Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lipca 2021 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2021 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy z powództwa U. (...) w W.

przeciwko B. L.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej B. L. na rzecz powoda U. (...) w W. kwotę 6.575,77zł (sześć tysięcy pięćset siedemdziesiąt pięć złotych siedemdziesiąt siedem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 listopada 2016 roku do dnia 28 lipca 2021 roku,

2.  należność zasądzoną w punkcie 1 (pierwszym) wyroku wraz z odsetkami, tj. kwotę 8.621,39zł (osiem tysięcy sześćset dwadzieścia jeden złotych trzydzieści dziewięć złotych) rozkłada na 35 miesięcznych rat, pierwsze 34 raty w wysokości 250zł (dwieście pięćdziesiąt złotych) każda rata i ostatnia 35 rata w wysokości 121,39zł (sto dwadzieścia jeden złotych trzydzieści dziewięć groszy) płatnych do 15-tego dnia każdego miesiąca, poczynając od miesiąca następnego od tego, w którym niniejszy wyrok się uprawomocni, z tym że opóźnienie w zapłacie którejkolwiek z rat spowoduje wymagalność całego nieuiszczonego roszczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od niezapłaconej części zobowiązania stanowiącego należność główną,

3.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

4.  nie obciąża pozwanej B. L. kosztami procesu,

5.  zwrócić powodowi U. (...) w W. od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Człuchowie kwotę 781,57zł (siedemset osiemdziesiąt jeden złotych pięćdziesiąt siedem groszy) tytułem zwrotu niewykorzystanej zaliczki.

Sygn. akt I C 540/18

UZASADNIENIE

Powód U. (...) z siedzibą w W., w elektronicznym postępowaniu upominawczym, wniósł pozew przeciwko B. L. o zapłatę kwoty 6 575,77 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 listopada 2016 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że dochodzona kwota stanowi regres z tytułu wypłaconego przez powoda świadczenia na rzecz poszkodowanego, na mocy art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK. Podkreślił, że w dniu 3 października 2014 roku w miejscowości C. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, w którym nieubezpieczony w zakresie OC kierowany przez pozwaną pojazd marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wyrządził szkodę.

Postanowieniem z dnia 24 maja 2018 roku, wydanym w sprawie VI Nc-e 539244/18, Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do tutejszego Sądu wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty.

W piśmie procesowym z dnia 27 czerwca 2018 roku powód wyjaśnił, że w dniu przedmiotowego zdarzenia pozwana nie korzystała z ochrony ubezpieczeniowej, albowiem nie została zawarta stosowna umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Ponieważ w dacie szkody pozwana nie posiadała ubezpieczenia OC, do wypłaty odszkodowania zobowiązany był powód. Powód wypłacił w związku z zaistniałym zdarzeniem kwotę 5 960,77 zł tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazdu marki V. (...) oraz 615,00 zł tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego, co daje łącznie 6 575,77 zł.

Pozwana B. L. na rozprawie w dniu 12 września 2018 roku wskazała, iż pozew jest bezzasadny. Podkreśliła, że to nie był jej samochód, nie wiedziała, że jest nieubezpieczony czy też wyrejestrowany. Twierdziła bowiem, że właściciel pojazdu, który upoważnił ją do korzystania z przedmiotowego pojazdu, miał wszystkie dokumenty potwierdzające posiadanie ubezpieczenia OC.

Pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa powołując się na zasady współżycia społecznego, albowiem pozwana używała samochodu w dobrej wierze, myśląc że wszystkie formalności pojazdu są dochowane. Nie wiedziała, że właściciel pojazdu wycofał ubezpieczenie, a nowego ubezpieczenia nie zawarł, czego konsekwencje ponosi teraz pozwana. W razie ewentualnego uwzględnienia powództwa pełnomocnik pozwanej wniósł o rozłożenie zasądzonej kwoty na raty nie wyższe niż 200 zł miesięcznie, płatne od stycznia 2021 roku. Podkreślił, że sytuacja pozwanej jest bardzo trudna, nie pracuje, choruje, pozwaną utrzymuje mąż, który prowadzi działalność gospodarczą – naprawia łodzie żeglarskie - i z tego tytułu otrzymuje około 4 000 zł netto. Nadto z uwagi na pandemię zarobki męża pozwanej są ograniczone.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 lipca 2014 roku W. F. nabył samochód marki V. (...) o nr rejestracyjnym (...). W tym samym dniu wypowiedział umowę ubezpieczenia. Nie zawarł jednak nowej umowy ubezpieczenia OC. Samochód ten stał na podwórku u pozwanej B. L. i jej męża. Właściciel pojazdu poinformował pozwaną i jej męża, że samochód ma ważną umowę ubezpieczenia OC i że pozwana może z niego korzystać.

bezsporne, nadto dowód: umowa sprzedaży samochodu z dnia 11.07.2014 r. k. 28, wypowiedzenie z dnia 11.07.2014 r. k. 27, zeznania świadka J. L. na rozprawie w dniu 31.10.2018 r. w czasie od 00:07:27 do 00:09:45 k. 71v

W dniu 3 października 2014 roku w C. przy ul. Z. B. L., kierując samochodem marki V. (...) o nr rejestracyjnym (...), doprowadziła do kolizji z pojazdem marki V. (...) o nr rejestracyjnym (...), należącym do M. M. (1). W wyniku tego zdarzenia w pojeździe marki V. (...) doszło do uszkodzenia lewych tylnych drzwi oraz tylnego nadkola.

bezsporne, nadto dowód: notatka informacyjna o zdarzeniu drogowym z dnia 14.10.2014 r. k. 24

Poszkodowany M. M. (1) zlecił naprawienie szkody (...) SERWIS (...). Naprawę wyceniono na kwotę 5 960,77 zł, zaś koszt najmu samochodu zastępczego wyniósł 615,00 zł.

bezsporne, nadto dowód: upoważnienie z dnia 08.10.2014 r. k. 37, faktura VAT nr 620/2014 z dnia 06.11.2014 r. k. 32, kalkulacja naprawy k. 33-36, wniosek z dnia 24.10.2014 r. k. 42, umowa wynajmu pojazdu z dnia 24.10.2014 r. k. 43, faktura VAT nr 621/2014 z dnia 06.11.2014 r. k. 41

W toku postępowania likwidacyjnego okazało się, że w chwili zdarzenia pojazd nie był objęty umową obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe z ruchem tych pojazdów. Z uwagi na brak ważnego ubezpieczenia OC, likwidację szkody przejął powód U. (...).

bezsporne, nadto dowód: informacja z dnia 23.12.2014 r. k. 26

Tytułem naprawienia szkody powód wypłacił pokrzywdzonemu M. M. (1) najpierw kwotę 4 846,15 zł netto tytułem odszkodowania. Następnie wypłacił dopłatę podatku VAT w kwocie 1 114,62 zł oraz zwrócił koszty pojazdu zastępczego w kwocie 615,00 zł.

bezsporne, nadto dowód: decyzja z dnia 02-10-2015 r. k. 30, decyzja z dnia 27.01.2016 r. k. 38

Powód pismem z dnia 5 października 2016 roku wezwał pozwaną B. L. do dobrowolnego uregulowania zobowiązania w łącznej wysokości 6 575,77 zł.

bezsporne, nadto dowód: wezwanie z dnia 05.10.2016 r. k. 44-45

Pozwana B. L. pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym ze swoim mężem i 19 letnią córką, która uczy się w szkole średniej. Pozwana zamieszkuje wraz z rodziną w domu jednorodzinnym stanowiącym własność jej brata. Pozwana nie pracuje, choruje na wiele schorzeń, które poważnie utrudniają jej funkcjonowanie. Otrzymała w związku ze swoimi dolegliwościami orzeczenie o zaliczeniu jej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności do dnia 31 marca 2020 r., przy czym może być zatrudniona jedynie w warunkach pracy chronionej. Mąż pozwanej prowadzi własną działalność gospodarczą, naprawia łodzie żeglarskie i zarabia około 4 000,00 zł netto miesięcznie. Dodatkowo pozwana otrzymuje na swoją córkę zasiłek rodzinny w kwocie 124,00 zł miesięcznie oraz 500+.

Pozwana ponosi: koszty związane z mieszkaniem takie jak opał, woda, ścieki, energia elektryczna i śmieci w wysokości około 800,00 zł miesięcznie, opłaty za telefony i internet w wysokości około 200,00 zł miesięcznie, na zakup leków dla siebie i męża wydaje od 190,00 do 250,00 złotych miesięcznie, za telewizję cyfrową i internet ponosi koszty w granicach 100,00 zł. Pozwana posiada 15-letni samochód, którego miesięczny koszt utrzymania wynosi około 400,00 zł. Na utrzymanie córki pozwana przeznacza około 1 300,00 zł miesięcznie, na spłatę kredytu zaciągniętego na potrzeby przedsiębiorstwa – 600,00 zł miesięcznie. Pozostałe środki przeznaczane są na jedzenie oraz środki czystości i higieny osobistej.

bezsporne, nadto: oświadczenie o stanie rodzinnym pozwanej k. 120-121v

Sąd zważył co następuje:

W ocenie Sądu powództwo jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Co prawda strona pozwana początkowo twierdziła, że powództwo jest bezzasadne i w oparciu o zasady współżycia społecznego powinno zostać oddalone. Kwestionowana była także wysokość dochodzonego roszczenia z uwagi na niewielkie uszkodzenia. Jednak ostatecznie zarówno stan faktyczny, jak i wysokość dochodzonego roszczenia nie były przez pozwaną negowane.

Podstawę prawną żądania stanowił przepis art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tj. Dz. U. z 2013r. poz. 392 ze zm.). Przepis ten stanowi, że z chwilą wypłaty przez Fundusz odszkodowania, w wypadkach określonych w art. 98 ust. 1 pkt 3 i ust. 1a cyt. ustawy, sprawca szkody i osoba, która nie dopełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2 tj. umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych), są obowiązani do zwrotu Funduszowi spełnionego świadczenia i poniesionych kosztów. Stosownie do art. 98 ust. 1 pkt 3a cyt. ustawy do zadań Funduszu należy m.in. zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej na osobie, w mieniu, w mieniu i na osobie, gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem szkodę tę wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że powód – działając w ramach swych ustawowych zadań – wypłacił odszkodowanie poszkodowanemu ruchem pojazdu nieubezpieczonego obowiązkowym ubezpieczeniem OC. Przy czym sprawcą szkody była pozwana B. L. – kierująca nieubezpieczonym pojazdem. Na wysokość dochodzonego roszczenia składały się kwoty: 5 960,77 zł tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazdu marki V. (...) oraz 615,00 zł tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego. Początkowo wysokość tego odszkodowania kwestionowana była przez pozwaną. Na wniosek powoda zawarty w piśmie procesowym z dnia 11.10.2018 r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu mechaniki samochodowej na okoliczność wskazania zakresu uszkodzeń pojazdu marki Volkswagen Touran i kosztów związanych z jego naprawą w związku z przedmiotową kolizją. Biegły M. M. (2) w swojej opinii z dnia 10.05.2021 r. potwierdził zakres ustalonych przez powoda uszkodzeń przedmiotowego pojazdu, uznał za zasadną naprawdę pojazdu z zastosowaniem oryginalnych części producenta spod znaku jakości „O” i naprawę zgodnie z technologią producenta. Podkreślił, że zweryfikował trafność naprawy powoda w oprogramowaniu AUDATEX, które pozwala na precyzyjne szacowanie kosztów naprawy szkód komunikacyjnych w oparciu o dane producenta, jak również AZT. Zdaniem biegłego, przywrócenie poszkodowanego samochodu do stanu sprzed kolizji za kwotę wynikającą z faktury VAT nr 620/2014 z dnia 06.11.2014 r. ( dowód: k. 32), jest w pełni zasadna. Również stawka najmu pojazdu zastępczego w kwocie 100,00 zł netto została w opinii biegłego naliczona poniżej średniej stawki najmu, stąd wyliczenie wynagrodzenia z tego tytułu wskazane w fakturze VAT nr 621/2014 z dnia 06.11.2014 r. także nie zostało zawyżone ( dowód: opinia biegłego k. 180-195). W ocenie Sądu opinia biegłego jest rzetelna, wiarygodna i nie została zakwestionowana przez którąkolwiek ze stron.

Wobec powyższego zasadnym było uwzględnić roszczenie powoda w całości.

W ocenie Sądu, należało uwzględnić wniosek pozwanej B. L. o o rozłożenie na raty zasądzonego roszczenia.

Zgodnie bowiem z treścią art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie (...). Ponadto zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny uprawnienie to przysługuje sądowi w szczególnie uzasadnionych wypadkach, a więc w sytuacjach, w których ze względu na stan majątkowy, rodzinny czy zdrowotny spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania lub w każdym razie bardzo utrudnione i narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody. Trudności w spełnieniu świadczenia mogą być obiektywne, spowodowane nieurodzajem czy klęską żywiołową, mogą być jednak także spowodowane działaniem samego dłużnika (tak: Maria Jędrzejewska Najnowsze wydanie: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga, Postępowanie zabezpieczające Warszawa 2009 LexisNexis (wydanie III) ss. 2308).

W realiach niniejszej sprawy, co wynika z oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowych złożonego przez pozwaną, bezsprzecznie wynika, że sytuacja majątkowa pozwanej jest trudna. Wynika ona zarówno z jej poważnych problemów zdrowotnych, które uniemożliwiają jej podjęcie pracy w innych warunkach niż w warunkach pracy chronionej. Jedynym źródłem utrzymania pozwanej i jej rodziny jest co prawda wynagrodzenie z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej przez jej męża w wysokości około 4 000,00 zł. Jednak mąż pozwanej również ma problemy zdrowotne, a z powodu pandemii COVID-19, ma ograniczone możliwości zarobkowe. Wprawdzie znajdowanie się w trudnej sytuacji majątkowej, osobistej czy zdrowotnej samo w sobie nie przesądza jeszcze o zasadności wniosku o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty. Pamiętać jednak należy, że decyzja o rozłożeniu zasądzonego świadczenia na raty musi być w każdym przypadku uzasadniona przede wszystkim celem jaki przyświeca tej instytucji, a mianowicie ułatwieniem zobowiązanemu spłaty zasądzonego świadczenia (por. wyrok wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z roku 2008 VI ACa 218/2008 LexPolonica nr 1949114 Rzeczpospolita (...) str. C1).

Uwzględniając zatem źródło i wysokość osiąganych dochodów przez pozwaną oraz jej małżonka, z którym pozostaje ona we wspólnym gospodarstwie domowym, jak również wysokość comiesięcznych zobowiązań finansowych i posiadanie na utrzymaniu uczącej się córki, należy uznać, że pozwana będzie w stanie spłacać zasądzoną należność w comiesięcznych ratach w wysokości określonej w wyroku. Istotnym jest również, że rozłożenie na raty ułatwi pozwanej spłatę tego zasądzonego roszczenia. Ponadto nieuwzględnienie wniosku o rozłożenie na raty spowodowałoby, że spełnienie świadczenia przez pozwaną w całości byłoby niemożliwe do wykonania, a w szczególności narażałoby ją lub jej bliskich na niepowetowane szkody.

Nadto podkreślić należy, iż rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat ( uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego - zasada prawna z dnia 22 września 1970 roku, III PZP 11/70, OSNC 1971, nr 4, poz. 61). Sąd oddalił zatem powództwo w tym zakresie. Przyznał natomiast odsetki ustawowe za opóźnienie od niezapłaconej części zobowiązania stanowiącego należność główną, przy czym opóźnienie w zapłacie którejkolwiek z rat spowoduje wymagalność całego nieuiszczonego roszczenia.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., który stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Ustawodawca nie definiuje pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, toteż ich kwalifikacja należy do sądu, który — uwzględniając całokształt okoliczności konkretnej sprawy — powinien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości. Do kręgu tych okoliczności należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego (sytuacji życiowej). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (por. postanowienie Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z dnia 14 stycznia 1974r. II CZ 223/73 LexPolonica nr 322139). Ponadto zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa o tym, czy w konkretnej sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek może również decydować sposób prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą. Jeżeli prowadzi ona proces w sposób nielojalny, np. przez usiłowanie wprowadzenia sądu w błąd, albo celowo dąży do przewleczenia procesu lub zwiększenia jego kosztów, to taka strona nie zasługuje na potraktowanie jej w uprzywilejowany sposób i na zwolnienie od zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1973r., II CZ 210/73, LexPolonica nr 322133). Jednocześnie wskazuje się, że art. 102 k.p.c. nie wymaga, żeby strona wygrywająca sprawę, na rzecz której nie został zasądzony zwrot kosztów procesu, postępowała niewłaściwie lub żeby można było jej przypisać jakąkolwiek inną postać winy (por. postanowienie Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 7 stycznia 1982 roku, II CZ 191/81 LexPolonica nr 320029). Okolicznością uzasadniającą zastosowanie art. 102 k.p.c. może być także subiektywne przekonanie strony przegrywającej proces o słuszności swego stanowiska (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1979r. III PR 78/79, OSPiKA 1980, nr 11, poz. 196 z glosą W. Siedleckiego).

Odnosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy podkreślenia wymaga, iż pozwana co prawda początkowo kwestionowała zasadność i wysokość roszczenia, jednak wskazać należy, iż kierowała się przede wszystkim zasadami współżycia społecznego i wprowadzeniem w błąd przez właściciela kierowanego przez nią pojazdu, który informował ją o tym, że pojazd posiada obowiązkowe ubezpieczenie OC. Ostatecznie nie kwestionowała jednak ani zasadności, a tym bardziej wysokości dochodzonego roszczenia.

Zatem, w ocenie Sądu, pozwana swoim postępowaniem nie dążyła do celowego przedłużenia niniejszego procesu.

Wobec powyższego Sąd uznał, że w niniejszej sprawie wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek uzasadniający nie obciążanie pozwanej kosztami procesu w sprawie, o czym orzeczono jak w punkcie 4 sentencji wyroku.

W toku niniejszego postępowania pobrano od powoda zaliczkę na wydatki w kwocie 2 000,00 zł. Na wydatki związane z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego sądowego przeznaczono kwotę 1 218,43 zł. Pozostałą część zaliczki w kwocie 781,57 zł nakazano zwrócić od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Człuchowie na rzecz powoda – stosownie do treści art. 84 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz.U. z 2018 roku poz. 300 z późn. zm.).

Sygn. akt I C 540/18 upr

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować zwrot akt wraz z uzasadnieniem,

2.  treść niniejszego zarządzenia scalić w jednym pliku z utworzonym plikiem wyroku z uzasadnieniem i umieścić na Portalu Informacyjnym:

a.  dla pełnomocnika powoda – w celu doręczenia,

b.  dla pozostałych uczestników – w celu informacyjnym,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć: pełnomocnikowi powoda adwokat Magdalenie Krajnik – Partyce zgodnie z pkt 2a niniejszego zarządzenia – w trybie art. 15zzs ^{( 9)} ust. 2 zdanie 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842, z późn. zm.),

3.  przedłożyć z wpływem środka zaskarżenia, najdalej za 21 dni od wykonania z potwierdzeniami odbioru.

Człuchów, dnia 9 września 2021 r.

Sędzia Anna Wołujewicz