Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I Ca 177/21

POSTANOWIENIE

Dnia 26 lipca 2021 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Katarzyna Powalska

po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2021 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku A. K. (1)

z udziałem R. K. (1)

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji uczestnika postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Wieluniu

z dnia 9 lutego 2021 roku, sygnatura akt I Ns 1030/17

postanawia:

1.  oddalić apelację;

2.  ustalić, że każde z zainteresowanych ponosi koszty związane ze swoim udziałem w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 177/21

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Wieluniu w sprawie I Ns 1030/17 z wniosku A. K. (2) z udziałem R. K. (1) o podział majątku wspólnego dokonał podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika obejmującego:

a)  nieruchomość położoną w W. oznaczoną numerem działki (...) o powierzchni 0,0020 ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Wieluniu V Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta numer (...) oraz udział 6/126 (sześć sto dwudziestych szóstych) części we współwłasności nieruchomości położonej w W. oznaczonej numerem działki (...) o powierzchni 0,0362 ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Wieluniu V Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta numer (...) o łącznej wartości 16 250,00 (szesnaście tysięcy dwieście pięćdziesiąt) zł,

b)  samochód marki M. (...) rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) o wartości 52 260,00 (pięćdziesiąt dwa tysiące dwieście sześćdziesiąt) zł,

c)  wierzytelność z tytułu sprzedaży samochodu osobowego marki O. (...) rok produkcji 2007 o numerze rejestracyjnym (...) w kwocie 16 431,70 (szesnaście tysięcy czterysta trzydzieści jeden 70/100) zł,

d) regał o wartości 209,00 (dwieście dziewięć) zł,

e) komodę o wartości 90,00 (dziewięćdziesiąt) zł,

f) lampę o wartości 51,00 (pięćdziesiąt jeden) zł,

g) szafkę o wartości 92,00 (dziewięćdziesiąt dwa) zł,

h) szafkę o wartości 418,00 (czterysta osiemnaście) zł,

i) kanapę o wartości 1 077,00 (jeden tysiąc siedemdziesiąt siedem) zł,

j) stół o wartości 405,00 (czterysta pięć) zł,

k) krzesła o wartości 90,00 (dziewięćdziesiąt) zł,

l) stolik o wartości 54,00 (pięćdziesiąt cztery) zł,

ł) komodę o wartości 257,00 (dwieście pięćdziesiąt siedem) zł,

m) szafkę rtv o wartości 143,00 (sto czterdzieści trzy) zł,

n) kino domowe o wartości 755,00 (siedemset pięćdziesiąt pięć) zł,

o) telewizor marki P. o wartości 615,00 (sześćset piętnaście) zł,

p) stół o wartości 144,00 (sto czterdzieści cztery) zł,

r) krzesła o wartości 45,00 (czterdzieści pięć) zł,

s) lampę o wartości 64,00 (sześćdziesiąt cztery) zł,

t) lampę o wartości 32,00 (trzydzieści dwa) zł,

u) meble kuchenne o wartości 3 528,00 (trzy tysiące pięćset dwadzieścia osiem) zł,

v) kuchnię mikrofalową o wartości 552,00 (pięćset pięćdziesiąt dwa) zł,

w) piekarnik o wartości 323,00 (trzysta dwadzieścia trzy) zł,

y) zmywarkę o wartości 162,00 (sto sześćdziesiąt dwa) zł,

z) lodówkę o wartości 162,00 (sto sześćdziesiąt dwa) zł,

aa) okap o wartości 117,00 (sto siedemnaście) zł,

bb) płytę gazową o wartości 153,00 (sto pięćdziesiąt trzy) zł,

cc) krajalnicę o wartości 54,00 (pięćdziesiąt cztery) zł,

dd) meble ogrodowe o wartości 598,00 (pięćset dziewięćdziesiąt osiem) zł,

ee) myjkę K. o wartości 202,00 (dwieście dwa) zł,

ff) kosiarkę V. o wartości 356,00 (trzysta pięćdziesiąt sześć) zł,

gg) łóżko o wartości 540,00 (pięćset czterdzieści) zł,

hh) szafkę o wartości 54,00 (pięćdziesiąt cztery) zł,

ii) komodę o wartości 72,00 (siedemdziesiąt dwa) zł,

jj) materac o wartości 90,00 (dziewięćdziesiąt) zł,

kk) telewizor marki S. (...) o wartości 342,00 (trzysta czterdzieści

dwa) zł,

ll) szafę o wartości 365,00 (trzysta sześćdziesiąt pięć) zł,

łł) laptop A. o wartości 728,00 (siedemset dwadzieścia osiem) zł,

mm) rower o wartości 405,00 (czterysta pięć) zł,

nn) box dachowy o wartości 855,00 (osiemset pięćdziesiąt pięć) zł,

oo) krzesło do biurka o wartości 68,00 (sześćdziesiąt osiem) zł,

pp) podgrzewacz do kamieni o wartości 347,00 (trzysta czterdzieści siedem) zł,

rr) laptop L. o wartości 721,00 (siedemset dwadzieścia jeden) zł,

ss) robot kuchenny o wartości 43,00 (czterdzieści trzy) zł,

tt) biurko o wartości 209,00 (dwieście dziewięć) zł,

uu) rower damski o wartości 365,00 (trzysta sześćdziesiąt pięć) zł,

vv) telewizor marki S. (...) o wartości 547,00 (pięćset czterdzieści

siedem) zł,

ww) łóżko rehabilitacyjne o wartości 1 539,00 (jeden tysiąc pięćset trzydzieści

dziewięć) zł,

yy) chłodnię o wartości 3 283,00 (trzy tysiące dwieście osiemdziesiąt trzy) zł,

zz) lady chłodnicze o wartości 9 180,00 (dziewięć tysięcy sto osiemdziesiąt) zł,

aaa) kasę fiskalną o wartości 1 450,00 (jeden tysiąc czterysta pięćdziesiąt) zł,

bbb) kasę fiskalną o wartości 261,00 (dwieście sześćdziesiąt jeden) zł,

ccc) zestaw do monitoringu o wartości 1 218,00 (jeden tysiąc dwieście

osiemnaście) zł,

ddd) wierzytelność z tytułu nakładów na budowę domu mieszkalnego na

nieruchomości stanowiącej własność uczestnika R. K. (1) położonej

w W., dla której w Sądzie Rejonowym w Wieluniu V Wydziale Ksiąg

Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta numer (...)

w kwocie 288 942,00 (dwieście osiemdziesiąt osiem tysięcy dziewięćset

czterdzieści dwa) zł

w ten sposób, iż na rzecz wnioskodawczyni A. K. (2) przyznał w całości własność ruchomości opisanych w punktach kk), łł), pp), ss), uu) i ww) o łącznej wartości 3 364,00 (trzy tysiące trzysta sześćdziesiąt cztery) zł i na rzecz uczestnika R. K. (1) przyznać w całości własność nieruchomości i udział we współwłasności nieruchomości opisanych w punkcie a), własność ruchomości opisanych w punktach b), d) – jj), ll), mm) – oo), rr), tt) i vv) – ccc) oraz wierzytelności opisane w punktach c) i ddd) o łącznej wartości 403 949,70 (czterysta trzy tysiące dziewięćset czterdzieści dziewięć 70/100) zł. (pkt 1. postanowienia).

Ponadto, Sąd zasądził od uczestnika R. K. (1) na rzecz wnioskodawczyni A. K. (2) kwotę 200.292,85 zł płatną w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności tytułem dopłaty (pkt 2. postanowienia) i oddalił wnioski A. K. (2) i R. K. (1) w pozostałej części (pkt 3. postanowienia).

Sąd również nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wieluniu od wnioskodawczyni A. K. (2) i od uczestnika R. K. (1) kwotę po 3.359,99 zł tytułem wydatków (pkt 4. postanowienia), zaś koszty postępowania między stronami wzajemnie zniósł (pkt 5. postanowienia).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski, których istotne elementy przedstawiają się następująco:

Związek małżeński wnioskodawczyni i uczestnika zawarty w dniu 09 września 2006 r. rozwiązany został przez rozwód wyrokiem z dnia 14 lipca 2017 r. Sądu Okręgowego w Sieradzu sygnatura akt I 1C 843/15, prawomocnym w dniu 05 sierpnia 2017 r. Przed zawarciem związku małżeńskiego w maju 2006 roku wnioskodawczyni i uczestnik rozpoczęli budowę domu mieszkalnego na działkach rodziców uczestnika położonych w W. oznaczonych numerami 517/1 i 518/1. Umową darowizny z dnia 19 kwietnia 2007 r. rodzice przekazali własność nieruchomości położonej w W., objętej księgą wieczystą numer (...) na rzecz uczestnika postanawiając, iż nieruchomość stanowić będzie majątek osobisty uczestnika. Wartość nakładów poniesionych po dniu 09 września 2006 r. na nieruchomość stanowiącą majątek osobisty uczestnika wynosi 288 942,00 zł. Na wykończenie domu wnioskodawczyni i uczestnik zaciągnęli kredyt w kwocie 100 000,00 zł na podstawie umowy z dnia 12 lipca 2007 r., którego raty spłacają dotychczas po połowie.

