Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 11 października 2018 roku Sąd Rejonowy w Sieradzu w sprawach: z powództwa P. S. przeciwko M. B. o zapłatę kwoty 28 655,13 zł, w punkcie 1. uchylił nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 15 września 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt V GNc 845/14; w punkcie 2. zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 28.112,70 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 lipca 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty; w punkcie 3. oddalił powództwo w pozostałym zakresie; w punkcie 4. ustalił, że powód wygrał sprawę w 98,11% pozostawiając szczegółowe wyliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu; z powództwa M. B. przeciwko P. S. o zapłatę kwoty 20.230,41 zł, w punkcie 1. oddalił powództwo; w punkcie 2. ustalił, że powódka przegrała sprawę w całości pozostawiając szczegółowe wyliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu.

(wyrok k. 346—346v., uzasadnienie k. 353-356)

Apelację od powyższego wyroku wniosła M. B. jako pozwana w sprawie z powództwa P. S. o zapłatę 28.655,13 zł zaskarżając go w zakresie punktów I.2. i I.4. oraz jako powódka w sprawie przeciwko P. S. o zapłatę 20.230,41 zł zaskarżając go w całości,

Apelująca zarzuciła Sądowi Rejonowemu:

1) naruszenie przepisów prawa procesowego, mające wpływ na wynik sprawy, to jest:

a)  art. art. 217 § 1 k.p.c., 227 k.p.c., 232 k.p.c., 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie okoliczności mających istotne znaczenie w przedmiotowej sprawie, oddalenie wniosków dowodowych zgłoszonych przez pełnomocnika pozwanej i nie dokonanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i dokonanie oceny dowodów w sposób przekraczający granice swobodnej oceny dowodów i nasuwający zastrzeżenia z punktu widzenia zasad doświadczenia życiowego oraz bezstronnego rozważenia wszystkich okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, polegające na:

- dopuszczeniu dowodu z wyjaśnień biegłego zamiast wnioskowanej przez pozwaną pisemnej opinii uzupełniającej (...) (...);

- pominięciu dowodu z dokumentów w postaci: opinii (...) z dnia 27 czerwca 2013 roku (dot. kostki B.), opinii (...) z dnia 24 września 2013 roku (dot. kostki N.), protokołu z dnia 09 lipca 2013 roku, 2 protokołów pobrania próbek z dnia 11 czerwca 2013 roku, pisma (...) z dnia 31 stycznia 2017 roku wraz z pismem mgr. M. F. z dnia 30 stycznia 2017 roku dot. zarzutów biegłego dr. inż. J. P. (1) względem opinii (...) oraz akredytacją laboratorium badawczego nr (...) (...) (...);

- pominięciu dowodu z dokumentacji fotograficznej z dnia 11 czerwca 2013 roku załączonej do akt sprawy przy piśmie procesowym pozwanej z dnia 26 sierpnia 2015 roku;

- pominięciu zeznań wszystkich świadków, a w szczególności świadka M. F. (2) i S. M. oraz zeznań pozwanej, z których to zeznań wynikało, że zarówno kostka typu B., jak i typu N. posiadała wady produkcyjne;

- nieuwzględnieniu przy dokonywaniu oceny wiarygodności i rzetelności opinii pisemnej z dnia 30 czerwca 2016 roku i ustnych wyjaśnień biegłego J. P. (2) okoliczności, że biegły wcześniej przygotowywał opinię na rzecz producenta kostki będącej przedmiotem sporu w niniejszej sprawie, co wskazuje na brak jego bezstronności przy wydawaniu opinii;

- błędnym uznaniu, że użytkowanie kostki B. ma charakter „nadmierny”, pomimo, że kostka ta jest w założeniu kostką przeznaczoną do powierzchni przemysłowych, obciążonych dużym ruchem kołowym;

- uznaniu za rzetelne i wiarygodne opinii pisemnej z dnia 30 czerwca 2016 roku i ustnych wyjaśnień biegłego J. P. (1), bez uwzględnienia przy tym informacji wynikających z zeznań świadków, zeznań pozwanej oraz dokumentów złożonych w sprawie oraz przy pominięciu okoliczności, iż strony pozbawione zostały możliwości uczestniczenia w dokonanych przez biegłego oględzinach z uwagi na niezawiadomienie stron o ich terminie;

