Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 254/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 15 listopada 2019 r. w sprawie V K 917/18

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

1.

K. B.

Oskarżony nie jest osobą karaną

Oskarżony nie figuruje w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego;

k.768

k. 769

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

1.

informacja z KRK i z ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego

Dokumenty sporządzone przez uprawnione organy w prawidłowej formie, wiarygodność tych dokumentów nie budzi wątpliwości;

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut z apelacji obrońcy oskarżonego

Rażąca niewspółmierność (surowość) wymierzonej K. B. na podstawie art. 177 § 2 kk, kary 4 lat pozbawienia wolności na skutek nieuwzględnienia w należytym stopniu okoliczności łagodzących, sposobu zachowania oskarżonego po popełnieniu przestępstwa oraz właściwości i warunków osobistych oskarżonego, co doprowadziło do orzeczenia kary rażąco niewspółmiernie surowej, która nie spełnia dyrektyw określonych w art. 53 § 1 i 2 kk

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Orzeczona wobec oskarżonego K. B. kara pozbawienia wolności we właściwy sposób uwzględnia wszystkie okoliczności obciążające i łagodzące po jego stronie. Zdaniem Sądu Okręgowego wyłączną winę za spowodowanie wypadku ponosi oskarżony, który jechał z nadmierną prędkością w odniesieniu do widoczności drogi i jej ukształtowania oraz nie zachował szczególnej ostrożności przy zbliżaniu się do łuku drogi, utracił stateczność kierunkową w wyniku czego zjechał na lewą część drogi gdzie uderzył prawym bokiem w grupę rowerzystów. Nie budzi również wątpliwości, że nawet jeżeli oskarżony nie przekroczył prędkości dozwolonej w terenie poza obszarem zabudowanym- 90 km/h, to jechał z prędkością nadmierną (według wyliczeń biegłego 89,6 ÷111,00 km/h), która nie zapewniała panowania nad pojazdem i była niedostosowana do ukształtowania terenu oraz stanu widoczności drogi. Widząc nadjeżdżający z naprzeciwka pojazd V. (...), który podczas wyprzedzania rowerzystów zjechał na lewą część jezdni i wracał na swój pas ruchu, oskarżony zareagował wykonaniem gwałtownych manewrów na łuku drogi, co skutkowało utratą kontroli nad torem ruchu samochodu, zjechaniem na lewą stronę drogi i uderzeniem prawym bokiem w grupę rowerzystów jadących prawidłowo. W wyniku potrącenia rowerzystów oskarżony spowodował wielonarządowe obrażenia ciała skutkujące zgonem M. P. i jej dwóch córek 6 -letniej L. P. oraz 7-letniej A. P.. Natomiast pokrzywdzony R. P. doznał poważnych obrażeń ciała w postaci licznych złamań kości miednicy, złamania wieloodłamowego panewki stawu biodrowego lewego, szyjki kości udowej lewej oraz kości promieniowej prawej i kości łokciowej prawej.

Wbrew twierdzeniom obrońcy obecność na poboczu tzw. karpy nie miała żadnego znaczenia dla przyczyn i skutków wypadku, który spowodował oskarżony, gdyż samochód najpierw uderzył w rowerzystów bokiem, a następnie przednim prawym kołem w karpę drzewa i przewrócił się na dach. Uderzenie w karpę nastąpiło więc już po potrąceniu rowerzystów i nie miało żadnego znaczenia dla przebiegu tego wypadku, co wynika z analizy poszczególnych etapów zdarzenia przedstawionej w opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego mgr inż. T. D. (k.238-252,634-650). Obrażenia ciała, których doznał w wyniku wypadku R. P. skutkowały dotkliwym cierpieniem fizycznym i psychicznym, a także długotrwałą i całkowitą niezdolnością do pracy przez okres niemal dwóch lat po wypadku.

