Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lipca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2021 r. w Toruniu

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W.

przeciwko M. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej M. K. na rzecz powoda (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 32 150,80 zł (trzydzieści dwa tysiące sto pięćdziesiąt złotych osiemdziesiąt groszy) wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 29 669,65 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy sześćset sześćdziesiąt dziewięć złotych sześćdziesiąt pięć groszy) od 29 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałej części,

III.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda 5 101,00 zł (pięć tysięcy sto jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 2326/20

UZASADNIENIE

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej M. K. kwoty 32.620 zł wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od kwoty 29.669,65 zł liczonymi za okres od dnia 29 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu twierdził m.in., że 28 sierpnia 2018 r. pozwana zawarła z powodem umowę pożyczki nr (...). W związku z nieterminową spłatą, zobowiązanie zostało postawione w stan wymagalności. Na roszczenia powoda składała się: 29.669,65 zł tytułem należności głównej, 2.950,35 zł tytułem odsetek umownych.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 12 stycznia 2021 r. Sąd Rejonowy w Toruniu orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości. Pozwana zakwestionowała powództwo w całości, podnosząc szereg zarzutów obronnych. Podniosła m.in., że powód nie udowodnił faktu zawarcia umowy i wysokości roszczenia, zastosował błędną podstawę prawną żądania pozwu, wypowiedzenie umowy było bezskuteczne, nieudowodniono wysokości dochodzonych odsetek. Pozwana wskazywała również, że przedłożone przez powoda dokumenty, nie stanowią dowodu na istnienie zobowiązania. Brak jest dowodu spełnienia świadczenia przez powoda. Zdaniem pozwanej, załączony do pozwu materiał dowodowy, nie dawał podstaw do określenia wysokości wierzytelności powoda. Dokument w postaci wyciągu z ksiąg bankowych nie stanowił dowodu istnienia i wysokości zobowiązania.

W odpowiedzi na sprzeciw, powód podtrzymał swoje stanowisko. Podkreślił, iż wobec zawarcia umowy przez pozwaną, jest ona zobowiązana do spłaty należności. Podniósł, że wypowiedzenie umowy było skuteczne, zastosowano ustawowe procedury, zaś warunkowa konstrukcja wypowiedzenia nie stanowi o jego wadliwości. W odpowiedzi na zarzuty pozwanego, przedstawił dowody z dokumentów t.j . wniosek o pożyczkę , harmonogram spłaty oraz zestawienie operacji pożyczkobiorcy.

Sąd Rejonowy ustalił co następuje:

W dniu 28 sierpnia 2018 r. M. K. zawarła z (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę pożyczki nr (...). Przed podpisaniem umowy M. K. złożyła wniosek o pożyczkę gotówkową, zawierający informacje o jej zobowiązaniach kredytowych oraz otrzymywanych zarobkach. Kwota pożyczki została określona na 29.263,000 (§1 pkt 2 umowy). Spłata pożyczki została rozłożona na 96 równych miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych. Pierwsza rata wynosiła 549,84 zł i była płatna do 10.10.2018 r., a kolejne raty wynosiły 451,22 zł , płatne do 10 dni a każdego miesiąca. Ostatnia rata wynosiła 438,24 zł i była płatna 10.09.2026 r. (§6 umowy pożyczki). Całkowity koszt pożyczki wynosił 14 139,76 zł. Całkowita kwota do zapłaty wynosiła 43.402,76 zł, w tym kwota pożyczki: 29.263,00 zł, odsetki umowne w wysokości 14.139,76, prowizja bankowa 1.536,92 zł. Kwota 23.763 zł zostało przekazane na spłatę innych zobowiązań , zaś pozostała część kwoty została przelana na wskazany rachunek bankowy. Zgodnie z § 11 ust. 2 umowy bank może wypowiedzieć umowę pożyczki w przypadku niedotrzymania przez pożyczkobiorcę warunków określonych w umowie. Termin wypowiedzenia wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością 7 dni, jest liczony od dnia następnego po odebraniu przesyłki zawierającej wypowiedzenie, nadanej za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. (...) wysyła wypowiedzenie na piśmie na ostatni adres wskazany przez Pożyczkobiorcę.

