Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2021r.

Sąd Rejonowy w Krośnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Renata Leja-Syniec

Protokolant: st.sekr.sądowy Małgorzata Zajdel

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2021r. w Krośnie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. Z.

przeciwko J. Z.

o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego

I.o d d a l a powództwo,

II.z n o s i wzajemnie między stronami koszty postępowania
w sprawie.

Sygn. akt III RC 226/20

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 25 lutego 2021 r.

Powód K. Z. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec córki J. Z. określonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Krośnie z dnia 20.03.2003 r., sygn. akt III RC 37/03 oraz zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych w całości z uwagi na fakt, iż nie jest w stanie ponieść ich bez uszczerbku dla swojego koniecznego utrzymania.

W uzasadnieniu podał, że pozwana ma wyuczone trzy zawody i może podjąć pracę zarobkową. Nie czyni jednak starań o podjęcie zatrudnienia. Powód ma niskie dochody, leczy się na nadciśnienie, ma problemy ze wzrokiem. Na utrzymaniu ma dwie córki z małżeństwa, jedna z nich uczy się w K.. Żona powoda zarabia 1850 zł, leczy się u gastrologa.

W odpowiedzi na pozew pozwana J. Z. wniosła o oddalenie powództwa w całości podając, że nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie.

W 2015 roku miała krwotok śródmózgowy, przeszła dwie operacje ratujące życie. Wystąpił u niej niedowład prawej kończyny górnej i dolnej, pojawiły się napady padaczkowe oraz zaniki pamięci. Chodziła na zabiegi rehabilitacyjne, pozostaje pod stałą kontrolą lekarską. Nie ukończyła nauki na kierunku technik masażu ze względu na niedowład ręki i częste napady padaczkowe. Aby nie zaprzepaścić sprawności fizycznej, którą wypracowała podczas rehabilitacji, jeździ na rowerze i chodzi na piesze wycieczki. Nie jest w stanie biegać. Podobnie jak inne osoby w jej wieku stara się cieszyć życiem. Powód faworyzuje córki z drugiego małżeństwa. Jego córka studiująca w K. podjęła pracę, na portalu społecznościowym ogłosiła, że jest zaręczona .

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 20.03.2003, sygn. akt III RC 27/03 Sąd Rejonowy w Krośnie Wydział III Rodzinny i Nieletnich zasądził od K. Z. na rzecz pozwanej J. Z. alimenty w kwocie po 400 zł miesięcznie.

Powód K. Z. mieszka z żoną i dziesięcioletnią córką w G.. Ma jeszcze starszą córkę V. Z., która mieszka i uczy się w K. w Szkole Policealnej (...). Nauka trwa tam dwa lata, zajęcia odbywają się w weekendy. Przewidywany termin ukończenia nauki to

1 lutego 2021 r. Podejmuje prace dorywcze, w czasie, gdy nie chodzi na zajęcia. Leczy się na łuszczycowe zapalenie stawów. Powód wysyła jej 500 zł miesięcznie. Trzy lata temu powód zrezygnował z pracy kierowcy ciągników siodłowych na trasach międzynarodowych z powodów zdrowotnych . Leczy się na nadciśnienie. Obecnie przebywa na zwolnieniu chorobowym, otrzymuje zasiłek w kwocie około 1900 zł. Pracuje w charakterze kierowcy u znajomego lekarza. Jeździ jego samochodem marki V. (...). Pomaga mu również w pracach koło domu. Żona powoda pracuje w Domu Pomocy Społecznej. Zarabia około 1900 zł miesięcznie. Obecnie jest na zwolnieniu chorobowym po przebytej operacji ginekologicznej. Powód spłaca kredyty zaciągnięte na remont domu. Miesięczna rata wynosi 1500 zł. Opłaty za media wynoszą około 600 zł miesięcznie, w tym Internet 100 zł, telefony 180 zł miesięcznie. Otrzymuje świadczenie 500 plus na drugie dziecko. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Krośnie N. K. co miesiąc potrąca powodowi kwotę 460 zł na poczet alimentów dla pozwanej J. Z. plus koszty komornicze.

Pozwana J. Z. ur. (...) jest córką A. Z. i pozwanego K. Z.. Mieszka z matką i babcią w G..

Po ukończeniu technikum, w którym zdobyła uprawnienia technik reklamy, podjęła w październiku 2015 r. pracę w firmie (...). Pracowała tam przez około półtora miesiąca. W grudniu 2015 r. doznała wylewu na skutek, którego wystąpił u niej prawostronny niedowład kończyny górnej i dolnej. Przebywała w Klinicznym Szpitalu Wojewódzkim w R., gdzie przeprowadzono u niej dwie operacje ratujące życie. Następnie przebywała na Oddziale Kliniki (...) w/w szpitala. Na skutek wylewu występują u niej zaburzenia pamięci, zawroty głowy i osłabienie prawej kończyny górnej i dolnej. Po powrocie do domu wymagała specjalistycznej rehabilitacji. W okresie od 23.05.2016 r. do 17.06.2016 r. odbyła szesnaście zabiegów rehabilitacyjnych w (...) Sp. Z o.o. w K.. W kwietniu 2018 r. konsultowana była w (...) Sp. z o.o. w K., gdzie zdiagnozowano u niej chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych. W dniach 3.07.2018 r. 16.07.2018 r. odbyła w (...) w M. dziesięć zabiegów rehabilitacyjnych na kolano prawe i lewe oraz wzmacniających mięśnie stopy prawej. Trzykrotnie była na turnusach rehabilitacyjnych w sanatoriach.

W dniu 24.08.2020 r. otrzymała kolejne już orzeczenie o zaliczeniu jej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności , wydane na okres 2 lat , do dnia 31.08.2022 r. Jako przyczynę niepełnosprawności wskazano przyczyny neurologiczne. Z orzeczenia wynika, że pozwana może podjąć prace w warunkach chronionych.

W 2019 r. (...) Oddział w J. stwierdził, że ze względu na stan zdrowia nie rokujący poprawy nie ma potrzeby prowadzenia u pozwanej rehabilitacji w ramach prewencji rentowej prowadzonej przez ZUS. Z tego względu nie była kwalifikowana przez NFZ na leczenie uzdrowiskowe.

Ponieważ wykonane dotąd zabiegi rehabilitacyjne nie przyniosły znaczącej poprawy zdrowia pozwana od stycznia 2021 r. uczęszcza na prywatną rehabilitacje do P. w K.. Miejsce to polecili jej znajomi twierdząc, że wykonywane tam zabiegi przynoszą skutek nawet w ciężkich przypadkach. Koszt jednej wizyty to 110 zł. Przed zabiegami wykonała kompleksowe badania i okazało się, że ma nietolerancję laktozy i glutenu oraz niedobór witaminy D. Zażywa witaminę i kupuje specjalną żywność, która jest droższa od normalnego pożywienia. Kupiła również piłkę i gumy do ćwiczeń i w domu wykonuje ćwiczenia, które pokazano jej na zajęciach rehabilitacyjnych a mają na celu zniwelowanie niedowładu,. Koszt zakupu to ponad 100 zł. W 2021 r. wydała na leczenie/wizyty rehabilitacyjne/ w sumie 840 zł. Jest zapisana na zabiegi rehabilitacyjne w ramach NFZ ale termin ma wyznaczony dopiero na czerwiec.

Pozwana musi utrzymać sprawność fizyczną, aby nie zaprzepaścić tego, co wypracowała na rehabilitacji. Dlatego jeździ na rowerze i chodzi na piesze wycieczki. Nie zawsze jest w stanie pokonać wyznaczoną odległość. Ćwiczy również na siłowni, płaci za karnet. Z uwagi na niedowład prawej ręki, brak ćwiczeń może spowodować, że zrobi jej się przykurcz dłoni. Zdarza się, że nie jest stanie pokroić chleba lub warzyw więc kupiła na raty blender, aby móc przygotowywać sobie posiłki. Mocno odczuwa wahania ciśnienia, cierpi wówczas na bóle głowy. Zdarza się, że kilka dni leży w łóżku. Czeka ją poważny zabieg stomatologiczny, którego przewidywany koszt wyniesie 1200 zł. Koszt konsultacji stomatologicznej to 50 zł. Na chwilę obecną pozwana nie posiada na ten cel wystarczających środków finansowych.

Stan zdrowia pozwanej po przebytym wylewie uniemożliwia jej kontynuowanie pracy zarobkowej. W dniu 22.06.2018 r. ukończyła dwuletnią Szkołę Policealną dla Dorosłych w (...) w K. na kierunku technik usług kosmetycznych. W okresie od 1.09.2018 r. do 3.06.2019 r. uczyła się w tej samej szkole na kierunku technik masażysta. Pojęła ten kierunek kształcenia ponieważ miała nadzieję, że poprzez zajęcia praktyczne usprawni rękę. Jednak okazało się, że nie ma wystarczającej siły w prawej ręce aby robić masaż. Nie była również w stanie zapamiętać położenia i nazw poszczególnych mięśni. Po roku zrezygnowała więc z dalszej nauki. W grudniu 2017 r. pozwana uczestniczyła w zajęciach doradztwa zawodowego, warsztatach aktywnego poszukiwania pracy zorganizowanych w ramach Projektu „Od szkolenia do zatrudnienia – (...) organizowanych przez (...) Wojewódzką Komendę Ochotniczych Hufców Pracy w R.. W lutym 2018 r. ukończyła warsztat przygotowujący do usamodzielnienia się uczestników. W dniach 16.04.2018 r. – 17.04.2018 r. odbyła warsztaty z zakresu kreowania wizerunku prowadzone dla uczestników projektu „Od szkolenia do zatrudnienia – (...) w ramach Gwarancji dla młodzieży. W kwietniu 2018 r. pozwana ukończyła kurs komputerowy (...) prowadzony przez (...) Centrum (...). W dniu 30.05.2018 r. ukończyła kurs na grafika komputerowego zorganizowany w ramach projektu „Od szkolenia do zatrudnienia – (...). W ramach tego samego projektu ukończyła również w dniu 30.06.2018 r. kurs prawa jazdy kat. B, na który uczęszczała w dniach 21.03.2018 r. – 30.06.2018 r. W dniach 02.10.2020 r. do 29.10.2020 r. pozwana uczestniczyła w szkoleniu „Prowadzenie spraw rachunkowo – finansowych”.

Pozwana szukała pracy w zakładach pracy chronionej ale nie znalazła. Odmawiano jej zatrudnienia ponieważ jej niepełnosprawność wiąże się z problemami neurologicznymi, ma również padaczkę. Była na rozmowie w sprawie pracy m.in. w (...), gdzie szukano osoby mającej wiadomości z grafiki komputerowej. Nie zatrudniono jej ponieważ nie miała własnego komputera a nie stać jej było na jego zakup. Obecnie nie posiada również aktualnej wiedzy z grafiki komputerowej, kurs na grafika komputerowego ukończyła kilka lat temu. W 2019 r. pojechała do pracy do Holandii. Pożyczyła pieniądze na bilet i utrzymanie na miejscu od siostry. Okazało się jednak że ze względu na niedowład ręki nie jest w stanie pracować i po okresie 2,5 tygodnia wróciła do Polski. Nie zarobiła planowanych pieniędzy a ponadto została z długiem. W 2020 r. miała brać udział w projekcie kosmetycznym organizowanym w K.. Polegać miał na tym, że najpierw odbyłaby staż a następnie miała możliwość zatrudnienia. Ze względu na pandemię projekt nie doszedł do skutku. Zarejestrowana jest również w Ogólnopolskiej Bazie Osób Niepełnosprawnych. Sprawdza tam na bieżąco czy są dla niej propozycje pracy ale do tej pory nie otrzymała pozytywnej odpowiedzi. Pozwana dokłada się do rachunków w domu i zakupu wyżywienia. Utrzymuje się z renty w wysokości 780 zł oraz alimentów wysyłanych przez ojca. Pobiera również zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 215,84 zł. Jej dochód za rok 2019 wyniósł 10 935,86 zł, za rok 2020 wyniósł 11 850,00 zł.

Matka pozwanej A. Z. pracuje jako szwaczka w zakładzie w G.. Zarabia około 1900 zł. Dochód matki pozwanej za rok 2020 wyniósł 27 615,46 zł.

Dowody:

- informacja dla lekarza kierującego – k. 6

- zaświadczenie lekarskie – k. 7

- wydruki z portali społecznościowych – k. 8-64, k. 124

- potwierdzenie złożenia wpłaty – k. 75

- kserokopia dowodu osobistego – k. 90

- historia choroby – k. 91-95

- wyniki badania – k. 96-99

- orzeczenie o potrzebie rehabilitacji – k. 100

- skierowanie na leczenie uzdrowiskowe – k. 101

- dyplom – k. 102

- zaświadczenia – k. 103-110, k. 112-113, k. 120-123, k. 138

- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 111

- informacja dla lekarza kierującego – k. 114

- wyniki badania – k. 115- 116

- historia zdrowia i choroby – k. 117-118

- zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego – k. 128, k. 140, k. 142-143

- informacja o przychodach – k. 129-131

- zaświadczenie ZUS – k. 132

- harmonogram spłat pożyczki – k. 133-135

- zaświadczenie o obsłudze kredytu/pożyczki – k. 136

- zaświadczenie Komornika Sądowego N. K. o wysokości wyegzekwowanego świadczenia alimentacyjnego – k. 137

- zaświadczenie (...) M. – k. 141

- częściowo zeznania powoda K. Z. – nagranie

- zeznania pozwanej J. Z. – nagranie.

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów bowiem nie zostały zakwestionowane przez żadną za stron a Sąd nie znalazł okoliczności podważających ich wiarygodność. Zeznania powoda sąd uznał za niewiarygodne w części, w której stwierdził, że jego możliwości majątkowe i zarobkowe nie pozwalają na dalsze płacenie zasądzonych alimentów. Zeznaniom pozwanej sąd dał wiarę w całości. Uzupełniają się ona z dowodami z dokumentów tworząc spójny obraz stanu faktycznego.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 138 kro zmiany orzeczenia lub umowy dotyczących obowiązku alimentacyjnego można domagać się w razie zmiany stosunków. Przez zmianę stosunków należy rozumieć zmiany w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej bądź usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej. Zmiany te mogą również zmierzać do uchylenia obowiązku alimentacyjnego w związku z usamodzielnieniem się uprawnionego.

Zgodnie z art. 133 §1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W myśl art. 133 §3 rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Obowiązek alimentacyjny nie jest ograniczony przez żaden skonkretyzowany termin, w szczególności osiągnięcie przez dziecko pełnoletności czy osiągnięcie przez alimentowanego określonego stopnia wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest fakt, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie.

Ustalanie tego faktu wymaga oceny jego możliwości zarobkowych oraz majątkowych i tego, czy ich wykorzystanie pozwala na osiągnięcie dochodu wystarczającego na zaspokojenie potrzeb życiowych. Możliwość podjęcia pracy zarobkowej przez dziecko nie może być rozważana w oderwaniu od jego sytuacji osobistej i życiowej.

W orzecznictwie przyjmuje się, że stany faktyczne usprawiedliwiające utrzymanie obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka, mimo osiągnięcia pełnoletności mogą być różnorodne. Może do nich należeć na przykład kalectwo wrodzone lub nabyte później ( zob. wyrok SN z 14 kwietnia 1999 roku, III CKN 278/98, L., uchwała SN z dnia 31 stycznia 1986 roku, III CZP 76/85, L.). Brak możliwości zarobkowych wynikający ze stanu zdrowia psychicznego lub fizycznego pełnoletniego dziecka usprawiedliwia niepodjęcie przez nie pracy i utrzymanie obowiązku alimentacyjnego rodziców.

