Sygn. akt IV Kz 1070/12
Dnia 3 grudnia 2012 roku
Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Krzysztof Głowacki
Sędziowie SSO Joanna Żelazny
SSO Anna Bałazińska – Goliszewska (spr.)
Protokolant Bernadetta Kuśnierz
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Tomasza Fedyka
po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 3 grudnia 2012 r.
w sprawie przeciwko R. K.
oskarżonemu o czyn z art. 207 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
na postanowienie Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej
z dnia 16 października 2012 r. sygn. akt II K 480/12
w przedmiocie przekazania sprawy prokuratorowi w celu uzupełnienia postępowania
na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.
postanowił:
zażalenie uwzględnić i uchylić zaskarżone postanowienie.
Postanowieniem z dnia 16 października 2012 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej zwrócił sprawę Prokuratorowi w celu uzupełnienia postępowania przygotowawczego poprzez przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych sądowych psychiatrów na okoliczność:
a/ czy oskarżony w krytycznym czasie mógł rozpoznać znaczenie czynu i pokierować swoim postępowaniem?
b/czy oskarżony, z uwagi na swój stan psychiczny może brać udział w toczącym się przeciwko niemu postępowaniu?
c/ czy w przypadku stwierdzenia u oskarżonego choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub uzależnienia od alkoholu lub innego środka odurzającego jest niezbędne umieszczanie go w zamkniętym zakładzie w celu zapobieżenia ponownemu popełnieniu przez niego czynu zabronionego związanego z chorobą, upośledzeniem lub uzależnieniem.
Na powołane postanowienie zażalenie złożył oskarżyciel publiczny i zarzucił:
- obrazę przepisu art. 345 § 1 k.p.k. mającą wpływ na treść orzeczenia polegającą na wyrażeniu błędnego poglądu, że akta sprawy wykazują istotne braki, wymagające usunięcia poprzez przeprowadzenie czynności dowodowej z opinii biegłych psychiatrów, której wykonanie przez Sąd powodowałoby znaczne trudności, podczas, gdy całość materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie nie pozwala przyjąć, aby akta sprawy dotknięte były istotnymi brakami postępowania oraz aby wskazana przez Sąd czynność dowodowa nie mogła zostać dokonana w ramach postępowania przed Sądem bez spowodowania znacznych trudności.
Podnosząc powyższy zarzut, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do merytorycznego rozpoznania.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje.
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd I instancji błędnie przyjął, iż nieprzeprowadzenie w niniejszej sprawie przez oskarżyciela publicznego dowodu z opinii biegłych psychiatrów na okoliczność ustalenia poczytalności R. K. w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu, stanowiło istotny brak postępowania przygotowawczego w rozumieniu art. 345 § 1 kpk. Kwestia zaistnienia wobec osoby oskarżonego wątpliwości co do jego poczytalności ma charakter ocenny, a ocena ta winna mieć zawsze oparcie w konkretnie ustalonych w sprawie okolicznościach. Oskarżony w toku postępowania jednoznacznie wskazał, iż nie był leczony psychiatrycznie, neurologicznie ani odwykowo. Sam natomiast fakt popełnienia zarzucanego mu czynu po użyciu alkoholu, nie implikuje automatycznie wniosku o wątpliwościach co do poczytalności oskarżonego i w konsekwencji konieczności poddania go badaniom sądowo – psychiatrycznym. Na taką potrzebę mógłby wskazywać ewentualnie charakter zarzucanego oskarżonemu czynu, a w szczególności sposób zachowania wobec pokrzywdzonej, jednakże kwestia ta nie była badana przez Sąd I instancji. Podkreślić należy, iż ocena poczytalności oskarżonego musi być oparta na analizie wszystkich ustalonych w sprawie okoliczności faktycznych, dotyczących sfery psychicznej oskarżonego, a ustalone zachowanie oskarżonego w toku postępowania musi dawać podstawy, aby przyjąć, iż zachodzą uzasadnione wątpliwości co do jego poczytalności (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 1961 r., sygn. akt III K 584/61, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2005 r., sygn. akt II KK 476/04). W ocenie Sądu Odwoławczego, na etapie postępowania przygotowawczego, takie ewidentne wątpliwości, co do stanu poczytalności oskarżonego w chwili czynu w niniejszej sprawie nie zaistniały.
Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by Sąd I instancji, powziąwszy takie wątpliwości, przeprowadził w toku postępowania wskazany wyżej dowód, co nie spowoduje znacznych trudności w myśl art. 345 § 1 k.p.k.