W wypadku zginęła żona i dwie córki pokrzywdzonego, który odniósł poważne obrażenia ciała w postaci licznych złamań i doznał traumy psychicznej. Wypadek, który spowodował oskarżony miał długotrwałe skutki dla całej rodziny oskarżyciela posiłkowego, gdyż pozostali dwaj synowie pokrzywdzonego stracili matkę i dwie siostry, a ojciec praktycznie przestał pełnić rolę ich opiekuna, gdyż nie wrócił do pełnej sprawności fizycznej i doznał trwałego urazu psychicznego. Długotrwałe leczenie i rehabilitacja pokrzywdzonego miała destrukcyjny wpływ na więzi rodzinne i kumulację negatywnych przeżyć psychicznych pozostałych osób najbliższych. Ucierpiało także życie zawodowe R. P., a jego sytuacja materialna uległa znacznemu pogorszeniu. Naruszona sprawność ruchowa organizmu uniemożliwia wykonywanie pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji w charakterze mechanika. Oskarżyciel posiłkowy uzyskał orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności i jako osoba niezdolna do pracy przez okres niemal dwóch lat po wypadku korzystał z systemu pomocy społecznej (k.514-517,674).

Te wszystkie okoliczności powodują, że nie sposób zgodzić się z obrońcą, że kara wymierzona oskarżonemu razi swoją surowością. Wbrew argumentom skarżącego okoliczności łagodzące, które zostały przez Sąd Rejonowy w należytym stopniu uwzględnione tj. przyznanie się do winy, okazanie skruchy i żalu, przeproszenie pokrzywdzonego, deklaracja zadośćuczynienia materialnego, nie przemawiają za złagodzeniem kary do 2 lat. Niewątpliwie postawa oskarżonego na miejscu wypadku czyli podjęcie natychmiastowych działań reanimacyjnych wobec ofiar wypadku, była ze wszech miar właściwa. Tym bardziej, że oskarżony jako strażak ratownik OSP przeszedł odpowiednie przeszkolenie (k.286-291), a zatem miał obowiązek udzielenia pierwszej pomocy ofiarom wypadku, którzy znajdowali się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia. Nieudzielenie pomocy groziło przecież odpowiedzialnością karną z art. 162 § 1 kk. Takie zachowanie nie zasługuje zatem na szczególne uwzględnienie jako okoliczność łagodząca. Natomiast niekaralność, pozytywna opinia w miejscu zamieszkania oraz dotychczasowy sposób życia i zachowanie po popełnieniu przestępstwa zostały przez Sąd Rejonowy uwzględnione przy wymiarze kary. Nie można podzielić argumentacji obrońcy, że gotowość spełnienia świadczeń na rzecz rodziny pokrzywdzonego i podjęte w tym zakresie czynności, które ograniczyły się do zwrócenia się do pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego z pismem za pośrednictwem obrońcy (k.500), stanowiły realną pomoc, gdyż pozostały jedynie w sferze deklaracji. Natomiast działania społeczne czy religijność oskarżonego (k.315), nie niwelują znacznego stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu.

Rację ma Sąd Rejonowy, iż oskarżony jako strażak ratownik OSP powinien mieć świadomość tragicznych skutków wypadków drogowych, których przyczyną jest nadmierna prędkość kierowców. W tej sytuacji Sąd Rejonowy słusznie doszedł do wniosku, że karą adekwatną do stopnia zawinienia oskarżonego i wysokiego stopnia społecznej szkodliwości jego czynu, mimo jego niekaralności, jest kara 4 lat pobawienia wolności orzeczona wobec oskarżonego.

Okolicznością pozytywną jest niewątpliwe fakt, że oskarżony, który przed wypadkiem popełnił dwa wykroczenia polegające na przekroczeniu prędkości (k.424), obecnie nie figuruje w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego (k.769). Tym niemniej wobec oskarżonego jeszcze w toku procesu został orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych jako środek zapobiegawczy, połączony z zatrzymaniem dokumentu prawa jazdy. W tych okolicznościach brak popełnienia przez oskarżonego po wypadku wykroczeń drogowych nie jest okolicznością łagodzącą, gdyż wynika wprost z zastosowania się przez oskarżonego do orzeczonego środka zapobiegawczego.

Zarówno wychowawcze jak i zapobiegawcze cele kary wobec oskarżonego, a także wzgląd na jej społeczne oddziaływanie przemawiają za utrzymaniem w mocy kwestionowanego rozstrzygnięcia. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną dysproporcję między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną. Nie każda więc różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, przewidziany w art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Chodzi tu o tak istotne różnice ocen, że dotychczas wymierzoną karą można byłoby nazwać także w potocznym znaczeniu tego słowa - rażąco niewspółmierną. Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie wskazanych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną, a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (zob. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 18 września 2019 r., sygn. akt II AKA 280/.19).

Powyżej wskazane okoliczności przemawiają za wymierzeniem oskarżonemu kary 4 lat pozbawienia wolności. Dodatkowo sytuacja osobista i zawodowa oskarżonego opisana w wywiadach środowiskowych również nie przemawia za złagodzeniem orzeczonej kary. To, że oskarżony prowadzi uregulowany tryb życia, pracuje oraz dąży do ułożenia sobie życia w sposób zgodny z prawem nie przekreśla faktu, że jeśli chodzi o przestrzeganie zasad obowiązujących w ruchu drogowym, to jego zachowanie pozostawia wiele do życzenia i można je nazwać nieodpowiedzialnym. Tak ukształtowana kara stanowi sprawiedliwą i adekwatną odpłatę za popełniony występek i jako taka spełni wszystkie ustawowe cele.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie K. B. kary 2 lat pozbawienia wolności,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutu wniosek o złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary do 2 lat pozbawienia wolności także jest niezasadny.

Lp.

Zarzut w apelacji prokuratora

Rażąca niewspółmierność orzeczonej kary wobec oskarżonego K. B. w wymiarze 4 lat pozbawienia wolności w sytuacji gdy ze względu na zaistniałe skutki, stopień zawinienia oraz społecznej szkodliwości zarzucanego w/w czynu winna być orzeczona kara surowsza;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzut jest zasadny. Zawarta w uzasadnieniu wyroku sądu I instancji ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu nie jest prawidłowa i nie zasługuje na aprobatę. W nieodpowiedni sposób zostały uwzględnione elementy, o których mowa w treści art. 53 k.k. W efekcie wymierzona oskarżonemu kara 4 lat pozbawienia wolności plasująca się równo w środku ustawowego wymiaru kary (od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności), jest rażąco niewspółmierna. Zaistniałe tragiczne skutki w postaci zgonu 3 osób i ciężkiego ranienia czwartej, walczącej przez okres ponad dwóch lat o powrót do zdrowia, nie zostały przez Sąd Rejonowy uwzględnione we właściwym stopniu. Oskarżony kierując samochodem O. (...) prowadził pojazd z nadmierną prędkością w odniesieniu do widoczności drogi i jej ukształtowania. Rację ma prokurator, że oskarżony jest jedyną osobą odpowiedzialną za spowodowanie wypadku. Nie zwalnia go od tej odpowiedzialności nawet zachowanie kierującego V. (...), który podczas wyprzedzania rowerzystów zjechał na lewą część jezdni, co mogło zostać odebrane przez kierującego samochodem O. jako stan zagrożenia, na który zareagował wykonaniem gwałtownych manewrów skutkujących z powodu nadmiernej prędkości, utratą kontroli nad torem ruchu samochodu. Z opinii biegłego, której wnioski Sąd podziela wynika, że zachowanie kierującego V. (...) oraz rowerzystów w żaden sposób nie przyczyniło się do spowodowania wypadku.

W realiach niniejszej sprawy niewątpliwie główną okolicznością obciążającą i jednocześnie zaostrzającą wymiar kary jest wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu, albowiem na skutek wypadku śmierć poniosły 3 osoby (matka i dwoje dzieci), a czwarta osoba odniosła poważne obrażenia ciała w postaci licznych złamań kości, skutkujące długotrwałym leczeniem i rehabilitacją. Sąd uwzględnił okoliczności łagodzące czyli dotychczasową niekaralność oskarżonego, przyznanie się do winy, okazanie skruchy i przeproszenie pokrzywdzonego, ale nadał im zbyt dużą rangę w stosunku do rozmiaru skutków spowodowanych przez oskarżonego.

Obrażenia ciała, których doznał w wyniku wypadku R. P. skutkowały dotkliwym cierpieniem fizycznym i psychicznym, a także długotrwałą i całkowitą niezdolnością do pracy przez okres niemal dwóch lat po wypadku. W wypadku zginęła żona i dwie córki pokrzywdzonego, który odniósł poważne obrażenia ciała w postaci licznych złamań i doznał traumy psychicznej. Wypadek, który spowodował oskarżony miał długotrwałe skutki dla całej rodziny oskarżyciela posiłkowego, gdyż pozostali dwaj synowie pokrzywdzonego stracili matkę i dwie siostry, a ojciec praktycznie przestał pełnić rolę ich opiekuna, gdyż nie wrócił do pełnej sprawności fizycznej i doznał trwałego urazu psychicznego. Długotrwałe leczenie i rehabilitacja pokrzywdzonego miała destrukcyjny wpływ na więzi rodzinne i kumulację negatywnych przeżyć psychicznych pozostałych osób najbliższych. Ucierpiało także życie zawodowe R. P., a jego sytuacja materialna uległa znacznemu pogorszeniu. Naruszona sprawność ruchowa organizmu uniemożliwia wykonywanie pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji w zawodzie mechanika. Oskarżyciel posiłkowy uzyskał orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności i jako osoba niezdolna do pracy przez okres niemal dwóch lat po wypadku korzystał z systemu pomocy społecznej (k.514-517,674).

Pomimo tragicznych skutków wypadku spowodowanego nieumyślnie przez K. B. wymierzenie bezwzględnej kary pozbawienia wolności w maksymalnym wymiarze wskazanym w apelacji przez prokuratora byłoby zbyt dotkliwą, nieadekwatną reakcją karną. Pod uwagę należy wziąć właściwości i warunki osobiste sprawcy, a także jego zachowanie po wypadku. Oskarżony prowadzi ustabilizowany tryb życia, mieszka z rodzicami i młodszym bratem, nie założył własnej rodziny, ukończył liceum ogólnokształcące o profilu strażackim, odbył przeszkolenie jako strażak ratownik OSP, pracuje w firmie oferującej usługi asenizacyjne i osiąga regularny dochód (k.773). W miejscu zamieszkania wśród sąsiadów K. B. posiada pozytywną opinię, nie nadużywa alkoholu, jest postrzegany jako spokojny i zrównoważony młody mężczyzna, nigdy wcześniej nie sprawiał problemów wychowawczych. Okoliczności te stanowią podstawę do uznania, że wobec K. B. istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna skutkująca wymierzeniem mu kary w wymiarze niższym niż maksymalny.

Osiąganie celów prewencyjnych poprzez wykorzystywanie społecznego oddziaływania kary nie powinno odbywać się kosztem sprawiedliwości. Wymierzanie kar zbyt surowych nie tylko nie umacnia poszanowania prawa, ufności w celowość przestrzegania norm prawnych organizujących społeczeństwo ani zaufania do organów prawo realizujących, ale nawet przeciwnie-może wywoływać mimowolne współczucie społeczeństwa dla przestępcy zbyt surowo ukaranego (wyrok SA w Krakowie z 1.02.2001 r. II AKa 3/01).