Zdaniem Sądu stan zdrowia pozwanej w dalszym ciągu uniemożliwia podjęcie pracy zarobkowej. Pomimo tego, że w orzeczeniu o zaliczeniu jej do osób niepełnosprawnych wpisano, że może ona podjąć zatrudnienie w warunkach pracy chronionej, w rzeczywistości tej możliwości nie ma. Pozwana szukała pracy, nie można jej zarzucić, że nie czyniła starań w tym kierunku. Pomimo tego nie udało jej się znaleźć zatrudnienia. Nie podołała również pracy fizycznej za granicą.

Wbrew twierdzeniom powoda ukończone przez pozwaną kierunki kształcenia nie dają jej same z siebie dużych możliwości znalezienia pracy. Pozwana nie ukończyła studiów lecz dwuletnią szkołę oraz kursy. Bez sprzętu w postaci odpowiedniego komputera, zdobyte jakiś czas temu wykształcenie grafika komputerowego, jest niewystarczające do podjęcia pracy. Pozwana nie ma również żadnego doświadczenia zawodowego w dziedzinie reklamy czy grafiki komputerowej. Praca w charakterze kosmetyczki jest wątpliwa ze względu na niedowład ręki. Nie można jednocześnie czynić pozwanej zarzutu, że uczyła się na kilku kierunkach po to, by dłużej otrzymywać alimenty. Gdyby pozwana otrzymywała alimenty w kwocie np. 1500 zł lub wyższe można by rozważać taką możliwość. Zdaniem Sądu pozwana z pewnością wolałaby mieć pracę i otrzymywać nawet najniższe krajowe wynagrodzenie niż alimenty w kwocie 400 zł od ojca. Fakt , że pozwana jeździ na rowerze, bierze udział w pieszych wycieczkach czy ćwiczy na siłowni nie oznacza , że może pracować ani że jest sytuacja finansowa jest dobra. Utrzymanie sprawności fizycznej jest konieczne, w sytuacji zdrowotnej pozwanej.

Zdaniem Sądu powód powinien w dalszym ciągu łożyć alimenty na rzecz pozwanej . Jak sam zeznał przekazuje 500 zł miesięcznie córce, która pracuje i uczy się w jedynie w systemie weekendowym . Zatem pozwanej ,której stan zdrowia uniemożliwia podjęcie pracy, może przekazywać 400 zł. Wprawdzie V. Z. również ma problemy zdrowotne jednak nie są ona tak poważne, jak u pozwanej. Kwota 400 zł nie jest kwotą, która umożliwia utrzymanie się, jednak są to pieniądze które pozwana może przeznaczyć na opłacenie zabiegów rehabilitacyjnych, wstęp na siłownię itp. Fakt, że umieściła ona na portalach społecznościowych zdjęcia ze znajomymi, na których spożywa alkohol, nie może świadczyć o tym, że pieniądze z alimentów przeznacza na zakup trunków czy że permanentnie bawi się ze znajomymi. Ludzie umieszczają tego typu zdjęcia aby pokazać gdzie byli, z kim się spotkali itp. Powód również umieszcza w internecie różne zdjęcia.

Mając na uwadze fakt , że pozwana nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie a nie zostało wykazane , że utrzymanie obowiązku alimentacyjnego nie łączy się dla zobowiązanego z nadmiernym uszczerbkiem , należało uznać, że nie zachodzą przesłanki do uchylenia obowiązku alimentacyjnego. W związku z tym powództwo zostało oddalone jako bezzasadne w punkcie I wyroku. Rozstrzygnięcie o kosztach w punkcie II wyroku znajduje oparcie w treści art. 98 kpc.