Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 189/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Okręgowego w P. z dnia(...)r., sygn. akt (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Rażąca niewspółmierność orzeczonej kary pozbawienia wolności jako nieproporcjonalnej do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynów zabronionych, których popełnienia skazany się dopuścił, a także do właściwości i warunków osobistych P. Ż. oraz sposobu jego zachowania po popełnieniu przestępstw, w szczególności w czasie pobytu w warunkach izolacji penitencjarnej, podczas której skazany układał relacje ze współosadzonymi prawidłowo, a do przełożonych odnosił się w sposób regulaminowy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W orzecznictwie trafnie podkreśla się, że zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy „ kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą" (wyrok SN z dnia 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 1985, nr 7-8, poz. 60). Niewspółmierność zachodzi zatem wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzonych za przypisane przestępstwo, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary (wyrok SN z dnia 30 listopada 1990 r., Wr 363/90, OSNKW 1991, nr 7-9, poz. 39). Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o „ różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować" (wyrok SN z dnia 2 lutego 1995 r., II KRN 198/94, LEX nr 20739). Chodzi natomiast o „ znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną)" (zob. wyrok SN z dnia 22 października 2007 r., (...) 75/07, LEX nr 569073) czy jeszcze inaczej taką, której dysproporcja jest wyraźna, bijąca w oczy czy oślepiająca (zob. wyrok SA w Krakowie z dnia 28 maja 2010 r., II AKa 82/10, LEX nr 621421). Choć uwagi te odnoszą się przede wszystkim do kar jednostkowych orzekanych za poszczególne przestępstwa, mają oczywiście również zastosowanie do kary łącznej, w tym orzekanej wyrokiem łącznym.

W przypadku kary łącznej o jej wysokości decyduje przede wszystkim więź podmiotowa, przedmiotowa i czasowa między zbiegającymi się przestępstwami, a wpływ na jej wymiar mają też względy wskazane w art. 85a k.k., a więc cele zapobiegawcze i wychowawcze – przy czym chodzi nie tylko o względy indywidualno-, ale i ogólnoprewencyjne.

Obrońca skazanego w żaden sposób nie zanegował ustalenia Sądu Okręgowego, iż między przestępstwami w zbiegu objętymi wyrokiem brak jest więzi rodzajowej, a jest to niewątpliwie czynnik przemawiające przeciwko łagodzeniu kary łącznej orzekanej wobec skazanego. Sąd I instancji dostrzegł natomiast więź czasową między przestępstwami, która z kolei przemawia za łagodzeniem kary łącznej orzekanej wobec skazanego. Obrońca natomiast zupełnie bezzasadnie odwołuje się do kwestii stopnia winy i społecznej szkodliwości poszczególnych czynów, których dopuścił się skazany – kwestia ta została już raz prawomocnie oceniona przy ferowaniu kar jednostkowych i nie podlega ponownemu badaniu przy orzekaniu kary łącznej, zatem nie można z tego czynić skutecznego zarzutu Sądowi I instancji orzekającemu w sprawie o wydanie wyroku łącznego.

Jeśli natomiast chodzi o względy wychowawcze i zapobiegawcze co do skazanego, to Sąd Okręgowy ustalił przecież zachowanie skazanego w trakcie odbywania kary, jednak w ocenie Sądu Apelacyjnego słusznie nie nadał mu wiodącego znaczenia, jak usiłuje to uczynić obrońca. Podkreślić bowiem trzeba, iż dobre funkcjonowanie skazanego w trakcie odbywania kary jest jego prawnym obowiązkiem. Sąd Okręgowy trafnie jednak dostrzegł, że skazany jest osobą w wysokim stopniu zdemoralizowaną, nie jest to więc sprawca incydentalny, dla którego krótki pobyt w zakładzie karnym będzie dostateczną nauczką na przyszłość i gwarancją, że nie powróci na drogę przestępstwa.

Dodać trzeba, iż apelacja obrońcy pomija zupełnie względy ogólnoprewencyjne kary łącznej, tymczasem orzekana kara musi je również uwzględniać. Względy te wymagają, by w świadomości społecznej nie powstało błędne przekonanie, że osoby popełniające różnorakie przestępstwa (w tym tak poważne, jak rozbój z użyciem niebezpiecznego narzędzia) i formalnie za nie skazywane na osobne kary, w następstwie kary łącznej miały te kary de facto darowane”, a do tego sprowadzałaby się nadmierna absorpcja.