/Dowód : umowa pożyczki nr (...) – k.18-20, wniosek o pożyczkę gotówkową – k. 91-92, harmonogram spłat kredytu – k. 93-94, dyspozycja uruchomienia kredytu wraz z zestawieniem operacji k. 95/

M. K. terminowo uiszczała raty od października 2018 r. do stycznia 2019 r. Wobec stwierdzenia nieterminowości wpłat, Bank 12 sierpnia 2019 r. skierował do M. K. monit wraz z wezwaniem do zapłaty kwoty 1.413,65 zł przed wypowiedzeniem umowy. Następnie Bank wypowiedział M. K. umowę nr (...), informując , że termin wypowiedzenia wynosi 30 dni. Oświadczenie zostało odebrane przez osobę upoważnioną do jego odbioru dnia 30 września 2019 r. 3 stycznia 2020 r. zostało wysłane ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty, odebrane 20 stycznia 2020 r. przez osobę uprawnioną.

/Dowód: historia operacji na kontrakcie kredytowym - k. 25, monit z wraz z awizem k. 9-11, wypowiedzenie umowy z zwrotnym potwierdzeniem odbioru z zpo k. 12-14; ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty wraz z dowodem wysłania i doręczenia – k. 15-19/

Z tytułu umowy kredytu M. K. do spłaty pozostaje kwota 29.669,65 zł tytułem należności głównej oraz kwota 2.481,15 zł tytułem odsetek umownych,.

/Dowód: wyciąg z ksiąg bankowych nr (...), (...) k. 24; szczegółowe rozliczenie – k. 100/

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, a to: wyciąg z ksiąg (...) Banku (...) S.A. (k. 24), umowę o pożyczkę z dnia 28 sierpnia 2018 r. (k. 18-20), monit (k. 9-11), wypowiedzenie umowy z zwrotnym potwierdzeniem odbioru (k. 12-14), historię operacji (k. 25), wniosku u pożyczkę (k. 91-92), harmonogramu spłaty (k. 93), dyspozycji uruchomienia środków wraz z zestawieniem operacji (k. 95), szczegółowe rozliczenie (k. 100).

Pozwana zakwestionowała złożony przez powoda dowód, w postaci wyciągu z ksiąg bankowych. Zaprzeczyła, aby umowa pożyczki została zawarta. Wskazała, że wyciąg z ksiąg bankowych, stanowi jedynie dokument prywatny i nie ma mocy dokumentu urzędowego. Pozwana zakwestionowała również wszystkie dokumenty, które nie zostały potwierdzone za zgodność z oryginałem przez notariusza bądź pełnomocnika będącego radcą prawnym lub adwokatem. Nadto pozwana wskazała, że wydruki elektroniczne, świadczą jedynie o istnieniu zapisu komputerowego i ich następczego wydrukowania, nie mogą one być zatem dowodem istnienia i wysokości roszczenia.

Oceniając złożony przez powoda dowód z dokumentu - wyciągu z ksiąg bankowych, sąd zważył, że w istocie nie miał on w postępowaniu cywilnym mocy prawnej dokumentu urzędowego (art. 95 ust. 1a ustawy z 1997 r. Prawo bankowe). Wyciąg z ksiąg banku sporządzony na podstawie ksiąg rachunkowych, jako dowód z dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.), mógł jednak stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22.06.2020 r. sygn. I ACa 1684/17, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22.02.2020 r. sygn. I ACa 809/18, źródło: (...) Sąd, oceniając powyższy dowód, w zestawieniu z całokształtem pozostałego materiału dowodowego (dyspozycją uruchomienia kredytu, historii rachunku bankowego, wezwania do zapłaty, wypowiedzenia umowy wraz z dowodem nadania i doręczenia ww. oświadczenia), uznał przedmiotowy dokument za wiarygodny. Odnosząc się do zarzutu braku poświadczenia dokumentów za zgodność z oryginałem, należy zauważyć, że takie poświadczenia istnieją na dokumentach .

