Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 9 czerwca 2021 r.

W pozwie wniesionym w dniu 13 sierpnia 2019 r. skierowanym przeciwko pozwanemu S. K. powód - Towarzystwo (...) w W. domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 9.240 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (k. 1-2,11-12)

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 25 lipca 2017 r. doszło do kolizji drogowej spowodowanej przez pozwanego, który nie posiadał uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi. Po zgłoszeniu szkody strona powodowa przyznała i wypłaciła na rzecz poszkodowanego tytułem odszkodowania łącznie 10.119,80 zł. W związku z powyższym powodowi przysługuje roszczenie o zwrot wypłaconego odszkodowania. Pomimo wezwań pozwany nie uregulował należności.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym i piśmie z dnia z dnia 10 kwietnia 2020r. pozwany S. K. nie kwestionował swojej odpowiedzialności co do zasady, zarzucił natomiast, iż kwota odszkodowania jest zawyżona, w sposób znaczący odbiega od wartości szkody wyrządzonej przez pozwanego z uwagi na zakres uszkodzeń.

Na rozprawie w dniu 26 maja 2021 r. pozwany złożył wniosek o rozłożenie ewentualnie zasądzonej kwoty na raty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 lipca 2017 r. w nocy około godz. 22-23 w miejscowości T. pozwany S. K. kierując pojazdem marki N. (...) o nr rej. (...) i nie posiadając wymaganych uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi, na mokrej nawierzchni stracił panowanie nad pojazdem zjechał na przeciwny pas ruchu i zderzył się z jadącym z kierunku przeciwnego pojazdem marki A. (...) o nr rej. (...).

Samochód poszkodowanego został odholowany z miejsca zdarzenia. Na miejscu zdarzenia były widoczne uszkodzenia w postaci: zniszczenia zderzaka przedniego, reflektora prawego, pokrywy silnika, tablicy rejestracyjnej, wgięcia prawego błotnika i wyciek płynu z chłodnicy.

Pojazd, którym kierował pozwany, objęty był ubezpieczeniem w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony powodowej.

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Nowym Sączu, II Wydział Karny, z dnia 8 maja 2018 r. sygn.. akt II K 85/18, S. K. został skazany za to, że w dniu 24 lipca 2017 r. w miejscowości T. kierując samochodem marki N. (...) o nr rej. (...) jadąc drogą krajową nr (...) w kierunku N., naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że nie dostosował prędkości do panujących warunków drogowych ma mokrej nawierzchni, stracił panowanie nad kierowanym pojazdem, zjechał na przeciwny pas ruchu doprowadzając do zderzenia z samochodem marki A. (...) o nr rej. (...) jadącym z kierunku przeciwnego.

Dowód: częściowo bezsporne, a nadto: zaświadczenie z Komendy Miejskiej Policji w N. – k. 24-25, potwierdzenie okoliczności zdarzenia – k. 26-28, wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Sączu, – k. 55-56, 104 akta sprawy karnej II K 85/18, protokół oględzin pojazdu w aktach II K 85/18, zeznania świadka Z. K. – protokół rozprawy z dnia 22 września 2020 r., 00:01:07 – 00:09:22, zeznania pozwanego - – protokół rozprawy z dnia 22 września 2020 r., 00:09:23 - 00:13:04

Po przeprowadzeniu już dokładnych oględzin pojazdu poszkodowanego okazało się, iż w samochodzie uszkodzeniu uległy elementy nadające się do wymiany: tablica rejestracyjna przednia, wspornik tejże tablicy, zderzak przedni, osłona ucha holowniczego przód, krata boczna prawa zderzaka przedniego, wspornik zewnętrzny prawy zderzaka przedniego, spojler zderzaka przedniego, krata wlotu powietrza przednia kompletna, pokrywa komory silnika, reflektor lewy, reflektor prawy, błotnik przedni prawy, nadkole przednie prawe, część przednia nadkola przedniego lewego, pióro wycieraczki lewej, kondensator układu klimatyzacji, kierownica powietrza chłodnicy prawa, pióro wycieraczki lewej, chłodnica wody, wytłumienie dźwiękowe przednie. Ponadto uszkodzeniu uległa szyba czołowo wymagająca naprawy.

