Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 19 sierpnia 2021 r.

Sygn. akt VI Ka 448/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Tymoszów

Sędziowie: SO Remigiusz Pawłowski

SR del. Izabela Kościarz-Depta (spr.)

protokolant: protokolant sądowy – stażysta Adrianna Sadowska

przy udziale prokuratora Anety Zalewskiej

po rozpoznaniu dnia 19 sierpnia 2021 roku w Warszawie

sprawy J. K., syna S. i M., ur. (...) w C.

skazanego wyrokiem łącznym

na skutek apelacji wniesionej przez skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie

z dnia 9 stycznia 2020 r. sygn. akt VIII K 770/19

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1. uchyla rozstrzygnięcia z pkt I i II;

2. na podstawie art. 85 § 1 k.k., art. 86 § 1 k.k. i art. 89 § 1 i 1b w brzmieniu obowiązującym na dzień 1 lipca 2015 roku w związku z art. 81 ust. 1 Ustawy z dnia 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 łączy orzeczone wobec skazanego kary pozbawienia wolności tj.: karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 16 stycznia 2018 roku, sygn. akt IV K 761/17 (pkt 1 komparycji) i karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie z dnia 9 sierpnia 2018 roku, sygn. akt IV K 172/16, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby 5 (pięciu) lat (pkt 3 komparycji) i wymierza karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

2. na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej w pkt 1 kary łącznej pozbawienia wolności zalicza okres odbytej dotąd kary w sprawie Sądu Rejonowego w Częstochowie, sygn. akt IV K 767/17, od dnia 12 lipca 2020 roku do dnia 9 listopada 2020 roku;

II. na podstawie art. 572 kpk umarza postępowanie o wydanie wyroku łącznego w zakresie wyroku opisanego w punkcie 2 komparycji – wydanego przez Sąd Rejonowy w Częstochowie w dniu 16 stycznia 2018 roku, w sprawie IV K 615/17;

III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. R. kwotę 177,12 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT;

IV. zwalnia skazanego J. K. od uiszczenia wydatków za postępowanie odwoławcze, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

SSO Remigiusz Pawłowski SSO Beata Tymoszów SSR (del) Izabela Kościarz – Depta

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 448/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Łączny Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie z dnia 9 stycznia 2020 r. w sprawie o sygn. akt VIII K 770/19

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

J. K.

Informacja o zarobkach

Informacja e - (...)

k. 350

J. K.

Karany

Karta karna k. 360-363

J. K.

Opinia o skazanym

Wydana przez Dyrektora Zakładu Karnego S. k. 274-277

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

Informacja o zarobkach

Informacja e - (...)

k. 350

Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony, stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności tych dokumentów.

Karany

Karta karna k. 360-363

Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony, stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności tych dokumentów.

Opinia o skazanym

Wydana przez Dyrektora Zakładu Karnego S. k. 274-277

Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony, stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności tych dokumentów.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obrońca oskarżonego we wniesionej apelacji podniósł zarzut rażącej niewspółmierności kary łącznej orzeczonej w punkcie I zaskarżonego wyroku wyrażającą się w orzeczeniu wobec J. K. kary łącznej 2 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności, podczas gdy zasadnym było ukształtowanie kary łącznej w niższym wymiarze.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzut zawarty w apelacji nie zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek kontrola instancyjna zainicjowana wniesionym przez obrońcę skazanego środkiem odwoławczym spowodowała konieczność umorzenia postępowania o wydanie wyroku łącznego w zakresie wyroku opisanego w punkcie 2 komparycji, tj. wydanym przez Sąd Rejonowy w Częstochowie w dniu 16 stycznia 2018 r., w sprawie o sygn. akt IV K 615/17 i połączenie nowym węzłem kar podlegających połączeniu orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 16 stycznia 2018r. w sprawie o sygn. akt IV K 761/17 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie z dnia 9 sierpnia 2018r. w sprawie o sygn. akt IV K 172/16.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w momencie rozpoznawania sprawy przez Sąd I instancji obowiązywały dwa zasadniczo odmienne stany prawne w kwestii wydania wyroków łącznych (aktualnie od dnia 24 czerwca 2020 roku nastąpiła kolejna zmiana przepisów art. 85 k.k. i inne, ale ten stan prawny z uwagi na brzmienie przepisów przejściowych nie ma zastosowania w niniejszej sprawie). Orzekając w sprawie o wydanie wyroku łącznego Sąd powinien w pierwszym rzędzie rozstrzygnąć, który z dwóch stanów prawnych znaleźć powinien zastosowanie w konkretnej sprawie. Z dniem 1 lipca 2015 roku weszła bowiem w życie nowelizacja przepisów kodeksu karnego, która w sposób całkowicie odmienny niż ustawa obowiązująca przed tym dniem ukształtowała zasady orzekania w sprawie o wydanie wyroku łącznego. Zgodnie z art. 19 ust. 1. ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 396), mocą której wprowadzona została obowiązująca od dnia 1 lipca 2015 roku nowelizacja między innymi przepisów o karze łącznej, przepisów rozdziału IX ustawy o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy – a z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie. Innymi słowy przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego regulującego kwestię kary łącznej w brzmieniu obowiązującym po dniu 30 czerwca 2015 roku mogą mieć zastosowanie do kar prawomocnie orzeczonych przed 1 lipca 2015 r. tylko wtedy, gdy „zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po tym dniu”. Zatem więc rozstrzygnięcie, czy zastosowanie w sprawie znaleźć powinny przepisy o karze łącznej obowiązujące przed dniem 1 lipca 2015 roku, czy też obowiązujące od tego dnia, oparte powinno zostać o ocenę, która z tych ustaw będzie dla skazanego w konkretnych warunkach sprawy względniejsza, oczywiście o tyle o ile spełniony zostanie warunek w postaci potrzeby orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu 30 czerwca 2015 roku, a taki w przedmiotowej sprawie został spełniony.

Natomiast zgodnie z art. 85 § 2 k.k. (w brzmieniu mającym zastosowanie w niniejszej sprawie) podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89 k.k., w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1. Przepis art. 85 § 2 wymaga zatem, by kary te stanowiące podstawę orzeczenia kary łącznej podlegały wykonaniu, choćby w części.

Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko zawarte w orzecznictwie Sądu Najwyższego, że w związku z takim brzmieniem art. 85 § 2 k.k., w sprawach dotyczących wydania wyroku łącznego sąd odwoławczy jest zobowiązany do badania z urzędu, czy w czasie po wydaniu wyroku przez sąd pierwszej instancji nie doszło do zmiany stanu faktycznego na skutek wykonania w całości choćby jednej z kar podlegających łączeniu, a jeżeli taką zmianę stwierdzi, ma obowiązek ją uwzględnić (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 czerwca 2019 r. w sprawie V KK 235/18, z dnia 23 stycznia 2019 roku w sprawie V KK 516/18).

Z uwagi na powyższe niezależnie od granic zaskarżenia należało zaskarżony wyrok w punkcie I i II uchylić i umorzyć postępowanie o wydanie wyroku łącznego w zakresie wyroku opisanym w punkcie 2 komparycji- wydanym przez Sąd Rejonowy w Częstochowie w dniu 16 stycznia 2018 r. w sprawie o sygn. akt IV K 615/17, gdyż skazany odbył już karę orzeczoną niniejszym wyrokiem w całości, zatem nie podlega ona wykonaniu, w związku z czym nie może stanowić podstawy do objęcia jej wyrokiem łącznym i zgodnie z art. 572 k.p.k. postępowanie co do jej połączenia należało umorzyć.

Należy jednocześnie podkreślić, że orzeczenie kary łącznej przy wyeliminowaniu tej kary nie wiązało się z pogorszeniem sytuacji skazanego i w pełni respektowało kierunek apelacji rozpoznawanej w przedmiotowej sprawie tj. wniesienie jej wyłącznie na korzyść.

Z analizy akt niniejszej sprawy wynika, że skazany ma do odbycia kary orzeczone wyrokami Sądu Rejonowego w Częstochowie, IV Wydział Karny z dnia 16 stycznia 2018 r. w sprawie IV K 761/17 w wymiarze 10 miesięcy pozbawienia wolności i wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 9 sierpnia 2018 r. w sprawie IV K 172/16 w wymiarze 1 rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby 5 lat. W związku z tym, biorąc pod uwagę stan prawny mający zastosowanie w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy połączy te dwa skazania węzłem kary łącznej.

Zgodnie z art. 89 § 1b k.k. Sąd orzeka karę łączną pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, przyjmując, że miesiąc kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania równa się 15 dniom kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy był uprawnionym do orzeczenia kary pozbawienia wolności w granicach od 10 miesięcy do 1 roku i 7 miesięcy. Biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności wymierzył karę łączną roku pozbawienia wolności.

Zdaniem Sądu Okręgowego kara ta jest adekwatna do wagi popełnionych przez sprawcę przestępstw, spełnia cele wskazane w art. 85a k.k. oraz uwzględnia związek przedmiotowo – podmiotowy między przestępstwami popełnionymi przez skazanego.

Kara łączna nie jest sposobem na premię dla sprawcy większej liczby przestępstw. Ma stanowić całościową ocenę jego zachowań, będąc właściwą, celową z punktu widzenia prewencyjnego, reakcją na popełnione czyny. Nie ma ona służyć ograniczeniu odpowiedzialności karnej, lecz rzeczywistemu oddaniu zawartości kryminalnej czynów, jakich się dopuścił. Wymierzenie kary przy zastosowaniu całkowitej absorpcji prowadziłoby do premiowania sprawcy popełniającego więcej przestępstw i do praktycznej bezkarności niektórych zachowań zabronionych. Ta zasada, jak i kumulacja kar winny być stosowane wyjątkowo, zaś priorytet ma zasada asperacji, czyli absorpcji częściowej. Sąd Okręgowy w toku analizy nad wymiarem kary wziął pod uwagę przede wszystkim pozytywną opinię skazanego wydaną przez Zakład Karny S., z której wynika, że skazany funkcjonuje na stabilnym poziomie, przestrzega porządku i dyscypliny. Jedenaście razy był nagradzany regulaminowo oraz niekarany dyscyplinarnie. Ponadto przyznaje się do popełnionego przestępstwa i żałuje swojego postępowania. Od ostatniego skazania J. K. upłynęły trzy lata. Brak na tym etapie informacji, aby skazany wszedł ponownie w konflikt z prawem. Należy ten fakt podkreślić, tym bardziej, że skazany przebywa na wolności od listopada 2020 r., zatem już prawie rok. Poza wzmiankami o wykazywaniu przez skazanego aktywności w kierunku podjęcia pracy i dalszego leczenia uzależnień nie można stwierdzić, że jego zachowanie jest na tyle pozytywnie wyróżniające się, aby stanowiło czynnik przemawiający za zastosowaniem zasady pełnej absorbcji. Przestrzeganie regulaminu obowiązującego na terenie jednostki i poprawne zachowanie w stosunku do przełożonych powinno być normą i nie może być uznawane za okoliczność wystarczająco uzasadniającą znaczne złagodzenie kary łącznej. Niemniej jednak fakt ten nie został zupełnie pominięty przy analizie wymiaru kary. Miało to bowiem wpływ na wymierzenie kary łącznej w niższym wymiarze, zbliżonym bardziej do absorbcji niż do zasady kumulacji.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku w punkcie I i wymierzenie kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek jest częściowo zasadny z przyczyn wskazany w powodach uznania za zasadny zarzutu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3  1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1  1.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Punkt I, II wyroku łącznego Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie z dnia 9 stycznia 2020 roku w sprawie o sygn. akt VIII K 770/19

Zwięźle o powodach zmiany.

Apelacja niezależnie od podniesionych przez obrońcę skazanego zarzutów doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku łącznego.

Z informacji z NOE SAD, wynika, iż połączona węzłem wyroku łącznego kara orzeczona wyrokiem w sprawie o sygn. akt IV K 615/17 została wykonana w toku postępowania odwoławczego. W związku z tym, należało umorzyć postępowanie o wydanie wyroku łącznego w zakresie wyroku opisanego w punkcie 2 komparycji i połączyć węzłem wyroku łącznego dwie pozostałe kary podlegające wykonaniu, wydane w sprawie o sygn. akt IV K 761/17 oraz w sprawie o sygn. akt IV K 172/16.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

J. K.

III. Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. R. kwotę 177,12 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT

IV. Zwolniono skazanego J. K. od uiszczenia wydatków za postępowanie odwoławcze, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

O wynagrodzeniu obrońcy skazanego za udzielenie pomocy prawnej z urzędu w drugiej instancji orzeczono na podstawie § 17 ust. 5 i § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 624 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.
Z uwagi na częste pobyty skazanego w warunkach izolacji penitencjarnej, Sąd Okręgowy zwolnił go od obowiązku ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego, przejmując je na rachunek Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSO Beata Tymoszów SSO Remigiusz Pawłowski SSR del. Izabela Kościarz – Depta

0.11.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika : 1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Kara łączna

0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

Uchylenie

Zmiana