Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 czerwca 2021 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2021 r. w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy S. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania S. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 11 marca 2021r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-)Sędzia SO Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIII U 633/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 11 marca 2021r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. w związku z przeliczeniem kapitału początkowego, przeliczył emeryturę ubezpieczonego S. P. od 1 lutego 2021r., czyli od miesiąca zgłoszenia wniosku.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony nie zgodził się z przeliczeniem świadczenia od 1 lutego 2021r., gdy w jego ocenie emerytura z najkorzystniejszym wskaźnikiem powinna być ustalona i wypłacona od 1 czerwca 2016r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z 8 stycznia 2016r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu S. P. emeryturę z urzędu od 21 grudnia 2015r., to jest od miesiąca ukończenia 65 roku życia. Świadczenie obliczono z zastosowaniem art.25 i art.26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Do wyliczenia emerytury organ rentowy uwzględnił zwaloryzowany kapitał początkowy, do obliczenia podstawy którego w decyzji z 7 stycznia 2016r. przyjął podstawę wymiaru składek z 10 kolejnych
lat kalendarzowych, to jest od stycznia 1979r. do grudnia 1988r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 72,12%.

Decyzją z 9 lutego 2016r. organ rentowy, po rozpatrzeniu wniosku z 19 stycznia 2016r., odmówił ubezpieczonemu prawa do przeliczenia emerytury na podstawie art.114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż ubezpieczony nie przedłożył nowych dowodów mających wpływ na zmianę wysokości świadczenia.

W rozpoznaniu odwołania ubezpieczonego od powyższej decyzji Sąd Okręgowy
w G. postanowieniem z 5 października 2016r. sygn. VIII U 421/16 umorzył postępowanie i przekazał do rozpoznania przez organ rentowy nowego wniosku odwołującego z 21 czerwca 2016r. o ponowne przeliczenie kapitału początkowego przy uwzględnieniu najkorzystniejszych faktycznych zarobków ubezpieczonego z KWK (...) za cały okres zatrudnienia począwszy od 1969r.

Decyzją z 16 listopada 2016r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa
do przeliczenia emerytury na podstawie art.114 ustawy emerytalnej, wobec braku nowych okoliczności mających wpływ na wysokość świadczenia.

W rozpoznaniu odwołania ubezpieczonego od tej decyzji i kolejnej z 2 stycznia 2017r. Sąd Okręgowy w Gliwicach wyrokiem z 14 maja 2019r. sygn. VIII U 11/17 zmienił zaskarżone decyzje z ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do przeliczenia wysokości kapitału początkowego oraz emerytury przy zastosowaniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego w wysokości 88,56%. W toku postępowania, gdy Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu emerytur Z. T., który odtworzył wynagrodzenia ubezpieczonego za lata zatrudnienia w KWK (...) od 27 czerwca 1969r. do 31 grudnia 1980r., Sąd ustalił, że najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 88,56% i został obliczony z 20 najkorzystniejszych lat zatrudnienia: 1969, 1971, 1973 – 1985, 1991, 1995 – 1998.

W rozpoznaniu apelacji organu rentowego Sąd Apelacyjny w Katowicach wyrokiem
z 19 listopada 2020r. sygn. III AUa 1339/19 zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego oraz przeliczenia emerytury przy zastosowaniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynoszącego 85,65%, w pozostałym zakresie oddalił odwołanie.

Wykonując ten wyrok organ rentowy decyzją z 10 lutego 2021r. przeliczył kapitał początkowy ubezpieczonego i ustalił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 85,65%. Kapitał początkowy ustalony na dzień 1 stycznia 1999r. wyniósł 131114,06 zł.

Następnie decyzją z 11 lutego 2021r. organ rentowy przeliczył emeryturę od 1 czerwca 2016r., czyli od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne przeliczenie,
z uwzględnieniem przeliczonego jw. kapitału początkowego.

W dniu 16 lutego 2021r. ubezpieczony złożył nowy wniosek o przeliczenie kapitału początkowego wg. najkorzystniejszego wariantu z uwzględnieniem wskaźnika wysokości
z 10 kolejnych lat kalendarzowych.

W rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy decyzją z 9 marca 2021r. przeliczył kapitał początkowy i ustalił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999r.

Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest od 1 stycznia 1974r. do 31 grudnia 1983r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 107,44%.

Następnie decyzją zaskarżoną z 11 marca 2021r. organ rentowy w związku
z przeliczeniem kapitału początkowego, przeliczył emeryturę ubezpieczonego od 1 lutego 2021r.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego jako okoliczności jednoznacznie wynikające z tych dowodów i nie kwestionowane przez strony.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego S. P. nie zasługuje na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie ubezpieczony domagał się przeliczenia emerytury
z zastosowaniem kapitału początkowego, którego podstawę obliczono od wskaźnika 107,44% od 1 czerwca 2016r., zamiast od 1 lutego 2021r. jak przyjęto w decyzji zaskarżonej.

Zgodnie z art.133 ust.1 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz.U. z 2020r., poz.53 ze zm. ) w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż: od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art.107a ust.3.

Ubezpieczony wniosek o przeliczenie kapitału początkowego i w konsekwencji emerytury złożył 16 lutego 2021r. zatem przeliczenie takie, zgodnie z powołanym przepisem, możliwe było dopiero od miesiąca zgłoszenia wniosku, czyli od 1 lutego 2021r.

Brak podstaw do przeliczenia świadczenia od 2016r. Ubezpieczony wprawdzie w 2016r. wniósł o przeliczenie kapitału początkowego i następnie emerytury, przy czym w dacie złożenia wniosku ubezpieczony nie dysponował zarobkami, które uzasadniały takie przeliczenie. Dopiero w drodze postępowania sądowego, podczas którego została sporządzona opinia biegłego sądowego, zostały odtworzone wynagrodzenia ubezpieczonego. Biegły ustalił, że najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego jest z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych sprzed 1999r.

Jednocześnie Sąd zwraca uwagę, że rozpoznawał sprawę jedynie w granicach zaskarżenia, gdy ubezpieczony kwestionował tylko datę przeliczenia świadczenia. Niemniej jednak należy dodać, że w ocenie Sądu decyzja organu rentowego dotycząca kapitału początkowego ( a co rzutuje na zaskarżoną decyzję ) dotknięta jest błędem w zakresie dokonanego przeliczenia. W ocenie Sądu brak było podstaw do przeliczenia kapitału początkowego z dziesięciolecia wskazanego przez organ rentowy, czyli z lat 1974 – 1983, ponieważ okres ten wykracza poza dziesięciolecie przypadające przed 1999r., o którym mowa w art.15 ust.1 w związku z art.174 ust.3 ustawy emerytalnej. Ustawodawca
w powołanych przepisach określił przedział czasowy, z którego można wybrać okres kolejnych 10 lat kalendarzowych, to jest od stycznia 1980r. do 31 grudnia 1998r. Oznacza
to, że nie jest możliwe przyjęcie żadnego wynagrodzenia sprzed 1980r. Sąd zwraca uwagę,
że również biegły sporządzając opinię w poprzedniej sprawie dokonywał symulacji wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego z kolejnych 10 lat kalendarzowych przypadających w okresie od 1980-1998 i wyliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego był mniej korzystny niż wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego z 20 wybranych lat kalendarzowych z całego okresu ubezpieczenia sprzed 1999r.

Mając powyższe na uwadze Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

(-) sędzia Grażyna Łazowska