- oddaleniu wniosków dowodowych pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii innego instytutu naukowo-badawczego oraz o przeprowadzenie konfrontacji biegłych sporządzających opinie, to jest biegłego dr. inż. J. P. (1) z (...) (...) (...) i mgr. M. F. (2) z (...) na okoliczność prawidłowości opinii wydanych przez (...);

b)  naruszenie art. 290 i 291 k.p.c. poprzez przyjęcie, iż opinia z dnia 30 czerwca 2016 roku jest opinią instytutu naukowo-badawczego;

c)  naruszenie art. 309 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego pozwanej o przeprowadzenie konfrontacji biegłych sporządzających opinie (biegłego dr. inż. J. P. (1) i mgr. M. F. (2)) z powodu uznania wnioskowanej konfrontacji za niedopuszczalną instytucję procesową;

d)  art. 328 § 2 k.p.c. polegające na brakach w uzasadnieniu wyroku w zakresie wskazania dowodów, na których Sąd I instancji oparł zaskarżony wyrok, a którym odmówił wiarygodności - w szczególności brak uzasadnienia co do pominięcia dowodów z zeznań świadków, dokumentów i przesłuchania stron;

2) naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie:

a)  art. 556 § 1 k.c. i 557 § 1 k.c. poprzez nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, że sprzedawca P. S. nie ponosi odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady fizyczne zakupionej przez kupującą M. B. kostki brukowej;

b)  art. 560 § 1 k.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, że kupująca M. B. nie dokonała skutecznego odstąpienia od umowy, pomimo wad fizycznych kostki brukowej oraz niedokonania wymiany kostki na nową przez sprzedawcę.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżąca wniosła o:

1)  zmianę wyroku w punkcie I w zaskarżonym zakresie i oddalenie powództwa co do kwoty 28.112,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami i ustawowymi odsetkami za opóźnienie,

2)  zmianę wyroku w punkcie II i zasądzenie dochodzonej należności na rzecz powódki w całości,

3)  ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania,

4)  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego za obie instancje według norm przepisanych, z tytułu obu powództw, przy czym kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości.

Jednocześnie na podstawie art. 380 k.p.c., pozwana wniosła o:

a)  rozpoznanie przez Sąd II instancji przy rozpatrywaniu apelacji postanowienia sądu pierwszej instancji z dnia 20 lipca 2018 roku o oddaleniu wniosków dowodowych pozwanej,

b)  uchylenie ww. postanowienia i dopuszczenie przez Sąd II instancji wnioskowanych dowodów.

(apelacja k. 361-371, stanowisko pozwanej na rozprawie apelacyjnej w dniu 9 lipca 2021 roku k. 569-569v.)

W piśmie procesowym z dnia 17 stycznia 2019 roku powód P. S. wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego wraz z kosztami zastępstwa procesowego udzielonego w tym postepowaniu przez adwokata według norm przepisanych.

(odpowiedź na apelację k. 388-389)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację, pomimo zasadności części zarzutów procesowych, należało oddalić, gdyż wyrok odpowiada prawu.

Na wstępie, odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. (zarzut 1d apelacji) zaznaczyć należy, że sporządzone przez Sąd Rejonowy uzasadnienie zaskarżonego wyroku, pozwala na odtworzenie toku rozumowania, które doprowadziło Sąd Rejonowy do wniosków ujętych w sentencji rozstrzygnięcia i poddaje się kontroli instancyjnej. Sąd ten wprawdzie nie przeprowadził dopuszczonego na rozprawie w dniu 24 sierpnia 2015 roku (k. 132v.) dowodu z instytutu naukowo-badawczego, ale wskazał właściwą drogę sądowej ochrony praw powoda, co służyło - po uzupełnieniu stanu faktycznego sprawy przez Sąd II instancji i dokonaniu prawidłowej jego oceny prawnej (o czym poniżej) – uznaniu, że istnieją podstawy prawne częściowego uwzględnienia powództwa P. S. i oddalenia powództwa pozwanej, tak jak to uczynił Sąd I instancji.

