. Powyższy testament został również otwarty i ogłoszony przez Sąd Rejonowy w Zawierciu w dniu 30 lipca 2019r. w sprawie o sygn. akt I Ns 80/19.

Dowód: odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy /k. 5 akt/, zapewnienie spadkowe wnioskodawczyni M. P. (1) i oświadczenia uczestników K. P. i S. S. /k. 36 akt/, odpis skrócony aktu zgonu M. P. (1) /k. 6 akt/, odpis skrócony aktu zgonu B. P. /k. 7 akt/, odpis skrócony aktu małżeństwa wnioskodawczyni /k. 8 akt/, odpis skrócony aktu zgonu T. P. /k. 19 akt/, odpis skrócony aktu zgonu S. P. /k. 20 akt/, odpis skrócony aktu zgonu M. P. (3) /k.21 akt/, odpis skrócony aktu urodzenia K. P. /k. 22 akt/, testamenty notarialne spadkodawcy wraz z protokołami otwarcia i ogłoszenia /k. 31-34 akt/.

Wnioskodawczyni wskazała, że w skład spadku po spadkodawcy wchodzi nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym, objęta księgą wieczystą KW nr (...) położona w O..

Dowód: wypisy z rejestru gruntów i kartoteki budynków oraz wydruk z KW nr (...)
/k. 9-16 akt/.

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie zapewnień spadkowych wnioskodawczyni i oświadczeń uczestników oraz dokumentów przedłożonych przez wnioskodawczynię, których prawdziwość nie była kwestionowana przez żadną ze stron i nie budziła również wątpliwości Sądu.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Zgodnie z treścią art. 922 § 1 k.c. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów Kodeksu cywilnego Księgi czwartej.

Zgodnie z kolei z treścią art. 926 § 1 i 2 k.c. powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje dopiero wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy, albo gdy żadna z osób, którą powołał nie chce lub nie może dziedziczyć. Art. 941 k.c. z kolei stanowi, iż rozporządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament. Dziedziczenie testamentowe ma pierwszeństwo przed ustawowym, gdyż sporządzenie testamentu najdogłębniej wyraża wolę spadkodawcy. Jedną z form sporządzenia testamentu jest akt notarialny (art. 950 k.c.). Stosownie natomiast do treści art. 959 k.c. spadkodawca może powołać do całości lub części spadku jedną lub kilka osób.

Stosownie do dyspozycji art. 670 k.p.c. Sąd spadku bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. W szczególności bada, czy spadkodawca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokonuje jego otwarcia i ogłoszenia. Do kognicji sądu spadku należy również ocena ważności testamentu. Po ustaleniu kręgu spadkobierców – ustawowych lub testamentowych – Sąd stwierdza nabycie przez nich spadku.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego spadkodawca J. P. zmarł 18 stycznia 2019r. w Z.. Pozostawił testament sporządzony w formie aktu notarialnego w dniu 12 maja 2017r. przed notariuszem M. T., Repertorium A nr 1989/2017, w którym do całości spadku powołał żonę M. P. (1). Sporządzając powyższy testament spadkodawca wyraźnie odwołał uprzednio sporządzony przed tym samym notariuszem testament z dnia 21.06.2007r. za numerem Rep. A 3586/2007

Odnosząc się do podnoszonych przez uczestnika S. S. twierdzeń, jakoby spadkodawca miał problemy zdrowotne mogące rzutować na jego zdolność testowania, okoliczności te nie znalazły potwierdzenia w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Wnioskodawczyni stanowczo zaprzeczyła, aby J. P. miał jakiekolwiek problemy z pamięcią, wskazując, iż spadkodawca nie miał żadnych problemów psychicznych. Odpowiadając na zarzuty uczestnika wnioskodawczyni wyjaśniła, że mąż pojechał do Egiptu bez niej, ponieważ była chora i nie mogła chodzić. Była to pielgrzymka z miejscowego kościoła. Mąż nie pojechał z sąsiadką, tylko przyłączył się do sąsiadów, którzy też w tej pielgrzymce uczestniczyli. Drugi z uczestników postępowania, brat spadkodawcy K. P. również nie kwestionował ważności sporządzonego testamentu. Wobec powyższego brak było podstaw do podważenia testamentu stosownie do przepisu art. 945 k.c. Sąd nie stwierdził również żadnych innych podstaw, aby złożony do akt sprawy testament uznać za nieważny. Testament został sporządzony w przepisanej prawem formie, a jego sformułowania nie budzą zastrzeżeń.

Sąd pouczył również uczestnika S. S., że przedmiotem sprawy o stwierdzenie nabycia spadku jest ustalenie zasad dziedziczenia spadku wyłącznie po J. P.. W ramach tego postępowania Sąd nie bada i nie decyduje o tym, co wchodzi w skład spadku, nie przesądza też o tym czy istniał jakikolwiek majątek wspólny zgromadzony w czasie trwania pierwszego małżeństwa. Mając na uwadze okoliczności sprawy przedmiotem badania jest wyłącznie kwestia ważności testamentów, w szczególności ostatniego testamentu z 2017r.

Reasumując, w ocenie Sądu spadkodawca w dniu 12 maja 2017r. sporządził ważny testament, w którym do całości spadku powołał wnioskodawczynię M. P. (1). Testament sporządzono już po śmierci pierwszej żony, gdy spadkodawca pozostawał w związku małżeńskim z wnioskodawczynią i zapewne dlatego zmienił swą wolę wyrażoną w testamencie z 2007r.

Wobec powyższego Sąd stwierdził na podstawie art. 922 § 1 k.c., art. 926 § 1 k.c., art. 946 kc, art. 950 k.c., art. 959 k.c. w związku z art. 1015 k.c., że spadek po J. P. nabyła na podstawie testamentu notarialnego w całości żona M. P. (1) z dobrodziejstwem inwentarza. Zgodnie bowiem z art. 1015 k.c. w brzmieniu obowiązującym w chwili śmierci spadkodawcy brak oświadczenia spadkobiercy o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania do spadku jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.