Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt III K 46/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lipca 2021 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim III Wydział Karny w składzie:

P. T. O.

Ławnicy Zenon Dziadkowiec, Stanisław Płachta

Protokolant Paulina Lewandowska

przy udziale prokuratora Doroty Bzowskiej

po rozpoznaniu na rozprawie głównej w dniach 17 czerwca 2021r. i 6 lipca 2021r. sprawy

D. M. (1) syna J. i M. z domu S., urodzonego (...) w Ś.

o s k a r ż o n e g o o t o , ż e

w dniu 13 lutego 2021r. w R. w mieszkaniu nr (...) przy ulicy (...), używając wobec A. U. przemocy w postaci uderzenia pokrzywdzonego pięściami w głowę w okolice lewego ucha doprowadził go do stanu bezbronności, a następnie zabrał w celu przywłaszczenia z kieszeni jego spodni telefon komórkowy marki S. (...) P. G. (...) o wartości 500 zł, w wyniku czego pokrzywdzony doznał obrażeń ciała w postaci stłuczenia głowy i ucha lewego skutkujących naruszeniem czynności narządów ciała trwającym nie dłużej niż siedem dni, po czym przy użyciu noża dalej groził pokrzywdzonemu pozbawieniem życia i zdrowia, jednocześnie wykonując nim ruchy w okolice nóg pokrzywdzonego, a następnie grożąc pokrzywdzonemu użyciem innego noża leżącego na półce w mieszkaniu, ponownie wypowiadał wobec niego groźby karalne o zamiarze pozbawienia życia i zdrowia cyt. „wytrybuję ci kości”, czym doprowadził A. U. do stanu bezbronności, w następstwie którego zabrał w celu przywłaszczenia wiszącą na wieszaku czapkę pokrzywdzonego o wartości 60 zł i oddalił się z tego miejsca, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu kary pozbawienia wolności w wymiarze powyżej jednego roku będąc uprzednio karany za umyślne przestępstwo przeciwko mieniu z użyciem przemocy oraz zdrowiu i życiu w warunkach art.64 § 1 kk, t. j. o czyn z 280 § 2 kk w zbiegu z art.157 § 2 kk w związku z art.11 § 2 kk i art.64 § 2 kk

orzeka

1.  w granicach czynu zarzucanego D. M. (1) uznaje oskarżonego za winnego tego, że w dniu 13 lutego 2021r. w R.:

a)  uderzył A. U. kilkukrotnie pięścią w głowę, w wyniku czego pokrzywdzony doznał stłuczenia głowy i ucha lewego, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała trwające nie dłużej niż siedem dni, przy czym D. M. (1) czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazany w warunkach określonych w art.64 § 1 kk, po odbyciu łącznie co najmniej roku kary pozbawienia wolności, w ciągu pięciu lat po odbyciu tej kary wymierzonej za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu i uznając, że w ten sposób zrealizował on znamiona art.157 § 2 kk w związku z art.64 § 2 kk na podstawie powołanych przepisów wymierza D. M. (1) karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

b)  dokonał zaboru w celu przywłaszczenia czapki o wartości około 60 zł należącej do A. U., czym wyczerpał znamiona art.119 § 1 kodeksu wykroczeń i za tak opisany czyn na podstawie powołanego przepisu wymierza D. M. (1) karę 15 (piętnastu) dni aresztu;

2.  co do czynu ujętego w granicach zarzutu zawartego w akcie oskarżenia, a polegającego na tym, że oskarżony w dniu 13 lutego 2021r. w R. groził A. U. pozbawieniem życia, zarówno werbalnie, jak i przy użyciu noży kuchennych, przy czym groźby te wzbudziły w pokrzywdzonym uzasadnione obawy, że zostaną spełnione, przy czym D. M. (1) czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazany w warunkach określonych w art.64 § 1 kk, po odbyciu łącznie co najmniej roku kary pozbawienia wolności, w ciągu pięciu lat po odbyciu tej kary wymierzonej za przestępstwo popełnione z groźbą użycia przemocy, a więc zachowania realizującego znamiona art.190 § 1 kk w związku z art.64 § 2 kk, na podstawie art.17 § 1 pkt 10 kpk umarza postępowanie w omawianym zakresie z uwagi na brak wniosku o ściganie pochodzącego od pokrzywdzonego;

3.  co do czynu ujętego w granicach zarzutu zawartego w akcie oskarżenia, a polegającego na tym, że oskarżony w dniu 13 lutego 2021r. w R. samowolnie używał telefonu komórkowego należącego do A. U., a więc zachowania realizującego znamiona art.127 § 1 kodeksu wykroczeń, na podstawie art.5 § 1 pkt 9 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia umarza postępowanie w omawianym zakresie z uwagi na brak żądania o ściganie pochodzącego od pokrzywdzonego;

4.  na podstawie art.41a § 1 i 4 kk orzeka zakaz kontaktowania się i zbliżania się na odległość mniejszą niż 5 metrów do A. U. przez okres 4 (czterech) lat;

5.  na podstawie art. 63 § 1 kk zalicza D. M. (1) na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 1. wyroku okres jego tymczasowego aresztowania od dnia 17 lutego 2021r. od godziny 8:50 do dnia 23 lutego 2021r. do godziny 8:50;

6.  na podstawie art.230 § 2 kpk nakazuje zwrócić:

- A. K. dwa noże kuchenne,

- A. U. telefon komórkowy marki S. (...) oraz czapkę z daszkiem;

4. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata R. Z. kwotę 1.254,60 (tysiąc dwieście pięćdziesiąt cztery 60/100) złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu przed sądem;

5. zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych ustalając, że poniesie je Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 46/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

D. M. (1)

D. M. (1) został uznany za winnego tego, że:

a) uderzył A. U. kilkukrotnie pięścią w głowę, w wyniku czego pokrzywdzony doznał stłuczenia głowy i ucha lewego, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała trwające nie dłużej niż siedem dni, przy czym D. M. (1) czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazany w warunkach określonych w art.64 § 1 kk, po odbyciu łącznie co najmniej roku kary pozbawienia wolności, w ciągu pięciu lat po odbyciu tej kary wymierzonej za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, a więc czynu z art.157 § 2 kk w związku z art.64 § 2 kk ;

b) dokonał zaboru w celu przywłaszczenia czapki o wartości około 60 zł należącej do A. U., czym wyczerpał znamiona art.119 § 1 kodeksu wykroczeń.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

W dniu 13 lutego 2021r. D. M. (1) przyszedł do mieszkania, w którym znajdowali się już A. U., Z. W. i A. K..

W trakcie spotkania doszło do sprzeczki D. M. (1) i A. U., podczas której D. M. popchnął no łózko A. U., a następnie trzykrotnie uderzył pięścią w lewe ucho i w głowę.

Kiedy A. U. upadł na łóżko, D. M. (1) wyciągnął z tylnej kieszeni jego spodni telefon komórkowy, po czym wyszedł do toalety, z której następnie – po kilkunastu minutach wyszedł (w trakcie pobytu w toalecie korzystał z uprzednio zabranego telefonu, m. in. przeglądając filmiki za pośrednictwem internetu) i telefon A. U. położył na łóżku, na którym spoczywał właściciel tego urządzenia.

Następnie D. M. (1) chwycił nóż kuchenny, po czym – machając nim w okolicach nóg A. U. – groził mu pozbawieniem życia („wytrybowaniem kości”).

Po krótkim czasie D. M. (1) opuścił mieszkanie, a wychodząc – zabrał i włożył na głowę czapkę wartości 60 zł należącą do A. U..

W wyniku uderzeń zadanych przez D. M. (1) A. U. doznał stłuczenia głowy i ucha lewego, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała trwające nie dłużej niż siedem dni.

D. M. (1) był w przeszłości wielokrotnie karany, zaś opisywanych wyżej czynów dopuścił się będąc uprzednio skazany wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego wR.z dnia 11 lutego 2016r. w sprawie (...) w warunkach określonych w art.64 § 1 kk, po odbyciu łącznie co najmniej roku kary pozbawienia wolności, w ciągu pięciu lat po odbyciu tej kary wymierzonej za przestępstwa z użyciem przemocy, w szczególności za czyny z art.157 § 2 kk

Zeznania A. U.

opinia biegłego

odpisy wyroków,

obliczenie kary,

k. 2-3

k. 63-64

k. 69 i dalsze

77

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

D. M. (1)

Za niedowiedzione sąd uznał to, że D. M. (1) dopuścił się rozboju, a więc – by używając przemocy wobec A. U. działał z zamiarem zaboru telefonu i czapki, a następnie – by skutek taki osiągnął.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-zeznania A. U.;

-opinia biegłego z zakresu medycyny;

-wykaz połączeń;

-zeznania M. S..

Nie ma podstaw, by zeznania pokrzywdzonego uznać za niewiarygodne.

A. U. konsekwentnie, jednoznacznie i niezmiennie opisał przebieg zdarzenia z udziałem D. M. (1). Swą wersję podtrzymał w konfrontacji ze Z. W. i A. K., którzy w dużym stopniu tę relację potwierdzili.

Zeznania pokrzywdzonego pozostają w zgodności z opinią biegłego z zakresu medycyny sądowej oraz dowodami z dokumentów w postaci wykazów połączeń telefonicznych, które wskazywały, że A. U. zeznawał prawdę na okoliczność tego, że oskarżony po tym, kiedy zabrał mu telefon – korzystał z niego samowolnie. To, że D. M. (1) dzwonił z telefonu komórkowego należącego do pokrzywdzonego potwierdziła w swych zeznaniach także M. S..