Sąd odwoławczy przyjął za własne dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne z poniższym dodatkowym uzupełnieniem na podstawie pisemnej opinii(...) w W. z dnia 13 stycznia 2021 roku (k. 466-503) oraz opinii uzupełniającej tego instytutu (k. 535-542) dopuszczonych w toku postępowania apelacyjnego odpowiednio postanowieniem z dnia 15 listopada 2019 roku (postanowienie k. 405v.) oraz postanowieniem z dnia 24 lutego 2021 roku (postanowienie k. 526).

W ocenie Sądu odwoławczego apelująca zasadnie zarzuciła naruszenie przepisów prawa procesowego w postaci art. 290 k.p.c. (zarzut 1b apelacji), jak też kwestionowała zasadność oddaleniu wniosków pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii innego instytutu (zarzut 1a tiret pierwsze i ósme apelacji).

Art. 290 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. pozostawia sądowi przeprowadzającemu postępowanie dowodowe ocenę, czy w sprawie zachodzi potrzeba zasięgnięcia opinii instytutu naukowego lub naukowo-badawczego. Dopuszczenie dowodu z opinii takiego instytutu jest celowe i konieczne wówczas, gdy zachodzi potrzeba przeprowadzenia skomplikowanych badań, istnieją trudności diagnostyczne wymagające przeprowadzenia badań specjalistycznych względnie obserwacji w warunkach szpitalnych oraz wtedy, gdy nie da się usunąć w inny sposób sprzeczności w dostępnych opiniach.

Sąd Okręgowy, nie neguje stanowiska Sądu I instancji, że rozstrzygnięcie kwestii jakości dostarczonej przez powoda kostki brukowej i ewentualnego stwierdzenia jej wad, ich zakresu i przyczyn ich powstania, dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy – skorzystania z prawa odstąpienia przez pozwaną od umowy – wymaga wiadomości specjalnych i specjalistycznych badań, jednak zauważa za pozwaną, że przeprowadzona w sprawie opinia, wprawdzie zgodna z jej wnioskiem, nie wypełnia jednak znamion opinii instytutu naukowo-badawczego.

Zasadniczym kryterium wyróżniającym dowód z opinii instytutu jest jego kolektywność. Opinia instytutu naukowego czy naukowo-badawczego powinna być podjęta po wspólnym przeprowadzeniu badania oraz wyrażać stanowisko nie poszczególnych osób, lecz instytutu, który te osoby reprezentują. Jej istotnym elementem jest także sprawdzenie i aprobata wniosków opinii przez osoby upoważnione do reprezentowania danego instytutu na zewnątrz. W piśmiennictwie podkreśla się, że niezależnie od wiedzy i doświadczenia osób, które zostaną wyznaczone przez instytut do wydania opinii, mają one możliwość prowadzenia konsultacji w szerszym gronie specjalistów zgromadzonych w danej jednostce, co daje gwarancje dokładniejszego rozpoznawcze. Potrzeba wzajemnych konsultacji i wymiany poglądów między osobami, które z ramienia instytutu naukowego sporządzają opinie, zawsze zależy od charakteru badanego zagadnienia i uwarunkowana jest rzeczywistą potrzebą oceny tego samego zagadnienia przez różnych specjalistów.

Tymczasem przeprowadzony przez Sąd I instancji dowód z opinii instytutu naukowo-badawczego powyższego kryterium kolektywności nie spełnia, bowiem opinia została wydana przez jedną osobę ten instytut reprezentującą (opinia podstawowa k. 175, ustna opinia uzupełniająca k. 318v.-319). Z tych zatem względów dowód z opinii instytutu naukowo-badawczego - (...) w W. ( (...)), zgodnie z wnioskiem pozwanej zawartym w apelacji, został przeprowadzony w postępowaniu odwoławczym i stanowił podstawę do uzupełnienia ustaleń faktycznych w sprawie.

Powyższe, z kolei uzasadniało oddalenie na rozprawie apelacyjnej wniosku dowodowego powoda o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej, ustnej opinii biegłego zawartego w piśmie procesowym z dnia 29 kwietnia 2021 roku, jako zbędnego (pismo procesowe k. 560-56, postanowienie k. 569).

