Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

1

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

VII Ka 658/21

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w O. z dnia 10 czerwca 2021 r. w sprawie (...)

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

P. J. (1)

Wcześniejsza karalność

Informacja KRK

k. 307

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Informacja KRK

Dokument pochodzący od podmiotu uprawnionego do jego wydania. Żadna ze stron nie kwestionowała tego dokumentu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, tj. art. 4 i 7 k.p.k. polegającej na dokonaniu przez Sąd I instancji dowolnej i jednostronnej, wybiórczej oceny dowodów, a w szczególności pominięciu zeznań pokrzywdzonej K. J., dokumentacji z MOPS w O., MUP w O., ZUS w Odział w G., akt komorniczych, akt sprawy cywilnej (...) oraz pisma od (...)Zakładu Doskonalenia Zawodowego w O. i wynikających z powyższych dowodów okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonego, skutkujących niezasadnym uznaniem, że zgromadzone dowody nie dają podstaw do przyjęcia sprawstwa oskarżonego w odniesieniu do zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu , co skutkowało uniewinnieniem oskarżonego, jakkolwiek dowody zgromadzone w sprawie oceniane we wzajemnym powiązaniu, przy uwzględnieniu zasad logiki, doświadczenia życiowego oraz wiedzy w sposób jednoznaczny wskazują na winę sprawstwo oskarżonego w odniesieniu do zarzucanego mu przestępstwa; co miało wpływ na treść orzeczenia tj. uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego czynu.

2.  błędu w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę orzeczenia, mający istotny wpływ na jego treść, a polegającego na dowolnym przyjęciu, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dał podstaw do uznania, że P. J. (1) swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 209 § 1 i 1a k.k. co w konsekwencji skutkowało uniewinnieniem wymienionego od zarzucanego mu czynu z art. 209 § 1 i 1a. k.k., podczas gdy szczegółowa i wszechstronna analiza całości materiału dowodowego, a w szczególności spójnych i konsekwentnych
zeznań pokrzywdzonej K. J., dokumentacji z MOPS w O., MUP w O., ZUS w Odział w G., akt komorniczych, akt sprawy cywilnej (...)oraz pisma od(...)Zakładu Doskonalenia Zawodowego w O. z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego prowadzą do wniosku, że wymieniony dopuścił się zarzucanego mu czynu i swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa stypizowanego wart. 209 § 1 i l a k.k. co miało wpływ na treść orzeczenia tj. uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego czynu;

3.  obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, tj. art. 167 k.p.k. i 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 9 § 1 k.p.k, - przez zaniechanie przesłuchania z urzędu G. J. (1), co doprowadziło do niewyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a w szczególności czy między byłymi małżonkami faktycznie zostało zwarte porozumienie co do podziału opieki na dziećmi i zgody na zaniechanie płacenia alimentów na drugie z dzieci choćby w niższej kwocie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie należy zauważyć, iż w ocenie Sądu Okręgowego wydane przez Sąd I instancji rozstrzygnięcie zapadło na podstawie prawidłowo poczynionych ustaleń natury faktycznej, jak też i prawnej. Sąd Rejonowy dokonał szczegółowej i prawidłowej analizy materiału dowodowego. Także wnioski powzięte przez Sąd na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów, zdaniem Sądu Okręgowego, są logiczne, spójne i konsekwentne, dokonane w oparciu o zasady doświadczenia życiowego oraz są przekonująco uzasadnione. Apelacja faktycznie nie wskazuje na żadne okoliczności, które nie byłyby przedmiotem uwagi Sądu i nie zawiera też żadnej, merytorycznej argumentacji, która rozważania tego Sądu mogłaby skutecznie podważyć.

Rozważając, w kontekście powyższych wstępnych już tylko uwag dotyczących prawidłowości zaskarżonego wyroku, argumentację przytoczoną w apelacji prokuratora nie sposób dopatrzeć się sugerowanych przez skarżącego uchybień w zakresie przeprowadzonej przez Sąd pierwszej instancji analizy dowodowej. Skarżący polemizując z dokonaną oceną dowodów, wskazuje jedynie, że Sąd powinien dać wiarę dowodom w postaci: zeznań świadka K. J., dokumentacji z MOPS w O., MUP w O., ZUS w Odział w G., akt komorniczych, akt sprawy cywilnej (...)oraz pisma od (...)Zakładu Doskonalenia Zawodowego w O.. Skarżący w żaden sposób nie odnosi do pozostałego materiału dowodowego zebranego w sprawie, z którego wynika zupełnie inna wersja zdarzenia, niż ta którą prezentował oskarżony.

Odnosząc się do treści środka zaskarżenia wskazać należy, że Sąd I instancji słusznie uznał, iż sprawstwo oskarżonego nie zostało wykazane. Prawidłowo Sąd I instancji wskazał, że zachowanie oskarżonego nie wyczerpywało znamion przestępstwa z art. 209 § 1a k.k.

W ocenie Sądu Okręgowego ustalony przez Sąd I instancji stan faktyczny nie budził żadnych wątpliwości. Z zebranego materiału dowodowego wynika, że w okresie objętym zarzutem tj. od 2009 r do 2011 r. oskarżony mieszkał razem z byłą żoną i dziećmi. W tym czasie G. J. (1) nie pracowała. Cały ciężar utrzymania rodziny spoczywał na oskarżonym. Po rozstaniu się oskarżonego z matką dzieci umówili się oni, że każde z nich zajmie się wychowaniem jednego z dzieci. Córka K. J. zamieszkała z matką (następnie babką), zaś syn P. J. (2) zamieszkał z oskarżonym. Oskarżony umówił się również z byłą żoną, że każdy z rodziców będzie ponosił koszty utrzymania tego dziecka, które przebywa pod jego bezpośrednią opieką, aby nie przelewać sobie nawzajem takich samych kwot pieniędzy tytułem alimentów. Taki podział ról między rodzinami funkcjonował poprawnie i dlatego oskarżony nie uregulował kwestii alimentów sądownie.