Rację ma Prokurator, że oskarżony jako osoba mieszkająca w okolicy miał świadomość, że droga którą się wówczas poruszał prowadzi przez tereny zamieszkałe oraz poruszają się nią także rowerzyści. Oskarżony wielokrotnie wcześniej pokonywał ten odcinek drogi, a warunki atmosferyczne panujące w czasie zdarzenia były bardzo dobre. Oskarżony nie miał dużego doświadczenia jako kierowca (prawo jazdy posiadał od 4 lat) i stanął w obliczu zaskakującej sytuacji drogowej, której nie umiał sprostać, a prowadząc pojazd z nadmierną prędkością w sposób umyślny naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Powyżej wskazane okoliczności obciążające ewidentnie przeważają nad tymi łagodzącymi, nie równoważąc ich stąd kara wymierzona przez Sąd Rejonowy jawi się jako kara niewspółmiernie łagodna w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz stopnia winy oskarżonego. Sąd Odwoławczy dostrzega wyraźną dysproporcję pomiędzy karą wymierzoną a karą sprawiedliwą i zasłużoną. Wymierzona kara nie została należycie wyważona i nie uwzględnia wszystkich okoliczności wymienionych w art. 53 k.k. Z powyższych względów należało podwyższyć karę pozbawienia wolności do 6 lat.

Wniosek

Zmianę wyroku w części dotyczącej kary poprzez jej zaostrzenie i wymierzenie oskarżonemu kary 8 lat pozbawienia wolności;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany wyroku zgodnie z apelacją prokuratora. Maksymalny wymiar kary 8 lat pozbawienia wolności byłby nadmierną represją karną wobec oskarżonego, gdyż nie uwzględniałby okoliczności łagodzących.

Lp.

Zarzut w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

Rażącą niewspółmierność kary 4 lat pozbawienia wolności wymierzonej za czyn z art. 177 § 2 kk wobec oskarżonego K. B. w stosunku do rodzaju i rozmiaru ujemnych następstw popełnionego czynu, w tym w szczególności stopnia winy oskarżonego oraz spowodowanych przestępstwem skutków, które to okoliczności łącznie wymagały orzeczenia kary pozbawienia wolności w wymiarze 8 lat pozbawienia wolności;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, iż Sąd Rejonowy przy wymiarze kary nie uwzględnił prawidłowo całokształtu okoliczności obciążających, stosownie do dyrektyw określonych w art. 53 § 1 i 2 k.k., nadając nadmierną rangę okolicznościom łagodzącym. Rację ma zatem skarżący, że Sąd I instancji wymierzając oskarżonemu karę 4 lat pozbawienia wolności, nie nadał wystarczającej wagi okolicznością obciążającym. Kara nie jest należycie wyważona, gdyż Sąd nadał nadmierną rangę takim okolicznościom łagodzącym jak: pozytywnej opinii w miejscu zamieszkania, przyznaniu się do winy, okazaniu skruchy, przeproszeniu pokrzywdzonego. Należy zgodzić się ze skarżącym, iż Sąd skupił uwagę tylko na pozytywnych aspektach życia oskarżonego, pozostawiając pokrzywdzonego i jego tragedię na bocznym torze. Należy mieć na uwadze, że następstwem czynu popełnionego przez oskarżonego była śmierć żony i dwóch córek pokrzywdzonego, a pokrzywdzony doznał poważnych obrażeń ciała w wypadku, którego wyłączną przyczyną było niedostosowanie prędkości pojazdu oraz techniki i taktyki jazdy do warunków drogowych w szczególności ukształtowania terenu oraz umiejętności oskarżonego jako kierowcy. Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu, a w konsekwencji wymierzając karę, inaczej należy traktować sprawcę, który spowodował wypadek w wyniku rażącego naruszenia przepisów o bezpieczeństwie ruchu na drogach publicznych, a inaczej takiego sprawcę wypadku drogowego, który wprawdzie umyślnie naruszył odpowiednie przepisy, ale czyni to wskutek błędnej oceny konkretnej sytuacji drogowej, wynikającej z braku dostatecznego doświadczenia. Dla wymiaru kary za przestępstwo drogowe istotne znaczenie ma rodzaj naruszonej przez sprawcę zasady bezpieczeństwa ruchu oraz stopień tego naruszenia. Zawinienie sprawcy jest tym większe, im większe znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu ma naruszona zasada, im większy stopień nieprzestrzegania nakazu prowadzenia pojazdu rozważnie i ostrożnie, a wreszcie gdy sprawca nieumyślnego występku drogowego umyślnie naruszył zasadę bezpieczeństwa ruchu.

