Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

O., dnia 8 lipca 2020 r.

Sąd Rejonowy w Obornikach I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:asesor sądowy Tomasz Vogt-Kostecki

Protokolant:Elżbieta Bielinis

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2020 r. w Obornikach

sprawy z powództwa F. R., K. F.

przeciwko (...) S.A.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powodów solidarnie na rzecz pozwanego kwotę 917 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

asesor sądowy Tomasz Vogt-Kostecki

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9-07-2019 r. powodowie: F. R. i K. F., reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika będące adwokatem wnieśli o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 3 235, 64 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28-06-2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powodowie w dniu 23-01-2018 r. zawarli umowę pożyczki (kredytu konsumenckiego) nr (...) z (...) S.A. z siedzibą w W. (dalej: umowa), na podstawie, której pozwany udzielił im pożyczki w kwocie 23 398, 00 zł na okres od dnia 23-01-2018 r. do dnia 21-02-2016 r. Powodowie podali, że w dniu 13-06-2018 r. spłacili pożyczkę w całości, a następnie otrzymali od pożyczkodawcy dokument stanowiący rozliczenie spłaty pożyczki, który nie zawierał rozliczenia kwoty 3 235, 64 zł z tytułu prowizji. Wskazali, że z uwagi na fakt, iż umowa miała charakter umowy konsumenckiej w związku z treścią przepisów art. 48 ust. 1 oraz 49 ust. 1 ustawy z dnia 12-05-2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 126, poz. 715; dalej: (...)) mieli prawo – w sytuacji wcześniejszej spłaty kredytu – do domagania się zwrotu prowizji w części odpowiadającej proporcjonalnie okresowi o który zostało skrócone obowiązywanie umowy. Na poparcie swojego stanowisko (iż cytowane przepisy dotyczące obniżenia kosztów kredytu w wypadku jego wcześniejszej spłaty dotyczą również pobranej przez bank prowizji) przytoczyli liczne orzeczenia sądów powszechnych oraz powołali się na preambułę (...). Jednocześnie powodowie wnieśli o zobowiązanie pozwanego na podstawie przepisu art. 248 § 1 k.p.c. do dołączenia do akt sprawy „wszelkich dokumentów związanych z realizacją umowy pożyczki nr (...) oraz korespondencji prowadzonej między pozwanym, a pożyczkobiorcami”.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 9-08-2019 r. w sprawie o sygnaturze I Nc 788/19 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Obornikach orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym wniósł sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wnosząc jednocześnie o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Jednocześnie wniósł o oddalenie wniosku powodów o zobowiązanie strony pozwanej do dołączenia do akta sprawy wszelkich dokumentów związanych z realizacją umowy pożyczki, wskazując, że obowiązek przedłożenia tych dokumentów obciąża powodów oraz niesprecyzowania o jakie konkretnie dokumenty chodzi. Wskazał również, że nie podziela stanowiska powodów odnośnie obowiązku banku do zwrotu części prowizji proporcjonalnie do okresu o który został skrócony czas obowiązywania umowy, w związku z wcześniejszą spłatą zobowiązania. Pozwany podniósł również, iż powodowie nie wykazali, by dokonali wcześniejszej spłaty zobowiązania o którym mowa w pozwie w dacie wskazanej w pozwie, a także wskazał, że powodowie nie przedstawili sposobu wyliczenia dochodzonego roszczenia.

W piśmie procesowym z dnia 27-11-2019 r. powodowie sprecyzowali wnioski dowodowe, wskazując, iż wnoszą o zobowiązanie pozwanego do przedłożenia następujących dokumentów: 1) rozliczenia kredytu na podstawie przepisu art. 52 UKK na okoliczność wykazania daty spłaty przez powodów kredytu konsumenckiego (...), 2) potwierdzenia przelewu lub wykazu wszystkich operacji uznanych przez pozwany bank tytułem spłat kredytu konsumenckiego (...), w tym ostatniej raty stanowiącej spłatę całości kredytu na okoliczność wykazania właściwie ustalonej wysokości należności głównej.

W piśmie procesowym z dnia 7-01-2020 r. pozwany wskazał, że nigdy nie wystawił dokumentu stanowiącego rozliczenie pożyczki o której mowa w pozwie, a zatem nie może tego dokumentu przedłożyć oraz podniósł, że nigdy nie skierował do powodów pisma którym potwierdził wcześniejszą spłatę zobowiązania przez powodów, w tym nie potwierdził daty i wysokości całkowitej spłaty kredytu.

W kolejnych pismach procesowych strony podtrzymały dotychczasowe stanowisko w sprawie. Strona pozwana podnosiła nadto, że strona powodowa nie udowodniła daty wcześniejszej przedterminowej spłaty, nie wykazała rzeczywistego okresu obowiązywania umowy, ani dat jej rozwiązania, wskutek wcześniejszej całkowitej spłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie i pozwani zawarli umowę kredytu gotówkowego nr (...) w dniu 23-01-2018 r. Całkowita kwota kredytu wynosiła 23 398, 00 zł. Umowa została zawarta na okres od dnia 23-01-2018 r. do dnia 21-02-2026 r. Powodowie zobowiązali się do uiszczenia prowizji w wysokości 3 398, 00 zł. Powodowie dokonali wcześniejszej spłaty kredytu.

okoliczności bezsporne

W dniu 4-12-2018 r. powodowie złożyli pisemne oświadczenie, iż dokonali całkowitej spłaty kredytu konsumenckiego nr (...) z dnia 23-01-2018 r.

dowód: oświadczenie z dnia 4-12-2018 r.

Pismem z dnia 31-01-2019 r. powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwoty w wysokości 3 235, 64 zł tytułem zwrotu części prowizji z umowy kredytu gotówkowego nr (...). Pismem z dnia 13-02-2019 r. pozwany odmówił zapłaty przedmiotowej kwoty.

dowody: pismo powodów z dnia 31-01-2019 r., pismo pozwanego z dnia 13-02-2019 r.

Powyższy stan faktyczny był niesporny między stronami. Sąd poczynił ustalenia w zakresie istnienia umowy, okresu na jaki została zawarta oraz faktu wcześniejszej spłaty kredytu gotówkowego przez powodów na podstawie niesprzecznych ze sobą twierdzeń stron o faktach, które jako niesporne nie wymagają dowodu. Jednocześnie dokumenty opisane powyżej pozwoliły na poczynienie ustaleń, że powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem z tytułu zwrotu części prowizji oraz iż pozwany zapłaty z tego tytułu odmówił. Podkreślenia wymaga jednak, że niesporne między stronami były tylko wyżej opisane fakty. Pozwany natomiast zakwestionował twierdzenia powodów w zakresie daty wcześniejszej spłaty kredytu, okresu faktycznego obowiązywania umowy w związku z wcześniejszą spłatą zobowiązania przez powodów, daty zakończenia obowiązywania umowy. W ocenie Sądu, skoro powodowie wywodzili swoje roszczenie z tytułu wcześniejszej spłaty zobowiązana wynikającego z umowy, winni byli wykazać (zgodnie z ogólną reguła rozkładu ciężaru dowodu wyartykułowaną w przepisie art. 6 k.c.), w jakiej dacie dokonali wcześniejszej spłaty kredytu oraz okres faktycznego obowiązywania umowy w związku z wcześniejszą spłatą, skoro żądali od pozwanego zwrotu prowizji proporcjonalnie do okresu o który zostało skrócone obowiązywanie umowy. W ocenie Sądu powodowie obowiązkowi temu nie sprostali. Z żadnego dokumentu przedłożonego przez powodów fakt te nie wynikają. Przedłożone bowiem przez powodów dokumenty należy ocenić jako wiarygodne. Jednakże należy dokonać rozróżnienia między wiarygodnością dokumentów, a ich przydatnością dla rozstrzygnięcia sprawy i wykazania określonych faktów. Dokumenty przedłożone przez powodów nie udowadniają ich roszczenia. Są to wyłącznie dokumenty prywatne, które stanowią dowód tego, że osoby, które dokumenty te podpisały złożyły oświadczenie zawarte w ich treści. W konsekwencji za dowód daty wcześniejszej spłaty zobowiązania nie może służyć dokument prywatny zatytułowany „oświadczenie o dokonaniu całkowitej spłaty kredytu konsumenckiego” z dnia 4-12-2018 r., zawierający oświadczenie powodów, że dokonali spłaty zobowiązania wynikającego z umowy w dniu 13-06-2018 r. Pozwany nie przyznał okoliczności wskazanej w tym oświadczeniu, przeciwnie podniósł, że okoliczność wskazana w tym oświadczeniu nie została przez powodów wykazana. Należy również podkreślić, że powodowie nie przedłożyli umowy z której wywodzą swoje roszczenie, ograniczając się tylko do przedłożenia potwierdzenia zawarcia umowy, które to potwierdzenie nie pozwalało na ustalenie pełnej treści umowy. Dowodu na te okoliczności nie stanowiła też umowa zawarta przez powodów z D. Bank (...) z dnia 12-06-2018 r., zawarta w celu spłaty kredytu wynikającego z umowy. Umowa ta stanowi bowiem dowód na fakt, że powodowie istotnie zaciągnęli kredyt na spłatę należności wynikającej z umowy, ale nie dowodzi w jakiej dacie do takiej spłaty faktycznie doszło i kiedy umowa przestała obowiązywać w związku ze spłatą. Podzielić przy tym należy stanowisko pozwanego, że nie miał on obowiązku przedkładania dokumentów, które nigdy nie zostały przez niego wystawione. Skoro bowiem pozwany nie wystawił dokumentu poświadczającego całkowitą spłatę kredyty przez pozwanych to nie mógł takiego dokumentu przedłożyć. Powodowie podnosili, że na pozwanym ciążył obowiązek wystawienie takiego dokumentu, niemniej nie wykazali, by kiedykolwiek zwrócili się do pozwanego o jego wystawienie i doręczenie. W ocenie Sądu obowiązek przedstawienia dokumentu o którym mowa w przepisie art. 248 k.p.c. obejmuje tylko obowiązek przedstawienia dokumentu istniejącego, nie nakłada natomiast obowiązku generowania dokumentów określonej treści, nawet jeśli obowiązek ich sporządzenia wynika z przepisów prawa. Skoro pozwani nie wykazali, że zwrócili się do pozwanego o wystawienie i doręczenie dokumentu to Sąd nie może w tym zakresie powodów wyręczać, ani obciążać pozwanego negatywnymi konsekwencjami procesowymi, przy biernej postawie powodów w zakresie jego pozyskania. Te same uwagi należy powtórzyć co do wniosku powodów o zobowiązanie pozwanego do przedłożenia dokumentów z których wynikać miało jakie kwoty i w jakich datach powodowie dokonywali spłaty kredytu. Sąd podziela stanowisko pozwanego, że skoro zestawienia takie nie znajdują się w posiadaniu pozwanego, to nic nie stało na przeszkodzie, by powodowie zwrócili się do pozwanego o wygenerowanie i doręczenie powodom takiego zestawiania. Również jednak i w tym zakresie powodowie nie wykazali by zwrócili się do pozwanego o wygenerowanie i doręczenie powodom dokumentów zawierającym zestawienie wpłat dokonanych przez powodów na poczet realizacji umowy.

Sąd zważył co następuje:

Powodowie wywodzili swoje roszczenia z faktu wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego, wskazując, że skoro spłacili kredyt wcześniej uiszczona przez nich prowizja powinna być im zwrócona przez pozwanego proporcjonalnie do okresu o który zostało skrócony okres obowiązywania umowy kredytu w związku z jego wcześniejszą spłatą. Winni zatem wykazać, że umowę o której mowa w pozwie zawarli oraz iż dokonali wcześniejszej spłaty kredytu o którym mowa w umowie, przy czym winni również wykazać również w jakiej dacie spłaty tej dokonali i kiedy umowa w związku z ta spłatą przestała obowiązywać. Skoro bowiem powodowie domagali się obniżenia prowizji proporcjonalnie do skrócenia czasu obowiązywania umowy to wykazanie w jakiej dacie doszło do spłaty zobowiązania i wygaśnięcia umowy było warunkiem koniecznym dla uwzględnienia powództwa. Tylko bowiem przy ustaleniu tych faktów możliwe było wykazania istnienia roszczenia co do wysokości. To na powodach, zgodnie z przepisem art. 6 k.c., ciążył obowiązek wykazania w jakiej dacie doszło do całkowitej spłaty kredytu o którym mowa w umowie. Niesporne między stronami, było, że umowa została zawarta oraz iż kredyt został przez powodów spłacony. Pozwany zakwestionował jednak twierdzenia powodów w zakresie daty wcześniejszej spłaty. W konsekwencji to powodowie winni tę okoliczność udowodnić, któremu to obowiązkowi jednak nie sprostali, co zostało szczegółowo omówione w części uzasadnienia dotyczącej oceny dowodów. Skoro zatem powodowie nie wykazali w jakiej dacie dokonali wcześniejszej spłaty kredytu to tym samym za zbędne należało uznać czynienie rozważań czy w wypadku wcześniejszej spłaty kredytu zasadnym jest domaganie się przez konsumenta zwrotu od kredytodawcy prowizji proporcjonalnie do okresu o który został skrócony czas obowiązywania umowy. Mając powyższe na uwadze powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt 1. wyroku na podstawie powołanych wyżej przepisów.

W zakresie kosztów postępowania zastosowanie znalazł przepis art. 98 §1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowej obrony. Z uwagi na to, że powództwo zostało oddalone w całości pozwanemu należał się solidarnie od powodów pełen zwrot poniesionych przez niego kosztów postępowania. Do kosztów należnych pozwanej wchodzą zatem koszty zastępstwa procesowego pozwanej przez radcę prawnego w stawce minimalnej, ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22-10-2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. 2018, poz. 265) w kwocie 900 zł (skoro wartość przedmiotu sporu wynosiła 3 236 zł, a zatem mieściła się w przedziale powyżej 1 500 zł do 5 000 zł) oraz koszt opłat skarbowej w wysokości 17 zł. Łącząc powyższe elementy należało orzec jak w pkt 2. wyroku.

asesor sądowy Tomasz Vogt-Kostecki