Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 lipca 2021 roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2021 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa W. P., T. P. i Ł. P.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda W. P. kwotę 88.000,00 zł (słownie: osiemdziesiąt osiem tysięcy złotych 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 lipca 2021 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo W. P. w pozostałym zakresie;

III.  tytułem zwrotu kosztów procesu zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda W. P. kwotę 4.104,00 zł (słownie: cztery tysiące sto cztery złote 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego rozstrzygnięcia do dnia zapłaty;

IV.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki T. P. kwotę 88.000,00 zł (słownie: osiemdziesiąt osiem tysięcy złotych 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 lipca 2021 r. do dnia zapłaty;

V.  oddala powództwo T. P. w pozostałym zakresie;

VI.  tytułem zwrotu kosztów procesu zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki T. P. kwotę 4.010,73 zł (słownie: cztery tysiące dziesięć złotych 73/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego rozstrzygnięcia do dnia zapłaty;

VII.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda Ł. P. kwotę 50.000,00 zł (słownie: pięćdziesiąt tysięcy złotych 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 lipca 2021 r. do dnia zapłaty;

VIII.  oddala powództwo Ł. P. w pozostałym zakresie;

IX.  tytułem zwrotu kosztów procesu zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda Ł. P. kwotę 3.600,00 zł (słownie: trzy tysiące sześćset złotych 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego rozstrzygnięcia do dnia zapłaty;

X.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Suwałkach kwotę 12.760,16 zł (słownie: dwanaście tysięcy siedemset sześćdziesiąt złotych 16/100) tytułem brakujących kosztów sądowych.

SSO Aneta Ineza Sztukowska

Sygn. akt I.C 266/20

UZASADNIENIE

Powodowie T. P., W. P. i Ł. P. wystąpili przeciwko (...) S.A. w W. z pozwem o zapłatę odpowiednio kwot: 100.000,00 zł, 100.000,00 zł i 50.000,00 zł – wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 24 sierpnia 2019 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za śmierć R. P. (tj. syna T. i W. P. oraz brata Ł. P.), która nastąpiła w wyniku wypadku drogowego z dnia 10 grudnia 2018 r. oraz tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej powodów. Jednocześnie powodowie domagali się zasądzenia od pozwanego na rzecz każdego z nich zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powodowie wskazali, że pozwany zakład ubezpieczeń wypłacił na ich rzecz łączną kwotę 30.000,00 zł (tj. po 12.000,00 zł na rzecz rodziców zmarłego i 6.000,00 zł na rzecz brata zmarłego) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, a wypłacona kwota uwzględnia przyczynienie się poszkodowanego R. P. do zaistniałego wypadku w stopniu ustalonym przez pozwanego. Zakład ubezpieczeń natomiast odmówił powodom wypłaty odszkodowania w związku ze znacznym pogorszeniem ich sytuacji życiowej. Powodowie zanegowali powyższe stanowisko zakładu ubezpieczeń, albowiem – w ich ocenie – zasadnym jest przyznanie T. P. i W. P. kwot po 120.000,00 zł zadośćuczynienia i po 80.000,00 zł odszkodowania oraz Ł. P. kwot 100.000,00 zł zadośćuczynienia i 30.000,00 zł odszkodowania. Wobec zaś niezapięcia pasów bezpieczeństwa przez R. P. należy przyjąć 20% przyczynienia się do powstania i zwiększenia przedmiotowej szkody. Dlatego też należna na rzecz T. i W. P. jest suma, uwzględniająca powyższe przyczynienie i dotychczas wypłacone należności, w wysokości po 148.000,00 zł, z kolei na rzecz Ł. P. – kwota 98.000,00 zł, a w przedmiotowym postępowaniu powodowie dochodzą jedynie roszczenia częściowego. Powodowie ponadto wskazali, że za datę początkową odsetek ustawowych za opóźnienie należny uznać dzień następny po wydaniu decyzji, w której zakład ubezpieczeń przyznał zadośćuczynienie i odmówił wypłaty odszkodowania za pogorszenie ich sytuacji życiowej.

Pozwany (...) S.A. w W. nie uznał powództw T. P., W. P. i Ł. P., a tym samym domagał się ich oddalenia oraz zasądzenia od każdego z powodów na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, iż co do zasady ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku drogowego z dnia 10 grudnia 2018 r., w wyniku którego śmierć poniósł R. P.. Zaznaczył jednak, iż żądania zgłoszone przez powodów są wygórowane i nieadekwatne do krzywdy doznanej przez nich na skutek śmierci R. P.. Dodatkowo, pozwany zaznaczył, iż zmarły w wyniku przedmiotowego wypadku drogowego przyczynił się do powstania szkody jako że był pasażerem samochodu, którego kierujący A. P. był w stanie nietrzeźwym i nie był zapięty w pasy bezpieczeństwa. Powyższe okoliczności, zdaniem pozwanego, winny skutkować obniżeniem ewentualnych świadczeń na rzecz powodów o minimum 60%, zaś żądanie wypłaty odszkodowania na rzecz powodów z tytułu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej – jako nieudowodnione – nie zasługuje w ogóle na uwzględnienie. Końcowo natomiast pozwany podniósł, że od owych ewentualnych świadczeń powodom przysługiwać mogą odsetki dopiero od daty wyrokowania jako że wysokość zadośćuczynienia za doznaną krzywdę staje się znana dopiero w dniu wydania wyroku przez Sąd I instancji.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 10 grudnia 2018 r. około godz. 19:00 A. P. umówił się z W. C. na przystanku przy ul. (...) przy (...) w A. i podjechał po nią samochodem marki B. o nr rej. (...). W samochodzie na przednim siedzeniu pasażera siedział jeszcze R. P.. W. C. usiadła z tyłu za fotelem kierowcy. Następnie, wszyscy wyżej wymienieni pojechali do sklepu (...) na ul. (...), gdzie R. P. kupił 7 piw i papierosy. Następnie, z ul. (...) wyżej wymienieni udali się w kierunku Al. (...). Po drodze ktoś zadzwonił do A. P. i wtedy zajechali do Zajazdu (...) przy stacji S.. A. P. zaparkował samochód na parkingu i poszedł do zajazdu. Po około minucie wrócił i pojechali do niego do mieszkania przy ul. (...). W mieszkaniu pili alkohol (wypili po dwa piwa i butelkę wódki 0,5 l we troje). Około godz. 21:00-21:30 pojechali znowu do zajazdu (...). W zajeździe spotkali się z D. D., P. K. i J. R.. Tam spożywali alkohol. A. P. wypił co najmniej jeden kieliszek wódki. Około godz. 22:00 wszystkie osoby opuściły lokal i udały się do miejsca zamieszkania J. R. w J.. Tam przebywali kilkadziesiąt minut, po czym A. P., W. C. i R. P. postanowili wracać do A.. Po godz. 23:00 wyjechali z J. w kierunku A.. W. C. siedziała na przednim siedzeniu pasażera, a R. P. z tyłu za kierowcą. Samochodem cały czas kierował A. P..