Sąd Okręgowy ustalił dodatkowo, co następuje:

Betonowa kostka brukowa wbudowana w posesję pozwanej, po siedmiu latach od zabudowania, nosi ślady użytkowania adekwatne do charakteru jej eksploatacji i przenoszonych na nią obciążeń. W miejscach, gdzie widziane są ślady (dowody) na rzeczywiste większe natężenie operacji logistycznych (wjazd na hale, miejsce składowania surowców, miejsca postojowe samochodów ciężarowych), kostka nosi większe ślady zużycia w postaci ogólnego wytarcia, przetarć, rys i odprysków. W miejscach, gdzie dominuje ruch pieszy lub marginalny ruch logistyczny, kostka ma zdecydowanie mniejsze zużycie. Spora część posesji, na której parkują pojazdy ciężarowe z naczepami, nie została zabudowana kostką brukową i charakteryzuje się typem nawierzchni gruntowej. W trakcie przejazdu z nawierzchni nieutwardzonej na nawierzchnię kostki (w okresie kiedy nawierzchnia gruntowa nasycona jest woda) nawożone są spore ilości błota o różnej gradacji kruszywa naturalnego. Ten fakt w połączeniu z ruchem manewrowym (zmiana kierunku jazdy przy minimalnej prędkości pojazdów ciężarowych, wózków widłowych) wpływa na szybszy proces zużycia nawierzchni warstwy betonowej kostki brukowej i sprzyja jej rysowaniu, pękaniu i kruszeniu. Znajdujące się pod naniesionym zanieczyszczeniem uszkodzenia są uszkodzeniami powstałymi w trakcie eksploatacji i są niezależne od wytrzymałości betonowej kostki brukowej. Sam fakt eksploatacji kostki w tak trudnych warunkach świadczy pozytywnie o jej parametrach wytrzymałościowych i trwałościowych.

Drugą grupą wad występujących w sprzedanej i wbudowanej kostce są wady mało istotne w postaci pęknięć i ubytków struktury kostki (...), które wynikają z oddziaływania obciążeń i podbudowy. Występują w miejscach, gdzie współpraca podbudowy i kostki została ograniczona i powstające naprężenia rozciągające nie są odpowiednio rozpraszane, w efekcie czego kostka przenosi obciążenia rozciągające wyższe od wytrzymałości betonu, z którego została wykonana i na trwale się uszkadza (beton świetnie pracuje na ściskanie, ale bardzo źle pracuje na rozciąganie).

Trzecią grupą wad są drobne ubytki (płytsze lub głębsze) wokół krawędzi i narożników poszczególnych kostek. Te wady częściej są związane z niewłaściwym wbudowaniem kostek i niezachowaniem odpowiednich przerw pomiędzy kostkami, wbudowywaniem zbyt „świeżych kostek”, rzadziej są związane z wadami produkcyjnymi kostek (użycie nieodpowiedniego kruszywa, zastosowanie mieszanki betonowej o niewłaściwej wytrzymałości).

Czwartą grupą wad są wady ewidentnie związane z eksploatacją kostki w postaci głębokich zarysowań, przetarć, ubytków od upadku lub dynamicznego stawiania ciężkich i twardych przedmiotów. Na posesji pozwanej jest prosta zależność: im bliżej wbudowana jest kostka miejsc o intensywnej eksploatacji, tym więcej tego typu uszkodzeń.

Piątą grupą wad i jednocześnie najrzadziej występującą na przedmiotowej kostce są punktowe odpryski, tzw. kraterki na licu poszczególnych kostek. Tego typu wady są związane z zanieczyszczeniami zawartymi w masie betonowej, z której została wyprodukowana kostka, a zanieczyszczenia te pochodzą z epoki zlodowacenia obszaru P. i są typowe dla p. złóż kruszyw naturalnych (np. żwiru, piasku, pospółki). Jeżeli zawarte są w masie betonowej, z której została wyprodukowana kostka, to w pierwszym okresie zimowym uwidaczniają się najczęściej w postaci odprysków o średnicy od kilku do kilkunastu milimetrów .

(podstawowa opinia (...) k. 469-471)

Na podstawie wykonanych badań pobranych kostek z posesji pozwanej w zakresie: wymiarów (długość, szerokość i wysokość) wg (...) (...):2005, Załącznik C; wytrzymałości na rozciąganie przy rozłupywaniu wg (...), Załącznik F; nasiąkliwości wagowej wg (...), załącznik E – kostki brukowe spełniają wymagania normy (...) i (...) (...) (...) oraz ówcześnie wystawionych przez producenta deklaracji zgodności w zakresie: wytrzymałości przy rozłupywaniu dla wytrzymałości charakterystycznej min. 3,6 MPa; tolerancji wymiarów długości, szerokości w zakresie ± 2 mm i wysokości w zakresie ± 3 mm; średniej nasiąkliwości wagowej do 6,0%.

Kostki z serii pierwszej (pobranej z miejsca mocniej eksploatowanego) charakteryzują się średnią wytrzymałością na rozciąganie przy rozłupywaniu 5,2 MPa. Wysokie wytrzymałości obu serii kostek oraz różnica ich średnich wytrzymałości wynosząca zaledwie 4% świadczy o tym, że wygląd zużytych kostek to efekt ich eksploatacji, a nie braku wytrzymałości.

Kostki pobrane z miejsca silniej eksploatowanego choć wyglądają mniej estetycznie, posiadają widoczne ubytki, nie są słabsze od kostek wyglądających bardziej estetycznie.

Ogólny stan kondycji kostki jest dobry, ponieważ pozwana może korzystać z ułożonej kostki bez ograniczeń, jest w stanie w sposób stabilny i bezpieczny użytkować swoją posesję i prowadzić działalność gospodarczą, przyjmować dostawy towarów, parkować samochody osobowe i ciężarowe. Oznacza to jednoznacznie, że przedmiotowa kostka nie nosi śladów poważnych wad wpływających na bezpieczeństwo użytkowników i sposób użytkowania. Każdy klient, dostawca lub zainteresowany może wjechać na teren posesji dowolnym pojazdem dopuszczonym do ruchu w Polsce bez ryzyka uszkodzenia, zapadnięcia się etc. - kostka nosi oznak posiadania wad istotnych.

(podstawowa opinia (...) k. 471- 472)

Zaobserwowane w 2013 roku odpryski i ubytki poszczególnych ziaren kruszywa w wierzchniej warstwie nie przyczyniły się do dalszej degradacji powierzchni kostek (...), wobec czego stwierdzone w opinii prywatnej wady okazały się małoistotne i nie wpłynęły na możliwość korzystania z kostki.

(opinia uzupełniająca (...) k. 473)

W teorii niższa klasa na ścieranie wskazuje, że kostki poddane takiemu samemu obciążeniu szybciej ulegają starciu. W przypadku nawierzchni pozwanej, gdzie kostka (...) z racji swojej grubości 60 mm powinna być tylko i wyłącznie przeznaczona do eksploatacji przez pieszych i okazjonalny ruch (przejazd) i postój lekkich pojazdów osobowych do 3,5 t, to dla pozwanej sam wynik badania, czy odpowiada klasie 3 (H) czy 4 (I) ma znaczenie marginalne (nieistotne, pomijalne). W uproszczeniu bardzo intensywny ruch pieszy oraz okazjonalny przejazd i postój lekkich pojazdów samochodowych do 3,5 t nie jest w stanie doprowadzić do zauważalnego wytarcia wierzchniej warstwy kostki zarówno w klasie odporności ścierania 3(H), jak i 4(I).

(opinia uzupełniająca (...) k. 539)

Bez specjalistycznej wiedzy z zakresu technologii i reologii oraz możliwości wglądu do zapisów wyników w jakich została wyprodukowana kostka B. 8 i (...) (skład betonu, rodzaj surowców, proporcje, warunki i czas pielęgnacji, warunki pogodowe na placu składowym po zakończeniu pielęgnacji), pozwana nie mogła bezsprzecznie stwierdzić czy przedmiotowa kostka w trakcie upływu czasu zwiększy swoje parametry wytrzymałościowo-trwałościowe czy nie.

(opinia uzupełniająca (...) k. 538)

W ocenie Sądu Okręgowego opinia powyższa w zakresie jej merytorycznych uzasadnionych specjalistycznymi badaniami wniosków jest rzetelna, stanowcza, precyzyjnie uzasadniona i pełna.

Strony odniosły się do jej treści i wniosków podnosząc zastrzeżenia (pozwana k. 557-558, powód k. 560-561), do których (...) ( (...)) odniósł się w opinii uzupełniającej w istocie podtrzymując swoje wnioski, że na dzień przeprowadzenia badań w 2020 roku, kostka B. 8 nie nosi oznak wad istotnych, a kostka (...) posiada wady małoistotne i niewpływające na możliwość korzystania z kostki (k. 472, 473) - zrezygnowano z pobierania próbek kostki N., gdyż w miejscach udostępnionych na wizji nie stwierdzono widocznych uszkodzeń tej kostki mających potencjalny wpływ na jej parametry wytrzymałościowe i trwałościowe.

Sąd odwoławczy pominął wnioski powyższej opinii w zakresie, w jakim odnosiły się do badań kostki przeprowadzonych na zlecenie pozwanej w formie prywatnej opinii przez powyższy (...) ( (...)). We wnioskach tych opiniujący (...) (...) wskazał, że ze względu na to, iż sposób pobrania próbek do badań nie jest regulowany przez normy PN-EN, brak było podstaw, aby negować sposób pobrania próbek do badań dokonana przez odpowiednio wyszkolonego i niezależnego eksperta z (...), który powinien pobrać próbki w sposób bezsporny, bezsprzeczny i nie budzący wątpliwości, a przede wszystkim reprezentatywny (opinia (...) k. 538).

Tymczasem ocena poboru próbek kostek była od początku negowana przez stronę powodową, a przez to już z zasady nie była bezsporną, jak wskazano w opinii. Bezspornym natomiast pozostaje, że powód nie uczestniczył w poborze próbek, co daje obiektywną podstawę do poddania w wątpliwość rzetelność przeprowadzonych przez prywatnego opiniodawcę badań wykonanych w oparciu o w ten sposób pobrane próbki i ich wyników. Zauważyć przy tym należy, że to przede wszystkim strona pozwana powinna być zainteresowana nie tylko obiektywnym, ale i bezspornym sposobem poboru próbek kostek brukowych, skoro zamierzała powołać się w postępowaniu sądowym na wyniki przeprowadzonych z nich badań. Tymczasem pozwana nie zadbała, aby pobieranie próbek odbywało się przy udziale przedstawicieli obu stron (czego nie neguje – zeznania świadka D. B. k. 132v.). Zatem nie sposób odmówić słuszności stanowisku powoda, że pobranie próbek kostek bez udziału strony powodowej przy braku kryteriów ich pobrania, w szczególności bez wykazania czy pobrane były one z kostek odłożonych przy pracy jako wadliwych, czy również z kostek umieszczonych w ułożonej nawierzchni, uniemożliwia przyjęcie - jak uczynił to (...) w W. (protokół pobrania próbek k. 95) - że metodologia badań wykonanych przez (...) w 2013 roku była prawidłowa.

Zasadnie też powód zastrzegł, że opinia ta ma rangę dowodu z dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.), a co za tym idzie dowodu, że osoby, które go podpisały wyraziły zawarty w nim pogląd; co w następstwie wyłączało możliwość uwiarygodniania wynikających z niej wyników badań, których (...) ( (...)) nie przeprowadził, jak też formułowania na ich podstawie wniosków, że pozwana otrzymała towar niższej klasy odporności na ścieranie, niż zadeklarował z pełną odpowiedzialnością producent kostki (k. 473).

W konsekwencji brak było przesłanek do przyjęcia na podstawie opinii (...), że w 2013 roku badania wykazały, iż poszczególne kostki ze wzoru (...) w kolorze grafitowym miały niższą odporność na wytrzymałość niż zadeklarował producent kostki i wymagała norma (zapis niezbędnie obowiązujący) oraz że stwierdzone, zaobserwowane i potwierdzone zdjęciami uszkodzenia występowały na kostce w 2013 roku i mogły mieć związek z jej rzeczywistą wytrzymałością.

