Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa R. O.

przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej

o nałożenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej

z dnia 12 grudnia 2018 roku nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w ten sposób, że wymierzone kary według stanu na dzień 31 grudnia 2013 roku, 31 grudnia 2014 roku, 31 grudnia 2015 roku, 31 grudnia 2016 roku i 31 grudnia 2017 roku zmniejsza do wysokości 500 zł (pięćset złotych),

2.  oddala odwołanie w pozostałej części,

3.  znosi wzajemnie koszty postępowania między stronami.

SSO Dariusz Dąbrowski

Sygn. akt XVII AmT 104/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 12 grudnia 2018 r., znak: (...), Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes UKE) działając w oparciu o art. 210 ust. 1 i 2 oraz art. 209 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (t.j.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1954 zwanej dalej „Pt"), w związku z art. 29 ust. 2 ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (t.j.: Dz. U. z 2017 r., poz. 2062 z późn. zm., zwanej dalej „ustawą o wruist") i art. 12 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1118, zwaną dalej: „ustawą zmieniającą”) oraz na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096, zwanej dalej „k.p.a.") w związku z art. 206 ust. 1 Pt, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kary pieniężnej na R. O. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Firma Usługowa (...) O. R. z adresem stałego miejsca wykonywania działalności w P., w związku z niewypełnieniem obowiązku udzielenia informacji, o którym mowa w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist za rok 2013, 2014, 2015, 2016 i 2017 nałożył na Przedsiębiorcę kary pieniężne, płatne do budżetu państwa, za nieprzekazanie danych przewidzianych w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist, tj. nieprzekazanie Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej informacji dotyczących posiadanej infrastruktury telekomunikacyjnej, publicznych sieci telekomunikacyjnych, budynków umożliwiających kolokację, świadczonych usług telefonicznych, usług transmisji danych zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu i usług rozprowadzania programów radiowych i telewizyjnych:

⚫

według stanu na dzień 31 grudnia 2013 r. w wysokości 1 500,00 zł,

⚫

według stanu na dzień 31 grudnia 2014 r. w wysokości 1 500,00 zł,

⚫

według stanu na dzień 31 grudnia 2015 r. w wysokości 1 500,00 zł,

⚫

według stanu na dzień 31 grudnia 2016 r. w wysokości 1 500,00 zł,

⚫

według stanu na dzień 31 grudnia 2017 r. w wysokości 1 500,00 zł.

Odwołanie od tej decyzji wniósł powód, zarzucając jej naruszenie art. 210 ust. 2 ustawy Pt. Wniósł jednocześnie o uchylenie zaskarżonej decyzji, ewentualnie o zmniejszenie kary do 50 zł, adekwatnie do zakresu naruszenia i możliwości finansowych powoda.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes UKE wniósł o uchylenie postanowienia tut. Sądu z 9 maja 2018 r. o przywróceniu terminu do wniesienia odwołania i odrzucenie odwołania, ewentualnie, oddalenie odwołania w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Powód – R. O. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Firma Usługowa (...) O. R. w całym roku 2013, 2014, 2015, 2016 i 2017 był przedsiębiorcą figurującym w prowadzonym przez Prezesa UKE rejestrze przedsiębiorców telekomunikacyjnych (RPT) pod numerem (...). (okoliczność bezsporna)

Wobec powyższego, na przedsiębiorcy ciążył obowiązek sprawozdawczy wynikający z art. 29 ust. 2 ustawy o wruist za rok: 2013, 2014, 2015, 2016 i 2017.

Przedsiębiorca nie przekazał Prezesowi UKE danych o których mowa w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist za rok 2013, 2014, 2015, 2016, 2017 r. (okoliczność bezsporna)

Zawiadomieniem z dnia 8 sierpnia 2018 r. Prezes UKE poinformował Przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia na Przedsiębiorcę kary pieniężnej w związku z niewypełnieniem obowiązku udzielenia informacji, o którym mowa w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist za rok 2013, 2014, 2015, 2016 i 2017. Jednocześnie, Prezes UKE wezwał Przedsiębiorcę do przekazania danych dotyczących wielkości przychodu osiągniętego w 2017 r. niezbędnych do określenia podstawy wymiaru kary w terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia. Prezes UKE poinformował również o możliwości przedstawienia stanowiska w sprawie oraz informacji w sprawie przedłożenia zaległych informacji o posiadanej infrastrukturze telekomunikacyjnej z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego dostępnego pod adresem http://archiwum.teleinfrastruktura.gov.pl oraz o możliwości dokonania zmiany wpisu albo wykreślenia z rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Prezes UKE poinformował Przedsiębiorcę także o możliwości ostatecznego wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji co do zebranych dowodów i materiałów w terminie 30 dni od daty otrzymania pisma oraz zgodnie z art. 73 k.p.a. w zw. z art. 10 k.p.a. o możliwości przeglądania akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek i odpisów w każdym studium postępowania. (k. 1 akt adm. )

Przedsiębiorca nie zajął stanowiska w sprawie, a także nie przekazał danych dotyczących wielkości przychodu osiągniętego w 2017 r. (okoliczność bezsporna)

Zgodnie z dokumentami przedłożonymi w czasie postępowania sądowego przedsiębiorca w roku 2017 wykazał dochód w kwocie (...) zł (k. 22-29 akt sądowych).

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym i sądowym oraz fakty powszechnie znane, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na częściowe uwzględnienie, tj. w zakresie, w którym kwestionuje wysokość nałożonej na powoda kary pieniężnej.

W pierwszej kolejności należy przytoczyć treść przepisu art. 209 ust. 1 pkt 1 Pt, zgodnie z którym, kto nie wypełnia obowiązku udzielania informacji lub dostarczania dokumentów przewidzianych Prawem telekomunikacyjnym lub ustawą o wruist lub udziela informacji niepełnych lub nieprawdziwych lub dostarcza dokumenty zawierające informacje niepełne lub nieprawdziwe, podlega karze pieniężnej.

Przytoczony przepis znajduje zastosowanie w relacji pomiędzy podmiotami prowadzącymi działalność regulowaną przepisami prawa telekomunikacyjnego a m.in. Prezesem UKE, odnosi się bowiem do niewywiązywania się z obowiązków informacyjnych względem Prezesa UKE, poprzez udzielanie informacji niepełnych, udzielanie informacji nieprawdziwych lub dostarczania dokumentów zawierających informacje niepełne lub nieprawdziwe. Jednym z obowiązków udzielania informacji lub dostarczania dokumentów przewidzianych ustawą jest obowiązek sprawozdawczy zawarty w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist.

Podkreślenia wymaga, iż z dniem 12 grudnia 2018 r. z mocy art. 1 pkt 31 lit. a tiret pierwsze został uchylony art. 209 ust. 1 pkt 1 Pt, ponadto w art. 209 Pt po ust. 1 został dodany ust. 1 ¹ pkt 1 zgodnie z którym Prezes UKE, jeżeli przemawia za tym charakter lub zakres naruszenia, może nałożyć karę pieniężną na podmiot, który nie wypełnia obowiązku udzielania informacji lub dostarczania dokumentów przewidzianych Pt lub ustawą o wruist lub udziela informacji niepełnych lub nieprawdziwych lub dostarcza dokumenty zawierające informacje niepełne lub nieprawdziwe o wruist. Jednocześnie, na podstawie art. 12 ustawy zmieniającej, do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie jej przepisów dotyczących nałożenia przez Prezesa UKE kary pieniężnej za naruszenia, o których mowa w art. 209 ust. 1 pkt 1 lub 25 Pt stosuje się przepisy dotychczasowe. Powyższe oznacza, że postępowanie toczyło się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Tak też, w myśl art. 29 ust. 1 ustawy o wruist Prezes UKE sporządza dla terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i na bieżąco, nie rzadziej niż raz na rok, weryfikuje i aktualizuje, w formie elektronicznej, inwentaryzację przedstawiającą:

1) informacje o usługach telefonicznych, usługach transmisji danych zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu i usługach rozprowadzania programów radiowych i telewizyjnych, świadczonych w oparciu o infrastrukturę telekomunikacyjną i publiczne sieci telekomunikacyjne zapewniające szerokopasmowy dostęp do Internetu;

2) pokrycie istniejącą infrastrukturą telekomunikacyjną i publicznymi sieciami telekomunikacyjnymi zapewniającymi lub umożliwiającymi zapewnienie szerokopasmowego dostępu do Internetu, z odrębnym zaznaczeniem łączy światłowodowych i sieci bezprzewodowych, oraz budynkami umożliwiającymi kolokację.

