Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

21 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie Wydział III Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu 9 stycznia 2020 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa A. S. (1) i Z. S.

przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu

o zadośćuczynienie, odszkodowanie, ustalenie i rentę

1.  zasądza od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na rzecz A. S. (1) kwotę 80000 (osiemdziesiąt tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 12 października 2013 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na rzecz A. S. (1) kwotę 1650 (tysiąc sześćset pięćdziesiąt) złotych tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 12 października 2013 r. do dnia zapłaty,

3.  zasądza od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na rzecz A. S. (1) kwotę 13806,45 zł (trzynaście tysięcy osiemset sześć złotych i czterdzieści pięć groszy) tytułem zaległej renty wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a)  od kwoty 306,45 zł (trzysta sześć złotych i czterdzieści pięć groszy) od 15 listopada 2013 r. do dnia zapłaty,

b)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty,

c)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty,

d)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 lutego 2014 r. do dnia zapłaty,

e)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 marca 2014 r. do dnia zapłaty,

f)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty,

g)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 maja 2014 r. do dnia zapłaty,

h)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty,

i)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 lipca 2014 r. do dnia zapłaty,

j)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty,

k)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 września 2014 r. do dnia zapłaty,

l)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 października 2014 r. do dnia zapłaty,

m)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 listopada 2014 r. do dnia zapłaty,

n)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty,

o)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty,

p)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 lutego 2015 r. do dnia zapłaty,

q)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 marca 2015 r. do dnia zapłaty,

r)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty,

s)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 maja 2015 r. do dnia zapłaty,

t)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty,

u)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 lipca 2015 r. do dnia zapłaty,

v)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

w)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 września 2015 r. do dnia zapłaty,

x)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 października 2015 r. do dnia zapłaty,

y)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 listopada 2015 r. do dnia zapłaty,

z)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty,

aa)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

bb)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 lutego 2016 r. do dnia zapłaty,

cc)  od kwoty 500 (pięćset) złotych od 15 marca 2016 r. do dnia zapłaty,

4.  zasądza od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na rzecz Z. S. kwotę 60000 (sześćdziesiąt tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 12 października 2013 r. do dnia zapłaty,

5.  zasądza od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na rzecz Z. S. kwotę 1650 (tysiąc sześćset pięćdziesiąt) złotych tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 12 października 2013 r. do dnia zapłaty,

6.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

7.  zasądza od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na rzecz A. S. (1) kwotę 2880 (dwa tysiące osiemset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego,

8.  zasądza od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na rzecz Z. S. kwotę 2160 (dwa tysiące sto sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego,

9.  nakazuje pobrać od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie kwotę 7465 (siedem tysięcy czterysta sześćdziesiąt pięć) złotych tytułem opłaty, od której zwolnieni byli powodowie oraz 1561,14 zł (tysiąc pięćset sześćdziesiąt jeden złotych i czternaście groszy) tytułem części wydatków tymczasowo pokrytych z budżetu Skarbu Państwa,

10.  nakazuje pobrać od A. S. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie kwotę 1300 (tysiąc trzysta) złotych tytułem opłaty od pozwu w części, w której powództwo zostało oddalone oraz kwotę 223,02 zł (dwieście dwadzieścia trzy złote i dwa grosze) tytułem części wydatków tymczasowo pokrytych z budżetu Skarbu Państwa – z zasądzonego w punkcie pierwszym świadczenia,

11.  nakazuje pobrać od Z. S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie kwotę 2000 (dwa tysiące) złotych tytułem opłaty od pozwu w części, w której powództwo zostało oddalone oraz kwotę 446,04 zł (czterysta czterdzieści sześć złotych i cztery grosze) tytułem części wydatków tymczasowo pokrytych z budżetu Skarbu Państwa – z zasądzonego w punkcie czwartym świadczenia

III C 528/14

UZASADNIENIE

Strona powodowa wniosła o zasądzenie na rzecz A. S. (1) kwoty 100000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną śmiercią ojca W. S. wraz z ustawowymi odsetkami od 12 października 2013 r. do dnia zapłaty, zasądzenie od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (zwanego dalej również jako UFG) renty w wysokości 1000 zł miesięcznie, począwszy od 12 października 2013 r. wraz z należnymi odsetkami w razie ewentualnego uchybienia płatności, po upływie 15-go dnia każdego miesiąca do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na rzecz Z. S. kwoty 100.000zł tytułem zadośćuczynienia za kwotę spowodowaną śmiercią ojca W. S. wraz z ustawowymi odsetkami od 12 października 2013 r. do dnia zapłaty. Ponadto A. S. (2) oraz Z. S. wnieśli o zasądzenie od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na ich rzecz solidarnie odszkodowania za zniszczony samochód O. (...) nr rej. (...) w kwocie 4000 zł od 12 października 2013 r. do dnia zapłaty oraz solidarnie kosztów pogrzebu w kwocie 5520 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 12 października 2013 r. do dnia zapłaty (k.2).

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wniósł o oddalenie powództwa w całości, w tym o oddalenie roszczenia o zasądzenie odsetek od dnia wcześniejszego niż dzień ogłoszenia orzeczenia w sprawie. Ponadto wniósł o zasądzenie od A. S. (2) oraz Z. S. kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k.91).

Pismem z 22 grudnia 2014 r. A. S. (1) i Z. S. cofnęli pozew ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie zwrotu kosztów pogrzebu (k.218 – 219), która to czynność procesowa została powtórzona na rozprawie 9 stycznia 2020 r. (k.508). Strony na rozprawie 9 stycznia 2020 r. uznały również jako niesporną wysokość uszczerbku majątkowego w związku z uszkodzeniem pojazdu na kwotę 3300 zł (k.508), przy czym pozwany kwestionował powództwo co do zasady.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

31 lipca 2013 r. o godz. 16:00 w miejscowości R. w gminie (...), pow. (...) woj. (...) na wysokości posesji oznaczonej nr (...), J. W. kierując samochodem osobowym marki T. (...) nr rej. (...) umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym określone w art. 1 ust. 1, art. 19 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy prawo o ruchu drogowym w ten sposób, że jadąc drogą powiatową nr (...), w kierunku R. niewłaściwie obserwował drogę, nie dostosował techniki i taktyki jazdy oraz prędkości do panujących warunków drogowych i po zjechaniu na lewy pas ruchu zderzył się z samochodem marki O. (...) o nr rej. (...) kierowanym przez ojca A. S. (2) i Z. S. – W. S.. J. W. znajdował się w stanie nietrzeźwości o stężeniu 0, 57 promila alkoholu etylowego we krwi oraz nie zastosował się do orzeczonego mu zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów na okres 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku, tj. od 5 czerwca 2013 r. Pojazd, którym poruszał się sprawca wypadku nie był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej (pismo k.4, akt zgonu W. S. k.23, wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie k.463 – 464, akta postępowania szkodowego L/4996/13EA).

W. S. zmarł 31 lipca 2013 r. po przewiezieniu do Szpitala (...) w W. w następstwie wielonarządowych obrażeń ciała. W wyniku wypadku zmarła również pasażerka pojazdu prowadzonego przez J. W. – (...) S. W..

W. S. w chwili wypadku był osobą zdrową i sprawną fizycznie oraz psychicznie. Zmarły był silnie związany ze swoimi dorosłymi dziećmi – A. S. (2) i Z. S., jak również z wnukami. Zmarły pomagał bliskim, brał czynny udział w życiu swoich dzieci oraz wnuków. W 2010 r. W. S. zamieszkał z córką, aby pomóc jej w opiece nad jej mężem, który był osobą niepełnosprawną. Ponadto W. S. pomagał córce również finansowo, partycypując w kosztach utrzymania gospodarstwa domowego oraz zakupach lekarstw dla chorego męża córki w kwocie około 1400 zł miesięcznie (pismo powodów k. 9, dokumentacja medyczna T. S. k.37 – 41, zeznania świadka I. Ż. k. 207, zeznania Z. S. k.208, zeznania A. S. (2) k.509).

W. S. był emerytem i jego miesięczne średnie dochody wynosiły 1708,92 zł (PIT 40A za 2010 rok k. 42, PIT 40A za rok 2012 k. 47, zaświadczenie z ZUS o dochodach za 2011 rok k. 44).

Pomimo tego, że A. S. (2) i Z. S. byli osobami dojrzałymi, bardzo przeżyli śmierć swojego ojca. Z. S. stał się zamknięty w sobie, zaczął stronić od spotkań z przyjaciółmi i rodziną. Wskutek wypadku Z. S. doznał (...) o charakterze przewlekłym, jak również wystąpiło u niego wysokie ryzyko pojawienia się zaburzeń nerwicowych oraz ciężkiej depresji. A. S. (2) na skutek wypadku zaczęła cierpieć na zaburzenia depresyjne i w związku z tym odbyła miesięczną hospitalizację w szpitalu (...) w Z.. Miała problemy ze snem oraz przyjmowała leki antydepresyjne. W 2014 i 2015 r. ZUS przyznał na rzecz A. S. (2) świadczenia rehabilitacyjne z powodu nawracających zaburzeń depresyjnych (pismo k. =7 – 8, 11, zeznania Z. S. k.208, zeznania A. S. (2) k.209, dokumentacja medyczna A. S. (2) k.220 – 243, k.509, opinia sądowa psychologiczno – psychiatryczna k.288 – 293, opinia sądowa psychologiczno – psychiatryczna k. 94 – 298).

Z. S. od trzydziestego piątego roku życia pozostaje na emeryturze, otrzymuje z tego tytułu kwotę około 1400 zł miesięcznie, a ponadto wspomaga I. Ż. w prowadzeniu działalności gospodarczej (decyzja o waloryzacji emerytury wojskowej k.279, zeznania Z. S. k. 09).

A. S. (2) aktualnie jest na emeryturze, nie pozostaje już pod opieką lekarza psychiatry (zeznania A. S. (2) k. 509).

Fundusz Ubezpieczeniowy nie wypłacił pozwanym żądanych kwot (pismo k. 42, pismo Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego k.24, 25).

Wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z 16 kwietnia 2019 r., zmieniającym wyrok Sądu Rejonowego w Wołominie z 16 lutego 2018 r., Sąd uznał za winnego J. W. spowodowania wypadku komunikacyjnego w stanie nietrzeźwości ze skutkiem śmiertelnym oraz naruszenia zakazu prowadzenia pojazdów oraz orzekł wobec sprawcy karę 8 lat pozbawienia wolności (wyrok Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie, sygn. akt VI Ka 813/18 k. 463).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wymienione wyżej dokumenty prywatne oraz urzędowe, których wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Sąd nie znalazł podstaw do czynienia tego z urzędu.

Sąd oparł się również na zeznaniach świadka I. Ż. (k. 207) oraz strony powodowej A. S. (2) (k. 209, 509) oraz Z. S. (k. 208, 509), które uznał za w pełni wiarygodne. Zeznania te były wyczerpujące, logiczne oraz spójne ze sobą oraz z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Sąd ustalając stan faktyczny oparł się również na opiniach biegłych z zakresu psychologii i psychiatrii oraz sporządzonej przez nich opinii uzupełniającej (k.288 – 298, 343 – 345). Mimo, że UFG kwestionował powyższe opinie, to w ocenie Sądu zawierały one konkretne odpowiedzi na postawione przez Sąd pytania niezbędne do ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w sprawie. Odpowiedzi te były stanowcze, jednoznaczne i poprzedzone analizą zgromadzonego w sprawie materiału. Treść tych opinii pozwalała zweryfikować Sądowi zawarte w niej rozumowanie, co do trafności wniosków końcowych. Należy podkreślić, że wprawdzie sąd nie jest związany opinią biegłych i ocenia ją na podstawie art. 233 k.p.c., jednakże swoistość tej oceny polega na tym, że nie chodzi tu o kwestię wiarygodności, lecz o pozytywne lub negatywne uznanie wartości rozumowania zawartego w opinii i uzasadnieniu – tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 maja 2009 r., sygn. akt III AUa 270/09, OSAB 2010/1/58-64. W ocenie Sądu przedmiotowe opinie sporządzone zostały zgodnie z zasadami logicznego rozumowania, a stopień wiedzy reprezentowanej przez biegłych w zakresie swoich specjalizacji nie budził żadnych zastrzeżeń. Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego psychiatry uznając, że nie ma potrzeby przeprowadzania kolejnego dowodu na te same okoliczności, które Sąd uznał za udowodnione w wystarczającym zakresie. Nadto należy zwrócić uwagę, że śmierć osoby bliskiej wywołuje w człowieku naturalną reakcję jakim jest ból, cierpienie i żałobę. Jest to naturalna konsekwencja, dla której potwierdzenia nie jest niezbędne dysponowanie wiadomościami specjalnymi. Biegli potwierdzili istnienie tych naturalnych konsekwencji, zaś ewentualne wątpliwości wymagające wyjaśnienia mogłyby być wywołane tym gdyby wyniki opinii biegłych były odmienne. W ocenie Sądu zdarzenia przed 31 lipca 2013 r. na które powołuje się strona pozwana nie miały tak istotnego wpływu na rozmiar doznanej krzywdy. Sąd uznał za przekonujące wyjaśnienia biegłych, że wszystkie wydarzenia w życiu człowieka, takie jak moczenie nocne, zła ocena w szkole, randka, zaręczyny, ślub, narodziny dziecka, rozwód, wcześniejsza emerytura, czy udział w wypadku mają wpływ na jego kondycję psychiczną i pozostają bez związku ze sprawą (k.345). Reakcja powodów była naturalna, normalna i adekwatna do sytuacji w jakiej się znaleźli.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Zgodnie z art. 435 § 1 k.c. w związku z art. 436 k.c., samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego środka, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Stosownie do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny pełni funkcję gwarancyjną i chroni poszkodowanego również za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na osobie, w mieniu, w mieniu i na osobie, gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem szkodę tę wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Wystąpienie przez poszkodowanego z roszczeniem przeciwko UFG o wyrównanie szkód zarówno na osobie, jak i na mieniu jest skuteczne jedynie wtedy, gdy zostanie wykazane, że szkoda została wyrządzona ruchem pojazdu mechanicznego, którego posiadacz był obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC, a jednocześnie posiadacz (kierujący) pojazdu jest odpowiedzialny cywilnie za szkodę (por. A. Wąsiewicz (w:) M. Orlicki, A. Wąsiewicz, Ubezpieczenia komunikacyjne, s. 123-126).

W niniejszej sprawie sprawca został skazany za popełnienie przestępstwa spowodowania wypadku komunikacyjnego, w którym zginął W. S.. Niewątpliwie zaistniała przesłanka bezprawnego i zawinionego działania sprawcy zdarzenia, z którym wiązało się powstanie szkody. Jak zostało również ustalone, posiadacz pojazdu nie posiadał umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC, a została wyrządzona szkoda zarówno w mieniu jak i na osobie. W związku z tym następcy poszkodowanego mieli prawo domagać się roszczenia od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

Artykuł 446 § 4 k.c. przewiduje możliwość przyznania przez sąd najbliższym członkom rodziny zmarłego, którego śmierć nastąpiła wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zauważyć przy tym należy, że na gruncie cytowanego wcześniej art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych odpowiedzialność ubezpieczyciela obejmuje również zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych bliskich zmarłego w wyniku czynu niedozwolonego (wypadku drogowego), za który ponosi odpowiedzialność ubezpieczony sprawca tego czynu. W świetle art. 34 wymienionej ustawy, eśli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem pojazdu szkodę, której następstwem jest między innymi śmierć, to w ramach zawartej umowy ubezpieczenia ubezpieczyciel przejmuje odpowiedzialność sprawcy, taka jest bowiem w ogóle istota ubezpieczania się od odpowiedzialności cywilnej. Ani z przepisów ustawy, ani z umowy nie wynika, by odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkodę (krzywdę) w postaci naruszenia dóbr osobistych osób najbliższych zmarłego na skutek wypadku spowodowanego przez kierującego pojazdem mechanicznym, za którą ten kierujący ponosi odpowiedzialność, była wyłączona. Szkoda będąca następstwem śmierci może być majątkowa i niemajątkowa. Art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych nie wyłącza z zakresu ochrony ubezpieczeniowej zadośćuczynienia za krzywdę osoby, wobec której ubezpieczony ponosił odpowiedzialność na podstawie art. 448 k.c. lub na podstawie art. 446 § 4 k.c.

Wysokość zadośćuczynienia powinna przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość, jednak musi być utrzymana w rozsądnych granicach, tym samym nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i prowadzić do wzbogacenia pokrzywdzonego przez niezasadne czerpanie korzyści z faktu naruszenia (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 10 marca 2006 r., IV CSK 80/05, OSNC 2006/10/175, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 14 lutego 2013 r. I ACa 824/12 Lex nr 1344221). Subiektywny charakter krzywdy ogranicza przydatność kierowania się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia sumami zasądzonymi z tego tytułu w innych przypadkach, jednak przesłanki tej całkowicie nie eliminuje. Ze względu na nieprzeliczalność krzywdy na pieniądze konfrontacja danego przypadku z innym może dać wyłącznie orientację co do wysokości odpowiedniego zadośćuczynienia zasądzanego w innym przypadku i pomaga uniknąć dysproporcji (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03, wyrok Sądu Najwyższego z 22 czerwca 2005 r., III CK 392/04 i wyrok Sądu Najwyższego z 29 maja 2008 r., II CSK 78/08).

W niniejszej sprawie powodowie utracili swojego ojca w wyniku zdarzenia nagłego i wyjątkowo niespodziewanego. Mimo, że powodowie byli już dojrzałymi ludźmi to była to dla nich wyjątkowo bolesna strata, z uwagi na to, że ojciec był im zawsze bliski i stanowił dla nich oparcie w trudnościach życia codziennego. Ze zgromadzonego materiału dowodowego jasno wynikało zaś, że relacja powodów ze zmarłym W. S. była bardzo bliska i był on na co dzień obecny w życiu swoich dzieci. Tym samym na skutek śmierci ojca powodowie zostali pozbawieni wsparcia, które otrzymywali od niego każdego dnia. Powódka na skutek śmierci ojca została hospitalizowana wskutek ujawnienia się zaburzeń depresyjnych, zaś u powoda został rozpoznany (...), co potwierdzają opinie sądowe z zakresu psychologii i psychiatrii. Niewątpliwie powodowie bardzo przeżyli śmierć ojca, a poczucie smutku i żalu nadal im towarzyszy. Mimo upływu lat, powodowie nadal nie pogodzili się z utratą ojca.

W związku z tym Sąd uznał, że powodowie doznali w związku ze śmiercią W. S. krzywdy uzasadniającej przyznanie zadośćuczynienia: na rzecz A. S. (2) w kwocie 80000 zł oraz na rzecz Z. S. w kwocie 60000 zł miesięcznie. Sąd zróżnicował te kwoty z uwagi na bliskość więzi między synem, córką a ojcem. Zwrócić bowiem należy, że W. S. prowadził z A. S. (1) wspólne gospodarstwo domowe co ma swój wymiar nie tylko w sferze ekonomicznej. Relacje Z. S. z ojcem również były bliskie, niemniej jednak nie miały one takiego wymiaru jak A. S. (1), która mieszkała pod wspólnym dachem razem z ojcem. Zmarły W. S. mieszkał z córką, pomagał jej w opiece nad chorym mężem oraz stanowił dla niej oparcie w życiu codziennym. Sąd wziął również pod uwagę nie tylko poziom odczuwalnego przez powodów cierpienia i rozmiar poczucia straty, ale również kryteria obiektywne takie jak społeczne poczucie odpowiedniości danej kwoty do rozmiaru krzywdy i sytuacji w jakiej doszło do śmierci najbliższej osoby, a także konieczność złagodzenia doznanych przeżyć i sposobu odczuwania żałoby. Powyższa suma w ocenie Sądu bierze również pod uwagę stan zamożności społeczeństwa i panujące stosunki finansowe oraz majątkowe. Jednocześnie stanowi ona odpowiednią sumę z punktu widzenia kompensacyjnego charakteru zadośćuczynienia, jest na tyle wysoka, iż pozwoli na „złagodzenie” cierpień, da powodom poczucie satysfakcji adekwatnej do odniesionych cierpień i krzywd. Kwota ta nie doprowadzi również do wzbogacenia się powodów, a w ocenie Sądu uwzględnia poziom winy sprawcy.

Sąd zwrócił uwagę na konieczność różnicowania sytuacji w jakiej znaleźli się powodowie z sytuacją gdy ginie ojciec rodziny i osieraca małoletnie dzieci. Śmierć rodziców gdy dzieci są już dojrzałe stanowi niejako naturalną kolej rzeczy, z którym należy się liczyć w przypadku gdy śmierć następuje bez ingerencji osób trzecich. Również relacje dzieci w wieku około 50 lat z takim rodzicem mają inny wymiar. Powodowie mieli pozakładane już swoje rodziny, córka powódki, która z nią mieszkała również założyła własną rodzinę. To skłania Sąd do oceny, że ojciec choć należał do osób najbliższych powodów, to nie był dla nich osobą pierwszoplanową, w tym znaczeniu, że najważniejszą w ich życiu, albowiem taką osobą zawsze jest małżonek jako podstawowy partner życiowy i dzieci.

Z treści art. 481 § 1 k.c. wynika, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W myśl art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Zgodnie z ust. 2 cytowanego artykułu, w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania. W ocenie Sądu za niezasadne należy uznać stanowisko pozwanej, że odsetki winny być liczone dopiero od momentu wydania wyroku. Zwrócić bowiem należy uwagę, że żądana w niniejszym procesie kwota zadośćuczynienia była aktualna i obiektywnie uzasadniona w chwili zgłoszenia żądania, zaś UFG zakwestionował samą zasadę swojej odpowiedzialności.

Powodowie solidarnie domagali się również odszkodowania za zniszczony wskutek wypadku samochód marki O. (...). Na rozprawie 9 stycznia 2020 r. strony zgodnie ustaliły wartość uszczerbku majątkowego w wysokości 3300 zł. Wysokość ta nie budziła wątpliwości Sądu, tym bardziej że została ona ustalona w toku postępowania likwidacyjnego przez innego ubezpieczyciela i w przypadku gdy roszczenie nie byłoby kwestionowane co do zasady kwota ta byłaby wypłacona przed procesem.

Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego (art. 446 § 2 k.c.). Przez stałe dostarczanie środków utrzymania należy rozumieć regularność spełniania takich świadczeń.

W ocenie Sądu przesłanki zasądzenia renty zostały w niniejszej sprawie spełnione. Zmarły W. S. był emerytem, otrzymywał z tego tytułu kwotę około 1800 zł miesięcznie, dobrowolnie wspomagał finansowo wspólne gospodarstwo domowe, w sposób stały poprzez łożenie na rzecz utrzymania jej oraz jej rodziny kwoty 1400 zł miesięcznie. Zmarły zamieszkiwał z córką w celu pomagania jej w opiece nad jej chorym wówczas mężem, aby powódka mogła pracować zawodowo. Finansowa pomoc ojca pozwalała powódce na uniknięcie kosztów związanych z zatrudnieniem opiekuna dla męża, zaś śmierć ojca prowadziła do ograniczenia jej możliwości zarobkowych z uwagi na konieczność opieki nad niepełnosprawnym mężem. Ponadto zmarły W. S. udzielał pomocy finansowej powódce wiele lat przed wypadkiem. Zwrócić jednakże należy uwagę, że beneficjentem pomocy finansowej udzielanej przez W. S. była nie tylko A. S. (1), lecz także jej córka i zięć. Kwota udzielana przez W. S. była przeznaczana w części na spłatę raty kredytowej, zapłacenie rachunków, wspólne zakupy. Stroną umowy kredytu nie była A. S. (1), lecz jej córka i zięć. Jej córka również gospodarowała udzieloną pomocą finansową (zeznania A. S. (1) – k.509). Realną kwotę przeznaczaną na rzecz powódki Sąd ocenił na 500 zł miesięcznie. W ocenie Sądu uszczerbek powódki w sytuacji powódki w tym zakresie w związku ze śmiercią ojca sprowadzał się przede wszystkim do tego, że zostały ograniczone możliwości podjęcia przez nią pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, wobec czego zasądzenie renty odpowiada zasadom współżycia społecznego. Sąd uznał zatem za zasadne roszczenie o zasądzenie renty od chwili śmierci ojca do chwili śmierci męża. Zgromadzony w sprawie materiał, w tym w szczególności zeznania powódki wskazują, że po śmierci męża, tj. po lutym 2016 r. podjęła pracę w pełnym wymiarze czasu.

Za niezasadne Sąd uznał powództwo o ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za mogące powstać w przyszłości dalsze szkody i krzywdy w związku z doznanym przez powodów rozstrojem zdrowia. Powodowie reprezentowani przez pełnomocnika będącego radcą prawnym nie przedstawili żadnego uzasadnienia istnienia interesu prawnego w ustaleniu tej odpowiedzialności, wobec czego żądanie to należało uznać za niezasadne w świetle art. 189 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd postanowił na podstawie art. 100 k.p.c. stosownie do wyniku procesu, rozliczając koszty stosunkowo. Powództwo A. S. (2) zostało uwzględnione w 80 %, zaś powództwo Z. S. w 60 %.

Na poniesione przez powodów wydatki składała się opłaty skarbowe od pełnomocnictwa – 34 złote oraz koszty zastępstwa prawnego w kwocie 7200 zł zgodnie z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. W związku z tym Sąd stosownie do wyniku sporu, zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2880 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego oraz na rzecz powoda kwotę 2160 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Suma kosztów sądowych wyniosła 12995,20 zł (opłata 10765 zł oraz łączny koszt opinii 2230,20 zł – k. 382, 323). Równocześnie Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 100 k.p.c. nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie kwotę 7465 złotych tytułem opłaty, od której zwolnieni byli powodowie oraz 1561,14 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych – nieuiszczonej części wynagrodzenia za sporządzenie opinii przez biegłych. Ponadto Sąd nakazał pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie kwotę 1300 złotych tytułem opłaty od pozwu w części, w której powództwo zostało oddalone oraz kwotę 223,02 złote tytułem części wydatków tymczasowo pokrytych z budżetu Skarbu Państwa z zasądzonego w punkcie pierwszym świadczenia, a od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie kwotę 2000 złotych tytułem opłaty od pozwu w części, w której powództwo zostało oddalone oraz kwotę 446, 04 złotych tytułem części wydatków tymczasowo pokrytych z budżetu Skarbu Państwa z zasądzonego w punkcie pierwszym świadczenia.

Z powyższych względów Sąd orzekł jak w sentencji.