Podstawą ustaleń faktycznych w tym zakresie były nie tylko wyjaśnienia oskarżonego, ale również zbieżne z nimi zeznania świadków: K. J., E. J., L. J. i E. M. a także dowody w postaci dokumentów.

Odnosząc się do zarzutu nieprzesłuchania świadka G. J. (1) wskazać należy, że przesłuchanie tego świadka było niemożliwe, gdyż pomimo próby wezwania (telefonicznego) nie stawiała się ona na rozprawie. Z protokołu rozprawy z dnia 4 lutego 2021 r. wynika, że świadek G. J. (1) nie odbiera telefonu w związku z czym pracownik Sądu nie mógł jej wezwać na termin rozprawy. Z uwagi na to, że to oskarżony i jego obrońca wnioskowali o przesłuchanie G. J. w charakterze świadka przewodniczący składu orzekającego na tej samej rozprawie zobowiązał obrońcę i oskarżonego, aby w terminie 5 dni roboczych przestawili aktualny adres tego świadka. Na kolejnej rozprawie w dniu 8 kwietnia 2021 r. oskarżony oświadczył, że świadek nie został wezwany przez niego na rozprawę, z uwagi na to, że nie ma on ze świadkiem kontaktu. Przy czym jeszcze raz podkreślić należy, że pomimo tego iż świadek G. J. (1) nie został przesłuchany, to ustalony w sprawie stan faktyczny nie budził żadnych wątpliwości i został ustalony prawidłowo.

Prawidłowo również Sąd Rejonowy wskazał, że przestępstwo z art. 209 § 1a k.k. może być popełnione wyłącznie umyślnie. W orzecznictwie przyjmuje się, że pojęcie uchylania się od obowiązku alimentacyjnego stanowi o niewypełnianiu ciążącego na sprawcy obowiązku. Sprawca nie wypełnia go bo nie chce go wypełnić lub ten obowiązek lekceważy. W pojęciu uchylania się zawarty jest zatem zawsze negatywny stosunek psychiczny sprawcy do świadczenia, sprawiający, że nie dopełnia on swojego obowiązku. Musi to więc być zachowanie umyślne, w którym wyraża się szczególne nastawienie psychiczne sprawcy (element subiektywny), a z drugiej strony - stan uchylania się trwający przez określony dłuższy czas (element obiektywny).

Po stronie sprawcy musi zatem wystąpić element złej woli polegającej na umyślnym uchylaniu od tej powinności, mimo możliwości jej wykonywania. Natomiast w przedmiotowej sprawie nie sposób wykazać, że taki element złej woli po stronie oskarżonego występował. Zauważyć, należy, że w okresie od 2009 r. do 2011 r. był on jedynym żywicielem rodziny i ponosił wszystkie koszty związane z utrzymaniem i wychowaniem córki. Od 2011 r. oskarżony i G. J. (1) dokonali umownego podziału opieki nad dziećmi i rozliczenia sposobu przekazywania środków na ich utrzymanie. Oskarżony zamieszkał z synem a była żona z córką. Wprawdzie formalnie oskarżony winien przekazywać G. J. (1) kwotę 300 złotych tytułem świadczenia alimentacyjnego na rzecz córki, jednak nie robił tego z uwagi na umowę między byłymi małżonkami, że każde z nich będzie ponosiło koszty utrzymania dziecka, które pozostawało pod jego bezpośrednią opieką. G. J. (1) winna partycypować w kosztach utrzymania syna mieszkającego z ojcem przekazując mu analogiczną kwotę na utrzymanie syna, jednak nie robiła tego ze względu na umowę między byłymi małżonkami.

Każde z rodziców, miało zatem ponosić całość kosztów utrzymania jednego z dzieci, co rachunkowo odpowiadało ponoszeniu połowy kosztów utrzymania każdego z dzieci. Realizacja takiej umowy i brak łożenia na utrzymanie dziecka mieszkającego z drugim rodzicem, nie może tym samym stanowić uchylania się od obowiązku alimentacyjnego przez oskarżonego. Sytuacja taka jak wynika z umowy z G. J. (1) miała miejsce w rzeczywistości. Oskarżony łożył na utrzymanie syna, który z nim mieszkał a zarazem nie domagał się, aby G. J. (1) ponosiła połowę kosztów utrzymania syna.

Powyższe okoliczności powodowały, że oskarżonemu nie można było przypisać wyczerpania
znamion przestępstwa niealimentacji wobec córki.

Tym samym powyższe okoliczności zdecydowanie uniemożliwiają przyjęcie, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu i w konsekwencji zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy - (art. 437 § 1 k.p.k.)

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W orzeczeniu Sądu I instancji nie stwierdzono obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia czy też błędu w ustaleniach faktycznych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd utrzymał zaskarżony wyrok w mocy w całości.

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

W orzeczeniu Sądu I instancji nie stwierdzono obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia czy też błędu w ustaleniach faktycznych.

Sąd nie stwierdził również uchybień z art. 439, art. 440 k.p.k., które należałoby uwzględnić z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwi ęź le o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

O wynagrodzeniu za obronę oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym orzeczono zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26.05.1982 r. Prawo o adwokaturze. Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokata T. T. kwotę 420 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oskarżonego P. J. (1) w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 96,60 zł tytułem podatku VAT od tego wynagrodzenia.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w O. z dnia 10 czerwca 2021 r. w sprawie (...)– w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana