Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 69/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

M. P.

I. w dniu 14.06.2019 r. w Zakładzie Karnym w K., gm. G., powiat (...), woj. (...), znieważył słowami powszechnie uznanymi za obelżywe funkcjonariusza (...) Więziennej st. kpr. J. P. z Zakładu Karnego w K., podczas i w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych, a ponadto groził mu pobiciem i pozbawieniem życia, która to groźba wzbudziła w pokrzywdzonym uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona, a czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej kary 6 miesięcy pozbawiania wolności za umyślne przestępstwo podobne

tj. przestępstwo z art. 226 § 1 k.k. w zb. z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

II. w dniu 04.09.2019 r. w Zakładzie Karnym w K., gm. G., powiat (...), woj. (...), znieważył funkcjonariuszy Służby Więziennej por. A. G. (1) oraz st. sierż. R. B. (1) słowami powszechnie uznanymi za obelżywe podczas i w związku z pełnieniem przez nich obowiązków służbowych

tj. przestępstwo z art. 226 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Nr karty

Oskarżony M. P. ma 31 lat, pozostaje w związku konkubenckim, na utrzymaniu posiada dwoje małoletnich dzieci. Od wielu lat cierpi na padaczkę, co skutkowało w przeszłości kilkukrotną jego hospitalizacją. Jest osobą wielokrotnie karaną sądownie, w tym na bezwzględną karę pozbawienia wolności.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Biskupcu z dnia 20.04.2016 r. oskarżonego skazano na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności za popełnienie przestępstwa z art. 157 § 1 k.k. Kilka miesięcy później (07.10.2016 r.) Sąd Rejonowy w Olszynie wymierzył ww. karę 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z art. 157 § 1 k.k. i art. 160 § 1 k.k. Ten sam sąd, w dniu 22.11.2018 r. wydał wyrok łączny, w którym połączył skazanemu kary wynikające z wyżej opisanych orzeczeń i orzekł karę łączną 1 roku i 9 miesięcy pozbawienia wolności, którą M. P. odbywał w okresie od 04.01.2018 r. do 01.10.2019 r.

Obecnie oskarżony jest tymczasowo aresztowany w innej sprawie, w warunkach izolacji nie jest zatrudniony, nie posiada również dochodów czy też cenniejszego majątku.

0.1.M. P. jest osobą upośledzoną w stopniu lekkim (z intelektem poniżej dolnej granicy normy). W chwili popełnienia zarzucanych w niniejszej sprawie czynów zdolność do rozpoznania ich znaczenia oraz zdolność do pokierowania swoim postępowaniem była u oskarżonego ograniczona, jednakże nie w stopniu znacznym w rozumieniu art. 31 § 1 i 2 k.k.

I. W dniu 14.06.2019 r. w Zakładzie Karnym w K. – w pawilonie D2, gdzie na co dzień przebywał oskarżony M. P., odbywały się konsultacje lekarskie. W gabinecie znajdującym się na dolnej kondygnacji budynku skazanych przyjmowała lek. A. D. (1), której asystował pielęgniarz – funkcjonariusz SW st. kpr. J. P.. Po zapoznaniu się z problemem oskarżonego przyjmująca go lekarz zaleciała mu przyjmowanie dwóch leków: maści oraz środka przeciwbólowego. Z uwagi, iż „od ręki” dostępny był tylko lek przeciwbólowy – J. P., po uprzednim odcięciu z paska, wydał oskarżonemu 5 tabletek R. (K.).

W pewnym momencie oskarżony stwierdził, iż nie otrzymał wskazanego wyżej leku, po czym co raz bardziej agresywnie domagał się jego wydania.

Słysząc przedmiotowe żądania J. P. zarządził przeszukanie oskarżonego, w związku z czym nakazał mu opuszczenie gabinetu lekarskiego, a następnie udanie się do dyżurki oddziałowego. W tym pomieszczeniu, w obecności funkcjonariuszy SW M. K., T. S. i J. S., nakazano oskarżonemu zdjęcie odzieży wierzchniej (w tym spodni), a następnie przeszukano te części ubioru pod kątem posiadania ww. leków.