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

wyjaśnienia oskarżonego

Wersja zaprezentowana przez D. M. (1) jest niespójna, zmienna w zależności od układu procesowego, w którym postepowanie się w danym momencie znajdowało, a przede wszystkim – sprzeczna z dowodami, które sąd uznał za wiarygodne i wzajemnie zgodne.

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

1. a)

1. b)

D. M. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Prokurator, wbrew dowodom zgromadzonym w sprawie, a przede wszystkim wbrew wersji zdarzenia zaprezentowanej w zeznaniach A. U. – zakwalifikował ciąg zachowań D. M. (1) jako jeden czyn wyczerpujący dyspozycję art.280 § 2 kk.

Jeśli jednak – choćby pobieżnie – przeanalizuje się relację procesową pokrzywdzonego, to nie sposób nie zauważyć, że:

- D. M. (1) nie pobił pokrzywdzonego po to, by przełamać jego opór uniemożliwiający oskarżonemu zabór telefonu komórkowego – powodem pobicia była sprzeczka obydwu mężczyzn, której tłem był fakt, że A. U. nie chciał oskarżonemu załatwić pracy w Niemczech, co zakomunikował mu w dobitny sposób, wywołując w ten sposób niewspółmierną i gwałtowną reakcję swego rozmówcy,

- D. M. (1) w żadnym momencie nie zamanifestował tego, że chce dokonać zaboru w celu przywłaszczenia telefonu, który wyciągnął z kieszeni A. U.. Przeciwnie. Jego zachowanie polegające na zamknięciu się w łazience, telefonowaniu i przeglądaniu filmików internetowych, a następnie - odłożeniu telefonu w miejsce, w którym leżał pokrzywdzony było jednoznaczną deklaracją braku chęci zatrzymania tego urządzenia, a więc braku chęci zabrania tego przedmiotu w celu przywłaszczenia,

- oskarżony zaczął grozić nożem i werbalizować groźby pod adresem A. U. po tym, kiedy wyszedł z łazienki i odłożył telefon, a zatem nie działał w ten sposób w celu dokonania kradzieży z użyciem przemocy, bądź groźby jej użycia,

- jego działanie polegające na grożeniu A. U. nie miało żadnego związku przyczynowo – skutkowego z późniejszym zabraniem czapki należącej do pokrzywdzonego.

Mając na uwadze przywołane wyżej okoliczności sąd okręgowy w granicach czynu opisanego w akcie oskarżenia przyjął, że D. M. (1) naruszył dwie normy prawne: art.157 § 2 kk oraz art.119 § 1 kw.

Po pierwsze, bijąc pięścią w głowę A. U. spowodował u niego naruszenie czynności narządów ciała trwające nie dłużej niż siedem dni, a związku ze spełnieniem warunków dla przyjęcia, że oskarżony czynu tego dopuścił się w warunkach tzw. multirecydywy – kwalifikacja prawna występku z art.157 § 2 kk została uzupełniona o art.64 § 2 kk.

Po drugie, zabierając czapkę A. U., posiadającą wartość 60 zł, bez zamiaru jej zwrotu, dopuścił się tzw. kradzieży wykroczeniowej opisanej w art.119 § 1 kk.

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

------------------------

-----------------------------------------------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.4. Umorzenie postępowania

2., 3.

D. M. (1)

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

Co do czynu ujętego w granicach zarzutu zawartego w akcie oskarżenia, a polegającego na tym, że oskarżony w dniu 13 lutego 2021r. w R. groził A. U. pozbawieniem życia, zarówno werbalnie, jak i przy użyciu noży kuchennych, przy czym groźby te wzbudziły w pokrzywdzonym uzasadnione obawy, że zostaną spełnione, przy czym D. M. (1) czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazany w warunkach określonych w art.64 § 1 kk, po odbyciu łącznie co najmniej roku kary pozbawienia wolności, w ciągu pięciu lat po odbyciu tej kary wymierzonej za przestępstwo popełnione z groźbą użycia przemocy, a więc zachowania realizującego znamiona art.190 § 1 kk w związku z art.64 § 2 kk, na podstawie art.17 § 1 pkt 10 kpk sąd umorzył postępowanie w omawianym zakresie z uwagi na brak wniosku o ściganie pochodzącego od pokrzywdzonego.

Co do czynu ujętego w granicach zarzutu zawartego w akcie oskarżenia, a polegającego na tym, że oskarżony w dniu 13 lutego 2021r. w R. samowolnie używał telefonu komórkowego należącego do A. U., a więc zachowania realizującego znamiona art.127 § 1 kodeksu wykroczeń, sąd na podstawie art.5 § 1 pkt 9 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia umorzył postępowanie w omawianym zakresie z uwagi na brak żądania o ściganie pochodzącego od pokrzywdzonego.

W obydwu przypadkach do pociągnięcia oskarżonego do odpowiedzialności za wyżej opisane zachowania wymagana jest wyraźna wola pokrzywdzonego, bowiem czyn z art.190 § 1 kk to występek ścigany na wniosek, zaś zachowanie opisane normatywnie w art.127 § 1 kw to wykroczenie ścigane na żądanie osoby uprawnionej.

Uzyskanie stosownego stanowiska osoby uprawnionej jest obowiązkiem organu procesowego prowadzącego postępowanie. To oczywiste, że na etapie śledztwa powinność ta spoczywa na prokuratorze, zaś od momentu wniesienia aktu oskarżenia staje się to obowiązkiem sądu.

Wnikliwa lektura akt postępowania przygotowawczego nie doprowadziła do stwierdzenia, by na jakimkolwiek etapie śledztwa A. U. zwerbalizował swą wolę ścigania D. M. (1) za czyny z art.190 § 1 kk oraz 127 § 1 kw. Pomimo trzykrotnego jego przesłuchania zaniechano odebrania od niego oświadczenia o woli ścigania oskarżonego; w protokołach zeznań, prócz opisów zdarzenia, takie oświadczenie nie zostało zawarte.

Dostrzegając taką potrzebę sąd starał się dołożyć ponadprzeciętnej staranności, by pokrzywdzony stawił się na termin rozprawy głównej nie tylko po to, by złożyć zeznania, ale także w celu wypowiedzenia się co do woli ścigania D. M. za czyny z art.190 § 1 kk i art.127 § 1 kk. W tym celu zobowiązał policję do osobistego doręczenia pokrzywdzonemu wezwania na rozprawę, ewentualnie – ustalenia jego aktualnego miejsca pobytu (protokół, k. 217). W odpowiedzi sąd uzyskał informację, że nie udało się doręczyć wezwania dla pokrzywdzonego, bowiem „pod wskazanym adresem nikogo nie zastano. Rozpytano pobliskich sąsiadów, ustalono, że mężczyzna około 6 miesięcy temu wyprowadził się spod powyższego adresu. Nie ustalono aktualnego miejsca przebywania A. U.” (k. 221). Ponadto z oświadczenia złożonego przez A. K. – znajomego pokrzywdzonego, wynika, że A. U. nie był widzialny od kilku miesięcy i prawdopodobnie przebywa w Niemczech.

Mając na uwadze faktyczne przeszkody w odebraniu stosownego oświadczenia procesowego od pokrzywdzonego sąd okręgowy uznał, że wobec przeszkód formalnych opisanych w art.17 § 1 pkt 10 kpk oraz art.5 § 1 pkt 9 kpw postepowania o czyny zakwalifikowane odpowiednio – z art.190 § 1 kk i art.127 § 1 kw – należy umorzyć.

Sąd reprezentuje przy tym pogląd, że oświadczenia pokrzywdzonego, bądź osoby uprawnionej do złożenia takiego żądania, bądź wniosku nie powinno się domniemywać, a winny one być wprost i jednoznacznie wyrażone i zaprotokołowane, czego dowodzi chociażby treść art.143 § 1 pkt 1 kpk.

Dla oceny istniejącego układu procesowego nie ma żadnego znaczenia fakt, że prokurator na etapie śledztwa dokonał wadliwej oceny prawnokarnej inkryminowanego zdarzenia. Błędy organu procesowego nie powinny bowiem być konwalidowane z niekorzyścią dla oskarżonego.

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

D. M. (1)

1.a), 1.b)

1.a), 1.b)

Okoliczności obciążające:

- uprzednia, wielokrotna karalność oskarżonego, a także działanie w warunkach recydywy wielokrotnej;

- arogancja i działanie oskarżonego w poczuciu bezkarności,

- popełnienie przestępstwa i wykroczenia pod wpływem alkoholu.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

D. M. (2)

4.

1.a)

Orzeczony w związku ze skazaniem za czyn z art.157 § 2 kk na podstawie art.41a § 1 i 4 kk zakaz zbliżania się oskarżonego do pokrzywdzonego jest konsekwencją popełnienia tego występku w związku z silną, choć błahą pobudką, wskazującą na wyjątkowo niski próg agresji u oskarżonego. Środek ten ma więc charakter prewencyjny i zapobiec ma popełnieniu podobnego przestępstwa wobec A. U. do momentu, do którego spór między nimi nie ulegnie wygaszeniu na skutek upływu czasu.

inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5.

Sąd zwolnił D. M. (1) od kosztów sądowych, ponieważ oskarżony nie posiada żadnego majątku, odbywa długoterminową karę pozbawienia wolności, nie ma żadnych możliwości zarobkowania.

Podpis