Nadto, te same badania (...) w 2020 roku, przy uwzględnieniu prawidłowej metodologii poboru próbek kostek niekwestionowanych przez strony sporu, pozwalają na wyciągnięcie innych, przeciwnych wniosków: wszystkie pobrane kostki spełniają wymagania wytrzymałości na rozciąganie przy rozłupywaniu oraz mieszczą się w zakresie tolerancji wymiarów: dla grubości ±3 mm i dla długości i szerokości ±2 mm od wymiarów zadeklarowanych przez producenta, co znaczą, że: kostki wadliwe zostały wymienione na wolne od wad, a wytrzymałość kostek wzrosła (co jest możliwe w zależności od rzeczywistego składu mieszanki betonowej, z której zostały wykonane kostki), co wprost wynika z opinii podstawowej (...). (k. 473)

Prawidłowym jawi się zatem wniosek, że ustalenia powyższe, jako zbieżne z ustaleniami Sądu Rejonowego, nie dają podstaw do ingerencji w treść zaskarżonego wyroku uwzględniającego roszczenie powoda o zapłatę ceny za kostki brukowe w objętym wyrokiem zakresie i jednocześnie oddalającego roszczenie pozwanej oparte na zasadności jej odstąpienia od umowy w związku z istotnymi wadami zakupionej kostki brukowej.

Bezzasadny jest przy tym zarzut naruszenia art. 309 k.p.c. (zarzut 1c apelacji), w którym pozwana zarzuca brak podstaw do oddalenia wniosku dowodowego o przeprowadzenie konfrontacji biegłych, którzy sporządzili odpowiednio: opinię zleconą przez pozwaną w postępowaniu przedsądowym (reklamacyjnym) oraz dopuszczoną w toku postępowania pierwszoinstancyjnego przez Sąd Rejonowy.

W ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw do żądanej przez pozwaną konfrontacji z tego prostego względu, że w sprawie Sąd Rejonowy nie przeprowadzał opinii przez różnych biegłych. Wymogów opinii biegłego nie spełniają bowiem ani zeznania świadka przeprowadzającego badania z ramienia prywatnego podmiotu opiniującego, ani jego prywatna pisemna ekspertyza, która jako dokument prywatny może stanowić jedynie podstawę do sporządzenia opinii przez biegłego specjalistę, czy też instytut badawczo-naukowy, jak to miało miejsce w niniejszej sprawie po dopuszczeniu dowodu z tej opinii w postępowaniu apelacyjnym.

Nie było zatem żadnych podstaw do konfrontowania biegłego sądowego, który sporządził dopuszczoną przez Sąd Rejonowy w postępowaniu pierwszoinstancyjnym opinię z autorem opinii prywatnej, który w procesie w istocie miał status świadka, jak też innych osób wezwanych w tym charakterze w sprawie (zarzut 1a tiret 4 apelacji).

Pisemne (a tym bardziej ustne) stanowisko osoby będącej ekspertem w konkretnej dziedzinie wiedzy, podpisane przez tę osobę, stanowi odpowiednio zeznania świadka i dokument prywatny, który korzysta z domniemania autentyczności określonego w art. 245 k.p.c. (o czym była już mowa wyżej). Ani zeznania takiej osoby, ani taki dokument nie stanowią natomiast dowodu w zakresie wiadomości specjalnych, których stwierdzeniu służy dowód z opinii biegłego (art. 278 k.p.c.). W konsekwencji, jak słusznie wskazał powód w uzasadnieniu odpowiedzi na apelację, ekspertyza prywatna nie może stanowić podstawy wniosków sądu pozostających w opozycji do stanowiska strony przeciwnej, które zostały przez nią wykazane opinią biegłego.

Z tego względu niezasadny jest również zarzut dotyczący pominięcia prywatnego dokumentu w postaci ekspertyzy i dania prymatu dowodowi z opinii biegłego. Jak już wskazano powyżej, prywatna ekspertyza nie może jako dokument prywatny zastąpić dowodu z opinii biegłego (zarzut 1a tiret drugie i trzecie apelacji).