Wartość samochodu A. przed zdarzeniem wynosiła 15.500 zł. brutto, koszt naprawy przy założeniu przywrócenia pojazdu do stanu sprzed wypadku wynosi ( w zależności od użytych części zamiennych i miejsca naprawy ) od 15.688,60 zł. przez 18.650,37 zł. do 19.831,17 zł. Oznacza to, iż w pojeździe nastąpiła szkoda całkowita zatem wysokość odszkodowania wyznacza różnica pomiędzy wartością samochodu przed zdarzeniem a wartością pozostałości, ( 6.900 zł. ) czyli kwota 8.600 zł. brutto.

Ubezpieczyciel, ustalając ten sam zakres uszkodzeń i także przyjmując szkodę całkowitą oszacował odszkodowanie na podstawie własnych kalkulacji na kwotę 9.800 zł. Decyzją z dnia 8 grudnia 2017 r. powód przyznał i wypłacił na rzecz poszkodowanego kwotę 10.119,80 zł. stanowiąca odszkodowanie za uszkodzenie pojazdu ( 9.800 zł. ) i zwrot kosztów holowania 319,80 zł.

Pismem z dnia 14 grudnia 2017r. powód wezwał pozwanego do zwrotu wypłaconego odszkodowanie na podstawie art. 43 pkt 3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, … .

Dowód: zgłoszenie szkody – k. 30-34, arkusz wyliczenia szkody – k. 29, 67-69, decyzja z 08.11.2017 r. – k. 19-20, potwierdzenie przelewu – k. 21, wezwanie do zapłaty – k. 22-23,

opinia biegłego T. M. z załącznikami – k. 203-233, opinia uzupełniająca ustana – protokół rozprawy z dnia 26 maja 2021 r., 00:13:57-00:25:25

Pozwany ma 21 lat, jest bezrobotny. Mieszka razem z młodszym bratem i rodzicami, którym pomaga w prowadzonej działalności rolniczej. Pozwany nie posiada oszczędności. Pozwany wskazał, iż byłby w stanie spłacać raty w kwocie po 1.000 zł miesięcznie.

Dowód: zeznania pozwanego - – protokół rozprawy z dnia 26 maja 2021 r., 00:25:26 - 00:35:46

Powyższy, w części bezsporny, stan faktyczny sąd ustalił na podstawie twierdzeń stron niniejszego postępowania, które nie spotkały się z zaprzeczeniami strony przeciwnej i dlatego też mając na uwadze wynik całej rozprawy zostały uznane za przyznane (art. 230 k.p.c.).

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się w szczególności na aktach likwidacji szkody i pozostałych dokumentach powołanych w opisie stanu faktycznego. W ocenie Sądu dokumenty te w pełni zasługiwały na to, aby zostały ocenione jako wiarygodne, nadto żadna ze stron nie zakwestionowała ich prawdziwości. Dokumenty te pozwoliły na pełniejszą weryfikację twierdzeń stron odnośnie istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności i dlatego też Sąd w całości się na nich oparł dokonując rekonstrukcji stanu faktycznego.

Sąd opierał się także na zeznaniach pozwanego, świadka Z. K., które częściowo są wiarygodne, a podczas których opisany został przebieg zdarzenia z dnia 24 lipca 2017 r. W zakresie uszkodzeń pojazdu marki A. (...) o nr rej. (...) należy wskazać, iż pozwany jak i świadek nie posiadają wiadomości specjalistycznych, ocena uszkodzeń została dokonana przez nich w porze nocnej, co nie odzwierciedlało faktycznych uszkodzeń.

W ocenie Sądu należało w pełni podzielić opinię biegłego T. M. (1), jako rzeczową, fachową, obiektywną, precyzyjną i stanowczą. Biegły wyczerpująco uzasadnił sposób wyliczenia, którego dokonał na podstawie akt sprawy. Wydający opinię biegły ma duże doświadczenie zawodowe, co pozwoliło na wydanie wnikliwej, kompletnej i kategorycznej opinii. W ocenie Sądu czytelność, jasność, logika, rzeczowość oraz fachowość wywodów biegłego przemawiają za przyjęciem jego twierdzeń dot. okoliczności dla których pozyskania potrzebna jest wiedza fachowa. Podkreślić również należy, że każdy wniosek wypływający z opinii został przez biegłego dokładnie i rzeczowo uzasadniony w jej treści, a pozwany nie zgłosiły zarzutów, które by podważyłyby opinię biegłego. Powód nie wniósł żadnych konkretnych zarzutów do opinii biegłego.

Zeznania pozwanego Sąd uznał za miarodajne dla ustalenia obecnej sytuacji finansowej pozwanej.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Sporne pomiędzy stronami nie były okoliczności zdarzenia z dnia 24 lipca 2017 r., udział w nim pozwanego, a także brak posiadania przez niego uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi. Spór dotyczył wyłącznie zakresu uszkodzeń powstałych na skutek zdarzenia z dnia 24 lipca 2017 r., a tym samym wysokości dochodzonego roszczenia.

Podstawę prawną dochodzonego przez powoda roszczenia stanowił przepis art. 43 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z pkt. 3 wskazanego przepisu zakładowi ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, w przypadkach określonych w art. 98 ust. 2 pkt 1, przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa.

Zarzut pozwanego, iż kwota odszkodowania jest zawyżona, w sposób znaczący odbiega od wartości szkody wyrządzonej przez pozwanego z uwagi na zakres uszkodzeń okazał się nieuzasadniony.

Biegły sądowy z zakresu ruchu drogowego oraz mechaniki i budowy urządzeń w obszernej i czytelnej opinii przedstawił jakie części pojazdu zostały uszkodzone, wszystkie są umiejscowione w przedniej części samochodu, czyli tam gdzie identyfikował je pozwany i świadek jego ojciec Z. K.. W opinii pisemnej i na rozprawie biegły wyjaśnił, iż sporządzając opinię oparł się na materiale dowodowym z niniejszej sprawy i z akt postępowania karnego. Biegły dysponował protokołem oględzin Policji, osobowym materiałem dowodowym, a także zdjęciami, które szczegółowo obrazowały poszczególne zniszczenia pojazdu.

Pozwany, który w istocie nie zgłosił zarzutów do opinii poza ogólnikowym zakwestionowaniem jej wniosków i powtórzeniem zarzutu o zawyżeniu rozmiaru i wielkości uszkodzeń, opierał się na swoich i świadka obserwacjach po zdarzeniu i protokole oględzin policji sporządzonym na miejscu zdarzenia. Otóż świadek i pozwany twierdzili, że na „ich oko” uszkodzenia były niewielkie. Z kolei protokół oględzin policji w istocie wymienia mniejszy zakres uszkodzeń. Za biegłym należy jednak stanowczo stwierdzić, że siłą rzeczy opis uszkodzeń dokonany przez funkcjonariuszy policji jest mniej precyzyjny, opiera się tylko na zewnętrznych, powierzchownych oględzinach, wymienia widoczne uszkodzenia bez demontażu elementów uszkodzonych. Na uwadze trzeba też mieć, iż oględziny miały miejsce w porze nocnej. Podsumowując, protokół oględzin pojazdu, który był znany biegłemu nie wymienia wszystkich uszkodzonych elementów samochodu. Te zaś zostały szczegółowo zidentyfikowane i uwidocznione na materiale zdjęciowym ubezpieczyciela. Brak jakiegokolwiek logicznego wytłumaczenia dla stanowiska jakoby ubezpieczyciel, który musi wypłacić odszkodowanie miałby powiększać zakres uszkodzeń i zawyżać odszkodowanie czyli działać na swoją niekorzyść, nawet w sytuacji gdy posiada on później regres do sprawcy wypadku bo przecież skuteczność wyegzekwowania świadczenia nigdy nie może być pewna. Odnosząc się zaś do opinii pozwanego i jego ojca to należy mieć na uwadze, że po pierwsze nie mają oni wiedzy specjalistycznej aby miarodajnie oceniać uszkodzenia samochodu, po drugie tu także obserwacje były tylko zewnętrzne, przy czym nie było sporu co do umiejscowienia uszkodzeń w przodzie samochodu a także świadek wskazywał na uszkodzenie chłodnicy. Nie jest zaś prawdą, że samochód poszkodowanego był sprawny bowiem bezspornie został on odholowany z miejsca zdarzenia.

Zarówno ubezpieczyciel jak i biegły ustalili, że naprawa pojazdu jest nieopłacalna, jej koszt przewyższa wartość samochodu przed zdarzeniem czyli mamy do czynienia ze szkodą całkowitą a roszczenie poszkodowanego ogranicza się do kwoty odpowiadającej różnicy wartości samochodu sprzed i po wypadku. Takie ustalenie wysokości szkody i sposobu jej naprawienia nie pozostaje w sprzeczności z zasadami określonymi w art. 361 § 2 i art. 363 § 1 , ani w art. 822 k.c. (wyrok SN z dnia 20 lutego 2002 r. V CKN 903/00).

W związku z powyższym wartość należnego odszkodowania w tym wypadku stanowiła różnica pomiędzy wartością nieuszkodzonego pojazdu na dzień kolizji – 15.500 zł. a wartością pojazdu uszkodzonego 6.900 zł. tj. kwota 8.900 zł.

Zatem w punkcie I sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 8.900 zł. oddalając w pkt II powództwo w niewielkiej części ponad te kwotę. Różnica w wysokości odszkodowania wynika wyłącznie z przyjęcia przez ubezpieczyciela wyższej wartości samochodu przed szkodą ( 16.700 zł. )

Rozstrzygnięcie w zakresie odsetek Sąd oparł na art. 481 § 1 k.c. zgodnie, z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powód wezwał pozwanego do zapłaty pismem z dnia 14 grudnia 2017r. wyznaczając mu termin 7 dni do zapłaty. Zgodnie z żądaniem pozwu odsetki zasądzono od dnia 27 grudnia 2017 r. do dnia wyrokowania tj. 9 czerwca 2021 r. z uwagi na rozłożenie zasądzonej kwoty na raty.

Sąd nadto uznał, że w niniejszej sprawie zachodzą przesłanki do zastosowania art. 320 k.p.c. i rozłożenia zasądzonej kwoty na raty.

Warunkiem zastosowania instytucji z art. 320 k.p.c. jest uznanie Sądu, iż w granicach konkretnej sprawy zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek. Do takich okoliczności szczególnie uzasadnionego wypadku, można zaliczyć między innymi istnienie obawy, iż dłużnik nie będzie w stanie jednorazowo spełnić świadczenia, w związku, z czym niezbędna okaże się egzekucja celem wykonania zapadłego w sprawie orzeczenia. Uważa się w szczególności, iż uzasadnione okoliczności dotyczą przede wszystkim osoby dłużnika i sytuacji z nim związanych, zarówno majątkowych, rodzinnych czy zdrowotnych, oraz że spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla niego niemożliwe do wykonania bądź bardzo utrudnione.

Nie budzi wątpliwości Sądu, iż pozwany znajduje się obecnie w trudnej sytuacji finansowej, która w ocenie Sądu nie pozwala na jednorazową spłatę zadłużenia, a która mogłaby go dodatkowo narazić na egzekucję i kolejne koszty. Mając na względzie młody wiek pozwanego i z jednej strony jego oczywistą chęć niewchodzenia w życie zawodowe z bagażem długu powiększonego o koszty postępowania egzekucyjnego, z drugiej strony z tego samego powodu, posiadanie możliwości zarobkowych i z pewnością także możliwość wsparcia ze strony rodziny, sąd uznał, że spłata rat w kwocie po 1.000 zł. jest realna. Interesy powoda nie są przy tym narażone bowiem ma on bardziej realną szansę uzyskać należną mu kwotę w dziewięciu ratach niż jednorazowo.

Mając na uwadze powyższe, przy uznaniu, że swoim zachowaniem pozwany wypełnił dyspozycję powołanego powyżej art. 43 pkt. 3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, w pkt I i II wyroku Sąd uwzględnił żądanie w przeważającej części i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 8.600 zł w pozostałym zakresie oddalając powództwo.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu (art. 100 k.p.c.), zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.797,69 zł. Na koszty poniesione przez powoda w wysokości 1.933 zł. złożyły się opłata od pozwu (116 zł), opłata od pełnomocna (17 zł), wynagrodzenie pełnomocnika (1.800 zł). Powód wygrał proces w 93 %, stąd należy się jemu zwrot kosztów postępowania w takiej też wysokości, to jest w kwocie 1.797,69 zł (1.933 zł x 93%).

W punkcie IV wyroku Sąd przyznał biegłemu wynagrodzenie w kwocie 176,83 zł tytułem uzupełniającej opinii ustnej.

Koszt pisemnej opinii biegłego wyniósł 987,10 zł., pozwany wpłacił zaliczkę w wysokości 300 zł., pozostałe wydatki to kwota 687,10, zł., którymi obciążono pozwanego gdyż dowód przeprowadzony na wniosek pozwanego nie potwierdził jego stanowiska procesowego.

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować uzasadnienie,

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda,

3.  kal. 14 dni.

N., dnia 5 lipca 2021 r.