Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wnioskodawca K. K. (1) wnosiła o dokonanie podziału majątku wspólnego przez przyznanie na rzecz uczestnika postępowania A. K. wszystkich składników majątku wspólnego na jego rzecz ze spłatą na rzecz wnioskodawczyni w wysokości odpowiadającej wartości jej udziału w majątku wspólnym. Wnosiła ponadto o uwzględnienie poniesionych przez oboje małżonków nakładów z majątku wspólnego na nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), której uczestnik postępowania A. K. był współwłaścicielem w 1/8 części. Wnioskodawczyni wnosiła ponadto o zasądzenie na jej rzecz od uczestnika postępowania zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uczestnik postępowania A. K. co do zasady przyłączył się do wniosku, kwestionując jednakże skład i wartość majątku wspólnego, jak również zakres nakładów poniesionych na wskazaną powyżej nieruchomość. Wnosił ponadto o zasądzenie na jego rzecz od wnioskodawczyni zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem z dnia 2 października 2013 r. Sad wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestniczek postępowania J. K. (1), I. D. oraz A. S., pozostałe współwłaścicielki nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...).

Uczestniczki postępowania J. K. (1), I. D. oraz A. S. przyłączyły się do stanowiska uczestnika postępowania A. K..

Uczestnik postępowania A. K. zmarł dnia 28 lipca 2017 r.

Zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia ( akt notarialny rep. A nr (...) sporządzony przez notariusza B. B. prowadzącą Kancelarię Notarialną w C. ) spadek po A. K. nabyły dzieci M. K. i J. K. (2) po ½ części.

Postanowieniem z dnia 16 października 2017 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania J. K. (2) oraz M. K..

Małoletnia uczestniczka postępowania J. K. (2) reprezentowana była w sprawie przez kuratora adw. J. F..

Wnioskodawczyni K. K. (1) zmodyfikowała swoje stanowisko, wnosząc o przyznanie wszystkich składników majątku wspólnego na rzecz uczestników postępowania M. K. i J. K. (2) na zasadach współwłasności w udziałach po ½ części bez spłaty na jej rzecz.

Uczestnicy postępowania M. K. i J. K. (2) przyłączyli się do stanowiska wnioskodawczyni w zakresie podziału majątku wspólnego K. K. (1) i A. K..

Uczestnicy postępowania M. K. i J. K. (2) wnieśli ponadto o dokonanie zniesienia współwłasności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), stanowiącej przedmiot współwłasności J. K. (1) w 5/8 części, A. S. i I. D. po 1/8 części oraz M. K. i J. K. (2) po 1/16 części, wnosząc o przyznanie na ich rzecz spłaty odpowiadającej wartości ich udziałów w nieruchomości.

Uczestniczka postępowania J. K. (1) przyłączyła się do wniosku, wnosząc o przyznanie własności przedmiotowej nieruchomości na jej rzecz oraz o rozłożenie spłaty należnej uczestnikom postępowania J. K. (2) i M. K. na 2 raty w wysokości po ½ należnej spłaty płatnych w terminach 14 dni oraz jednego roku od uprawomocnienia się postanowienia.

Uczestniczka postępowania A. S. przyłączyła się do stanowiska uczestniczki postępowania J. K. (1). Jednocześnie zrzekła się należnej jej spłaty.

Uczestniczka postępowania I. D. przyłączyła się do stanowiska uczestniczki postępowania J. K. (1) w zakresie sposobu zniesienia współwłasności nieruchomości przez przyznanie prawa własności tej nieruchomości na rzecz uczestniczki postępowania J. K. (1).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. M. i A. K. zawarli związek małżeński w dniu 5 lutego 1999 r. Przed zawarciem związku małżeński nie zawierali umów majątkowych ( bezsporne ).

Prawomocnym wyrokiem z dnia 23 maja 2012 r. w sprawie III RC 70/12 Sąd Rejonowy w Ciechanowie ustanowił rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami K. K. (1) i A. K. z dniem 1 października 2011 r. ( bezsporne ).

W skład majątku wspólnego K. K. (1) i A. K. wchodzą:

1.  kwota uzyskana ze sprzedaży samochodu osobowego marki F. (...) nr rej. (...) w wysokości 10000,00 zł;

2.  samochód osobowy marki M. nr rej. (...) o wartości 20000,00 zł;

3.  monitor komputerowy marki S. o wartości 201,00 zł;

4.  laptop marki A. o wartości 200,00 zł;

5.  meble ogrodowe drewniane ( stół i cztery krzesła z poduszkami ) o łącznej wartości 873,80 zł;

6.  wypoczynek rattanowy ( stolik i trzy fotele ) o łącznej wartości 882,00 zł;

7.  regał pięcioczęściowy o wartości 442,00 zł;

8.  wypoczynek ( kanapa i fotel w kolorze zielonym ) o łącznej wartości 826,00 zł;

9.  dywan o wymiarach 2,5 m x 2,0 m w kolorze zielonobeżowym z wzorem w liście o wartości 105,00 zł;

10.  telewizor marki S. (...) cale o wartości 800,00 zł;

11.  meble w kolorze niebieskim ( biblioteczka, biurko, szafa narożna, szafka mała ) o łącznej wartości 550,00 zł;

12.  łóżko – wersalka wzorzysta w kolarze niebieskim o wartości 50,00 zł;

13.  ława dębowa wraz z wypoczynkiem ( kanapa i dwa fotele skórzane ) o łącznej wartości 3000,00 zł;

14.  dywan o wymiarach 3,2 m x 2,5 m ze sztucznego jedwabiu o wartości 400,00 zł;

15.  lodówka w zabudowie o wartości 100,00 zł;

16.  zmywarka marki S. o wartości 550,00 zł;

17.  kuchnia marki A. o wartości 800,00 zł;

18.  regał dębowy kuchenny o wartości 3000,00 zł;

19.  stół kuchenny i cztery krzesła o łącznej wartości 800,00 zł;

20.  kieliszki kryształowe na wysokich nóżkach ( sześć sztuk ) o łącznej wartości 60,00 zł;

21.  meble łazienkowe z blatami marmurowymi wraz z umywalką, sedesem i kabiną prysznicową o łącznej wartości 6725,00 zł;

22.  meble w przedpokoju ( szafa jednodrzwiowa, komódka, lustro, wieszak z szafką na buty ) o łącznej wartości 1540,00 zł;

23.  komputer PC o wartości 610,00 zł;

24.  zastawa stołowa na dwanaście osób o wartości 250,00 zł;

25.  komplet sztućców w walizce na sześć osób ( 42 sztuki ) o wartości 200,00 zł;

26.  żelazko z nawilżaczem o wartości 50,00 zł;

27.  walizki podróżne ( trzy sztuki ) o łącznej wartości 450,00 zł;

28.  kandelabry – świeczniki ozdobne ( dwie sztuki ) o łącznej wartości 300,00 zł;

29.  obraz olej/płótno o wymiarach 92 cm x 73 cm „Słoneczniki w wazonie” ( (...) ) o wartości 250,00 zł;

30.  obraz olej/płótno o wymiarach 65 cm x 80 cm „Chata przy drodze” ( „Chata wiejska” ) o wartości 200,00 zł

31.  obraz olej/płótno o wymiarach 61 cm x 50 cm (...) ( (...) ) o wartości 500,00 zł;

32.  obraz olej/płótno o wymiarach 41 cm x 31 cm „Pejzaż z drzewami” ( (...) ) o wartości 100,00 zł;

33.  kwota uzyskana ze sprzedaży fortepianu marki R. w wysokości 20000,00 zł;

34.  Środki finansowe zgromadzone na rachunku bankowym nr (...) prowadzonym przez (...) Bank (...) S.A. w W. w wysokości 1538,00 zł;

35.  Środki finansowe zgromadzone na rachunku bankowym nr (...) prowadzonym przez (...) Bank (...) S.A. w W. w wysokości 5288,08 zł;

36.  Środki finansowe zgromadzone na rachunku bankowym nr (...) prowadzonym przez (...) Bank (...) S.A. w W. w wysokości 2997,43 zł;

37.  Środki finansowe zgromadzone na rachunku bankowym nr (...) prowadzonym przez (...) Bank (...) S.A. w W. w wysokości 0,02 zł;

38.  nakłady z majątku wspólnego K. K. (1) i A. K. na nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) w wysokości 133100,00 zł;

tj. składniki majątkowe o łącznej wartości 217738,21 zł. Wszystkie ruchomości znajdują się w posiadaniu K. K. (1), M. K. i J. K. (2) ( umowa sprzedaży k. 27, 102, opinia biegłej sądowej w zakresie wyceny ruchomości inż. A. L. (1) k. 223 – 235, 265 - 270, opinia biegłego sądowego w zakresie dzieł sztuki i antyków A. C. k. 318 - 326, opinia biegłego sądowego w zakresie dzieł sztuki i antyków A. L. (2) k. 343 – 355, 388, informacja banku i historie rachunków k. 34, 78 – 87, 76 – 77, 48 – 64, 65 – 75 ).

K. i A. małż. K. po ślubie zamieszkali w budynku mieszkalnym położonym na działce nr (...) położonej w D. gmina O., wchodzącej w skład nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...). Nieruchomość stanowiła wówczas przedmiot współwłasności J. K. (1) w 5/8 części oraz A. K., A. S. i I. D. po 1/8 części z tytułu dziedziczenia po S. K. zmarłego dnia 28 września 2000 r., ojcu A. K., A. S. i I. D., zaś męża J. K. (1) ( bezsporne ).

K. K. (1) wyprowadziła się ze wspólnie zajmowanego domu wraz z dziećmi dnia 1 października 2011 r. ( bezsporne ).

J. K. (1) zamieszkuje u córki I. D., na sąsiedniej nieruchomości. Akceptowała, podobnie jak jej córki, wykonane przez K. i A. małż. K. prace remontowe i modernizacyjne na nieruchomości w zakresie budynku gospodarczego, budynku mieszkalnego, ogrodzenia i instalacji CO. Łączna wartość tych nakładów poniesionych przez małż. K. w okresie od dnia 5 lutego 1999 r. do dnia 1 października 2011 r. wynosi 133100,00 zł. Wartość nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) wynosi obecnie 369400,00 zł, w tym wartość części siedliskowej działki nr (...), na której zostały dokonane wskazane nakłady ( opinia biegłego sądowego w zakresie budownictwa i (...) k. 549 – 618, 692 – 705, 731 – 745, opinia biegłego sądowego w zakresie (...) k. 778 – 819 )

K. K. (1) zamieszkuje wspólnie wraz z dziećmi w wynajmowanym domu. Rozpoczęła budowę domu. M. K. jest studentem, zaś J. K. (2) uczęszcza do szkoły średniej ( bezsporne ).

J. K. (1) zamieszkuje u córki I. D.. Po uzyskaniu własności nieruchomości, planuje jej sprzedaż i nabycie na swoją rzecz lokalu mieszkalnego. Posiada oszczędności w wysokości około 23000 złotych. Otrzymuje emeryturę w wysokości 2000 złotych netto. Ponadto z tytułu najmu budynku gospodarczego otrzymuje czynsz w wysokości 250 złotych, który oddaje córce I. D.. Ponadto przekazuje jej miesięcznie 400 – 500 złotych na poczet kosztów utrzymania ( bezsporne ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt sprawy I Ns 616/11, zebranych w sprawie dokumentów, a w szczególności: informacji banku i historii rachunków ( k. 34, 88 – 99, 78 – 87, 76 – 77, 48 – 64, 43 – 47, 38 – 42, 37, 65 – 75 ), umów sprzedaży samochodów ( k. 27, 102 ), opinii biegłej sądowej w zakresie wyceny ruchomości inż. A. L. (1) ( k. 223 – 235, 265 – 270 ), opinii biegłego sądowego w zakresie dzieł sztuki i antyków A. C. ( k. 318 – 326 ), opinii biegłego sądowego w zakresie dzieł sztuki i antyków A. L. (2) ( k. 343 – 355, 388 ), opinii biegłego sądowego w zakresie budownictwa i (...) ( k. 549 – 618, 692 – 705, 731 – 745 ), opinii biegłego sądowego w zakresie (...) ( k. 778 – 819 ), mając na uwadze okoliczności bezsporne pomiędzy stronami.

Wskazać należy, że skład majątku wspólnego K. K. (1) i A. K. był bezsporny pomiędzy wnioskodawczynią K. K. (1) a uczestnikami postępowania M. K. i J. K. (2). Wartość składników majątkowych Sąd ustalił zgodnie z przedstawionymi umowami sprzedaży samochodów, informacją banku i historiami rachunków bankowych istniejących w dniu ustania wspólności majątkowej małżeńskiej małżonków K. oraz opinii biegłych sądowych w zakresie ruchomości oraz dzieł sztuki i antyków.

Z tych względów Sąd pominął ocenę prawną zeznań świadków R. B. ( k. 115 ), T. M. ( k. 115 – 116 ), M. P. ( k. 211 – 213 ) co do składu majątku wspólnego małż. K., mając na uwadze, iż ostatecznie okoliczności te były bezsporne pomiędzy stronami.

Wartość nakładów poniesionych przez K. i A. małż. K. na nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą KW (...) w okresie od 5 lutego 1999 r. do dnia 1 października 2011 r. Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego sądowego w zakresie budownictwa oraz (...), przy uwzględnieniu wskazań stron A. K., K. K. (1) i J. K. (1). Wartość tych nakładów, po uwzględnieniu zarzutów podniesionych przez uczestniczkę postępowania J. K. (1), a przyznanych przez wnioskodawczynię K. K. (1), Sąd ustalił zgodnie z opinią biegłego sądowego Z. R. na kwotę 133100,00 zł, zaś wartość części siedliskowej działki nr (...) na kwotę 301300,00 zł, w tym wartość wskazanych nakładów ( opinia uzupełniająca k. 731 – 745 ).

Natomiast wartość nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą KW (...) Sąd ustalił na kwotę łącznie 369400,00 zł, w tym wartość nakładów ustalona zgodnie z opinią biegłego sądowego Z. R. w kwocie 133100,00 zł. Wartość nieruchomości Sąd przyjął za opinią biegłego sądowego w zakresie (...), który uwzględnił wartość części siedliskowej działki nr (...) oraz wartość nakładów poniesionych przez małż. K. przed dniem 1 października 2011 r. według ustaleń opinii biegłego sądowego w zakresie budownictwa i (...). Opinie obu biegłych nie były przez strony kwestionowane. Dla porządku wskazać jednak należy, że Sąd wnioski opinii biegłego sądowego J. J. skorygował pod względem rachunkowym. Jak wskazano powyżej, dla ustalenia wartości nieruchomości, biegły sądowy J. J., za zgodą stron, przyjął ustalenia opinii biegłego sądowego Z. R. co do wartości części siedliskowej działki nr (...) oraz wartości nakładów poniesionych przez małż. K. przed 1 października 2011 r. Biegły sądowy J. J. przyjął jednakże wskazania opinii biegłego sądowego Z. R., w której wartość części siedliskowej działki nr (...) ustalono na kwotę 307900,00 zł, zaś wartość nakładów na kwotę 141700,00 zł ( opinia uzupełniająca k. 692 – 705 ). Jak wskazano powyżej, wskazane wartości uległy korekcie po uwzględnieniu zarzutów uczestniczki postępowania J. K. (1) do kwot odpowiednio: 301300,00 zł oraz 133100,00 zł. Łączna wartość nieruchomości obejmuje zatem wartość części siedliskowej działki nr (...) tj. 301300,00 zł, w tym wartość nakładów – 133100,00 zł oraz wartość działek nr (...) oraz pozostałej części działki nr (...) tj. 68100,00 zł.

Z tych względów Sąd pominął ocenę opinii biegłego sądowego w zakresie budownictwa oraz (...) ( k. 429 – 461, 502 – 509, 528 ), mając na uwadze, że opinia ta była niepełna, gdyż nie uwzględniała wartości nakładów dokonanych na parterze budynku mieszkalnego, a strony ostatecznie w swych stanowiskach uwzględniły wnioski wynikające z opinii biegłego sądowego Z. R..

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym jest w niniejszej sprawie, że z dniem 1 października 2011 r. ustała małżeńska wspólność ustawowa pomiędzy wnioskodawczynią K. K. (1) a uczestnikiem postępowania A. K..

Jak wskazano powyżej uczestnik postępowania A. K. zmarł dnia 28 lipca 2017 r., zaś spadek po nim nabyły dzieci: M. K. i J. K. (2) po ½ części.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 43 § 1 kpc oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności ustawowej nie został w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym uregulowany w sposób samodzielny. Stosownie bowiem do art. 46 kro w sprawach nie unormowanych w artykułach poprzedzających, do podziału majątku, który był objęty wspólnością ustawową, stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku. Przepis ten nakazuje zatem do podziału majątku wspólnego odpowiednie stosowanie przepisów o dziale spadku tzn. przede wszystkim art. 1035, 1037 – 1046 kc. Przepisy te również nie regulują kwestii działu spadku w sposób wyczerpujący i samodzielny, lecz odsyłają co do kwestii w nich nie uregulowanych do przepisów o zniesienie współwłasności w częściach ułamkowych tzn. art. 210 kc i nast.

Zgodnie zatem z art. 1038 § 1 kc w zw. z art. 46 kro sądowy podział majątku wspólnego powinien obejmować cały majątek wspólny. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części majątku.

Podobne odesłanie do odpowiedniego stosowania przepisów o dziale spadku oraz zniesieniu współwłasności zawierają przepisy kodeksu postępowania cywilnego, gdyż art. 567 § 3 kpc nakazuje odpowiednie stosowanie przepisów o dziale spadku, a więc art. 680 kpc i nast., które z kolei – w art. 688 kpc – odsyłają do odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących zniesienia współwłasności, a w szczególności art. 618 § 2 i 3.

W świetle powyższych uwag uznać należy, że wobec śmierci A. K., przedmiotem podziału majątku wspólnego i działu spadku po A. K., są składniki majątku wspólnego K. K. (1) i A. K., stanowiące obecnie przedmiot współwłasności K. K. (1) w ½ części oraz uczestników postępowania M. K. i J. K. (2) po ¼ części.

Jednocześnie Sąd – stosownie do art. 682 kpc w zw. z art. 567 § 3 kpc dokonał ustaleń w zakresie obecnej sytuacji rodzinnej i majątkowej wnioskodawczyni K. K. (1) oraz uczestników postępowania M. K. i J. K. (2). Jednocześnie Sąd ustalił w pkt I postanowienia skład i wartość majątku wspólnego podlegającego podziałowi ( art. 684 kpc w zw. z art. 567 § 3 kpc ).

Z tych względów Sąd ustalił wartość majątku wspólnego na łączną kwotę 217738,31 zł, zaś wartość udziałów przysługujących, co do zasady, wnioskodawczyni K. K. (1) na kwotę 108869,15 zł, zaś uczestnikom postępowania M. K. i J. K. (2) na kwoty po 54434,58 zł.

Sąd dokonał podziału majątku wspólnego oraz działu spadku po A. K. przy uwzględnieniu wniosków zainteresowanych stron, w szczególności co do przyznania składników majątkowych na rzecz uczestników postępowania M. K. i J. K. (2) na zasadach współwłasności po ½ części bez spłaty na rzecz wnioskodawczyni K. K. (1). Sąd miał na uwadze treść art. 623 kpc, zgodnie z którym sąd uwzględnia wszelkie okoliczności zgodnie z interesem społeczno – gospodarczym. Różnice wartości wyrównuje się przez dopłaty pieniężne.

Zauważyć należy, że strony zgodnie ustaliły skład i wartość majątku podlegającego podziałowi. Sąd dokonał zatem podziału przy uwzględnieniu stanowiska stron, za wyjątkiem samochodu osobowego marki M. nr rej. (...) nabytego przez ustaniem małżeńskiej wspólności ustawowej małżonków K. do majątku wspólnego, ale do korzystania dla K. K. (1). W pozostałym zakresie Sąd dokonał podziału zgodnie z wnioskami wnioskodawczyni oraz uczestników postępowania M. K. i J. K. (2), odstępując od obciążenia ich dopłatami na rzecz wnioskodawczyni K. K. (1). Zgodnie bowiem z art. 1044 kc w zw. z art. 46 kro, na żądanie dwóch lub więcej spadkobierców, sąd może wydzielić im schedy spadkowe w całości lub w części w taki sposób, że przyzna im pewien przedmiot lub pewne przedmioty należące do spadku jako współwłasność w określonych częściach ułamkowych.

Odnosząc się do kwestii nakładów opisanych w ppkt 38 pkt I postanowienia, wskazać należy, że zgodnie z art. 45 § 1 kro każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności. Stosownie zaś do § 3 cyt. artykułu, przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego.

Wskazać należy, że – co do zasady – rozliczenia z tytułu wydatków i nakładów na cudzą rzecz lub rzecz stanowiąca przedmiot współwłasności uregulowane są w przepisach kodeksu cywilnego ( ar. 226 – 227, art. 231, art. 753 § 2, art. 754, art. 405 ). Przepis art. 45 kro stanowi w stosunku do tych uregulowań lex specialis i wyłącza możliwość ich zastosowania. Jednakże roszczenie o zwrot nakładów dokonanych przez małżonków na nieruchomości należącej do osoby trzeciej jest prawem majątkowym, i jeśli powstało w czasie trwania wspólności ustawowej, wchodzi w skład majątku wspólnego, zgodnie z art. 31 kro oraz 32 kro ( w brzmieniu obowiązującym do dnia 20 stycznia 2005 r.; obecnie art. 33 kro ). Brak jest zatem przeszkód prawnych, aby tego rodzaju roszczenie nie zostało objęte postępowaniem o podział majątku wspólnego. W uchwale z dnia 3 kwietnia 1970 r. w sprawie III CZP 18/70 Sąd Najwyższy wskazał, że wierzytelność z tytułu nakładów dokonanych przez małżonków na rzecz należącą do osoby trzeciej jest objęta, jak składnik majątku wspólnego, postępowaniem o podział tego majątku. W uzupełnieniu tego stanowiska, w uchwale z dnia 19 grudnia 1973 r. w sprawie III CZP 65/73 Sąd Najwyższy wyjaśnił, że jeżeli w skład majątku wspólnego wchodzi wierzytelność z tytułu nakładów dokonanych przez małżonków na nieruchomości należącej do osoby trzeciej, a żaden z małżonków nie wyraża zgody na przyznanie mu tej wierzytelności w całości, sąd dokonuje podziału majątku w ten sposób, że każdemu z małżonków przyznaje ułamkową część wierzytelności, bez oznaczania jej wartości.

Wskazać należy, że z uwagi na śmierć A. K. w toku postępowania, zmianie uległ również przedmiot postępowania wobec na rozszerzenie wniosku przez uczestników postępowania M. K. i J. K. (2) o wniosek co do zniesienia współwłasności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą KW (...) oraz rozliczenie nakładów poniesionych przez A. i K. małż. K. na nieruchomość w okresie 5 lutego 1999 r. – 1 października 2011 r., które zostały przyznane na ich rzecz w pkt II postanowienia.

Bezspornym jest, że nieruchomość wskazana powyżej, stanowi obecnie własność J. K. (1) w 5/8 części, I. D. i A. S. po 1/8 części oraz M. K. i J. K. (2) po 1/16 części.

Jak wskazano powyżej, strony były w zasadzie zgodne co do sposobu zniesienia współwłasności nieruchomości przez przyznanie jej na własność uczestniczki postępowania J. K. (1) ze spłatą na rzecz pozostałych uczestników postępowania. Uczestniczka postępowania A. S. zrzekła się należnej jej spłaty. Natomiast spór pomiędzy uczestniczką postępowania J. K. (1) a uczestnikami postępowania M. K. i J. K. (2) dotyczył terminu dokonania należnej im spłaty.

Kwestią sporną była również wysokość należnych spłat przy uwzględnieniu, że jednocześnie uczestnicy postępowania M. K. i J. K. (2) zgłosili roszczenie z tytułu rozliczenia nakładów poniesionych z majątku wspólnego K. K. (1) i A. K. na przedmiotową nieruchomość w okresie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, a przyznanych na ich rzecz w toku niniejszego postępowania w ramach podziału majątku wspólnego i działu spadku po A. K..

Jak wskazano powyżej, wartość nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą KW (...) wynosi 369400,00 zł, w tym wartość części siedliskowej działki nr (...) – 301300,00 zł, na którą K. i A. małż. K. ponieśli nakłady w łącznej wysokości 133100,00 zł. Wartość zatem nieruchomości bez wartości wskazanych nakładów, a zatem według stanu na dzień 5 lutego 1999 r. wynosi 236300,00 zł, w tym wartość części siedliskowej działki nr (...) – 168200,00 zł ( (...),00 – (...),00 ) oraz wartość pozostałej części nieruchomości – 68100,00 zł. Okoliczność ta ma, zdaniem Sądu, istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy co do wysokości należnych współwłaścicielom spłat w kontekście zgłoszonego roszczenia z tytułu nakładów. Dokonanie bowiem ustalenia wysokości spłat według aktualnej wartości nieruchomości tj. od wartości 369400,00 zł oraz jednoczesne rozliczenie nakładów poniesionych na nieruchomość przez poprzedników prawnych uczestników postepowania M. K. i J. K. (2) prowadziłoby do sytuacji, że otrzymaliby oni zwrot wartości tych nakładów dwukrotnie: raz jako zwrot części nakładów w wysokości odpowiadającej udziałom pozostałych współwłaścicieli, zaś drugi raz w wysokości przysługującej im spłaty od wartości ich udziału w nieruchomości.

Z tych względów Sąd dokonał zniesienia współwłasności nieruchomości zgodnie z wnioskiem wszystkich uczestników postępowania przez przyznanie jej na rzecz uczestniczki postępowania J. K. (1), zaś wysokość należnych spłat na rzecz pozostałych uczestników postępowania Sąd obliczył stosownie do wartości nieruchomości według stanu na dzień 5 lutego 1999 r., a zatem przed dokonaniem nakładów przez małż. K. na część siedliskową działki nr (...) tj. od kwoty 236300,00 zł. Wartość zatem należnych uczestniczkom postępowania A. S. i I. D. spłat ustalonych od wartości nieruchomości według stanu na dzień 5 lutego 1999 r. wynosi po 29537,50 zł ( (...),00 x 1/8 ), zaś uczestnikom postępowania M. K. i J. K. (2) po 14768,75 zł ( (...),00 x 1/16 ). Wskazać należy z uzupełnieniu, że uczestniczka postępowania A. S. zrzekła się należnej jej spłaty. Termin płatności należności na rzecz uczestniczki postępowania I. D. Sąd ustalił na okres sześciu miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia, zaś na rzecz uczestników postępowania M. K. i J. K. (2) na jeden miesiąc od uprawomocnienia się postanowienia, mając na uwadze, że uczestniczka postępowania J. K. (1) deklarowała dokonanie części spłaty w szybkim terminie z uwagi na posiadane oszczędności na ten cel, zastrzegając na wypadek uchybienia terminów płatności rygor odsetek ustawowych za opóźnienie. Zgodnie bowiem z art. 212 § 3 kpc, jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu.

Dodatkowo Sąd dokonał rozliczenia poniesionych przez poprzedników prawnych uczestników postępowania M. K. i J. K. (2) w okresie 5 lutego 1999 r. – 1 października 2011 r. nakładów na nieruchomość, stanowiącą przedmiot zniesienia współwłasności w wysokości 133100,00 zł. Zwrot tych nakładów powinien nastąpić stosownie do wysokości udziałów w nieruchomości podlegającej podziałowi, a zatem – co do zasady – od uczestniczki postępowania J. K. (1) w wysokości 5/8 części, zaś uczestniczek postępowania A. S. i I. D. w wysokości po 1/8 części. Z uwagi na fakt, że A. S. zrzekła się należnej jej spłaty od uczestniczki postępowania J. K. (1), obciążającą ją – co do zasady – kwotą zwrotu części nakładów obciążył uczestniczkę postępowania J. K. (1), ustalając tym samym, że zobowiązana jest do zwrotu łącznie 6/8 wartości nakładów na rzecz uczestników postępowania M. K. i J. K. (2) po ½ części na ich rzecz. Łącznie zatem uczestniczka postępowania J. K. (1) zobowiązana jest do zwrotu nakładów w kwocie 99825,00 zł ( (...),00 x 6/8 ), a zatem na rzecz uczestników postępowania M. K. i J. K. (2) po 49912,50 zł, zaś uczestniczka postępowania I. D. odpowiednio po 8318,75 zł ( (...),00 x 1/8 ).

Termin zapłaty należności z tytułu rozliczenia nakładów na rzecz uczestników postępowania M. K. i J. K. (2) Sąd ustalił na sześć miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności. Sąd miał na uwadze, iż tak ustalony termin płatności nie wpłynie na utratę mocy nabywczej pieniądza, pozwoli natomiast zobowiązanym do zapłaty uczestniczkom postępowania J. K. (1) i I. D. na zgromadzenie stosownych środków finansowych na wykonanie zobowiązania, w tym rozważenie sprzedaży nieruchomości bądź zawarcia umowy kredytowej na ten cel.

Odnosząc się do kwestii zgłoszonego przez uczestniczkę postępowania J. K. (1) zarzutu przedawnienia w zakresie rozliczenia tych nakładów, wskazać należy, że zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie. Roszczenie z tego tytułu zostało sformułowane w toku sprawy o podział majątku wspólnego przez wnioskodawczynię K. K. (1); zakres nakładów został przyznany przez uczestnika postępowania A. K., będącego współwłaścicielem nieruchomości w 1/8 części, i zamieszkującego na tejże nieruchomości. J. K. (1) była już wówczas uczestnikiem postępowania. Po jego śmierci roszczenie zostało podtrzymane przez jego następców prawnych w toku sprawy o zniesienie współwłasności nieruchomości w trybie art. 618 kpc.

O kosztach postępowania Sąd orzekł stosownie do art. 520 § 1 kpc, obciążając nimi strony w stosunku równym w zakresie zwrotu części kosztów poniesionych tymczasowo z sum budżetowych, w pozostałym zakresie pozostawiając strony przy poniesionych kosztach postępowania. Sąd zasądził zatem od wnioskodawczyni oraz solidarnie uczestniczek postępowania I. D. i J. K. (1) po 5185,87 zł tytułem zwrotu kosztów opinii biegłych sądowych Z. R. i J. J., koszty pozostałych opinii przejmując na rachunek Skarbu Państwa.

Sąd, stosownie do art. 84 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nakazał zwrócić solidarnie uczestnik postępowania M. K. i J. K. (2) niewykorzystaną część zaliczki uiszczonej przez A. K. ( pkt XVIII postanowienia ).

Jednocześnie Sąd przyznał adw. J. F. wynagrodzenie za pełnienie obowiązków kuratora małoletniej uczestniczki postępowania J. K. (2) w wysokości 5400,00 zł wraz z podatkiem VAT; koszty tego wynagrodzenia Sąd przejął na rachunek Skarbu Państwa. Wysokość wynagrodzenia Sąd ustalił stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej, przy uwzględnieniu wartości udziału przysługującego małoletniej uczestniczce postępowania J. K. (2) w przedmiocie postępowania.