W ocenie Sądu Okręgowego kolejny zarzut pozwanej, w którym kwestionuje rzetelność opinii z 2016 roku wydanej przez biegłego sądowego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym (zarzut 1a tiret szóste i siódme apelacji), także nie znajduje żadnych podstaw. Sąd odwoławczy miał bowiem na względzie, że niedopuszczalne jest, ze względu na profesjonalny charakter tej opinii, jej konfrontowanie z zeznaniami świadków (o czym była już mowa wyżej), a nadto, że w ocenie opinii instytutu naukowo-badawczego przeprowadzonej z postępowaniu apelacyjnym, opiniowanie przez pracownika (...)było prawidłowe (k. 473-474 opinii (...)).

Dodać jedynie należy, że wątpliwości co do bezstronności tego biegłego sądowego zarzucane przez pozwaną w apelacji (zarzut 1a tiret piąte) winny być rozpoznane w ramach postępowania o wyłączenie biegłego (art. 481 k.p.c.), którego to pozwana jednak nie zainicjowała.

Stan faktyczny ustalony przez Sąd Rejonowy i uzupełniony przez Sąd Okręgowy daje więc podstawy do przyjęcia, że kostka obu rodzajów zakupiona przez pozwaną od powoda nie posiadała wad istotnych i wobec tego pozwanej nie służy uprawnienie do odstąpienia od umowy sprzedaży.

Stosownie do treści art. 560 § 1 k.c., jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Jak powyżej zostało to wyjaśnione, pozwana nie udowodniła, że kostki brukowe sprzedane jej przez powoda miały wady fizyczne istotne w rozumieniu art. 560 § 4 k.c. Tym samym strona pozwana nie wykazała, aby była uprawniona na podstawie przepisów o rękojmi za wady fizyczne odstąpić od umowy i odmówić zapłaty ceny.

Wobec nieistotności stwierdzonych wad realizacja prawa odstąpienia od umowy stanowiłaby nadużycie prawa ze strony pozwanej (art. 5 k.c.) Oświadczenie złożone przez pozwaną o takim odstąpieniu jest zatem nieskuteczne. Prawo do odstąpienia od umowy jest najdalej idące spośród uprawnień przysługujących kupującemu w ramach rękojmi. Z tego względu, skorzystanie z tego uprawnienia jest wyłączone, jeżeli wada jest nieistotna (art. 560 § 4 k.c.).

Wobec bezzasadności zarzutów naruszenia prawa materialnego (zarzuty 2a i 2b apelacji) uznać należało żądanie powoda zapłaty za kostkę B. za uzasadnione, a żądanie pozwanej zwrotu ceny uiszczonej za kostkę N. i zapłatę odszkodowania za prywatną ekspertyzę, której wnioski nie zostały potwierdzone przez dopuszczonego w sprawie biegłego i instytut naukowo-badawczy - za nieuzasadnione. Wobec powyższego wyrok Sądu Rejonowego jest zgodny z prawem.

Mając na względzie przedstawioną argumentację i nie dostrzegając uchybień zaskarżonego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanej i powódki M. B. jako bezzasadną

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy oparł się na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu wynikającej z art. 98 § 1 k.p.c. uwzględniając dyspozycję art. 98 § 3 k.p.c. Powód wygrał postępowanie apelacyjne, w związku z czym pozwana winna zwrócić poniesione przez niego koszty w łącznej kwocie 3.600 zł stanowiące wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem stosownie do wartości przedmiotu zaskarżenia wyroku: w sprawie I. 28.112,70 zł – 1.800 zł i w sprawie II. 20.230,41 zł – 1.800 zł, które zostało ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800 z późn. zm.).

W związku z tym, że ze środków Skarbu Państwa zostały pokryte tymczasowo wydatki za opinię instytutu naukowo badawczego w wysokości 864 zł (1.257 zł k. 512 + 1.107 zł k. 549 = 2.364 – 1.500 zaliczki wpłaconej przez pozwaną k. 531), Sąd Okręgowy na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 83 i art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał ściągnąć powyższą kwotę od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi.

Jolanta Jachowicz

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanej przez PI.

25.08.2021r.