Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Joanna Polak-Kałużna

Protokolant Aleksandra Kurek

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2018 roku w Dzierżoniowie

sprawy z powództwa Dyrektora (...) Centrum Pomocy (...) działającego imieniem małoletniego J. K.

przeciwko M. K. (1)

o alimenty

I.  zasądza od pozwanego M. K. (1) alimenty na rzecz powoda J. K. urodzonego (...) w H. (Wielka Brytania) w kwocie po 300 zł (trzysta złotych) miesięcznie, począwszy od dnia 5 grudnia 2018 roku, płatne z góry do dnia 15-tego każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, do rąk J. S. i S. S. solidarnie jako rodziny zastępczej powoda;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  nie obciąża pozwanego kosztami postępowania za I instancję;

IV.  wyrokowi w pkt I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

Dyrektor (...) Centrum Pomocy (...) w D. – działając na podstawie art. 38 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 09 czerwca 2011 roku (Dz. U. Nr 149, poz 887) - wniosła o zasądzenie od pozwanego M. K. (1) na rzecz powoda J. K., przebywającego w rodzinie zastępczej alimentów w kwocie po 300 złotych miesięcznie.

W uzasadnieniu podniosła, iż pozwany jest ojcem powoda, który postanowieniem Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z dnia 03 stycznia 2017 roku został umieszczony w pieczy zastępczej u J. i S. S.. Pozwany nie płaci alimentów na utrzymanie małoletniego syna oraz nie partycypuje w żaden sposób w kosztach jego utrzymania, a wg rodziny zastępczej nie utrzymuje kontaktu z synem, ma orzeczony przez Sąd zakaz kontaktowania się z małoletnim. Uzasadniając wysokość żądanych alimentów wskazano, że kwota ta umożliwi pokrycie średnich miesięcznych wydatków związanych z usprawiedliwionymi potrzebami dziecka, że chłopiec znajduje się w okresie dojrzewania, co wiąże się z koniecznością częstej wymiany odzieży oraz obuwia, a pozostała część alimentów będzie przeznaczona na pokrycie wydatków związanych z zainteresowaniami małoletniego oraz zaspokojeniem jego potrzeb bytowych, kulturalnych i społecznych, np. kino, basen, wycieczki weekendowe, wyjazdy wakacyjne oraz w okresie ferii zimowych.

W piśmie z dnia 18 października 2018 roku pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, a w uzasadnieniu przyznał, że ciąży na nim obowiązek ponoszenia ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem J., jednakże wskazywał, że partycypuje w kosztach utrzymania chłopca w kwocie 300 zł miesięcznie, a wbrew twierdzeniom powoda interesuje się losem swojego dziecka, w tym również przesyła prezenty. Podkreślając powyższe, w szczególności fakt, że regularnie oraz dobrowolnie uiszcza kwotę 300 zł tytułem swojego udziału w ponoszeniu ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem małoletniego J. – wskazał, że roszczenie powoda nie powinno być uwzględnione.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany M. K. (1) jest ojcem J. K. urodzonego w dniu (...) w H. w Wielkiej Brytanii. Matka małoletniego przebywa w Wielkiej Brytanii.

Po zakończeniu postępowania przed Sądem Rodzinnym w Preston (...) w Wielkiej Brytanii decyzją sędziego D. z dnia 19 stycznia 2017 roku zarządzono, że:

- J. i A. S. zostają wyznaczeni na opiekunów specjalnych małoletniego J. K.,

- władzom lokalnym L. C. C. udzielono zgody na umieszczenie małoletniego J. w pieczy ma terenie Polski

- liczba spotkań dziecka z matką będzie dostateczna, a kontakt ułatwiany będzie przez opiekunów specjalnych,

- pomiędzy dzieckiem a jego ojcem nie będzie żadnego kontaktu, chyba że taki kontakt zostanie zarządzony przez Sąd,

- władzom lokalnym L. C. C. udzielono zgody na przekazanie orzeczenia do wykonania na terenie Polski (…).

W/w orzeczenie jest wykonalne na terenie Polski zgodnie z art. 21 i 23 rozporządzenia B. II bis wobec uzyskania zgody polskiego wicekonsula.

Gdy wydawano istotne postanowienie pozwany przebywał w zakładzie karnym, odbywał karę pozbawienia wolności. Wg dokonanych wówczas ustaleń sędziego angielskiego małe było prawdopodobieństwo, by pozwany został zwolniony przez rokiem 2021, został bowiem skazany za to, że „próbował zamordować matkę powoda przez pogrzebanie jej żywcem”, za co został uznany winnym usiłowania zabójstwa i skazany na karę 20 lat pozbawienia wolności. Stan psychiczny matki uległ po tym zdarzeniu pogorszeniu, jej zdrowie przysparzało jej też wielu trudności.

Małoletni powód zamieszkuje w (...)/2, faktycznie w rodzinie J. i S. S..

Rodzina zastępcza otrzymuje świadczenie z (...) i OZ w D. z tytułu pełnienia pieczy zastępczej nad małoletnim.

Dowód: - odpis zupełny aktu urodzenia powoda – karta 4,

- tłumaczenie dokumentacji z sądu angielskiego – karta 6-11,

- zawiadomienie (...) w D. – karta 5,

- akta sprawy Nsm 707/17 Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie,

- zeznania świadka J. S. – karta 65,

Pozwany M. K. (1) przebywa nadal w więzieniu na terenie Wielkiej Brytanii. Nie utrzymuje kontaktów z powodem.

Do czasu złożenia przez J. i S. S. w dniu 13 października 2017 roku wniosku m. in. o pozbawienie M. K. (1) władzy rodzicielskiej nad małoletnim, ojciec nie przekazywał alimentów na syna. Wniosek powyższy był rozpoznawany w sprawie I. N. 707/17 Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie, w której w dniu 29 sierpnia 2018 roku zostało wydane postanowienie o pozbawieniu M. K. (1) władzy rodzicielskiej nad J. K.. Postanowienie powyższe jest nieprawomocne, ojciec małoletniego złożył apelację, która do chwili wydania wyroku w niniejszej sprawie nie została rozpoznana.

W dniu 17 kwietnia 2108 roku pozwany przesłał powodowi, na rachunek rodziny zastępczej kwotę 300 zł, zaś w dniu 16 kwietnia 2108 roku babka ojczysta – M. K. (2) przekazała kwotę 2100 zł jako „wyrównanie” alimentów za 2017 rok – po 100 zł i za I, II, i III. 2018 roku po 300 zł. Za okres od stycznia 2017 roku do listopada 2017 roku pozwany nie łożył na utrzymanie syna.

Nie ustalono, czy pozwany jest formalnie zatrudniony, w jakim zakładzie karnym przebywa, z informacji rodziny zastępczej wynika, że dorabia, jednak zastrzegła, że są to informacje nie sprawdzone.

Po kwietniu 2018 roku pozwany regularnie do 18 - każdego miesiąca przesyła po 300 zł miesięcznie tytułem alimentów na małoletniego J., przelewy przychodzą z różnych kont bankowych, raz z konta w P., raz z innego konta.

Dowód: - informacja (...) w D. – karta 31,

- protokół rozprawy w sprawie I. N. 707/17 z 09.08.2018 – karta 56-58,

- akta sprawy Nsm 707/17 Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie,

- dowody wpłaty – karta 59-60,

-zeznania świadka J. S. - karta 65,

Matka powoda M. L. zamieszkuje w Wielkiej Brytanii, cierpi na stwardnienie rozsiane, które zostało zdiagnozowane w 2011 roku i szybko postępuje, nie przekazuje pieniędzy na utrzymanie syna, wysyła mu paczki odzieżą i obuwiem. Była w szpitalu w maju 2018 roku, pozostaje pod kontrolą lekarską, przechodzi rehabilitację, pielęgniarki przychodzą do niej 3 razy dziennie. Matka powoda utrzymuje się zasiłków z pomocy społecznej, łoży na dziecko po 200 zł miesięcznie.

Dowód: - protokół rozprawy w sprawie I. N. 707/17 z 09.08.2018 – karta 56-58,

- zeznania świadka J. S. - karta 65,

Małoletni powód po wydaniu postanowienia przez sędziego w Wielkiej Brytanii musiał zmienić swoje centrum życiowe z Wielkiej Brytanii na Polskę, w Polsce przebywa od stycznia 2017 roku, zaadoptował się do nowych warunków.

Powód J. K. ma obecnie 10 lat, jest uczniem szkoły podstawowej, mieszka z rodziną zastępczą, osiąga pozytywne wyniki w nauce. Trenuje w klubie (...), co kosztuje rodziców zastępczych 60 zł miesięcznie.

Na koszty utrzymania małoletniego składają się ponadto: koszt wyżywienia ponad 300 zł miesięcznie, koszt użytkowania telefonu – 50 zł miesięcznie, rozrywki, wyjścia z kolegami oraz rekreacja z rodziną zastępczą typu kino, wyjścia do znajomych, urodziny – 300 zł miesięcznie, a nadto wydatki na odzież i wyżywienie, edukację, środki czystości. Łączny koszt utrzymania powoda w rodzinie zastępczej to co najmniej 800 zł miesięcznie.

Dowód: - protokół rozprawy w sprawie I. N. 707/17 z 09.08.2018 – karta 56-58,

- zeznania świadka J. S. - karta 65,

Sąd zważył ponadto, co następuje

Zgodnie z przepisem art. 133 § 1 k.r.i o. rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka, które nie jest w stanie utrzymywać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Legitymację procesową dla wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie przez dyrektora (...) w D. stanowi art. 38 ust 1-3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 09 czerwca 2011 roku (Dz. U. Nr 149, poz 887), zgodnie, z którym kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie, po zasięgnięciu opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, może wytoczyć na rzecz dziecka przebywającego w pieczy zastępczej powództwo o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych. Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie wytacza powództwo o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych, w przypadku, gdy od umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej upłynął rok. W postępowaniu przed sądem do kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie stosuje się odpowiednio przepisy o udziale prokuratora w postępowaniu cywilnym.

Niewątpliwe jest, że w sprawie niniejszej upłynął rok od umieszczenia małoletniego powoda w pieczy zastępczej, nadto niewątpliwie powód, który ma 10 lat i realizuje obowiązek szkolny nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Nie posiada on żadnego majątku, który mógłby być wykorzystany na potrzeby jego utrzymania. Z uwagi na to cały koszt utrzymania powoda spoczywa na jego rodzicach, bez względu na to pod czyją opieką faktyczną dziecko się znajduje. Zakres zobowiązań każdego z rodziców, na mocy przepisu art. 135 § 1 k.r.i o. zależy zaś od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanych. Rozpatrując kwestię usprawiedliwionych potrzeb powoda Sąd uznał, że należą do nich środki pieniężne niezbędne do wyżywienia, edukacji powoda, jego ubrania, uprawiania sportu oraz zachowania czystości. Pełnomocnik powoda nie przedstawił wprawdzie w niniejszej sprawie szczegółowego wyliczenia kosztów utrzymania powoda, jednak z zeznań świadka J. S. – pełniącej funkcję rodziny zastępczej dla J. wynika, że koszty te wynoszą co najmniej 800 zł miesięcznie, a wyliczenie to nie zostało zakwestionowane przez pełnomocnika pozwanego, w związku z czym Sąd je zaakceptował w całości, uznając, że faktycznie usprawiedliwione potrzeby powoda są znacznie wyższe, jednak wobec żądania w pozwie alimentów w wysokości 300 zł miesięcznie, nie jest celowym prowadzenie dalszych ustaleń w tym zakresie.

Ustalając możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanych do alimentacji rodziców powoda – przebywającej na terenie Wielkiej Brytanii, cierpiącej na stwardnienie rozsiane matki i przebywającego w zakładzie karnym ojca, Sąd oparł się na przesłuchaniu świadka oraz treści akt III Nsm 707/17, z których jednak nie wynika, czy pozwany na terenie zakładu Karnego w Wielkiej Brytanii pracuje.

Powszechnie przyjmuje się, że osoba zobowiązana do alimentacji powinna w pełni wykorzystywać swoje siły, kwalifikacje i uzdolnienia w celu uzyskiwania niezbędnych dochodów na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb osób uprawnionych do alimentów. Zarówno ojciec jak i matka powinni dołożyć wszelkich starań i podjąć odpowiednie zatrudnienie, aby zapewnić odpowiedni poziom życia swoim dzieciom. Zobowiązany do alimentacji powinien uczynić zadość swojemu obowiązkowi, choćby wiązało się to z istotnym uszczerbkiem i powodowało obniżenie stopy życiowej.

Oczywistym jest w niniejszej sprawie, że pozwany znajdujący się w zakładzie karnym nie może podjąć dowolnego zatrudnienia, jednakże znalazł się z tam własnej winy, nie potrzebuje też żadnych środków na własne utrzymanie, pracę utracił z własnej woli popełniając przestępstwo skutkujące odosobnieniem, co nie może skutkować pokrzywdzeniem uprawnionego do alimentacji J..

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej spawy jest fakt, że od niespełna roku pozwany dobrowolnie łoży po 300 zł na utrzymanie syna. Nieznana jest bowiem motywacja tego działania, ani środki z jakich pochodzą te wpłaty. Uprawnionym jest też wniosek, że pozwany zaaktywizował się w sprawie alimentów po założeniu przez rodzinę zastępczą sprawy o pozbawienie go władzy rodzicielskiej i nie sposób stwierdzić czy w przyszłości będzie nadal dobrowolnie dokonywał wpłat na poczet alimentów, jeżeli zostanie utrzymane w mocy postanowienie sądu I. instancji o pozbawieniu go władzy rodzicielskiej.

Obowiązek alimentacyjny (zapewnienia środków utrzymania i w miarę potrzeby wychowania) ciąży w pierwszej kolejności na rodzicach dzieci. Umieszczenie dzieci w rodzinie zastępczej - stanowiącej formę ograniczenia władzy rodzicielskiej - nie znosi ciążącego na rodzicach w stosunku do ich dzieci obowiązku alimentacyjnego. Przerzucanie całego ciężaru związanego z utrzymaniem dzieci tylko na rodzinę zastępczą i na państwo jest nieuprawnione i nie może zasługiwać na aprobatę (wyrok WSA w Gdańsku z dnia 17 października 2013 roku w sprawie (...)/GD 537/13

Ponadto powszechnie przyjmuje się, że przy ustalaniu możliwości zarobkowych i majątkowych bierze się pod uwagę nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane, lecz i te, które osoba zobowiązana do alimentacji mogłaby uzyskać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Pozwany przed osadzeniem mieszkał i pracował w Wielkiej Brytanii, zatem orzeczenie wobec niego obowiązku alimentacyjnego zgodnie żądaniem pozwu, należy ocenić jako odpowiadające jego możliwościom zarobkowym.

Pozwany jest młodym zdrowym człowiekiem zdolnym do pracy. Pozwany nie uczestniczy od wielu lat w bezpośredni sposób, z własnej winy w wychowaniu powoda, nie ponosi trudów związanych z dbałością o jego prawidłowy rozwój i to zarówno fizyczny, jak i psychiczny oraz w żadnej mierze nie udziela mu wsparcia w sprawach życia codziennego, Sąd uznał, że winien zatem oni chociaż w aspekcie finansowym uczestniczyć w realizacji jego utrzymania i wychowania.

Uznając powództwo za zasadne orzeczono jak w punkcie I. wyroku.

Omyłkowym jest zaś rozstrzygnięcie zawarte w punkcie II wyroku wobec uwzględnienia żądania pozwu w całości.

Uściślając obowiązek pozwanego wskazano termin, w którym mają być uiszczane miesięczne raty alimentacyjne, zaś orzeczenie o odsetkach znajduje oparcie wart. 481 § 1 k.c.

Orzeczenie o kosztach zostało oparte o przepis art. 102 k.p.c., gdyż Sąd uznał, że zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek przemawiający za nie obciążaniem przegrywającego pozwanego kosztami procesu za pierwszą instancję.

Rygor natychmiastowej wykonalności w części dotyczącej alimentów został nadany orzeczeniu na mocy przepisu art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.