W celu wykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 1:

1) państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, z wyłączeniem podmiotów, o których mowa w art. 4 pkt 1, 2, 4, 5 i 8 Pt

2) podmioty wykonujące zadania z zakresu użyteczności publicznej,

(...)) przedsiębiorcy telekomunikacyjni,

- przekazują aktualne, zgodne ze stanem faktycznym, kompletne oraz adekwatne do potrzeb wykonania obowiązku, o którym mowa w art. 29 ust. 1 ustawy o wruist, informacje o posiadanej infrastrukturze telekomunikacyjnej, publicznych sieciach telekomunikacyjnych, budynkach umożliwiających kolokację, świadczonych usługach telefonicznych, usługach transmisji danych zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu i usługach rozprowadzania programów radiowych i telewizyjnych oraz aktualizują je corocznie w terminie do dnia 31 marca, według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku ( art. 29 ust. 2 ustawy o wruist). Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 24 lutego 2014 r. w sprawie inwentaryzacji infrastruktury i usług telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 276) szczegółowo reguluje sposób realizacji omawianego obowiązku sprawozdawczego.

Przenosząc powyższe regulacje prawne na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, iż na powodzie, jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnym, ciążył obowiązek sprawozdawczy przewidziany w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist. Powód nie przedłożył w ustawowych terminach danych o których mowa w niniejszym przepisie za lata: 2013, 2014, 2015, 2016, 2017. Wobec tego, zdaniem Sądu istniały zarówno podstawy faktyczne jak i prawne nałożenia na powoda kar pieniężnych. Okoliczności niniejszej sprawy wskazują na niewypełnienie przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego omawianego obowiązku przez pięć lat. Co więcej, powód nie zrealizował go, mimo doręczenia zawiadomienia o wszczęciu postępowania. Status przedsiębiorcy telekomunikacyjnego obligował go do realizacji obowiązków nałożonych na niego przez ustawodawcę, bowiem powód w całym roku 2013, 2014, 2015, 2016 i 2017 figurował w PRT. Powód nie przekazał jednak do Systemu (...) o Infrastrukturze Szerokopasmowej (SIIS), służącego do gromadzenia, przetwarzania, prezentowania i udostępniania informacji o infrastrukturze telekomunikacyjnej, publicznych sieciach telekomunikacyjnych oraz budynkach umożliwiających kolokację, przedmiotowych danych wg stanu na dzień 31 grudnia 2013, 2014, 2015, 2016 i 2017.

Powód wskazywał, iż na początku 2014 r. założył konto w tym systemie lecz z uwagi na problemy techniczne niemożliwe było przekazanie danych. Nie jest możliwe uznanie, iż od 2014 r. istniały przeszkody natury technicznej, uniemożliwiające realizację obowiązku sprawozdawczego powoda. Powód nie sprecyzował, o jaki błąd techniczny chodzi, nie wyjaśnił na czym on polegał i czy kontaktował się z urzędem, celem jego rozwiązania. Powód nie wykazał, aby taka okoliczność miała miejsce. Nawet gdyby przyjąć, iż w systemie pojawiły się problemy techniczne, ignorowanie tego faktu przez 5 lat, świadczy o tym, iż powód nie dołożył żadnych starań, aby zrealizować obowiązek sprawozdawczy nałożony na niego przez ustawodawcę.

W oparciu o treść przepisów ustawy o wruist, brak jest podstaw do uznania, iż z obowiązku sprawozdawczego wynikającego z art. 29 ust. 2 ustawy o wruist przedsiębiorca telekomunikacyjny, który nie posiada własnej infrastruktury lub posiada jej niewielką ilość jest zwolniony. Przedsiębiorca, pomimo, jak twierdzi „marginalnej działalności w skali krajowego rynku telekomunikacyjnego” był zobowiązany do realizacji nałożonego na niego obowiązku sprawozdawczego, ponieważ nawet niewielka skala działalności nie zwalnia powoda z jego obowiązków względem pozwanego. Każdy przedsiębiorca telekomunikacyjny, prowadzący działalność regulowaną powinien być świadomy spoczywających na nim obowiązków. Co więcej, każdy przypadek nieprzekazania Prezesowi UKE danych o których mowa w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist wpływa na planowanie rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej w skali całego kraju. Podkreślenia również wymaga, iż obowiązki nałożone na przedsiębiorców telekomunikacyjnych powinien realizować ze starannością wymaganą od profesjonalisty. Organ nie ma obowiązku pouczania przedsiębiorców telekomunikacyjnych o corocznej konieczności składania stosownych oświadczeń. Zatem, obowiązek ten powinien być przez przedsiębiorcę wykonywany corocznie, bez uprzedniego wzywania.

Powód zarzucił pozwanemu również, iż dokonał błędnej analizy jego możliwości finansowych. W tym miejscu konieczne jest podkreślenie, że do dnia wydania zaskarżonej decyzji, do Urzędu nie wpłynęły dane o wysokości przychodu osiągniętego przez powoda w 2017 r., dlatego Prezes UKE dokonał oceny możliwości finansowych powoda w sposób szacunkowy, do którego uprawnia go treść przepisu art. 210 ust. (...) Pt.

W myśl tego przepisu, w przypadku niedostarczenia danych, lub gdy dostarczone dane uniemożliwiają ustalenie podstawy wymiaru kary, Prezes UKE może ustalić podstawę wymiaru kary pieniężnej w sposób szacunkowy, nie mniejszą jednak, niż:

1.  wysokość wynagrodzenia, o której mowa w art. 196 ust. 5 – w przypadkach kary o której mowa w art. 209 ust. 2;

2.  kwota 500 tysięcy złotych – w pozostałych przypadkach.

Przepis art. 210 ust. 2 nakazuje uwzględnić również możliwości finansowe ukaranego podmiotu. Prezes UKE może żądać informacji dotyczących faktycznych możliwości finansowych, w tym osiągniętego dochodu. Ustawa nie określa sposobu udokumentowania danych o przychodzie i możliwościach finansowych. Możliwości udokumentowania poszczególnych danych za pomocą standardowych dokumentów sprawozdawczych lub podatkowych będą się zmieniać w poszczególnych okresach, ze względu na sporządzanie w określonych terminach poszczególnych dokumentów w zakresie statystyki państwowej, rachunkowości oraz podatków (S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne..., s. 832).

Jak ustalono, powód nie przekazał w terminie Prezesowi UKE danych o wielkości przychodu osiągniętego w 2017 r., a przychody powoda uzyskane w 2017 r. z tytułu prowadzenia działalności telekomunikacyjnej (zgodnie z danymi wskazanymi w sprawozdaniu F00) wyniosły (...) zł. Przychody te to (...) podstawy wymiaru kary pieniężnej wynoszącej (...) zł, dlatego Prezes UKE ustalił w sposób szacunkowy podstawę wymiaru kary pieniężnej w wysokości równej kwocie (...) zł stanowiącej minimalną wartość przychodów ustaloną zgodnie z art. 210 ust. (...) pkt 2 Pt. Tak też, maksymalna kara mogła wynosić (...) zł, co stanowi (...) % szacunkowo ustalonej postawy wymiaru kary. Prezes UKE nałożył na powoda pięć kar pieniężnych w wysokości po 1 500,00 zł. Należy zauważyć, że żadna z nich nie przekracza (...) przychodu określonego w sposób wskazany w art. 210 ust. 2 pkt 2 Pt.

Uchybienie obowiązkowi sprawozdawczemu nie miało charakteru incydentalnego, ponieważ dotyczy roku 2013, 2014, 2015, 2016, 2017. Powód utrudnił w ten sposób Prezesowi UKE realizację nałożonych na niego zadań. Z uwagi na niewypełnienie przez przedsiębiorcę przedmiotowego obowiązku, Prezes UKE nie był w posiadaniu informacji, które dają pełen obraz sytuacji rynkowej. Dlatego tak istotne jest aby informacje i dokumenty objęte ustawowym obowiązkiem ich złożenia były dostarczane w sposób kompletny i terminowy. Rację ma pozwany twierdząc, iż naruszenie którego dopuścił się powód mogło prowadzić do zaburzenia w zakresie tworzenia przez Prezesa UKE warunków rozwoju i wykorzystania istniejącej, nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej zmierzającej do likwidowania barier i poprawę dostępu do gruntu, budynków i ich części na potrzeby inwestycji telekomunikacyjnych oraz wykorzystanie istniejącej infrastruktury przyczyniając się do wspierania równoprawnej i skutecznej konkurencji. Ponadto, wypełnienie przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych obowiązku sprawozdawczego wynikającego z art. 29 ust. 2 ustawy o wruist jest niezbędne m.in. w celu realizacji zadań powierzonych UKE w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020.

Istotą administracyjnej kary pieniężnej jest wymierzenie dolegliwości finansowej podmiotowi wykonującemu działalność gospodarczą niezgodnie z przepisami prawa, to organ nakładający tą sankcję zobligowany jest uwzględnić sytuację ekonomiczną karanego podmiotu.

Sąd orzekający w niniejszym składzie dokonał oceny możliwości finansowych powoda, co skutkowało uznaniem, że kara w łącznej wysokości 7.500 (5 x 1.500) zł nie odpowiada dyrektywom wskazanym w art. 210 ust. 2 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes UKE uwzględnia zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu oraz jego możliwości finansowe. Sąd wziął przede wszystkim pod uwagę trudną sytuację finansową powoda.

Wobec braku podstaw do odstąpienia od wymierzenia kary, Sąd orzekł o ich zmniejszeniu. Sąd stanął na stanowisku, że nałożona przez Prezesa UKE kara w łącznej wysokości 7.500 zł była zbyt wygórowana biorąc pod uwagę możliwości finansowe ukaranego podmiotu. Wobec tego, Sąd stwierdził, że należało zmniejszyć wysokości kary pieniężnej do 500 zł za lata, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017 w których przedsiębiorca dopuścił się naruszenia przepisu art. 29 ust. 2 ustawy o wruist.

Zdaniem Sądu, nie stoi to w sprzeczności z jej celami prewencyjnymi za niezastosowanie się do bezwzględnie obowiązujących wymagań prawa telekomunikacyjnego, jak również represyjno-wychowawczymi, zmierzającymi do wymuszenia na ukaranym reguł prawnych w przyszłości. Kara nałożona w określonej wysokości spełni swoją funkcję represyjną, zaś prewencja szczególna jest także w wystarczającym stopniu zaspokojona, gdyż kara nawet w tej wysokości, łącznie z całokształtem okoliczności związanych z toczącym się postępowaniem, jest wystarczająco wyraźnym ostrzeżeniem dla powoda na przyszłość, aby stosować się do przepisów prawa. Tak ustalona kara jest zdaniem Sądu odpowiednia do stwierdzonych naruszeń oraz daje podstawy, by sądzić, że powód nie będzie w przyszłości dopuszczał się naruszeń przepisów prawa telekomunikacyjnego oraz jest współmierna do możliwości finansowych Przedsiębiorcy.

Powód powinien mieć na względzie fakt, iż jest przedsiębiorcą i z uwagi na profesjonalny charaktery wykonywanej przez niego działalności powinien mieć świadomość spoczywających na nim obowiązków, w tym obowiązków sprawozdawczych wobec Prezesa UKE oraz powinien realizować je ze starannością wymaganą od profesjonalisty, co również odnosi się do znajomości przepisów prawa.

Z tych względów na podstawie art. 479 ⁶⁴ § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję zmniejszając karę wymierzoną w decyzji i uznając zarazem, że w pozostałym zakresie odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na postawie art. 100 k.p.c., znosząc wzajemnie koszty postępowania między stronami.

SSO Dariusz Dąbrowski