Około godz. 23:30, jadąc w kierunku A., na ul. (...) samochód osobowy marki B. o nr rej. (...), na łuku drogi w lewo przekroczył prędkość graniczną jazdy po tym łuku, w wyniku czego utracił stateczność kierunkową – wpadł w poślizg, zjechał z jezdni na lewe pobocze i do przydrożnego rowu, a następnie dachował. Przyczyną wypadku był sposób realizacji ruchu samochodu marki B. przez kierującego A. P.. Oględziny pojazdu wykazały, że pasażerowie w trakcie tego zdarzenia nie korzystali z pasów bezpieczeństwa.

Na skutek przedmiotowego wypadku, pasażer R. P. doznał obrażeń ciała w obrębie głowy w postaci rany tłuczonej lewej części okolicy czołowej z włamaniem lewej części kości czołowej i lewej kości ciemieniowej do jamy czaszki, stłuczenia i obrzęku mózgu z krwotokiem podpajęczynówkowym, złamania kości twarzoczaszki: kości jarzmowej lewej, kości nosowych oraz szczęki lewej oraz zlokalizowanych w obrębie klatki piersiowej, gdzie stwierdzono złamanie trzonu mostka na wysokości III-go międzyżebrza podbiegnięte krwią oraz stłuczenie płuc z krwawieniem do dróg oddechowych, które spowodowały jego zgon w dniu 11 grudnia 2018 r. Pomoc medyczna udzielona w sposób natychmiastowy nie ratowała życia. Do powstania obrażeń doszło w następstwie tępego urazu głowy i klatki piersiowej, w wyniku zadziałania narzędzia lub narzędzi tępych, względnie tępokrawędzistych lub też uderzenia o takie narzędzie lub narzędzia, którymi w tym konkretnym przypadku było przede wszystkim twarde podłoże, na które został wyrzucony R. P. przez siłę uderzenia z samochodu, w którym znajdował się w trakcie krytycznego zdarzenia, jak również odkształcone elementy tego pojazdu. Pomiędzy stwierdzonymi obrażeniami a śmiercią istniał bezpośredni związek przyczynowy.

Za spowodowanie powyższego wypadku A. P., znajdujący się w stanie nietrzeźwości od 1,05 do 0,9 promila alkoholu etylowego we krwi i umyślnie naruszający zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Augustowie z dnia 28 października 2020 r. w sprawie sygn. akt II.K 88/20, zmienionym następnie częściowo wyrokiem Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 04 lutego 2021 r. w sprawie sygn. akt II.Ka 8/21

(dowód: odpis aktu oskarżenia z uzasadnieniem k. 118-122, opinia k. 178-179 i k. 180-183, wyrok Sądu Rejonowego w Augustowie z dnia 28 października 2020 r. w sprawie II.K 88/20 k. 201-203, wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 04 lutego 2021 r. w sprawie II.Ka 8/21 k. 203-204).

Sprawca wypadku drogowego z dnia 10 grudnia 2018 r. - A. P. w dacie zdarzenia korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. w W.

(bezsporne).

W. P. ma obecnie 59 lat, jest rolnikiem – właścicielem 15-hektarowego gospodarstwa rolnego, którego jednak nie prowadzi, gdyż od 2016 r. przebywa na rencie z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (ma wstawione sztuczne biodro i oczekuje na drugą operację, leczy się z powodu zwyrodnieniowej choroby stawu biodrowego i kręgosłupa). Schorzenia, na jakie cierpi W. P. wymagają prowadzenia oszczędnego trybu życia, w związku z czym nie może on podejmować prac fizycznych. Z tego powodu ok. 8 lat wydzierżawił gospodarstwo rolne. W. P. utrzymuje się z renty w wysokości 1.116,00 zł miesięcznie, czynszu dzierżawnego w wysokości 2.000,00 zł rocznie i dopłat unijnych w wysokości 3.000,00 zł rocznie. Źródła jego dochodów i pozyskiwane z tego tytułu kwoty były analogiczne w dacie śmierci R. P..

T. P. ma obecnie 52 lata, jedyny jej dochód stanowi świadczenie 500 plus na małoletniego syna Ł.. Od wielu lat leczy się z powodu nowotworu niezłośliwego tzw. śluzaka usytułowanego na policzku strony prawej, a tendencja do odrastania tego nowotworu i wielokrotne zabiegi resekcji przyczyniły się do deformacji jej twarzy. Fakt ten był powodem odtrącenia jej przez rówieśników, co wiązało się z negatywnymi doświadczeniami w kontaktach z innymi, poczuciu osamotnienia, obniżoną samooceną. Po zawarciu związku małżeńskiego z W. P. skupiła się na wychowaniu dzieci. Na późniejszym etapie pracowała w firmie recyklingowej przez pięć lat, jednak nie przedłużono jej umowy o pracę.

Ł. P. ma 17 lat, ukończył gimnazjum z wyróżnieniem i średnią znacznie powyżej wymaganej granicy „czerwonego paska”; jego zachowanie zawsze było oceniane jako wzorowe. Obecnie kontynuuje naukę w Centrum (...) w A. na kierunku technik informatyk; w przyszłości chce studiować informatykę. Ł. P. miał ze zmarłym bratem R. bardzo dobry kontakt; wyżej wymienieni wspierali się i spędzali wspólnie czas, tj. przykładowo chodzili nad jezioro i na ryby, grali w gry zimą, jeździli na rowerach.

W. P. wraz z żoną T. P. posiadają 7 dzieci (w tym zmarłego syna R. P.). Każde z tych dzieci (za wyjątkiem Ł. P.) już pracuje, ma swoją rodzinę i przyjeżdża do rodziców jedynie raz na jakiś czas. Małżonkowie P. uzyskują od dzieci pomoc fizyczną, ma ona jednak charakter okazjonalny a nie codzienny (przykładowo porąbanie drzewa). Cała rodzina jest zgodna i zżyta, jednak żadne z dzieci małż. P. nie wiąże swojej przyszłości z rodzinnym gospodarstwem rolnym. Ustalone bowiem było, iż zostanie ono przekazane zmarłemu R. P..

W dacie śmierci R. P. uczył się w zawodzie mechanika, który to zawód bardzo lubił i praktykował już w trakcie nauki. Po ukończeniu szkoły planował objąć rodzinnej gospodarstwo rolne i zbudować na nim warsztat samochodowy, celem pozyskania dodatkowego dochodu. Miał też zaopiekować się rodzicami i wspomóc w utrzymaniu na studiach młodszemu bratu - Ł.. R. P. był dobrym synem, nie stwarzał problemów wychowawczych, pomagał rodzicom przy domu oraz przy obejściu.

Przed śmiercią R., w rodzinie P. było wesoło – wszystkie dzieci przyjeżdżały do domu rodzinnego na święta, urządzano wówczas ogniska lub grille, spędzano razem czas. Obecnie w rodzinie P. nie ma już takiej radości. W święta miejsce R. P. przy stole pozostaje wolne. Po Wigilii rodzina idzie wspólnie na cmentarz, a wtedy wszystkie wspomnienia odżywają u nich na nowo.

(dowód: karty informacyjne k. 14-18, decyzja k. 19, zaświadczenie k. 20, opinia k. 21, zeznania powoda W. P. k. 205v-206, zeznania powódki T. P. k. 206-206v, opinia sądowo-psychologiczna dotycząca W. P. k. 85-86, opinia sądowo-psychologiczna dotycząca T. P. k. 90-91, opinia sądowo-psychologiczna dotycząca Ł. P. k. 94).

Śmierć R. P. stanowiła ogromne, negatywne przeżycie dla W. P., T. P. i Ł. P..

I tak, W. P. został poinformowany o wypadku syna R. przez funkcjonariusza policji. Początkowo nie dowierzał, myślał, że doszło do pomyłki. Postanowił zgłosić się do prokuratury, domagał się dopuszczenia go do zwłok syna. Chciał utwierdzić się, że omyłkowo rozpoznano jego dziecko. Widok ciała zmarłego R. P. pozostaje nadal w jego pamięci i wywołuje silne emocje. W. P. nie potrafi pogodzić się z odejściem dziecka, regularnie odwiedza jego grób na cmentarzu. Śmierć syna wpłynęła na jego funkcjonowanie - nie odczuwa przyjemności, wykazuje niską motywację do podejmowania codziennych aktywności, odczuwa bezsens życia, brakuje mu celu. Rozmowy o synu wywołują u niego płacz, którego się wstydzi, stara się więc ukryć własne emocje. W. P. cały czas pozostaje w intensywnej, wydłużonej żałobie po śmierci syna. Do chwili obecnej nie powrócił do równowagi psychicznej na skutek powyższego zdarzenia Nie korzystał jednak z poradnictwa psychologicznego (i go aktualnie nie wymaga), bierze jedynie leki ziołowe uspokajające.

(dowód: opinia sądowo-psychologiczna dotycząca W. P. k. 87-90, 96-97).

U T. P. wiadomość o śmierci syna wywołała szok i niedowierzanie. Przez pierwsze dni zaglądała ona w okna, miała wrażenie, że syn wróci - nawet mimo zakończonych ceremonii pogrzebowych. Po śmierci syna T. P. ujawniała silny mechanizm zaprzeczenia. Płakała, nie miała na nic ochoty. Pojawiły się u niej kłopoty ze snem, które utrzymują się do chwili obecnej i które skutkowały sięgnięciem po farmakoterapię zaordynowaną przez lekarza rodzinnego. Wyżej wymieniona nie odczuwa zadowolenia z życia, rozpamiętuje śmierć syna. Nie widzi sensu dalszej egzystencji. W kontaktach interpersonalnych pozostaje wycofana, unika spotkań z innymi ludźmi. Ma wrażenie, że jest obiektem rozmów. Nie chce, aby inni widzieli jej smutek i ból. T. P. w dalszym ciągu doświadcza żałoby po stracie syna R. P.; do chwili obecnej nie powróciła ona do równowagi psychicznej na skutek powyższego zdarzenia i w związku z tym zdarzeniem doświadcza ona zaburzeń depresyjnych. Śmierć R. P. obniżyła jej kondycję psychiczną, co powoduje, że wymaga ona wsparcia specjalistycznego

(dowód: opinia sądowo-psychologiczna dotycząca T. P. k. 91-93, 96-97, opinia uzupełniająca sądowo-psychologiczna k. 130, opinia sądowo-psychiatryczna dotycząca T. P. k. 165-167).

Ł. P. nagorzej czuł się w pierwszych miesiącach po śmierci brata R.. Ujawniał wówczas obniżony nastrój, miał problemy ze snem, był płaczliwy. Po około ośmiu miesiącach zaczął lepiej funkcjonować. Aktualnie ma problemy z koncentracją, czuje się rozbity, tęskni za bratem, jego obecnością. Ł. P. jest osobą skrytą i zamkniętą w sobie. W kontakcie z bratem R. czuł się bezpiecznie i swobodnie. Aktualnie, Ł. P. w dalszym ciągu pozostaje w żałobie po stracie brata; do chwili obecnej nie powrócił do równowagi psychicznej w związku z tym zdarzeniem. Cechujące go niskie umiejętności do pokonywania trudności predestynują go do wydłużonego czasu do poradzenia sobie ze stratą. Wymaga on pomocy specjalisty psychologa, który wsparłby go w radzeniu sobie z trudnymi doświadczeniami.

(dowód: opinia sądowo-psychologiczna dotycząca Ł. P. k. 94-97).

Pismami z dnia 19 lipca 2019 r. powodowie T. P. i W. P. wezwali (...) S.A. w W. do zapłaty na ich rzecz kwot po 150.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć ich syna R. P. i kwot po 100.000,00 zł tytułem odszkodowania w związku ze znacznym pogorszeniem ich sytuacji życiowej, zaś powód Ł. P. wezwał ubezpieczyciela do zapłaty na jego rzecz kwoty 150.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia i kwoty 30.000,00 zł tytułem odszkodowania – w terminie 30 dni od dnia otrzymania tychże wezwań.

(dowód: wezwania do zapłaty k. 22-23v, 24-25v).

(...) S.A. w W. pismem z dnia 23 sierpnia 2019 r. poinformował powodów, że przyznał na ich rzecz zadośćuczynienie za cierpienia fizyczne i krzywdę moralną związaną ze śmiercią osoby najbliższej. Wysokość zadośćuczynienia na rzecz T. P. i W. P. ustalono na kwoty po 30.000,00 zł, natomiast na rzecz Ł. P. na kwotę 15.000,00 zł. J. zakład ubezpieczeń wskazał, iż zachodzą przesłanki do przyjęcia przyczynienia się poszkodowanego, albowiem z zebranej dokumentacji wynika, iż poszkodowany był pasażerem pojazdu marki B. o nr rej. (...), którego kierujący A. P. był w stanie nietrzeźwym, zaś sam poszkodowany nie był zapięty w pasy bezpieczeństwa. Wobec tego, poszkodowany swoim zachowaniem przyczynił się do zaistnienia wypadku na poziomie 60%. Biorąc pod uwagę przyjęty stopień przyczynienia, pozwany wypłacił na rzecz powodów kwotę łączną 30.000,00 zł. Jednocześnie pozwany poinformował o braku podstaw do przyznania stosownego odszkodowania z tytułu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej po śmierci osoby bliskiej.

(dowód: decyzja ubezpieczyciela k. 27-29).

Sąd zważył, co następuje:

1)  w zakresie oceny materiału dowodowego

Przeprowadzone w sprawie niniejszej i przywołane w ustaleniowej części uzasadnienia dowody z dokumentów ocenił Sąd jako wiarygodne. Żadna ze stron nie podważała ich bowiem. Stąd też za wiążące uznał Sąd w stosunku do nich domniemania płynące z art. 244 § 1 k.p.c. (w odniesieniu do dokumentów pochodzących z akt sprawy II.K 88/20 Sądu Rejonowego w Augustowie) i z art. 245 k.p.c. (w odniesieniu do dokumentów prywatnych w postaci pism sygnowanych przez strony postępowania). Co do wyroku zapadłego w sprawie II. K 88/20 Sądu Rejonowego w Augustowie dodać przy tym wypada, iż jego treścią związany był sąd orzekający w sprawie niniejszej z mocy art. 11 k.p.c. Z kolei co do opinii sądowo lekarskich sporządzonych w ramach postępowania karnego w ww. sprawie (k. 178-179 i 180-183) podkreślić należy, że możliwość ich wykorzystania w toku niniejszego procesu dawał art. 278 ¹ kpc (kopie tych opinii doręczono stronom postępowania i nie były one przez nie negowane; sąd rozpoznający sprawę niniejszą również nie znalazł podstaw do zakwestionowania ich przydatności do rozpoznania sprawy niniejszej w kontekście podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu przyczynienia się).

Jako wiarygodne ocenił Sąd również zeznania powodów T. P. i W. P.. Jakkolwiek bowiem byli oni – co oczywiste – zainteresowani wynikiem niniejszego postępowania, to jednak – co również oczywiste – wyłącznie oni byli w stanie przedstawić Sądowi swoje przeżycia związane ze śmiercią R. P..

Jako pełnowartościowy materiał dowodowy ocenił Sąd również opinie biegłych sądowych sporządzone w toku niniejszego postępowania – tak z zakresu psychologii, jak i z zakresu psychiatrii. Opinie te są bowiem dokładne i szczegółowe, a wnioski w nich skonkludowane nie budzą żadnych wątpliwości jak chodzi o ich prawidłowość. Podkreślenia wymaga, iż opinii tych strony postępowania ostatecznie nie kwestionowały, a ich autorzy są biegłymi legitymującymi się wieloletnim doświadczeniem w opiniowanych dziedzinach.

2)  w zakresie oceny prawnej żądania pozwu:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych – zwanej dalej ustawą (...) – Dz.U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.), z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

W kontekście powyższej regulacji rozpatrywać należało odpowiedzialność pozwanego w sprawie niniejszej. Żądanie swe powodowie W. P., T. P. i Ł. P. wywodzili bowiem z faktu, iż śmierć R. P. nastąpiła wskutek wypadku komunikacyjnego spowodowanego przez kierowcę pojazdu mechanicznego, któremu pozwany ochrony ubezpieczeniowej w zakresie OC udzielał.

Odpowiedzialność sprawcy wypadku, wskutek którego zmarł R. P., na gruncie sprawy niniejszej wątpliwości nie budziła. Okoliczności tej pozwany nie kwestionował bowiem, a wręcz przeciwnie – przyznał ją wprost w odpowiedzi na pozew. Dodatkowo znajduje ona potwierdzenie w treści wyroku Sądu Rejonowego w Augustowie z dnia 28 października 2020 r. w sprawie II.K 88/20 i wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 04 lutego 2021 r. w sprawie II.Ka 8/21, treścią których – z mocy art. 11 k.p.c. – Sąd rozpoznający sprawę niniejszą był związany. W tym stanie rzeczy porządkująco jedynie zauważyć należy, iż odpowiedzialność sprawcy wypadku z dnia 10 grudnia 2018 r. znajduje swe źródło w art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c. i art. 415 k.c.

Bezspornym w sprawie niniejszej było także i to, że sprawca wypadku, wskutek którego zmarł R. P., w dacie tegoż wypadku korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie ubezpieczenia obowiązkowego posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Okoliczność tę pozwany również przyznał bowiem w odpowiedzi na pozew. W takim zaś stanie rzeczy odpowiedzialność za szkodę zgłoszoną przez powodów przypisać można też pozwanemu (art. 35 ustawy (...)).

Treść żądania zgłoszonego przez powodów wskazywała, iż w związku ze śmiercią R. P. przypisują oni pozwanemu odpowiedzialność w zakresie roszczenia o zadośćuczynienie i odszkodowanie. Rzeczą Sądu stało się rozstrzygnięcie, czy żądania te zasługuje na uwzględnienie, a jeżeli tak – to w jakiej części.

Roszczenia o zadośćuczynienie zgłoszone przez powodów oceniać należało przez pryzmat art. 446 § 4 k.c. w zw. z art. 446 § 1 k.c. I tak, zgodnie z art. 446 § 1 k.c., jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. W myśl § 4 powołanego przepisu Sąd może zaś przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W sprawie niniejszej poza sporem pozostawało, iż powodom przysługuje status osób najbliższych zmarłego R. P. w rozumieniu art. 446 § 4 k.c. Okoliczności tej pozwany nie negował bowiem. Potwierdziły ją tylko zeznania powodów oraz opinie biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii. W oparciu o powyższe dowody nie można mieć wątpliwości, że między powodami a R. P. istniała silna pozytywna więź emocjonalna, przesądzająca o istnieniu po ich stronie legitymacji czynnej w sprawie niniejszej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03 czerwca 2011 r. w sprawie sygn. akt III CSK 279/10 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr (...)).

Spór w sprawie niniejszej dotyczył de facto wysokości zadośćuczynienia mającego wyrównać powodom krzywdę doznaną na skutek śmierci R. P.. Zauważyć należy, że zadośćuczynienie określone w art. 446 § 4 k.c. jest odzwierciedleniem w formie pieniężnej rozmiaru krzywdy (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 03 czerwca 2011 r. w sprawie sygn. akt III CSK 279/10 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 898254). Na gruncie powołanego przepisu kompensacie pieniężnej podlega zatem krzywda, tj. niemajątkowy skutek naruszenia dóbr osobistych, a więc w szczególności cierpienie, ból, poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny, utrata radości życia. Kompensata ta ma przy tym na celu przezwyciężenie przykrych doznań. Służyć temu ma nie tylko udzielenie należnej satysfakcji moralnej w postaci uznania krzywdy wyrokiem Sądu, ale także zobowiązanie do świadczenia pieniężnego, które umożliwi pełniejsze zaspokojenie potrzeb i pragnień poszkodowanego lub wesprze realizację wskazanego przez niego celu społecznego (por. A. Olczak w komentarzu do kodeksu cywilnego System Informacji Prawnej LEX 2010).

Ustalenie rozmiaru krzywdy ma podstawowe znaczenie dla określenia odpowiedniej sumy, która miałaby stanowić jej pieniężną rekompensatę. Przy oznaczeniu zakresu wyrządzonej krzywdy koniecznym jest uwzględnienie: rodzaju naruszonego dobra, zakresu (natężenie i czas trwania) naruszenia, trwałości skutków naruszenia i stopnia ich uciążliwości . Sam fakt, że poszkodowany aktualnie funkcjonuje prawidłowo nie niweluje zupełnie jego roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę spowodowaną śmiercią najbliższych członków rodziny, ponieważ ocena, czy krzywda wystąpiła dotyczy całego okresu, a nie jedynie chwili orzekania .

Krzywda, jakiej powodowie doznali wskutek śmierci R. P. jest, zdaniem Sądu, niewątpliwa i znacznych rozmiarów. Z życia powodów wyłączona bowiem została osoba, z którą byli oni emocjonalnie związani i która była w ich życiu bardzo ważna. Wynika to tak z zeznań samych stron postępowania, jak i opinii biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii. Poczucie krzywdy powodów T. P. i W. P. jako rodziców zmarłego jest przy tym o tyle większe, że stracili oni nie tylko osobą najbliższą (syna), ale przede wszystkim nadzieję na oparcie w okresie starości albowiem to właśnie R. P., po ukończeniu nauki, miał objąć rodzinne gospodarstwo, zamieszkać z rodzicami i być dla nich wsparciem psychicznym i fizycznym - w szczególności, iż powodowie W. P. i T. P. są osobami schorowanymi, wymagającymi pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Co prawda, mają oni wsparcie w swoich pozostałych dorosłych już dzieciach, jednak ma ono charakter jedynie doraźny albowiem dzieci te mieszkają daleko od domu rodzinnego i rodziców odwiedzają okazjonalnie, zaś małoletni syn małż. P. - Ł. jeszcze się uczy i nie planuje pozostać na gospodarstwie rodzinnym, lecz studiować informatykę. Śmierć R. P. odbiła się również na jego młodszym bracie – powodzie Ł. P.. Wyżej wymienieni byli ze sobą bardzo związani, wspólnie spędzali czas, a zmarły R. P. pomagał powodowi Ł. P. w trudnym okresie dojrzewania, co było dla powoda Ł. P. o tyle istotne, iż z natury jest on osobą zamkniętą w sobie i niełatwo nawiązującą. Podkreślenia wymaga też, że mimo upływu blisko trzech lat od śmierci R. P. powodowie w dalszym ciągu nie uporali się z poczuciem żalu, smutku i przygnębienia, jakie zdarzenie to u nich wywołało. Proces żałoby w ich przypadku wydłuża się, co świadczy o tym, że śmierć R. P. miała dla nich wyjątkowo traumatyczne skutki.

W ocenie Sądu, przedstawienie krzywdy doznanej przez powodów w ujęciu pieniężnym jest niewątpliwe trudne jako że i ścisłe udowodnienie jej rozmiaru – wobec niemajątkowego charakteru – nie jest możliwe. Tym niemniej, biorąc pod uwagę rolę jaką w życiu powodów odgrywał R. P. oraz skutki w ich psychice, jakie śmierć ww. wywołała (opisane szczegółowo w części ustaleniowej uzasadnienia), roszczenie powodów z tytułu zadośćuczynienia ocenił Sąd jako usprawiedliwione i niewygórowane.

Kolejne z roszczeń zgłoszonych przez powodów, a mianowicie roszczenie o zapłatę odszkodowania, oceniać należało przez pryzmat art. 446 § 1 k.c. w zw. z art. 446 § 3 k.c. Zgodnie z powołanymi przepisami Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego (poszkodowanego) stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.

Odszkodowanie z art. 446 § 3 k.c. obejmuje szkody, które nie ulegają uwzględnieniu przy zasądzeniu renty. Są to szeroko pojęte szkody majątkowe, często nieuchwytne lub trudne do obliczenia, prowadzące do znacznego pogorszenia sytuacji życiowej osoby najbliższej. Pogorszenie sytuacji życiowej w rozumieniu art. 446 § 3 k.c. polegać może również na pogorszeniu obecnej sytuacji materialnej oraz utracie realnej możliwości polepszenia warunków życia w przyszłości . Sytuacja opisana w powołanym przepisie obejmuje zatem takie szkody obecne i przyszłe, które choć w pewnym stopniu dają się ocenić materialnie. Szkody takie zachodzą np. w przypadku utraty ojca lub matki przez małoletnie dzieci. W tym przypadku, jeśli nawet świadczenia podstawowe denata na rzecz najbliższych członków rodziny zostaną zrekompensowane zgodnie z art. 446 § 2 k.c., to jednak pozostanie rozległa dziedzina utraty świadczeń z zakresu wzajemnej pomocy, opieki, wychowania itp., których w ramach art. 446 § 2 k.c. pokryć nie można (por. G. Bieniek (red.) „Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania.”, tom 1, Wydawnictwo Prawnicze Lewis Nexis, Warszawa 2003, s. 446-447).

Przenosząc powyższe na grunt sprawy niniejszej – w przekonaniu Sądu – za usprawiedliwione co do zasady uznać również należało roszczenie powodów o zapłatę odszkodowania. Niewątpliwie bowiem śmierć R. P. spowodowała znaczne pogorszenie sytuacji życiowej powodów jako jego rodziców i brata.

Mieć trzeba na względzie, że w dacie śmierci R. P. sytuacja życiowa i majątkowa powodów była trudna. Powód W. P. W. P. przebywał na rencie z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, uzyskując dochód jedynie z tytułu tej renty (ok. 1.100,00 zł miesięcznie), dopłat do gruntów rolnych (ok. 3.000,00 zł rocznie) i czynszu dzierżawnego (ok. 2.000,00 zł rocznie). Z kolei powódka T. P. nie pracowała zawodowo i jedyny jej dochód stanowiło świadczenie wychowawcze na małoletnie dzieci – tzw. 500+ (R. i Ł.). Oboje małż. P. byli przy tym osobami mocno schorowanymi, wymagającymi pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Z kolei powód Ł. P. w dacie śmierci R. P. był uczniem i nie uzyskiwał żadnego dochodu, planował przy tym podjęcie studiów na kierunku informatycznym. Mimo to, do chwili śmierci R. P. perspektywy powodów rysowały się pomyślnie. Wyżej wymieniony miał wkrótce ukończyć szkołę średnią w zawodzie mechanika, objąć rodzinne gospodarstwo domowe i pozyskiwać dodatkowy dochód z warsztatu samochodowego, który zamierzał otworzyć przy domu rodzinnym. W tym stanie rzeczy powodowie mogli zatem liczyć na realną pomoc ze strony R. P. – tak w zakresie finansów, jak i opieki w życiu codziennym. Śmierć R. P. powyższe nadzieje i oczekiwania przekreśliła. Na ten moment, powodowie – tak w zakresie swego utrzymania jak i opieki – muszą liczyć wyłącznie na siebie i swoje skromne dochody (pozostające w tej samej wysokości i z tych samych źródeł co przed śmiercią R. P.). Tak powstały wymiar straty syna i brata po stronie powodów trudno oszacować, tym niemniej niewątpliwie należy go odnotować i nie sposób go pominąć.

Reasumując – zdaniem Sądu – śmierć R. P. spowodowała powstanie po stronie powodów roszczenia, o jakim mowa w art. 446 § 3 k.c. Kwoty odszkodowania określone w pozwie uznać przy tym należało (podobnie jak w wypadku zadośćuczynienia) za niewygórowane.

W zaistniałym stanie rzeczy rozważyć jeszcze tylko należało, czy R. P. przyczynił się do powstania szkody, z tytułu której powodowie dochodzili zadośćuczynienia i odszkodowania. Zarzut taki, oparty na art. 362 k.c., zgłosiła bowiem strona pozwana, wywodząc go z okoliczności tego rodzaju, iż R. P. w dniu wypadku spożywał alkohol wraz ze sprawcę tego wypadku, a nadto następnie podróżował wraz z nim samochodem bez zapiętych pasów bezpieczeństwa.

W ocenie Sądu, powyższe zarzuty przyczynienia się R. P. do zaistniałego wypadku z dnia 10 grudnia 2018 r. były trafne. Niewątpliwie z treści uzasadnienia aktu oskarżenia, który następnie był podstawą skazania prawomocnym wyrokiem sprawcy wypadku A. P. wynika, iż poszkodowany R. P. w dniu 10 grudnia 2018 r. wraz ze sprawcą i innymi osobami spożywał alkohol, a następnie był pasażerem pojazdu, kierowanego przez A. P. w stanie nietrzeźwości. Nie ulega też wątpliwości, iż poszkodowany w trakcie przedmiotowego zdarzenia nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa, co zostało stwierdzone wprost w opinii z sekcji zwłok.

Jak chodzi o ocenę stopnia przyczynienia się R. P. do zaistnienia wypadku z dnia 10 grudnia 2018 r. to, zdaniem Sądu, dokonywać trzeba było jej w powiązaniu z oceną zachowania sprawcy wypadku – A. P.. W przekonaniu Sądu wagę naruszeń przepisów prawa drogowego dokonanych przez tego sprawcę ocenić należało jako daleko bardziej doniosłą niż tę, charakteryzującą zachowanie R. P.. Zwrócić bowiem należy uwagę, że A. P. – jak wynika z treści prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Augustowie z dnia 28 października 2020 r. w sprawie II.K 88/20 – naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym dopuścił się umyślnie. Dalej, nie można pominąć faktu, iż przekroczył on prędkość graniczną jazdy po łuku drogi ani też że znajdował się stanie nietrzeźwości (od 1,05 do 0,9 promila alkoholu etylowego we krwi). Powszechnie wiadomym jest zaś, iż stan odurzenia wywołany czy to alkoholem czy substancjami narkotycznymi charakteryzuje się anormalnie wysokim mniemaniem o własnych zdolnościach motorycznych oraz lekceważącym stosunkiem do obowiązujących norm prawnych i społecznych. Powyższe niewątpliwie miało wpływ na percepcję A. P., a w konsekwencji racjonalność podejmowanych przez niego decyzji. Gdyby bowiem wyżej wymieniony adekwatnie do rzeczywistości i zgodnie z regułą ostrożności wymaganą w ruchu drogowym oceniał sytuacji drogową, to z całą pewnością nie przekroczyłby dozwolonej prędkości na łuku drogi, która to doprowadziła do utraty przez samochód stateczności kierunkowej, a następnie wpadnięcia w poślizg, zjechania do przydrożnego rowu i dachowania. W takim układzie rzeczy zachowanie A. P. uznać należało za istotne naruszenie przepisów ruchu drogowego i zasadniczą przyczynę zaistnienia skutku wypadku w postaci śmierci R. P.. Oczywiście, zachowanie R. P. było nieprawidłowe, ale – zdaniem Sądu – nie można było przypisać mu bardziej pejoratywnego – jak zdaje się uważać strona pozwana – charakteru niż zachowania A. P..

Reasumując – zarzut przyczynienia się R. P. do zaistnienia wypadku z dnia 10 grudnia 2018 r. ocenił Sąd jako usprawiedliwiony co do zasady. Stopień tego przyczynienia ustalić przy tym należało – wbrew stanowisku obu stron – na poziomie 50%. Dodać w tym miejscu należy, że uwzględnienie przyczynienia się R. P. do zaistnienia przedmiotowego wypadku nie pozostaje w sprzeczności z zasadą związania Sądu treścią prawomocnego wyroku skazującego wynikającą z art. 11 k.p.c. Stosownie bowiem do treści art. 11 k.p.c. ustalenia zawarte w wydanym w postępowaniu karnym prawomocnym wyroku skazującym za popełnienie przestępstwa wiążą Sąd w postępowaniu cywilnym jedynie co do faktu popełnienia przestępstwa. W postępowaniu cywilnym możliwe jest przy tym dokonywanie dodatkowych ustaleń, istotnych z punktu widzenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody (jak np. przyczynienie się), które nie były istotne dla określenia znamion przestępstwa i podstaw odpowiedzialności karnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09 kwietnia 2015 r. w sprawie sygn. akt II CSK 363/14 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 1711685, wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 05 czerwca 2014 r. w sprawie sygn. akt I ACa 109/14 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 1511745, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2013 r. w sprawie sygn. akt I CSK 373/12 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 1391407).

Przy uwzględnieniu określonego powyżej stopnia przyczynienia się R. P. do powstania szkody, zadośćuczynienia należne powodom W. i T. P. określić należało na poziomie po 60.000,00 zł (120.000,00 zł - 50%). Uwzględniając zaś fakt, iż jeszcze przed wszczęciem niniejszego postępowania, tytułem zadośćuczynienia, pozwany wypłacił tymże powodom kwoty po 12.000,00 zł, żądanie pozwu uwzględnić należało do kwot po 48.000,00 zł (60.000,00 zł - 12.000,00 zł). Natomiast zadośćuczynienie należne powodowi Ł. P. – określić należało na poziomie 50.000,00 zł (100.000,00 zł - 50%). Uwzględniając zaś fakt, iż jeszcze przed wszczęciem niniejszego postępowania, tytułem zadośćuczynienia, pozwany wypłacił temu powodowi kwotę 6.000,00 zł, żądanie pozwu uwzględnić należało do kwoty 44.000,00 zł (50.000,00 zł - 6.000,00 zł). Natomiast – mając na uwadze powyższej wskazany stopień przyczynienia się poszkodowanego do zaistnienia szkody z dnia 10 grudnia 2018 r. i fakt, iż pozwany na etapie postępowania likwidacyjnego nie przyznał powodom odszkodowania tytułem pogorszenia ich sytuacji życiowej na skutek śmierci R. P. – odszkodowania należne powodom W. P. i T. P. określić należało na poziomie po 40.000,00 zł (80.000,00 zł - 50%), zaś powodowi Ł. P. na poziomie 15.000,00 zł (30.000,00 zł - 50%). Sąd miał jednocześnie przy tym na uwadze okoliczność, iż dochodzone przez powodów roszczenia były jedynie częściowe (o czym powodowie wskazywali w uzasadnieniu pozwu), stąd też na rzecz powoda Ł. P. Sąd zasądził kwotę 50.000,00 zł w oparciu o przepis art. 321 § 1 k.p.c. Uwzględniając powyższe, orzeczono jak w punktach I., IV., VII. sentencji.

Żądania pozwu zaś idące dalej aniżeli kwoty zasądzone w powyżej wskazanych punktach wyroku uznać należało za wygórowane i nieusprawiedliwione. Wyrazem powyższego są punkty II., V., VIII. sentencji. Przy czym o odsetkach – wbrew stanowisku powodów – Sąd orzekł dopiero od daty zamknięcia rozprawy (tj. 22 lipca 2021 r.). Zgodnie z przyjętą w prawie cywilnym zasadą, dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne. W orzecznictwie ugruntował się przy tym pogląd, iż w przypadku zadośćuczynienia uzasadnione jest przyznanie odsetek dopiero od chwili wyrokowania w sytuacji, w której ustalenie wysokości zadośćuczynienia następuje według stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy. Innymi słowy – jeżeli powód żąda zapłaty określonej kwoty tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od danego dnia poprzedzającego wyrokowanie, odsetki należą się zgodnie z żądaniem, o ile zostanie wykazane, że dochodzona kwota rzeczywiście należała się powodowi tytułem zadośćuczynienia od wskazanego przez niego dnia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2003 r. w sprawie sygn. akt IV CK 130/02 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 82273, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 października 2013 r. w sprawie sygn. akt I ACa 608/13 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 1381385, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 25 września 2013 r. w sprawie sygn. akt I ACa 331/13 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 11372349, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 września 2013 r. w sprawie sygn. akt I ACa 567/13 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 1378717, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 lipca 2013 r. w sprawie sygn. akt I ACa 321/13 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 1362680, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 maja 2013 r. w sprawie sygn. akt III APa 10/13 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 1335665, wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 09 maja 2013 r. w sprawie sygn. akt I ACa 89/13 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 1322048, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2013 r. w sprawie sygn. akt I ACa 1387/13 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 1369411, wyrok Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 21 lutego 2013 r. w sprawie sygn. akt I ACa 671/13 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr 1294751). Przenosząc powyższe na grunt sprawy niniejszej stwierdzić należało, że oceny rozmiaru krzywdy doznanej przez powodów na skutek śmierci R. P. dokonywał Sąd uwzględniając stan rzeczy mający na datę zamknięcia rozprawy, tj. analizując sposób przechodzenia przez powodów przez poszczególne stadia żałoby na przestrzeni wielu lat. Powyższe implikowało zasądzenie odsetek od daty, w której nastąpiło zamknięcie rozprawy.

O kosztach procesu (punkty III., VI. i IX. sentencji wyroku) orzekł Sąd z mocy art. 98 § 1 k.p.c. i art. 100 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5) i 6) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.), uwzględniając okoliczność, iż powodowie W. i T. P. wygrali proces niniejszy w 88% (każdy z nich, tj. po 88.000,00 zł ze 100.000,00 zł dochodzonych przez każdego z nich), zaś powód Ł. P. – w 100% (tj. 50.000,00 zł z 50.000,00 zł dochodzonych), przy czym tak każdy z powodów jak i pozwany (w odniesieniu do każdego z powodów z osobna) ponieśli koszty procesu obejmujące wynagrodzenie fachowego pełnomocnika (3.600,00 zł w przypadku zastępstwa procesowego Ł. P. i po 5.400,00 zł w przypadku T. i W. P.). Koszty poniesione przez powoda W. P. i pozwanego wyniosły łącznie 10.800,00 zł (tj. 5.400,00 zł x 2), jednak biorąc pod uwagę, iż ww. powód wygrał sprawę w 88% – pozwany powinien zwrócić na jego rzecz kwotę 4.104,00 zł tytułem kosztów procesu (tj. 10.800,00 zł x 88% = 9.504,00 zł – 5.400,00 zł). Koszty poniesione przez powódkę T. P. i pozwanego wyniosły łącznie 11.577,28 zł (tj. 5.400,00 zł x 2 + 777,28 zł wynagrodzenie biegłej sądowej z zakresu psychiatrii za opinię dotyczącą jedynie powódki T. P. k. 170, 116), jednak biorąc pod uwagę, iż ww. powódka wygrała sprawę w 88% – pozwany winien jej zwrócić kwotę 4.010,73 zł tytułem kosztów procesu (tj. 11.577,28 zł x 88% = 10.188,01 zł – 6.177,28 zł jako koszty poniesione przez pozwanego za pełnomocnika i wynagrodzenie biegłej sądowej z zakresu psychiatrii). Koszty poniesione przez powoda Ł. P. wyniosły 3.600,00 zł (koszty pełnomocnika) i biorąc pod uwagę, iż ww. powód wygrał sprawę w 100% – pozwany winien mu zwrócić taką właśnie kwotę tytułem kosztów procesu.

Podstawę rozstrzygnięcia o brakujących kosztach sądowych (które stanowiły w przypadku żądania powoda W. P.: opłata sądowa od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony (k. 33) – 5.000,00 zł oraz 1/3 wynagrodzenia biegłej sądowej z zakresu psychologii za opinię tego powoda dotyczącą wypłacone z budżetu – 529,04 zł k. 102; w przypadku powódki T. P.: opłata sądowa od pozwu, od której uiszczenia powódka była zwolniona (k. 33) – 5.000,00 zł oraz 1/3 wynagrodzenia biegłej sądowej z zakresu psychologii za opinię tej powódki dotyczącą wypłacone z budżetu – 529,04 zł k. 102; w przypadku powoda Ł. P.: opłata sądowa od pozwu, od której uiszczenia powód był zwolniony (k. 33) – 2.500,00 zł oraz 1/3 wynagrodzenia biegłej sądowej z zakresu psychologii za opinię tego powoda dotyczącą wypłacone z budżetu – 529,04 zł k. 102) stanowi zaś art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167 poz. 1398 ze zm.) w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. i art. 100 k.p.c., uwzględniając okoliczność, iż powodowie W. i T. P. proces niniejszy wygrali w 88% (każdy z nich), zaś powód Ł. P. w 100% (vide: punkt X. wyroku).

SSO Aneta Ineza Sztukowska