W trakcie trwania związku małżeńskiego uczestnik nabył na licytacji nieruchomość zabudowaną garażem położoną w W. oznaczoną numerem działki (...) o powierzchni 0,0020 ha objętej księgą wieczystą numer (...) oraz udział – aktualnie 6/126 części we współwłasności nieruchomości położonej w W. oznaczonej numerem działki (...) o powierzchni 0,0362 ha objętej księgą wieczystą numer (...) o łącznej wartości 16 250,00 zł.

Wnioskodawczyni i uczestnik nabyli w trakcie trwania związku małżeńskiego regał o wartości 209,00 zł, komodę o wartości 90,00 zł, lampę o wartości 51,00 zł, szafkę o wartości 92,00 zł, szafkę o wartości 418,00 zł, kanapę o wartości 1 077,00 zł, stół o wartości 405,00 zł, krzesła o wartości 90,00 zł, stolik o wartości 54,00 zł, komodę o wartości 257,00 zł, szafkę rtv o wartości 143,00 zł, kino domowe o wartości 755,00 zł, telewizor marki P. o wartości 615,00 zł, stół o wartości 144,00 krzesła o wartości 45,00 zł, lampę o wartości 64,00 zł, lampę o wartości 32,00 zł, meble kuchenne o wartości 3 528,00 zł, kuchnię mikrofalową o wartości 552,00 zł, piekarnik o wartości 323,00 zł, zmywarkę o wartości 162,00 zł, lodówkę o wartości 162,00 zł, okap o wartości 117,00 zł, płytę gazową o wartości 153,00 zł, krajalnicę o wartości 54,00 zł, meble ogrodowe o wartości 598,00 zł, myjkę ciśnieniową K., model produkowany po 2010 roku, o wartości 202,00 zł, kosiarkę V. o wartości 356,00 zł, łóżko o wartości 540,00 zł, szafkę wartości 54,00 zł, komodę o wartości 72,00 zł, materac o wartości 90,00 zł, telewizor marki S. (...) o wartości 342,00 zł, szafę o wartości 365,00 zł, laptop A. o wartości 728,00 zł, rower o wartości 405,00 zł, box dachowy laptop o wartości 855,00 zł, krzesło do biurka o wartości 68,00 zł, podgrzewacz do kamieni o wartości 347,00 zł, laptop L. o wartości 721,00 zł, robot kuchenny o wartości 43,00 zł, biurko o wartości 209,00 zł, rower damski o wartości 365,00 zł, telewizor marki S. (...) o wartości 547,00 zł, łóżko rehabilitacyjne o wartości 1 539,00 zł stanowiące prezent od rodziców wnioskodawczyni, chłodnię o wartości 3 283,00 zł, lady chłodnicze z 2015 roku o wartości 9 180,00 zł, kasę fiskalną o wartości 1 450,00 zł, kasę fiskalną o wartości 261,00 zł i zestaw do monitoringu o wartości 1 218,00 zł. W trakcie trwania związku małżeńskiego wnioskodawczyni i uczestnik nabyli samochód marki M. rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) o wartości 43 000,00 zł ustalonej na dzień 16 stycznia 2019 r. wykonania opinii przez biegłego sądowego z zakresu techniki motoryzacyjnej, wyceny wartości oraz kosztów i jakości napraw pojazdów samochodowych, wyceny (...). Wartość pojazdu 43 000,00 zł określona została przez biegłego z zastosowaniem korekty ujemnej 9 260,00 zł za stan utrzymania i dbałość o pojazd oraz ubytek wartości z uwagi na uszkodzenia. Wartość pojazdu bez uwzględnienia korekty wynosi 52 260,00 zł. Pojazd użytkowny był przez uczestnika, wnioskodawczyni od 2015 roku nie korzystała w ogóle z tego samochodu. Wnioskodawczyni i uczestnik nabyli również samochód marki O. (...) rok produkcji 2007, którego wartość na dzień sporządzenia opinii 16 stycznia 2019 r. biegły określił na kwotę 14 300,00 zł brutto z uwzględnieniem korekty ujemnej 5 911,00 zł za stan utrzymania i dbałość o pojazd. Wartość pojazdu bez uwzględnienia korekty wynosi 20 211,00 zł brutto. Pojazd został sprzedany przez uczestnika w dniu 07 marca 2019 r. za kwotę 14 000,00 zł; uczestnik odprowadził podatek VAT od sprzedaży samochodu w wysokości 2 617,89 zł.

R. K. (1) prowadzi działalność gospodarczą w postaci sklepu w lokalu użyczonym przez rodziców uczestnika B. i B. K. (1) na podstawie umowy z dnia 02 stycznia 1998 r. zawartej na czas nieokreślony. Zgodnie z treścią umowy R. K. (1) przejął do używania lokal wraz ze wszystkimi urządzeniami w postaci 5 lad chłodniczych firmy (...), 3 agregatów chłodniczych firmy (...), 2 wag do żywności firmy (...), 2 krajalnic do żywności firmy (...) i chłodni. Uczestnik zobowiązał się w umowie zwrócić lokal wraz z wyposażeniem po zakończeniu umowy. Wnioskodawczyni z uczestnikiem w dniu 07 stycznia 2015 r. zawarli umowę o kredyt w rachunku bieżącym do wysokości 60 000,00 zł i odnowili w 2015 roku sklep dokonując zakupu nowych lad chłodniczych. W sklepie zamontowana została również chłodnia własnej roboty. W sklepie znajdują się zamrażarki firmowe i szafa chłodnicza stanowiące własność (...).A.

Sąd Rejonowy wskazywał, że co do zasady sposób podziału majątku wspólnego zaakceptowany przez sąd, ostatecznie nie był sporny między zainteresowanymi.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł pełnomocnik uczestnika postępowania R. K. (1), zaskarżając je w zakresie rozstrzygnięć z punktu 1, 2 i 3 postanowienia. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1) naruszenie art. 233 § 1 KPC poprzez:

a)  przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i bezpodstawne przyznanie waloru wiarygodności zeznaniom wnioskodawczym, kiedy wskazywała ona, że meble ogrodowe stanowią prezent ślubny, a myjka K., kosiarka i box dachowy zostały zakupione faktycznie w trakcie trwania związku małżeńskiego, w sytuacji gdy meble ogrodowe, myjka K. i kosiarka stanowią wyłączną własność rodziców uczestnika postępowania, a box dachowy został wypożyczony w sklepie w K. i nie stanowią one składników majątku wspólnego stron,

b)  przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i bezzasadną odmowę przyznania wiary zeznaniom uczestnika postępowania, kiedy wskazywał on, że meble ogrodowe, myjka K. i kosiarka stanowią własność jego rodziców, a box dachowy został wypożyczony w sklepie w K.,

c)  przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i bezzasadną odmowę przyznania wiary zeznaniom świadków - rodziców uczestnika postępowania: B. K. (2) i B. K. (1), kiedy wskazywali oni, że meble ogrodowe, myjka K. i kosiarka stanowią ich własność,

d)  przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i bezzasadną odmowę przyznania wiary zeznaniom świadka T. K., kiedy wskazywał on, że udzielił bratu - uczestnikowi postępowania R. K. (1) pożyczki w kwocie 50.000,00 zł na spłatę zobowiązań i dokonał na tę okoliczność przelewu bankowego powyższej kwoty na konto uczestnika,

zaniechanie wszechstronnej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającego na ustaleniu wartości samochodów marki M. i marki O. (...) bez uwzględnienia korekty ujemnej za stan pojazdów, tj, w wysokości 52.260,00 zł dla samochodu marki M. i w wysokości 16.431,70 zł dla samochodu marki O. (...), w sytuacji, gdy stan tych pojazdów wynikał z normalnego ich zużycia i eksploatacji, a nie z zawinionego zachowania uczestnika postępowania, co tym samym powodowało zmniejszenie ich wartości,

zaniechanie wszechstronnej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającego na przyjęciu, że w skład majątku wspólnego wchodzą chłodnia i lady chłodnicze, w sytuacji, gdy były one przedmiotem umowy użyczenia lokalu zawartej pomiędzy uczestnikiem postępowania R. K. (1) a jego rodzicami i który to lokal wraz z urządzeniami znajdującymi się w nim, w szczególności w postaci chłodni i lad chłodniczych uczestnik postępowania będzie musiał zwrócić w stanie nie pogorszonym, po zakończeniu okresu użyczenia,

zaniechanie wszechstronnej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającego na błędnym przyznaniu na wyłączną własność uczestnika postępowania ruchomości opisanej w punkcie oo) w postaci krzesła do biurka o wartości 68,00 zł, w sytuacji, gdy znajduje się ono w wyłącznym posiadaniu wnioskodawczym,

nieuwzględnienie wniosku uczestnika postępowania o rozliczenie pożyczki w kwocie
50.000,00 zł uzyskanej od brata uczestnika postępowania, w sytuacji, gdy środki te zostały
przeznaczone na spłatę wspólnych zobowiązań stron,

2)  naruszenie art. 212 § 3 KC w związku z art. 46 KRiO przez ich niezastosowanie i ustalenie terminu dopłaty należnej od uczestnika postępowania w sposób wyłączający możliwość wywiązania się ze zobowiązania w zakreślonym trzymiesięcznym terminie od dnia uprawomocnienia się postanowienia,

3)  naruszenie art. 320 KPC poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i oddalenie wniosku uczestnika postępowania o rozłożenie dopłaty na 5 rocznych rat płatnych do końca każdego roku,

4)  naruszenie art. 233 § 1 KPC w zw. z art. art. 320 KPC poprzez dowolne przyjęcie, że uczestnik postępowania będzie w stanie dokonać dopłaty na rzecz wnioskodawczym w kwocie 200.292,85 zł w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, bez konieczności rozłożenia płatności na 5 rocznych rat płatnych do końca każdego roku, podczas gdy, zważywszy na sytuację życiową oraz majątkową uczestnika, zasadne jest uznanie, że dokonanie wskazanej dopłaty w zakreślonym przez Sąd terminie nie będzie możliwe, a nadto poprzez niewłaściwe rozważenie interesów stron, tym bardziej, że wnioskodawczym pozostaje w dobrej sytuacji materialnej, albowiem jest ona dyrektorem szpitala i żoną lekarza.

Przy tak sformułowanych zarzutach, skarżący wniósł o:

1) zmianę postanowienia w zaskarżonej części w ten sposób, że:

-

w punkcie l.b) w miejsce kwoty 52.260,00 zł wpisać kwotę 34.959,35 zł,

-

w punkcie l.c) w miejsce kwoty 16.431,70 zł wpisać kwotę 11.626,02 zł,

-

w punkcie 1. pominąć punkty: dd) o treści „meble ogrodowe o wartości 598,00 zł", ee) o treści „myjkę K. o wartości 202,00 zł", ff) o treści „kosiarkę V. o wartości 356,00 zł", nn) o treści „box dachowy o wartości 855,00 zł", yy) o treści „chłodnię o wartości 3.283,00 zł", zz) o treści: „lady chłodnicze o wartości 9.180,00 zł",

-

w punkcie 1. w miejsce słów „w ten sposób, iż na rzecz wnioskodawczym A. K. (2) przyznać w całości własność ruchomości opisanych w punktach kk), łł), pp), ss), uu) i ww) o łącznej wartości 3.364,00 zł i na rzecz uczestnika R. K. (1) przyznać w całości własność nieruchomości i udział we współwłasności nieruchomości opisanych w punkcie a), własność ruchomości opisanych w punktach b), d)-jj), 11) mm)-oo),

i rr)j tt) i w) - ccc) oraz wierzytelności opisane w punktach c) i ddd) o łącznej wartości 403.949,70 zł" wpisać słowa: „w ten sposób, że na rzecz wnioskodawczym A. K. (2) przyznać w całości własność ruchomości opisanych w punktach kk), łł), oo), pp), śs), uu) i ww o łącznej wartości 3.432,00 zł i na rzecz uczestnika R. K. (1) przyznać w całości własność nieruchomości i udział we współwłasności nieruchomości opisanych w punkcie a), własność ruchomości opisanych w punktach b), d) - cc), gg) - jj), 11), n{m), rr), tt), w), aaa) - ccc) oraz wierzytelności opisane w punktach c) i ddd) o łącznej wartości 367.301,37 zł,

-

w punkcie 2 w miejsce słów „zasądzić od uczestnika R. K. (1) na rzecz wnioskodawczym A. K. (2) kwotę 200.292,85 zł (dwieście tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt dwa 85/100) płatną w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszego postanowienie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności tytułem dopłaty" wpisać słowa: „zasądzić od uczestnika R. K. (1) na rzecz wnioskodawczym A. K. (2) kwotę 181.934,68 zł (sto osiemdziesiąt jeden tysięcy dziewięćset trzydzieści cztery 68/100 złote), której płatność rozłożyć na pięć rocznych rat: I rata w kwocie 36.386,94 zł płatna do 31 grudnia 2021 roku, II rata w kwocie 36.386,94 zł płatna do 31 grudnia 2022 roku, III rata w kwocie 36.386,94 zł płatna do 31 grudnia 2023 roku, IV rata w kwocie 36.386,94 zł płatna do 31 grudnia 2024 roku i V rata w kwocie 36.386,92 zł płatna do 31 grudnia 2025 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat tytułem dopłaty",

-

dodać punkt 2a o treści: „zasądzić od wnioskodawczym A. K. (2) na rzecz uczestnika R. K. (1) tytułem rozliczenia spłaconych wspólnych zobowiązań kwotę 25.000,00 zł (dwadzieścia pięć tysięcy 00/100 złotych), płatną w terminie do 31 grudnia 2021 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności,

2)  ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji,

3)  orzeczenie, że wnioskodawczym i uczestnik postępowania ponoszą koszty postępowania apelacyjnego związane ze swym udziałem w sprawie.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik wnioskodawczyni wnosił o jej oddalenie i zasądzenie od uczestnika postępowania kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie przez pryzmat zarzutów w niej podniesionych.

Zarzuty zawarte w wywiedzionym przez skarżącego środku odwoławczym były dwojakiego rodzaju. Apelujący zarzucił bowiem Sądowi Rejonowemu przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i bezzasadne przyznanie bądź też nieprzyznanie waloru wiarygodności zeznaniom wnioskodawczyni, uczestnika oraz świadków, mające stanowić naruszenie normy z art. 233 § 1 k.p.c. jak również naruszenie prawa materialnego tj. art. 212 § 3 k.c. w zw. z art. 46 k.r.o. poprzez ich niezastosowanie i ustalenie terminu dopłaty w sposób wyłączający możliwość wywiązania się ze zobowiązania.

W pierwszej kolejności należy rozważyć zarzut dotyczący naruszenia przepisów procedury, gdyż jedynie pozbawione wadliwości ustalenia faktyczne, dokonane wskutek właściwej i zgodnej z normą wyrażoną w art. 233 § 1 k.p.c. oceny dowodów, pozwalają na weryfikację orzeczenia sądu przez pryzmat prawa materialnego.

Trzeba przede wszystkim podkreślić, że w judykaturze nie budzi wątpliwości pogląd, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów (por. wyrok S. N. z dnia 6.11.1998 r., II CKN 4/98, niepubl.). Zarzut naruszenia kryteriów zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 § 1 k.p.c. można podnieść skutecznie jedynie wówczas, gdy w apelacji strona wykaże, że postępowanie dowodowe przed sądem pierwszej instancji było dotknięte wadliwością w stopniu podważającym prawidłowość ustaleń faktycznych, bądź też, że sąd poczynił ustalenia faktyczne nie wynikające z materiału dowodowego, bądź w sposób sprzeczny z istniejącym materiałem dowodowym. Zarzut ten może być również uzasadniony wnioskowaniem sądu o okolicznościach faktycznych w sposób sprzeczny z zasadami logiki formalnej bądź z zasadami doświadczenia życiowego. Sprzeczności te winny być wykazane w sposób jednoznaczny w uzasadnieniu apelacji (por. wyrok S.A. w Lublinie z dnia 17 stycznia 2017 r., I ACa 425/16).

Z powołaniem się na treść art. 382 k.p.c. zauważyć także należy,
że Sąd II instancji ma nie tylko uprawnienie, ale także obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału oraz dokonania własnej, samodzielnej i swobodnej oceny,
w tym oceny zgromadzonych dowodów (por: uzasadnienie postanowienia SN z dnia
17 kwietnia 1998 r., sygn. akt II CKN 704/97).
Sąd II instancji nie ogranicza się tylko do kontroli Sądu I instancji, lecz bada ponownie całą sprawę, a rozważając wyniki postępowania przed Sądem I instancji, władny jest ocenić je samoistnie.

W kontekście powyższego Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy, przyjmując je za własne i podziela w zasadniczej części ich ocenę prawną, w tym przede wszystkim co do oceny wiarygodności zeznań wnioskodawczyni, uczestnika oraz świadków. Skarżący nie wskazał, na czym miałby polegać błąd przy ustalaniu waloru wiarygodności poszczególnych świadków. Ograniczył się bowiem jedynie do ponownego zajęcia stanowiska, że określone rzeczy ruchome (myjka K., kosiarka, box dachowy i meble ogrodowe) nie stanowią składników majątku wspólnego stron. Zarówno Sąd Rejonowy jak i Sąd Okręgowy w sposób swobodny mógł ocenić rozbieżne zeznania składane przez poszczególnych uczestników postępowania w tym zakresie. Sąd I instancji mógł zatem przyznać walor wiarygodności jednej z wersji prezentowanych w postępowaniu tak długo, jak nie urągało to wskazaniom wiedzy, doświadczenia życiowego i zasadom logicznego rozumowania, co w niniejszej sprawie z pewnością nie nastąpiło. Tymczasem zeznania świadków – rodziny uczestnika - wskazujących na wersję R. K. (1) mogą jawić się jako tendencyjne, nakierunkowane na poprawę jego sytuacji w postępowaniu. Wiarygodność tejże wersji osłabia również fakt, że ruchomości te były w wyłącznym posiadaniu byłych małżonków K., a rodzice uczestnika postępowania oprócz twierdzenia co do przysługującego im prawa do tych rzeczy, nie zadeklarowali jakiegokolwiek dokumentu na tę okoliczność.

W kontekście udzielonej małżonkom rzekomej pożyczki przez brata uczestnika - T. K. – Sąd II instancji podziela stanowisko wyrażone przez Sąd I instancji, jako że jest to okoliczność nieudowodniona. Wprawdzie trzeba zauważyć, że w materiale dowodowym sprawy znajduje się wydruk potwierdzenia przelewu dokonanego przez T. K. na rzecz R. K. (1) na kwotę 50.000 złotych w dniu 28 grudnia 2015 r., to jednak brak podstaw do twierdzenia, że kwota ta została zużyta przez uczestnika postępowania na majątek wspólny, a nadto – jak wynika to ze spójnych zeznań tak T. jak i R. K. (1) – nigdy nie została ona zwrócona. W tej sytuacji, wierzytelność przysługująca T. K. byłaby jedynie niezaspokojonym długiem, nie zaś składnikiem majątku wspólnego podlegającym podziałowi. W sprawach o podział majątku wspólnego małżonków po ustaniu ustawowej wspólności majątkowej przedmiotem podziału są tylko aktywa, a wśród nich przede wszystkim prawo własności (współwłasności) rzeczy, użytkowanie wieczyste i prawa rzeczowe ograniczone, a także wierzytelności, inne roszczenia i prawa majątkowe oraz ekspektatywy ich nabycia. Podział nie obejmuje natomiast długów - w każdej postaci - co oznacza, że sąd w zasadzie nie ustala ich istnienia i wysokości (wartości) ani nie orzeka o ich spłacie. Przyjmuje się też, że długów zaciągniętych przez oboje małżonków nie można rozliczać, gdyż mimo podziału majątku wspólnego dług nadal się utrzymuje, a przerzucenie długu tylko na jednego z małżonków godziłoby w prawa wierzycieli (Postanowienie SN z 13.03.2020 r., III CZP 64/19, OSNC 2020, nr 12, poz. 107).

Odnosząc się do kwestii ustalenia wartości samochodów M. i O. bez uwzględniania korekty ujemnej za ich stan, zgodzić należy się ze stanowiskiem Sądu I instancji jak i poglądem wyrażonym w odpowiedzi na apelację, że przyjęcie tej korekty byłoby krzywdzące dla wnioskodawczyni, która począwszy od rozstania stron nie korzystała z żadnego z samochodów, podczas gdy ich zużycie (nawet wynikające ze zwykłego używania) aktualnie istnieje. Tymczasem przez okres ostatnich czterech lat obowiązek dbania o pojazd z racji jego posiadania obciążał uczestnika postępowania. Wprawdzie do ustalenia wartości auta decydujący winien być jego stan na dzień ustania wspólności majątkowej ( sierpień 2017 r.), to jednak nie ma w materiale dowodowym sprawy podstaw do precyzyjnego określenia czasu powstania stwierdzonych przez biegłego mankamentów w stanie technicznym pojazdu. Z uwagi na sprzedaż samochodu, który był zakupiony na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej przez uczestnika postępowania, zasadne było przyjęcie przy ustalaniu wartości samochodu wysokości koniecznego do odprowadzenia podatku VAT. Podobną zasadę zresztą należałoby zastosować w przypadku sprzedaży pojazdu marki M.. Dopóki jednak uczestnik dysponuje samochodem, nie ma obowiązku rozliczania się z należności podatkowych, a to oznacza brak podstaw do ujęcia tej wartości w podziale majątku wspólnego. Z powyższych względów tak skonstruowany zarzut jest w pełni chybiony.

Odnosząc się do zarzutu skarżącego dotyczącego niezasadności przyjęcia, że w skład majątku wspólnego wchodzą chłodnia i lady chłodnicze, w sytuacji, gdy były one przedmiotem użyczenia lokalu zawartej pomiędzy uczestnikiem a jego rodzicami, zauważyć należy oczywistą niezasadność tego zarzutu. Analiza załączonej do akt sprawy umowy użyczenia zawartej w dniu 2 stycznia 1998 r. prowadzi przede wszystkim do stwierdzenia, że objęte umową wyposażenie lokalu sklepowego zostało precyzyjnie opisane w § 4 ust. 2. Tymczasem jak ustalono w toku niniejszego postępowania, lady chłodnicze jak i chłodnia objęte zakresem zaskarżonego postanowienia nie są tymi samym ruchomościami, które były przedmiotem umowy użyczenia zawartej między R. K. a rodzicami w tamtym czasie. Istotnie należy bowiem zauważyć, iż sam uczestnik postępowania w składanych w dniu czerwca 2018 r. wyjaśnieniach podał, że „lady chłodnicze były wymieniane stopniowo na dwa razy, może 3-4 lata temu. To co jest wyposażeniem sklepu jest nabyte po ślubie”. Jeśli zestawić to z twierdzeniami wnioskodawczyni, podnoszonymi w tym samym dniu przed sądem pierwszej instancji o tym, że w roku 2015 został wzięty kredyt w wysokości 60.000 złotych na wyposażenie sklepu, to oczywistym wnioskiem jest , iż aktualnie istniejące wyposażenie sklepu wchodzi do majątku wspólnego. Błędnie bowiem apelujący zakłada, że zwrotowi wraz użyczonym lokalem będą podlegały aktualnie przez niego wstawione tam sprzęty stanowiące jego wyposażenie.

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 k.c.). Mowa tu o rzeczy oznaczonej co do tożsamości, nie zaś co do gatunku. Oznacza to zatem, że „wymiana” w trakcie trwania umowy użyczenia lad chłodniczych i chłodni na nowe poprzez zakupienie ich przez R. K. (1) nie przenosi automatycznie ich własności na rodziców z tego tylko powodu, że wcześniejsze tego typu przedmioty znajdujące się w użyczonym do prowadzenia sklepie również były przedmiotem umowy użyczenia. Innymi słowy – jedynie rzeczy oznaczone w umowie użyczenia co do tożsamości przez strony tejże umowy były przedmiotem użyczenia (własnością rodziców) i podlegały zwrotowi po zakończeniu okresu użyczenia. Sprzęty nowe, nawet używane w miejsce dotychczasowych lad i chłodni, zakupione przez R. K. (1) stanowiły już jego własność, zatem bezsprzecznie wchodziły w skład majątku wspólnego małżonków.

Podniesiona kwestia posiadania krzesła do biurka o wartości 68,00 zł została wyjaśniona wraz z odpowiedzią na apelację, czemu uczestnik postępowania nie przeczył, dlatego też zarzut w tym zakresie Sąd uznał za bezprzedmiotowy i niewymagający odniesienia.

Sąd Okręgowy podobnie jak Sąd I instancji nie dostrzegł powodów, dla których należałoby rozłożyć zasądzoną od R. K. (1) dopłatę na raty. Dowody przedstawione zarówno w postępowaniu pierwszoinstancyjnym jak i przed Sądem II instancji nie wykazały, jakoby uczestnik postępowania który „pozostał w majątku” wspólnym małżonków nie był w stanie zadośćuczynić spłacie w terminie określonym w zaskarżonym postanowieniu. Z pewnością, będzie wiązało się to ze zrozumiałymi niedogodnościami po stronie R. K. (1), skutkującymi być może koniecznością zaciągnięcia dodatkowych zobowiązań, jednakże nie mają one w ocenie Sądu Okręgowego charakteru „szczególnie uzasadnionego przypadku” o którym mowa w art. 320 k.p.c. Z powyższych względów zarzut skarżącego należało uznać za niezasadny. Nie są wiarygodne dla sądu odwoławczego twierdzenia R. K. (1) aby miał uzyskiwać miesięczny dochód na poziomie 3600 – 3800 złotych netto. Zobowiązany bowiem do złożenia deklaracji podatkowej za 2020 rok, nie uczynił tego i nie przedłożył jakiegokolwiek innego dokumentu, z którego możnaby czerpać wiedzę co do poziomu rzeczywiście osiąganych dochodów. Nie jest bowiem miarodajnym źródłem w tym względzie decyzja Naczelnika Urzędu Skarbowego w W. ustalająca wysokość zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych opłacanego w formie karty podatkowej na 2021 rok, ani deklaracja o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne. Tymczasem utrzymywanie nieruchomości, w której uczestnik zamieszkuje wraz z partnerką i zobrazowane załączonymi do pisma przez pełnomocnika wnioskodawczyni zdjęciami podróże R. K. (1) skłaniają do wniosku, że wydatki w tym względzie nie byłyby możliwe przy deklarowanym poziomie dochodów. Istotne w tej analizie jest także i to, że to uczestnik pozostał w całym majątku wspólnym byłych małżonków od czasu ich rozstania. Wnioskodawczyni zażądała podziału tego majątku w grudniu 2017 roku, zatem oczywistym było, że R. K. (1) już od tego czasu winien liczyć się z obowiązkiem przygotowania środków finansowych na jej spłatę.

Podsumowując należy stwierdzić, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i oceny prawnej co do składników i wartości majątku wspólnego byłych małżonków. Dlatego też apelacja w tym zakresie podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w oparciu o zasadę wyrażoną w treści art. 520 § 1 k.p.c.