Po chwili J. P. ujawnił w kieszeni spodni oskarżonego 5 tabletek R., co spotkało się z agresywną reakcją oskarżonego. M. P. znieważył funkcjonariusza SW, nadto zagroził mu pozbawieniem życia, twierdząc iż uczyni to gdy wyjdzie na wolność.

Gdy oskarżony się uspokoił został odprowadzony do celi.

II. W dniu 04.09.2019 r. oskarżony M. P. w dalszym ciągu odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w K..

W godzinach rannych zgłosił chęć skorzystania z telefonu, w związku z czym został doprowadzony przez pełniącego w tym czasie obowiązki oddziałowego st. sierż. SW R. B. (1) do aparatu telefonicznego, gdzie skorzystał z przysługującego mu prawa do codziennej, 5-minutowej rozmowy z wybraną przez siebie osobą. Po upływie regulaminowego czasu (5 minut) oskarżony stwierdził, iż nie dodzwonił się tam gdzie chciał i zażądał umożliwienia mu wykonania kolejnego połączenia telefonicznego. Powyższe żądanie spotkało się ze sprzeciwem oddziałowego, po czym oskarżony odprowadzony został do swojej celi.

Po kilkudziesięciu minutach M. P. przywołał oddziałowego, a po doprowadzeniu go do dyżurki, zażądał dodatkowej rozmowy telefonicznej. Oskarżony został pouczony przez R. B., iż aby skorzystać z „pozaregulaminowej” rozmowy trzeba dysponować zgodą Dyrektora ZK, zaś aby zadzwonić do obrońcy lub pełnomocnika należy przedstawić stosowne pełnomocnictwo, jednakże nie zmieniło to jego postawy. W pewnym momencie, wymachując „skróconym wewnętrznym regulaminem”, który znajduje się w celach, oskarżony określając wulgarnie ww. funkcjonariusza po raz kolejny zażądał udostępnienia mu dostępu do aparatu telefonicznego, nakazując oddziałowemu „czytanie ze zrozumieniem” znajdujących się na trzymanej przez niego kartce zapisów, domagał się także kontaktu z wychowawcą.

R. B. nakazał oskarżonemu udanie się do wychowawcy, którym w tym dniu był por. SW A. G. (1), po czym wrócił do swoich obowiązków. Po chwili funkcjonariusz usłyszał krzyki oskarżonego, zawierające m.in. wulgarne określenia, dochodzące z pokoju wychowawcy, znajdującego się na pierwszym piętrze pawilonu. Po opuszczeniu swojej dyżurki i udaniu się do po schodach na górę oddziałowy słyszał M. P., który wyzywając wychowawcę, domagał się od niego przyznania drugiej w tym dniu rozmowy telefonicznej.

Z uwagi na agresywne zachowanie oskarżonego, który nie chciał się uspokoić, wezwano dowódcę zmiany M. W., który po paru minutach w asyście kilku innych funkcjonariuszy stawił się na miejscu zdarzenia. Wtedy też oskarżony uspokoił się, a następnie powrócił do swojej celi.

karta karna k: 63-64, 160, 371-372 i 541, odpisy wyroków k: 19, 103 i 106, opinia psychiatryczna k: 303-309,

zeznania świadków: J. P. k: 10v-11, 112v-113 i 474v-475v, M. K. k: 20v, 114v i 457v-458, T. S. k: 28v, 115-115v i 458v-459, J. S. k: 30v, 114v i 458-458v, A. D. (1) k: 24v, 114-114v i 456v-457, S. P. k: 23 i 459-459v

zeznania świadków: R. B. (1) k: 44, 113v-114 i 475v-476v, A. G. (1) k: 47v-48, 113-113v i 455v-456v, M. W. k: 56v, 115 i 459v-460

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

M. P.

tj. przestępstwo z art. 226 § 1 k.k. w zb. z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

tj. przestępstwo z art. 226 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Nr karty

Oskarżony podczas słuchania go w postepowaniu przygotowawczym, nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, po czym odmówił składania wyjaśnień.

Podczas rozprawy potrzymał prezentowane uprzednio stanowisko, negując swoje sprawstwo. Wskazał, iż pierwsze zdarzenie miało miejsce przy jego celi, kiedy to otrzymał „zamienniki” leków, które winien przyjmować. Podał, iż żądał „oryginalnych” lekarstw albowiem po „zamiennikach” miał częste napady padaczki. Twierdził, iż nikogo wtedy nie zastraszał ani też nie znieważał, a świadkami tego zdarzenia byli współosadzeni. Nadmienił, iż na tle leczenia jego schorzenia – padaczki - w Zakładzie Karnym w K. dochodziło do sporów między nim a administracją, albowiem otrzymywał nie te lekarstwa, które zostały zalecone mu przez profesora z W.. Wskazywał, iż w związku z tym pisał skargi, co nie było mile widziane u funkcjonariuszy SW.

Jeśli chociaż o drugie zdarzenie, zdaniem oskarżonego i wtedy też nie doszło do jakiegokolwiek znieważenia strażników. M. P. twierdził, iż chciał zadzwonić do adwokata, miał na to zgodę wychowawcy, jednakże funkcjonariusz odpowiedzialny za udostępnianie telefonu nie chciał umożliwić mu wykonanie połączenia.

wyjaśnienia oskarżonego k: 83, 140v i 454v-455

2. Ocena Dowodów

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Brak było podstaw do poddania pod wątpliwość wiarygodności dokumentów zawartych w aktach sprawy, których treść ujawniono w trakcie przewodu sądowego, w postaci danych o karalności (k: 63-64, 160, 371-372 i 541), czy odpisów wyroków (k: 19, 103 i 106). Żaden z tych dokumentów załączonych w poczet materiału dowodowego w toku postepowania nie był kwestionowany przez strony, sąd również nie znalazł podstaw ażeby negować dane w nich zawarte.

Również opinia biegłych psychiatrów (k: 303-309) nie budzi wątpliwości Sądu. Biegli sformułowali stanowcze wnioski uzasadniając je w sposób logiczny i pełny.

Oceniając treść zeznań świadków J. P. (k: 10v-11, 112v-113 i 474v-475v), M. K. (k: 20v, 114v i 457v-458), T. S. (k: 28v, 115-115v i 458v-459) i J. S. (k: 30v, 114v i 458-458v), zdaniem sądu nie można było odmówić im wiarygodności. Należy zaznaczyć, iż świadkowie ci – funkcjonariusze Służby Więziennej – zeznający na okoliczności związane z przeprowadzonymi przez nich czynnościami służbowymi, nie mieli jakiegokolwiek interesu w budowaniu nieprawdziwej historii, a tym samym w bezpodstawnym pomawianiu oskarżonego. Należy zaznaczyć, iż ich relacje są spójne, wzajemnie się uzupełniają, zaś ww. osoby znajdując się w jednym pomieszczeniu z oskarżonym miały pełną, nieskrępowaną możliwość obserwacji zdarzenia opisanego w pkt. I aktu oskarżenia.

Zeznania powyższe znajdują potwierdzenie w relacjach A. D. (1) (k: 24v, 114-114v i 456v-457) i S. P. (k: 23 i 459-459v), którzy wprawdzie nie byli naocznymi świadkami nagannego zachowania oskarżonego, jednakże mieli wiedzę na temat przedmiotowego zdarzenia (A. D. była przy wydawaniu leku oskarżonemu, zaś S. P. został wezwany w celu podjęcia interwencji z agresywnym oskarżonym).

W ten sam sposób oceniono także treść relacji przedstawionej przez R. B. (1) (k: 44, 113v-114 i 475v-476v) i A. G. (1) (k: 47v-48, 113-113v i 455v-456v). I w przypadku sytuacji opisanej w pkt. II aktu oskarżenia wskazani wyżej byli naocznymi świadkami zachowania M. P., zaś ich zeznania w sposób tożsamy opisują przebieg zdarzenia z udziałem oskarżonego. I w tym przypadku nie sposób uznawać, iż opisanie przez nich wpierw w notatkach służbowych a następnie w czasie postępowania karnego okoliczności są nieprawdziwe, a ich celem – jak chciał tego oskarżony – miała być próba zaszkodzenia „jego osobie”.

Nie znaleziono również podstaw do kwestionowania wiarygodności zeznań M. W. k: (56v, 115 i 459v-460), aczkolwiek jak w przypadku S. P., ww. świadek nie był bezpośrednim uczestnikiem zdarzenia, kiedy doszło do znieważenia jego kolegów.

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wyjaśnieniom M. P., w których negował swoje sprawstwo nie przyznając się do popełnienia zarzucanych mu przestępstw, nie sposób dać wiary. Przeczą im bowiem konsekwentne, stanowcze ale przede wszystkim zdaniem sądu wiarygodne zeznania wskazanych wyżej świadków, którzy w sposób całkowicie odmienny niż oskarżony opisali zdarzenia mające miejsce w Zakładzie Karnym w K. w dniach 14.06.2019 r. i 04.09.2019 r.

Należy zauważyć, iż oskarżony myli sytuacje (nieprawidłowo określa miejsce i czas zdarzenia z zarzutu nr I) w pełni koncentrując się na problemie, jego zdaniem związanym z nie zapewnieniem mu przez ZK K. właściwych leków. Zarówno wskazane wyżej stanowisko, jak również bagatelizowanie swego nagannego zachowania w dniu 14.09.2019 r. to zdaniem sądu jedynie linia obrony, którą oskarżony przyjął w celu umniejszenia swego roszczeniowego i wulgarnego postępowania, które w żaden sposób nie może być akceptowane.

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

M. P.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zdaniem Sądu, zarówno opis, jak i kwalifikacja prawna zarzucanego w pkt. II aktu oskarżenia czynu jest prawidłowa.

W myśl wskazanego przepisu (art. 226 § 1 k.k.) „kto znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Niewątpliwie użycie przez oskarżonego wulgarnego określenia w stosunku do R. B. (1) i A. G. (2) stanowiło znieważenie albowiem taka treść obraziła godność i dobre imię pokrzywdzonych. Nie ulega także wątpliwości iż obu pokrzywdzonych zgodnie z treścią art. 115 § 13 pkt 7 k.k. traktować należy jako funkcjonariuszy publicznych, podlegających ochronie z art. 226 § 1 k.k. Znieważenie ww. funkcjonariuszy było zamierzone a mając na uwadze, iż zarówno R. B., jak i A. G., iż w chwili popełnienia czynu opisanego w zarzucie byli na służbie – czynnie wykonywali zadania Strażnika Więziennego, bezsprzecznie przestępstwo to dokonane zostało podczas pełnienia przez nich obowiązków służbowych. Przedmiotowego czynu nie sposób nie wiązać z czynnościami służbowymi jakich dokonywali pokrzywdzeni, to oni bowiem w owym czasie rozstrzygali żądanie oskarżonego udzielenia mu ponad regulaminowej rozmowy telefonicznej.

Z tych względów, zdaniem sądu, przedmiotowe znieważenie to nic innego jak niedopuszczalna reakcja oskarżonego na służbową decyzję pokrzywdzonych, co pozwala na uznanie, iż w tym przypadku w pełni doszło do wypełnienia przez oskarżonego znamion występku z art. 226 § 1 k.k.

☒

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Powyższe rozważania (pkt 3.1.) w pełni odnoszą się do zarzutu I aktu oskarżenia w części opisującej naruszenie przez oskarżonego treści art. 226 § 1 k.k. tj. znieważenia J. P..

Nieco odmiennie oceniono jednakże zachowanie oskarżonego, związane z wypowiadaną wobec pokrzywdzonego groźbą. Nie ulega wątpliwości, iż zapowiedź pozbawienia kogoś życia stanowi groźbę, zaś okoliczności w jakich te słowa padły, bez wątpienia mogły wywołać w pokrzywdzonym strach i obawę przed jej spełnieniem. Zdaniem sądu jednakże analiza akt sprawy, nie pozwala na potwierdzenie celu, któremu służyć miała groźba, mianowicie iż oskarżony w ten sposób chciał zmusić pokrzywdzonego do określonego zachowania. Należy zaznaczyć, iż przedmiotowa groźba padła już po przeszukaniu oskarżonego i ujawnieniu u niego leków, których jego zdaniem nie dostał, a co za tym idzie ta kwestia została na ten czas wyjaśniona. W ocenie Sądu, oskarżony oznajmiając pokrzywdzonemu chęć wyrządzenia mu krzywdy czynił to „za to co mu zrobiono” a nie wymuszając określone działanie lub zaniechanie. Tym samym w przedmiotowym przypadku uznano, iż nie doszło do naruszenia art. 224 § 2 k.k., a art. 190 § 1 k.k., który penalizuje przestępstwo „groźby karalnej”.

Mając na uwadze, iż oskarżony uprzednio był karany za przestępstwa podobne (z użyciem przemocy lub groźby jej użycia), orzekano wobec niego kary pozbawienia wolności w wymiarze przekraczającym 6 miesięcy, zaś od dnia 04.01.2018 r. do dnia 14.06.2019 r. w związku z powyższymi czynami spędził on w Zakładzie Karnym ponad 18 miesięcy, należało przyjąć, iż przestępstwa opisanego w zarzucie nr I dopuścił się w warunkach art. 64 § 1 k.k.

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4. KARY, Środki Karne, Przepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. P.

Ia Ib i II

Zdaniem Sądu stopień społecznej szkodliwości popełnionych przez oskarżonego czynów jest dość znaczny. Dobra, w jakie oskarżony mierzył swoim zachowaniem, w postaci prawa do wolności od strachu i obawy przed popełnieniem przestępstwa czy czci i godności osobistej (funkcjonariuszy publicznych), wprawdzie nie tak mocno chronione przez kodeks karny jak chociażby życie i zdrowie, to jednakże bez wątpienia dla każdego człowieka niezwykle ważne. Co za tym idzie wszelkie działania je naruszające oceniać należy niezwykle nagannie.

Okolicznością obiciążającą w niniejszym przypadku bez wątpienia była uprzednia karalność oskarżonego (jedno z przestępstw popełnionych zostało w warunkach art. 64 § 1 k.k.). M. P. mimo młodego wieku, dotychczas wielokrotnie wchodził w konflikt z prawem, w niedalekiej przeszłości dopuszczając się popełnienia szeregu przestępstw. Za okoliczność przemawiającą na niekorzyść ww. należało uznać także brak skruchy i chociażby próby przeproszenia pokrzywdzonych.

Jako okoliczność łagodzącą uznano, iż zachowanie oskarżonego nie odznaczało się znacznym poziomem agresji werbalnej, sprowadzając się do użycia jedynie kilku wulgaryzmów (a nie jak zazwyczaj w tego typu przypadkach słowotoku przekleństw i znieważeń).

Z tych też względów, w ocenie sądu orzeczenie kar pozbawienia wolności w wymiarze 6 miesięcy (pkt Ia wyroku) oraz 3 miesięcy (pkt I wyroku) jest w pełni uzasadnione.

W pkt. II wyroku, kierując się treścią art. 85 § 1 i 2 k.k. oraz 86 § 1 k.k. wobec oskarżonego orzeczono karę łączną w wymiarze 8 miesięcy pozbawienia wolności, stosując przy tym zasadę częściowej absorpcji

Z uwagi na, opisany wyżej, znaczny stopień niepoprawności M. P., Sąd uznał, że jedynie kara pozbawienia wolności w formie bezwzględnej i resocjalizacja w warunkach zakładu karnego, są w stanie odnieść wobec wymienionego skutek wychowawczy. Należy zaznaczyć, iż obecnie obowiązujące przepisy (od 01.07.2015 r.), uniemożliwiają zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wobec sprawcy, który w momencie popełnienia przestępstwa, skazany był na karę pozbawienia wolności (co odnosi się do oskarżonego). W ocenie Sądu, w tym wypadku zastosowanie kary wolnościowej, z uwagi na postawę oskarżonego, jego warunki osobiste i dotychczasowy sposób postepowania byłoby zbyt łagodne, a co za tym idzie niesprawiedliwe i niewystarczające dla osiągnięcia celów kary.

5. Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7. Koszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

IV.

O kosztach obrony wykonywanej z urzędu orzeczono w pkt. III wyroku.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 624 § 1 kpk, z uwagi na trudną sytuację życiową i materialną oskarżonego.

6. 1Podpis

II K 69/21

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE