Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 549/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli

Protokolant Jolanta Kopeć

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w L. D. S.

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2021r.

sprawy P. O. ur. (...) w L.

s. S., T. z domu A.

oskarżonego z art. 178a § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim

z dnia 6 października 2020 r. sygn. akt II K 628/19

I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego P. O.,

II. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 170 złotych, w tym wymierza mu opłatę w kwocie 150 złotych za II instancję.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 549/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim z dnia 6 października 2020 r., sygn. akt II K 628/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

--------------

----------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

----------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

--------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

​  3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. Naruszenie prawa materialnego w postaci art. 66 § 1 k.k. poprzez niezastosowanie tego przepisu i nieprawidłowe przyjęcie, ze stan nietrzeźwości oskarżonego w chwili zdarzenia nie pozwala na uznanie, że wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, co stanowi przesłankę warunkowego umorzenia postępowania karnego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku polegający na błędnym uznaniu, że stopień winy oskarżonego i stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu są znaczne, w sytuacji gdy całokształt okoliczności przedmiotowo-podmiotowych takich jak: dotychczasowy sposób życia, uprzednia niekaralność, posiadanie pozytywnej opinii w środowisku, konieczność sprawowania opieki nad chorą matką, prowadzenie działalności gospodarczej wymagającej prowadzenia pojazdów, prawidłowe zachowanie się oskarżonego po dokonaniu czynu, podjęcie współpracy z organami ścigania na całym etapie sprawy oraz wyrażenie skruchy za swój czyn przemawiają za uznaniem czynu przypisanego oskarżonemu jako cechującego się nieznacznym stopniem winy i społecznej szkodliwości, a także ustaleniem wobec oskarżonego pozytywnej prognozy kryminologicznej, co powinno było doprowadzić do warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, iż przepis art. 66 § 1 k.k. daje sądowi możliwość warunkowego umorzenia postępowania karnego, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Jest to jednak rozstrzygnięcie o charakterze fakultatywnym, którego zastosowanie pozostawiono swobodnemu uznaniu sądu orzekającego. Ponadto w treści art. 66 § 1 k.k. nie jest zawarta norma o charakterze bezwzględnym i z tego względu odmowa zastosowania przez sąd instytucji warunkowego umorzenia postępowania nie może być kwestionowana poprzez zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 66 § 1 k.k. ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 lipca 2020 r., II AKa 236/19, LEX nr 3053716).

Zgodnie z regulacją art. 115 § 2 k.k. przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Odnosząc się to tych kryteriów Sąd Rejonowy słusznie stwierdził, iż prowadzenie przez oskarżonego samochodu w stanie nietrzeźwości, ze względu na stwierdzoną u niego wysoką zawartość alkoholu we krwi, cechował duży stopień społecznej szkodliwości.

Obrońca P. O. w wywiedzionej apelacji starał się wykazać, iż w przedmiotowej sprawie spełnione zostały przesłanki do warunkowego umorzenia postępowania karnego wskazane w powołanym przepisie, jednak ze stanowiskiem tym nie sposób się zgodzić.

Nie można bowiem pobłażać zachowaniu, w którym oskarżony bezpośrednio po spożyciu większej ilości alkoholu, znajdując się w stanie znacznego upojenia alkoholowego przemierza ulice miasta. Co więcej, jak wynika z wyjaśnień P. O., nie jechał on w żadnym konkretnym celu, po prostu „jechał przed siebie”, traktując przejażdżkę jako sposób na odstresowanie się, a jednocześnie stwarzając zagrożenie dla innych osób. Mimo, iż w późnych godzinach nocnych ruch jest mniejszy i nawet tak rażące naruszenie przepisów ruchu drogowego jak zauważone przez policjantów przecięcie ronda poprzez skręt w lewo zamiast pokonania go ruchem okrężnym nie doprowadziło do kolizji z innym pojazdem, to ze względu na trudniejszą widoczność, jazda w warunkach nocnych również wymaga dużej uważności i możliwości podjęcia szybkiej reakcji w sytuacji zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Tymczasem oskarżony ze względu na stan nietrzeźwości takiej gwarancji nie dawał, co więcej – jego poruszanie się samochodem w tym stanie samo w sobie stanowiło zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego i znajdujących się w okolicy jezdni pieszych. Jak wynika z zeznań świadków R. R. (k. 14-16) i B. P. (k. 26-28) od oskarżonego wyczuwalna była silna woń alkoholu, poruszał się on chwiejnym krokiem, mówił w sposób bełkotliwy. Przeprowadzone u niego badanie krwi wykazało zawartość aż 1,6 promila alkoholu etylowego we krwi. Z tego względu również stopień winy w zachowaniu oskarżonego uznać należy za znaczny. Mógł on bowiem i powinien przewidzieć, iż wsiadając za kierownicę samochodu po spożyciu co najmniej 4 piw, będzie on prowadził znajdując się w stanie nietrzeźwości.