W przekonaniu sądu, omawiany wyżej dokument, jak również pozostałe przedstawione przez powoda dokumenty, stanowił wystarczający, wiarygodny dowód faktu zawarcia między stronami w dniu 28 sierpnia 2018 r. umowy pożyczki. Zebrany materiał dowodowy wskazywał, że M. K. do stycznia 2019 roku spłacała przedmiotową pożyczkę . Na podstawie przedłożonych przez powoda dokumentów, Sąd ustalił również, że między stronami doszło do zawarcia umowy ugody (zapis o realizacji umowy ugody widnieje w historii rachunku kredytowego i szczegółowego rozliczenia - k. 100 akt), zawieszającej na 3 miesiące termin spłaty raty. W czasie obowiązywania ugody, pozwana uiściła tylko jedną ratę- w maju 2019 r. Następnie pozwana zaprzestała terminowej spłaty zobowiązania, co wynikało z historii rachunku kredytowego oraz szczegółowego rozliczenia (k. 100). Pozwana nie podniosła żadnych rzeczowych, konkretnych argumentów, które mogłyby poddać w wątpliwość dowody zaproponowane przez powoda. Tymczasem, z przedstawionych dowodów jasno wynikał fakt zawarcia umowy pożyczki, uruchomienia środków, przekazania ich na określony cel, spłaty przez M. K. zobowiązania wynikającego z powyższej umowy do stycznia 2019 r.

Zgodnie z art. 720 §1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Łącząca strony umowa spełniała wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki. Dodatkowo posiadała pewne elementy charakterystyczne dla umowy kredytu (została udzielona przez bank, wskazano w jakim celu pożyczka jest udzielana - m. in. celem spłaty innych zobowiązań). Nie ulegało wątpliwości, że umowa stanowiła rodzaj kredytu konsumenckiego. Powyższe nie przekreślało jednak faktu, że wolą stron było zawarcie umowy pożyczki, i tak też rzeczoną umowę należało zaklasyfikować. Spłata zaciągniętej pożyczki stanowiła podstawowy obowiązek pożyczkobiorcy. W momencie zaciągnięcia zobowiązania, pożyczkobiorca musi liczyć się z obowiązkiem jego terminowej spłaty na zasadach określonych w łączącej strony umowie. Umowa mogła zostać wypowiedziana w przypadku, gdy pożyczkobiorca nie dotrzymał warunków określonych w umowie. Termin wypowiedzenia wynosił 30 dni. W przypadku nieuiszczenia zaległych rat, po upływie terminu wypowiedzenia, całość zobowiązania pożyczkobiorcy wraz z odsetkami był natychmiast wymagalny.

Pozwana zakwestionowała skuteczność wypowiedzenia umowy pożyczki. Zarzuciła, że wypowiedzenie umowy nie było skuteczne z uwagi na brak wskazania podstaw wypowiedzenia umowy oraz warunkowe sformułowanie wypowiedzenia umowy kredytu. W ocenie sądu złożone przez bank oświadczenie było w pełni skuteczne. Bank w swoim oświadczeniu powołał się na numer konkretnej umowy, nie ulegało wątpliwości, że wypowiedzenie dotyczyło umowy z 28.08.2018 r. Nadto bank poinformował pozwaną o możliwości restrukturyzacji zadłużenia. Jasne i zrozumiałe oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki zostało prawidłowo złożone i doręczone dłużnikowi. Regułą jest, że doręczenie listu zawierającego oświadczenie woli będzie wypełniało przesłanki z art. 61 kc (teoria doręczenia). Zgodnie z ogólną regułą wynikającą z art. 6 k.c. na składającym oświadczenie woli spoczywa w takich przypadkach ciężar dowodu, że jego oświadczenie doszło do adresata w taki sposób, że mógł się z nim zapoznać w normalnym toku czynności. Na adresacie tego oświadczenia spoczywa natomiast ewentualnie ciężar wykazania, że nie miał on rzeczywistej możliwości zapoznania się z jego treścią (Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 2, 2002, s. 301). Zarzut dotyczący bezskuteczności wypowiedzenia z uwagi na okoliczność, że zostało złożone pod warunkiem, nie zasługiwał na uwzględnienie. Oświadczenie banku było jednoznaczne i stanowcze. Informacja, o możliwości spłaty zadłużenia, stanowiła przejaw dobrej woli banku wobec dłużnika. Nawet jeśli uznać, że złożone oświadczenie miało charakter warunkowy, żaden z przepisów ustawowych nie wyłączał dopuszczalności zastrzeżenia warunku także w jednostronnej czynności prawnej obejmującej wypowiedzenie umowy. Warunkiem może być także spełnienie świadczenia, jednakże tylko w takich przypadkach, gdy strona faktycznie wiedziałaby jaki skutek zostanie osiągnięty poprzez dokonanie takiej czynności (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 lutego 2015 r., I ACa 850/14; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 08 września 2016 r., II CSK 750/15). Pozwana zawarła umowę pożyczki, na mocy której przekazano jej określoną sumę pieniężną, przedstawiono harmonogram spłaty zadłużenia. M. K. była zobowiązana pożyczkę spłacać, a wobec zaniechania spłaty, musiała liczyć się z wezwaniem jej do spełnienia świadczenia i wypowiedzeniem umowy. Bank kierując pozwanej wypowiedzenie umożliwił jej kontynuację umowy na dotychczasowych zasadach. Z możliwości takiej pozwana nie skorzystała.

Reasumując, sąd uznał, że umowa pożyczki została skutecznie wypowiedziana, a całość zadłużenia pozwanej z tytułu umowy stała się po upływie okresu wypowiedzenia (to jest z dniem 31 października 2019 r.) wymagalna.

Mając na uwadze powyższe, wobec skutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki należało uznać, że zobowiązanie w zakresie należności głównej 29 669,65 zł stało się wymagalne.

Niemniej, Sąd powziął wątpliwości, co do wysokości naliczonych przez powoda odsetek umownych, które wskazano w żądaniu pozwu na kwotę 2.950,35 zł. W ocenie Sądu kwota odsetek nie wynikała w pełni z przedłożonych przez powoda dokumentów (szczegółowego rozliczenia na k.100). Sąd uznał, że prawidłowa kwota należnych odsetek to 2.481,15 zł. Na powyższą kwotę składały się: kwoty odsetek umownych naliczanych od miesiąca maja 2019 r.( tj. 221,01 zł, 226,54 zł, 217,49 zł, 222,88 zł, 221,05 zł, 212,14 zł, 147,21 zł k.100) oraz odsetki maksymalne za opóźnienie 1.012,83 zł liczone od kwoty 29 669,65 zł za okres od dnia wymagalności roszczenia do dnia dokonanej przez powoda kapitalizacji odsetek (tj. od 31 października 2019 r.do 28 stycznia 2020 r.).

Badając z urzędu treść łączącej strony, sąd uznał, że postanowienia umowy nie naruszały rażąco interesów konsumenta, a zatem brak było podstaw do zastosowania art. 385 ¹ k.c. Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dawał również podstaw do rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uwzględnił powództwo co do kwoty 32 150,80 zł,
o czym orzeczono w pkt I wyroku na podstawie art. 720 §1 k.c. O odsetkach orzeczono na podstawie z art. 481 §1 k.p.c. W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

W przedmiocie kosztów procesu orzeczono, na podstawie art. 100 k.p.c. in fine w zw. z art. 99 k.p.c. Sąd włożył na pozwaną obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, bowiem przegrała proces niemalże w całości. Na koszty procesu poniesione przez powoda składały się: koszty zastępstwa procesowego (3600,00 zł), opłata od pozwu (1.484 ,00 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).