Przechodząc na grunt tej sprawy należy zauważyć, że oskarżony umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym określone w art. 3 ust 1 i art. 19 ust 1 ustawy prawo o ruchu drogowym tj. konieczność zachowania szczególnej ostrożności i jazdy z prędkością zapewniającą panowanie nad pojazdem, z uwzględnieniem warunków w szczególności rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi. Oskarżony nie był doświadczonym kierowcą, gdyż prawo jazdy posiadał dopiero od niespełna 4 lat tj. od 07.07.2014r. (k.88-89). Wprawdzie oskarżony nie przekroczył prędkości dopuszczalnej, to jednak kierował pojazdem z prędkością nadmierną, niedostosowaną na łuku drogi. Bezpośrednią przyczyną wypadku była utrata kontroli nad pojazdem, co skutkowało utratą stateczności i zjechaniem na lewą część drogi oraz uderzeniem w grupę rowerzystów. Niewątpliwie oskarżony jechał z prędkością nadmierną w stosunku do widoczności drogi i jej ukształtowania, biegły wyliczył prędkość pojazdu oskarżonego na 89,6 ÷111,0 km/h. Wprawdzie z naprzeciwka nadjeżdżał samochód V. (...), który podczas wyprzedzania rowerzystów zjechał na lewą część jezdni, co mogło zostać odebrane przez oskarżonego jako stan zagrożenia, na który zareagował wykonaniem gwałtownych manewrów skutkujących z powodu nadmiernej prędkości, utratą kontroli nad torem ruchu samochodu. Tym niemniej zachowanie kierującego samochodem V. (...) oraz rowerzystów w żadnym stopniu nie przyczyniło się do zaistnienia tego wypadku.

Zdaniem Sądu Odwoławczego stopień winy oskarżonego wskazuje na potrzebę surowszej represji, aczkolwiek nie w wymiarze maksymalnym o jaki wnioskuje skarżący.

Wymierzanie kary pozbawienia wolności w maksymalnym wymiarze jest wskazane wtedy gdy obciążające okoliczności i ujemna osobowość sprawcy wskazują na to, że kara łagodniejsza nie będzie skuteczna, a w przypadku oskarżonego taka sytuacja nie zachodzi. Oskarżony jest młodym mężczyzną, który posiada pozytywną opinię w miejscu zamieszkania, pracuje zawodowo, a jednocześnie ukończył kurs strażaka ratownika i na miejscu wypadku podjął natychmiast reanimację ofiar, a ponadto nigdy wcześniej nie był karany. K. B. z całą pewnością nie jest sprawcą zdemoralizowanym, któremu należy wymierzyć maksymalny wymiar kary. Nigdy wcześniej nie naruszył porządku prawnego, a tragiczny w skutkach wypadek jest w jego życiu zdarzeniem granicznym. Nie negując ani nie umniejszając tragicznych dla pokrzywdzonego i całej jego rodziny skutków tego wypadku, znacznego rozmiaru urazu psychicznego i fizycznego jakiego doznał pokrzywdzony, należy także uwzględnić przy wymiarze kary charakter sprawcy, jego dotychczasowy sposób życia i warunki osobiste. Zgodzić się ze skarżącym, iż Sąd wymierzając karę oskarżonemu nie wskazał na doniosłość opisanych wyżej skutków wypadku dla pokrzywdzonych i orzekł karę zbyt łagodną. Rację ma skarżący, że trudniej sobie wyobrazić tragiczniejsze skutki wypadku drogowego, w którym zginęła żona pokrzywdzonego i dwoje jego dzieci, a on sam doznał poważnych obrażeń ciała. Tym niemniej wzgląd na negatywną prewencję generalną nie przemawia za zaostrzeniem kary do maksymalnego wymiaru. Pozytywna prewencja generalna stanowi w istocie społeczną projekcję celu retrybutywnego (sprawiedliwego odwetu, odpłaty za wyrządzone zło) i nie ma samodzielnego waloru praktycznego jako dyrektywa wymiaru kar i innych środków, lecz wynika z faktu ukarania odpowiednio do społecznej szkodliwości i w granicach winy. Natomiast brak realnej pomocy i dobrowolnego wpłacenia pokrzywdzonemu przez oskarżonego konkretnej kwoty pieniężnej tytułem zadośćuczynienia, może wynikać z oczekiwania oskarżonego na zakończenie procesu i uprawomocnienie wyroku, w którym Sąd wskazał konkretną kwotę zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonego.

Reasumując Sąd Okręgowy podziela częściowo argumentację skarżącego przemawiającą za zaostrzeniem kary pozbawienia wolności, dokonując bowiem oceny zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, iż wymiar kary nie został poprzedzony ze strony Sądu I instancji właściwą oceną i uwzględnieniem wszystkich okoliczności obciążających mających wpływ na jej intensywność (art. 53 kk). W ocenie Sądu Odwoławczego karą współmierną do znacznego stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz stopnia winy będzie kara 6 lat pozbawienia wolności. Tak wymierzona kara pozbawienia wolności będzie sprawiedliwą, należycie też realizuje ustawowe jej cele, tak w zakresie oddziaływania na sprawcę jak i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Wniosek

Zmianę skarżonego wyroku w części poprzez podwyższenie wymiaru kary pozbawienia wolności orzeczonej za czyn z art. 177 § 2 kk do 8 lat pozbawienia wolności;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Brak podstaw do wymierzenia oskarżonemu K. B. kary pozbawienia wolności w wymiarze maksymalnym za ten rodzaj występku tj. 8 lat pozbawienia wolności ze względu na występujące w tej sprawie okoliczności łagodzące, które należy uwzględnić.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3  1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1  1.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1zmiana wyroku w zaskarżonej części w ten sposób, że podwyższono wymiar orzeczonej kary pozbawienia wolności do 6 (sześciu) lat;

Zwięźle o powodach zmiany.

Zaostrzenie kary pozbawienia wolności wynika z uwzględnienia argumentacji podniesionej w apelacjach prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego. Sąd Rejonowy nie nadał właściwej rangi okolicznościom obciążającym. Z uwagi na tragiczne skutki wypadku, w którym zginęły trzy osoby w tym dwoje dzieci, a czwarta odniosła poważne uszkodzenia ciała, stopień społecznej szkodliwości tego czynu jest znaczny. Ze względu na umyślne naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w szczególności prowadzenie pojazdu z nadmierną prędkością nie dostosowaną do ukształtowania i zakresu widoczności drogi, uznać należy, iż stopień winy oskarżonego także jest znaczny. Natężenie okoliczności obciążających nie został zrównoważony przez okoliczności łagodzące tj. dotychczasową niekaralność, przyznanie się do winy, okazanie skruchy i przeproszenie pokrzywdzonego oraz sposób zachowania sprawcy po wypadku, który podjął próbę reanimacji ofiar. Zdaniem Sądu Okręgowego orzeczona kara 4 lat pozbawienia wolności jest zbyt łagodna w stosunku do wszystkich okoliczności zdarzenia i wymaga podwyższenia do 6 lat. Natomiast środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz zadośćuczynienie dla pokrzywdzonego są adekwatne do stopnia zawinienia oskarżonego oraz wysokiego stopnia społecznej szkodliwości jego czynu i uwzględniają zarówno jego dotychczasową niekaralność, jak i sytuację rodzinną i materialną.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności.

Brak numeracji

Zgodnie z art. 635 kpk wobec zmiany wyroku skazującego na niekorzyść oskarżonego , koszty procesu ustala się na ogólnych zasadach, a zatem obciążają oskarżonego. Natomiast sytuacja materialna oskarżonego, który uzyskuje niewielkie dochody z pracy fizycznej, ale nie ma nikogo na utrzymaniu, pozwala na obciążenie go przynajmniej częściowo kosztami sądowymi za postepowanie przed Sądem I instancji oraz opłatą sądową.

7.  PODPIS

SSO Anna Zawadka SSO Adam Bednarczyk SSR (del.) Tomasz Morycz