Ad. 2

Powołując się na postawę oskarżonego po popełnieniu przestępstwa i podjętą przez niego współpracę z organami ścigania obrońca oskarżonego z pewnością miał na myśli fakt przyznania się przez P. O. do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyrażenie przez niego woli dobrowolnego poddania się odpowiedzialności karnej – pod warunkiem zastosowania warunkowego umorzenia postępowania karnego. Nie sposób jednak tracić z pola widzenia zachowania oskarżonego w dniu zdarzenia, kiedy najpierw próbował on uciec przed patrolem policji, następnie wysiadł z samochodu udając, iż go nie prowadził, odmówił poddania się badaniu alkomatem i powoływał na znajomości w policji, które miałyby zapewnić mu bezkarność. Taka postawa oskarżonego jest daleka od społecznie oczekiwanego wzorca zachowań.

Ponadto wydaje się, iż skrucha oskarżonego związana jest z zastosowaniem dotkliwego dla niego środka karnego, którym jest zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat. Podczas rozprawy w dniu 6 października 2020 r. P. O. zmienił treść wyjaśnień złożonych w postępowaniu przygotowawczym twierdząc, iż został zauważony przez patrol policji kiedy jedynie chciał przeparkować swój samochód i polemizując z tym, czy funkcjonariusze mogli zidentyfikować go jako osobę prowadzącą wcześniej samochód, ponieważ zatrzymali go, gdy szedł chodnikiem. Okoliczności te wskazują, iż wyrażana przez oskarżonego skrucha ma jedynie charakter deklaratywny i ma na celu zminimalizowanie grożących mu konsekwencji związanych z popełnieniem przestępstwa. Jednocześnie prezentowaną przez oskarżonego podczas rozprawy wersję przedmiotowego zdarzenia uznać należy za realizację obranej przez niego linii obrony, która jednak nie znajduje potwierdzenia w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, w szczególności w zeznaniach funkcjonariuszy policji którzy wyraźnie widzieli, jak P. O. prowadzi samochód i w sposób niezgodny z przepisami porusza się po rondzie. W tych okolicznościach za bezzasadny uznać należy zarzut obrońcy oskarżonego, iż sąd orzekający nie wyjaśnił w sposób wszechstronny wszystkich okoliczności sprawy. Zarzut ten nie może być skutecznie podniesiony w sytuacji, kiedy ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego odpowiada wymogom zawartym w art. 7 k.p.k., jednak ustalając stan faktyczny nie uznał za wiarygodną wersji zdarzenia prezentowanej przez oskarżonego jako obraną przez niego linię obrony.

Wobec powyższego powoływane przez skarżącego okoliczności takie jak dotychczasowy sposób życia, uprzednia niekaralność, posiadanie pozytywnej opinii w środowisku, konieczność sprawowania opieki nad chorą matką czy prowadzenie działalności gospodarczej wymagającej prowadzenia pojazdów nie są okolicznościami, które w realiach przedmiotowej sprawy oraz dokonanej przez sąd oceny stopnia winy i społecznej szkodliwości popełnionego przestępstwa przemawiałyby za warunkowym umorzeniem postępowania karnego wobec oskarżonego. Miały one jednak wpływ na wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary, która określona została z zachowaniem wymogów w art. 53 k.k.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku przez:

- zastosowanie na podstawie art. 66 § 1 k.k., art. 67 § 1 k.k. warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonego na okres próby 3 lat;

- orzeczenie na podstawie art. 42 § 2 k.k. wobec oskarżonego zakazu prowadzenia pojazdów na okres jednego roku;

- orzeczenie na podstawie art. 43a § 2 k.k. wobec oskarżonego świadczenia pieniężnego w kwocie 1000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak już wspomniano, okoliczności przedmiotowej sprawy, w szczególności stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu nie pozwalają na zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania wobec P. O.. W szczególności stwierdzona we krwi oskarżonego wysoka zawartość alkoholu, tj. 1,6 promila nie pozwala na określenie, iż stopień winy oskarżonego oraz społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu nie są znaczne. Jak słusznie wskazał również Sąd Rejonowy i pisemnych motywach wydanego orzeczenia, kwestię konieczności posiadania uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych w związku z wykonywaną działalnością oskarżony powinien mieć na względzie, zanim zdecydował się na prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości. Obecnie jednak ma on możliwość skorzystania alternatywnych, zorganizowanych przewozów z miejsca zamieszkania do miejscowości, gdzie wykonuje pracę zarobkową. Także wysokość orzeczonego wobec oskarżonego świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej określono prawidłowo, w dolnej granicy określonej przepisem art. 43a § 2 k.k.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego P. O..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy nie uwzględnił zarzutów podniesionych w apelacji wywiedzionej przez obrońcę oskarżonego, w pełni aprobując stanowisko Sądu I instancji wyrażone w zaskarżonym orzeczeniu. Nie było również konieczności ingerowania w jego treść z urzędu, dlatego zaskarżony wyrok, jako trafny i prawidłowy, należało utrzymać w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Sąd Odwoławczy na postawie art. 636 § 1 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 170 złotych, w tym wymierzył mu opłatę w kwocie 150 złotych za drugą instancję, której wysokość określono na podstawie art. 8 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. opłatach w sprawach karnych oraz ryczałt za doręczenie wyzwań innych pism w postępowaniu odwoławczym w wysokości 20 złotych, zgodnie z regulacją zawartą w § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym.

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

brak rozstrzygnięcia o warunkowym umorzeniu postępowania

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana