Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 czerwca 2021r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Grażyna Kursa

Protokolant: Hanna Beer

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 czerwca 2021r. w R.

sprawy z powództwa K. P. i J. P.

przeciwko M. P.

o alimenty

1)  zasądza od pozwanego M. P. na rzecz powódki J. P. alimenty

w kwocie po 1100 zł (tysiąc sto złotych) miesięcznie płatne do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 30 września 2021 roku;

2)  zasądza od pozwanego M. P. na rzecz powódki K. P. alimenty

w kwocie po 1300 zł (tysiąc trzysta złotych) miesięcznie płatne do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od dnia 1 stycznia 2020 roku ;

3)  oddala powództwo w pozostałej części;

4)  zasądza od pozwanego na rzecz powódek solidarnie kwotę 2417 zł (dwa tysiące czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

5)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1440 zł (tysiąc czterysta czterdzieści złotych) tytułem nie uiszczonej opłaty sądowej;

6)  nadaje wyrokowi w punkcie 1 i w punkcie 2 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt IV RC 195/20

UZASADNIENIE

Powódki J. P. i K. P. domagały się zasądzenia od pozwanego alimentów w kwocie po 1300 zł miesięcznie na rzecz powódki J. P. i 1700 zł na rzecz powódki K. P., tj. łącznie alimentów w kwocie po 3000 zł, począwszy od stycznia 2020 roku. W uzasadnieniu żądania podano, że powódki są jedynymi córkami pozwanego. Przed Sądem Okręgowym w Rybniku toczy się postępowanie w sprawie o rozwód pomiędzy pozwanym a matką powódek. Pozwany wyprowadził się z domu rodzinnego. Dobrowolnie łoży na rzecz każdej z powódek kwotę 750 zł miesięcznie, która nie wystarcza na zaspokojenie ich usprawiedliwionych potrzeb. Powódka J. P. jest studentką studiów magisterskich (...) w K. na kierunku informatyka. Skupia się wyłącznie na kontynuacji edukacji. Mieszka w akademiku. Koszty utrzymania powódki oszacowano w pozwie na łączną kwotę ok. 2158 zł miesięcznie. Z kolei, powódka K. P. kontynuuje edukację w Technikum M.- Elektrycznym w R.. Po maturze zamierza podjąć studnia wyższe. Powódka jest po przeszczepie nerki. W ciągu ostatniego roku jej stan zdrowia uległ pogorszeniu. Była kilkanaście razy hospitalizowana. Posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Okresowo wymaga opieki pielęgniarskiej i stałej pomocy ze strony innych osób. Koszty utrzymania powódki K. P. oszacowano w pozwie na łączną kwotę ok. 2430 zł miesięcznie. Powódki wskazały, że pozwany pracuje w kopalni na stanowisku maszynisty wyciągowego. Osiąga dochody na poziomie ok. 9500 zł brutto miesięcznie. Poza przekazywanymi dobrowolnie kwotami 750 zł, nie partycypuje w kosztach utrzymania powódek (k. 3-8).

Pozwany uznał żądanie pozwu do kwot po 750 zł miesięcznie na rzecz każdej z powódek, tj. łącznie do kwoty po 1500 zł miesięcznie, a w pozostałym zakresie wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu zarzucił, że żądane kwoty alimentów są znacznie zawyżone. Pozwany nie jest w stanie łożyć na rzecz powódek tak wysokich alimentów, gdyż jego wynagrodzenie wynosi ok. 3200 zł netto miesięcznie. Zakwestionował też wysokość wydatków związanych z zakupem wyżywienia ocenionych w pozwie na kwotę po 900 zł miesięcznie. Wskazał, że powódka J. P. ukończyła studia licencjackie uzyskując tytuł zawodowy inżyniera, mogłaby podjąć pracę zdalną i częściowo zarobić na swoje utrzymanie, jednak nie wykazuje w tym zakresie żadnego zaangażowania. Pozwany podniósł, że powódka K. P. zawsze może liczyć na jego wsparcie finansowe w przypadku pogorszenia stanu zdrowia. Powódka nie wymaga jednak stałej, całodobowej opieki i obecności osoby drugiej, a przygotowując się do matury przebywała w domu swojego chłopaka (k. 60-62).

W toku postępowania jurysdykcyjnego strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe (k. 191).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powódki J. P. ur. (...) i K. P. ur. (...) są córkami pozwanego i B. P. (1). Pomiędzy rodzicami powódek toczy się postępowanie w sprawie o rozwód.

Powódka J. P. ma obecnie 25 lat. Jest ogólnie zdrowa, nie choruje przewlekle. Kontynuuje edukację na drugim roku studiów magisterskich na wydziale informatyki (...) w K.. Obecnie nie pracuje i nie posiada stałego źródła dochodu. Przed pandemią (...)19 podejmowała drobne prace dorywcze. Obecnie szuka pracy, nie posiada majątku ani oszczędności. Ukończyła technikum w zawodzie technika cyfrowych procesów graficznych i poligraficznych oraz uzyskała tytuł inżyniera z informatyki o specjalizacji programisty gier komputerowych. Od czasu ukończenia studiów inżynierskich powódka szuka pracy. Wysyłała podania o pracę, m.in. do firmy zajmującej się programowaniem gier komputerowych, jednak nie otrzymała odpowiedzi zwrotnej. W trakcie studiów inżynierskich miała także problem ze znalezieniem miejsca do odbycia praktyk. Wynajmuje pokój w D., który należy do rodziców jej przyjaciela, w związku z czym opłaty mieszkaniowe wynoszą 500 zł miesięcznie. Utrzymuje się z pieniędzy otrzymywanych od rodziców. Od matki otrzymuje kwoty rzędu 1300-1500 zł miesięcznie, a od pozwanego 750 zł miesięcznie. Po wyprowadzce pozwanego z domu rodzinnego powódka próbowała utrzymywać z nim kontakt. W styczniu 2020 roku wraz z siostrą próbowała ustalić z pozwanym zakres świadczeń alimentacyjnych w formie ugody mediacyjnej, która finalnie nie doszła do skutku.

Po ukończeniu studiów magisterskich powódka zamierza podjąć pracę. Planowany termin zakończenia studiów przypada na 30 września 2021 roku. Data obrony pracy magisterskiej nie jest powódce znana. Miesięczne wydatki powódki J. P. przedstawiają się następująco: wyżywienie- 700 zł, ubrania i obuwie – 150 zł, środki czystości, kosmetyki – 150 zł, opłaty związane z kontynuacją edukacji – 150 zł, dojazdy na uczelnię i do domu – 120 zł, lekarstwa – 30 zł, wizyty u lekarza (stomatolog/ginekolog) – ok. 80 zł, koszty mieszkaniowe -528 zł, co łącznie stanowi ok. 2100 zł miesięcznie.

Powódka znacznie ograniczyła korzystanie z usług kosmetyczno – fryzjerskich, rozrywki, wizyt u lekarzy oraz zakupu odzieży i ubrań na zapas. W 2018 roku kupiła laptop, z którego nadal korzysta.

Powódka K. P. ma obecnie 21 lat. W 2004 roku przeszła operację przeszczepu nerki. W latach 2019-2020 jej stan somatyczny uległ znacznemu pogorszeniu. Była kilkukrotnie hospitalizowana z powodu zakażenia układu moczowego z jednoczesnym pogorszeniem czynności nerki przeszczepionej. W czasie hospitalizacji uzyskano znaczną poprawę czynności nerki. Powódka nadal pozostaje pod kontrolą poradni transplantacyjnej. Wykonuje stałe badania profilaktyczne. Po raz ostatni była hospitalizowana w czerwcu 2020 roku Jej stan zdrowia się ustabilizował, chociaż kilka razy w tygodniu przechodzi migreny z wymiotami i nie jest w stanie wówczas funkcjonować, otrzymuje leki padaczkowe, ponadto musi stale utrzymywać wysoki standard higieniczny i dbać o czystość.

Posiada orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności. Powódka jest studentką pierwszego roku grafiki komputerowej w Wyższej Szkole (...) w K.. Studiuje w trybie stacjonarnym. Studia powódki są odpłatne. Ze względu na stan zdrowia powódka zdecydowała się podjąć studia na uczelni prywatnej, gdyż nie chciała robić rocznej przerwy w edukacji. Mieszka z matką w R.. Utrzymuje się z kwot przekazywanych przez matkę i alimentów otrzymywanych przez pozwanego w drodze zabezpieczenia. Z powodu pandemii (...)19 i znacznie obniżonej odporności powódka nie może podjąć pracy, która wiąże się na bezpośrednim kontakcie z innymi osobami. Aktualnie studiuje w systemie hybrydowym, dojeżdża na niektóre zajęcia na uczelnię. Prawdopodobnie od października 2021 roku powódka będzie musiała wynająć mieszkanie w K., gdyż z powodów zdrowotnych nie może dzielić łazienki z innymi osobami, dlatego nie może wynająć pokoju w akademiku. Koszty mieszkaniowe w okolicach uczelni powódki kształtują się w granicach ok. 1200 zł miesięcznie. Powódka nie posiada samochodu. Na uczelnię dojeżdża pociągiem.

Miesięczne wydatki powódki K. P. przedstawiają się następująco: wyżywienie – 800 zł, ubrania i obuwie- 150 zł, kosmetyki i środki higieniczne – 150 zł, opieka medyczna (wizyty u lekarzy) – 300 zł, dojazdy na wizyty lekarskie i badania – 150 zł, opłaty związane z edukacją – 150 zł, lekarstwa- 300 zł, usługi kosmetyczne i fryzjerskie – 30 zł, hobby i rozrywka – ok. 80 zł, udział w opłatach mieszkaniowych – 200 zł, czesne za studia – 2950 zł za semestr, tj. ok. 590 miesięcznie, co łącznie stanowi ok. 2900 zł miesięcznie.

Powódka nie posiada żadnego majątku ani oszczędności.

Matka powódek B. P. (2) ma 49 lat. Jest nauczycielem w Szkole Podstawowej Nr (...) w R.. Jest zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy. Dodatkowo podejmuje pracę w godzinach nadliczbowych. Wynagrodzenie B. P. (1), przy uwzględnieniu godzin nadliczbowych (36 godzin nadliczbowych w miesiącu), wynosi 4500 zł netto miesięcznie i stanowi jej jedyne źródło utrzymania. Przekazuje na utrzymanie powódek kwotę w łącznej wysokości ok. 2500 zł miesięcznie. W dużej mierze finansuje leczenie i koszty wizyt u specjalistów młodszej córki. Na koncie oszczędnościowym pozostała jej do dyspozycji kwota ok. 28 000 zł.

Wydatki matki powódek są następujące: woda- 260 zł, prąd-260 zł, opał- ok. 4000 zł rocznie/ok. 330 zł miesięcznie, gaz (butla) – 70 zł miesięcznie, Internet -58 zł, telewizor i netflix- 500 zł rocznie/ok. 41 zł miesięcznie, co łącznie stanowi ok. 1020 zł.

( dowód: odpisy skrócone aktu urodzenia k 11,12, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 13, karta wypisowa k. 14-16, dokumentacja medyczna k.17 umowa najmu okazjonalnego pokoju k.105-107,faktury i rachunki k. 110-133, , zeznania powódki J. P. k. 143v-144, zeznania powódki K. P. k. 144-144v, zeznania świadka B. P. (1) k. 190v-191, zaświadczenie k. 154,155, 157-162)

Pozwany ma 50 lat. W sierpniu 2019 roku wyprowadził się z domu rodzinnego z powodu długoletnich konfliktów. Aktualnie samodzielnie wynajmuje lokal mieszkalny o powierzchni użytkowej 32m ². Przez całe życie zawodowe pracował w kopalni jako górnik pod ziemią w systemie pracy trzyzmianowej. W grudniu 2020 roku przeszedł na emeryturę górniczą. Od 1 lutego 2021 roku wysokość świadczenia emerytalnego pozwanego do wypłaty wynosi 5404,46 zł, co stanowi jego jedyne źródło dochodu. Pozwany otrzymał jednorazową odprawę pieniężną w wysokości 13.000 – 14.000 zł. Poza świadczeniem emerytalnym nie otrzymuje żadnych nagród, deputatu węglowego ani bonów żywnościowych. Zgromadził oszczędności w kwocie ok. 9000 zł. Pozwany choruje na nadciśnienie tętnicze oraz problemy zwyrodnieniowe kręgosłupa w odcinku lędźwiowym. Z tego powodu nie podejmuje dodatkowego zatrudnienia. Pozwany nie otrzymał zwrotu wkładu z tzw. kasy zapomogowo-pożyczkowej. W trakcie małżeństwa z matką powódek pozwany podjął kwotę w wysokości ok. 90.000 zł ze wspólnego konta bankowego. Po wyprowadzce pozwany zabrał sprzęt komputerowy i muzyczny (6 gitar, 2 wzmacniacze i sprzęt nagrywający) o znacznej wartości. Postępowanie o podział majątku wspólnego nie zostało przeprowadzone Pozwany posiada samochód osobowy z 2012 roku oraz motocykl o wartości ok. 3000-4000 zł.

Miesięczne wydatki pozwanego są następujące: wyżywienie – ok. 800 zł, odzież i obuwie – 100 zł, kosmetyki, środki higieny – 100 zł, lekarstwa – 50 zł, opłaty mieszkaniowe – 1100 zł, co łącznie stanowi 2150 zł.

Od wyprowadzki z domu rodzinnego pozwany utrzymuje sporadyczny kontakt z powódkami. Pozwany regularnie przekazuje na rzecz powódek alimenty w łącznej kwocie 1500 zł miesięcznie, orzeczone tytułem zabezpieczenia. Poza tym nie partycypuje w kosztach utrzymania powódek. Przekazywał córkom prezenty rzeczowe z okazji świąt oraz urodzin. Pozwany nie posiadał informacji o rozpoczęciu studiów przez powódkę K. P. ani o wysokości czesnego i był przekonany, że powódka studiuje nieodpłatnie. Pozwany oczekuje, że starsza córka podejmie kroki w celu znalezienia pracy.

(dowód:, potwierdzenie transakcji bankowych k. 40-51,108-109,134-136, zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 52-54,166-179, zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział w R.- k. 140, zeznania pozwanego k. 144v-145v, umowa najmu k. 164-166v).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody przeprowadzone w sprawie i szczegółowo wyżej opisane, w postaci zeznań stron i świadka oraz załączonych dokumentów. Zeznania stron i świadków są logiczne, spójne i uzupełniają się wzajemnie, znajdują potwierdzenie w załączonych dokumentach, których prawdziwości strony nie kwestionowały.

Sąd nieznacznie zmiarkował wydatki wskazywane przez powódki i pozwanego związane z wyżywieniem, uznając je za zawyżone.

Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a przeprowadzone postępowanie okazało się wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z regulacją art. 133 § 1 kro, każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zakres świadczeń alimentacyjnych, który ustawodawca określił w art. 135 § 1 kro, jest uzależniony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego i od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 r., III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15). Pamiętać należy, że przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy również brać pod uwagę usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 r., III CRN 330/75).

Podzielić należy także wyrażony w judykaturze pogląd, iż obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku "troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka" i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej (art. 96 kro). Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności – przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletniości.

Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie. Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, brać należy pod uwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do zahamowywania, a co najmniej znacznego utrudniania, dalszego rozwoju dziecka, a to przez pozbawianie go środków materialnych, niezbędnych do kontynuowania nauki po osiągnięciu pełnoletniości, pozostawałoby zatem w sprzeczności ze wspomnianym wyżej podstawowym obowiązkiem rodzicielskim (wyrok Sądu Najwyższego z 14 listopada 1997 r., III CKN 257/97).

Osiągnięcie samodzielności przez dziecko, w rozumieniu art. 133 § 1 kro, zakłada zdobycie przez nie odpowiadających jego uzdolnieniom i predyspozycjom kwalifikacji zawodowych. Rodzice winni zatem łożyć na utrzymanie i wykształcenia także pełnoletniego dziecka, zdobywającego kwalifikacje zawodowe, odpowiadające jego uzdolnieniom i predyspozycjom, np. uczącego się w szkole pomaturalnej lub studiującego na wyższej uczelni. Warunkiem jest tylko, by był to czas rzeczywistej nauki (wyrok Sądu Najwyższego z 26 listopada 1998 r., I CKN 898/97).

Bezspornym w niniejszej sprawie jest, że powódki kontynuując naukę na wyższych uczelniach nie mają możliwości utrzymać się samodzielnie. Faktem jest, że powódki mogą poczynić starania w kierunku pogodzenia zajęć edukacyjnych z dorywczą pracą zarobkową, odciążając obowiązanych rodziców w kwestii swojego utrzymania. Nie ulega wątpliwości, że powódka J. P. posiada większe możliwości zarobkowe. Ukończyła bowiem 3,5 letnie studia inżynierskie uzyskując tytuł inżyniera z informatyki o specjalizacji programisty gier komputerowych, posiada większe doświadczenie zawodowe, a nadto jest osobą zdrową i nie choruje przewlekle. Z kolei, powódka J. P. jest po przeszczepie nerki, pozostaje pod kontrolą poradni transplantacyjnej, a w przypadku pogorszenia stanu zdrowia często jest hospitalizowana. Musi utrzymywać wysoki standard higieniczny i dbać o czystość, co może w przyszłości uzasadniać konieczność wynajęcia mieszkania, gdyż powódka dzieląc pokój w akademiku może być narażona na niekorzystne skutki zdrowotne. Powódka zażywa stale lekarstwa i regularnie uczęszcza na specjalistyczne wizyty lekarskie. Poza tym dopiero rozpoczęła edukację w Wyższej Szkole (...) w K. i nie posiada doświadczenia zawodowego

Podjęcie przez powódkę J. P. odpłatnych studiów należy uznać za usprawiedliwione z uwagi na jej stan zdrowia i konieczność hospitalizacji w czasie prowadzonych rekrutacji. Powódka bowiem podjęła studia na uczelni prywatnej, gdyż nie chciała robić rocznej przerwy w edukacji z powodu napotkanych problemów zdrowotnych.

Sąd uznał wydatki powódek podawane w toku postępowania za usprawiedliwione i zasadniczo odpowiadające rzeczywistym kosztom życia i kontynuacji edukacji. Sąd nieznacznie zmiarkował wydatki powódek związane z wyżywieniem, uznając je za zawyżone.

Matka powódek realizuje swój obowiązek alimentacyjny względem córek przekazując im comiesięcznie środki pieniężne w kwocie ok. 2500 zł miesięcznie. Świadczy pracę w godzinach nadliczbowych i w przeważającej mierze finansuje również koszty specjalistycznego leczenia i wizyt u specjalistów młodszej córki. Trudno zatem oczekiwać od niej jeszcze większego zaangażowania finansowego w partycypowaniu w kosztach utrzymania powódek, zwłaszcza że jej możliwości majątkowe i zarobkowe są niższe od możliwości pozwanego. Pozwany otrzymuje stosunkowo wysokie świadczenie emerytalne, opiewające na kwotę 5404,46 zł, co stanowi jego jedyne źródło dochodu, a nadto posiada oszczędności. Koszty utrzymania pozwanego wynoszą natomiast ok. 2150 zł. Zważyć zatem należy, że żądana przez powódki kwota alimentów (łącznie 3000 zł miesięcznie) przekracza możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego. Sąd ustalił zatem zakres obowiązku alimentacyjnego pozwanego na nieco niższym poziomie, tj. w kwocie 1100 zł miesięcznie na rzecz powódki J. P. oraz w kwocie 1300 zł na rzecz powódki K. P., tj. łącznie w kwocie po 2400 zł miesięcznie, przy czym na rzecz powódki J. P. świadczenie alimentacyjne zostało ograniczone czasowo- do ukończenia nauki na wyższej uczelni. Usprawiedliwione potrzeby powódki K. P. związane z jej problemami zdrowotnymi uzasadniały zasądzenie na jej rzecz nieco wyższej kwoty alimentów.

W ocenie Sądu zasądzone kwoty alimentów leżą w granicach obecnych możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego i nie spowodują po jego stronie uszczerbku w usprawiedliwionych potrzebach własnych. W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu. Sąd częściowo oddalając powództwo miał na uwadze, że część usprawiedliwionych potrzeb nie należących do tych podstawowych ( jak np. rozrywka, wyjazdy rekreacyjne itp.) powódki mogą sfinansować samodzielnie podejmując prace dorywcze przewidziane dla studentów, oczywiście w zakresie nie kolidującym ze studiami.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 kc, natomiast o natychmiastowej wykonalności punktów 1 i 2 wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 pkt 1 kpc. Ponadto, zgodnie z art. 1082 kpc nadano z urzędu klauzulę wykonalności odnośnie punktu 1 i 2 uzasadnianego wyroku.

Mając na uwadze wynik postępowania Sąd stosownie do art. 98 § 1 i § 3 kpc oraz § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) zasądził od pozwanego na rzecz powódek solidarnie kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Nadto z mocy art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1440 zł tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej, od uiszczenia których strona powodowa była zwolniona z mocy prawa.