Wniosek

Zmiana wyroku poprzez wymierzenie skazanemu kary łącznej przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest nietrafny, bowiem orzeczona kara łączna odpowiada w pełni dyrektywom jej wymiaru i w żaden sposób nie może być uznania za rażąco niewspółmiernie surową. Brak też jakichkolwiek podstaw do uchylenia zaskarżonego orzeczenia, bowiem nie ma potrzeby przeprowadzenia przewodu sądowego na nowo (na potrzebę taką nie wskazał w szczególności apelujący). Żądanie pełnej absorpcji przy wymiarze kary łącznej jest zresztą pozbawione podstaw prawnych z uwagi na aktualne brzmienie art. 86§1 k.k., który wyklucza możliwość orzeczenia kary z zastosowaniem takiej zasady (dolna granica kary łącznej musi być obecnie wyższa od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa, zatem najniższą karą łączną, jaką Sąd Okręgowy mógł w tej sprawie zgodnie z prawem wymierzyć, była kara (...) miesięcy pozbawienia wolności – przy czym, o czym była wcześniej mowa, nie było żadnych podstaw, by karę w tak niskim wymiarze orzekać).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Sąd Apelacyjny za konieczne uznał uzupełnienie podstawy wymiaru kary łącznej skazanemu o przepis art. 4§1 k.k., bowiem bez tego rozstrzygnięcia mogła istnieć wątpliwość, czy co do skazanego w ogóle można było orzec karę łączną.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Okręgowy stosował w niniejszej sprawie przepisy Kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym obecnie, a więc nadanym ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami (...)19 (…) (DZ. U. poz. 1086), obowiązującą od dnia (...) r. Przekonuje o tym choćby zapis w pkt 3 uzasadnienia – str. 38v – gdzie Sąd I instancji ustala istnienie zbiegu realnego jako warunek orzeczenia kary łącznej. Tymczasem zgodnie z art. 81 ust. 2 ustawy nowelizującej przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego w brzmieniu nadanym nowelą stosuje się jedynie do kar prawomocnie orzeczonych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, zaś w niniejszej sprawie tylko drugie z łączonych skazań spełniało ten warunek, zatem – gdyby ograniczyć się do lektury jedynie przepisów wprowadzających nowelizację – trzeba by uznać, że nie ma podstaw do orzekania kary łącznej wobec skazanego. Jak się jednak niespornie przyjmuje w praktyce orzeczniczej, przepis ten, podobnie jak analogiczna regulacja towarzysząca nowelizacji z 2015 r., dotyczy wprost (wyłączając tym samym art. 4§1 k.k.) jedynie sytuacji, gdy mamy do czynienia jedynie ze skazaniami zapadłymi przed nowelizacją lub jedynie po nowelizacji, natomiast gdy co najmniej jeden z wyroków możliwych do połączenia zapada przed datą nowelizacji, znaleźć winna zastosowanie reguła intertemporalna wyrażona w art. 4§1 k.k. Zgodnie z nią należy dokonać wyboru, który ze stanów prawnych pozwala w sposób względniejszy dla skazanego ukształtować jego sytuację prawną i to Sąd Okręgowy uczynił w sposób prawidłowy, a obrońca w żaden sposób wyboru tego nie zakwestionował we wniesionym środku odwoławczym.

Uzupełnienie podstawy wymiaru kary łącznej wobec skazanego o przepis art. 4§1 k.k. jest zatem konieczne i dokonane zostało z urzędu w ramach szeroko – bo na korzyść skazanego – interpretowanego przepisu art. 455 k.p.k., dzięki czemu nie budzi wątpliwości dopuszczalność orzeczenia wobec niego kary łącznej.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Całość rozstrzygnięcia – z zastrzeżeniem uzupełnienia podstawy wymiaru kary łącznej, o którym mowa w pkt 4.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn wcześniej wskazanych zarzut apelacji okazał się nietrafny. Wydane rozstrzygnięcie zostało prawidłowo umotywowane, należycie wykazano i rozważono okoliczności przemawiające za wymierzeniem skazanemu kary łącznej 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności. Poza wskazaną w pkt 4, brak innych podstaw z art. 433§1 k.p.k., uprawniających do orzekania poza granicami zarzutów apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Uzupełnienie podstawy wymiary kary łącznej o przepis art. 4§1 k.k.

Zwięźle o powodach zmiany

Przyczyny zostały wskazane w pkt 4.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt III, IV

Art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze w zw. z §2 pkt 1 oraz § 4 ust. 1 i 3 k.p.k. w zw. z § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, a także art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624§1 k.p.k. i w zw. z art. 6 zd. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

P. G. P. G. M. K.