Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. w G. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 1607,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie naliczonymi od dnia 12 czerwca 2020 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie. W uzasadnieniu wskazał, że dochodzone roszczenie dotyczy szkody likwidowanej z polisy oc sprawcy kolizji z dnia 5 maja 2020 roku w zakresie kosztów naprawy pojazdu.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym dnia 17 lipca 2020 roku Referendarz Sądowy w tut. Sądzie uwzględnił powództwo w całości (I Nc 627/20).

Pozwany wniósł sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty, w którym zakwestionował roszczenie w całości.

Uzasadniając wskazał, że co do zasady ponosi odpowiedzialność za skutki powstałej szkody, jednakże wypłacone dotąd odszkodowanie pozwalało na pełne przywrócenie stanu pojazdu sprzed szkody. W jego ocenie zastosowana stawka za roboczogodzinę jest wygórowana, stąd dokonał w tym zakresie weryfikacji. Zaznaczył, że samochód poszkodowanego nie wymagał naprawy w (...), co chociażby wynika z upływu okresu gwarancyjnego, stąd szacowanie wysokości odszkodowania winno uwzględniać wysokość stawki za roboczogodzinę stosowaną poza (...).

Wyrokiem z dnia 7 czerwca 2021 r. w sprawie sygn. akt: I C 317/20 Sąd Rejonowy w Olecku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1284,11 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty; oddalił powództwo w pozostałym zakresie; zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 570,20 zł tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty; nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Olecku kwotę 164,07 zł tytułem wynagrodzenia wypłaconego tymczasowo ze Skarbu Państwa; nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Olecku kwotę 656,25 zł tytułem wynagrodzenia wypłaconego tymczasowo ze Skarbu Państwa.

Z ustaleń dokonanych przez ten Sąd wynika, iż w dniu 5 maja 2020 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki H. (...) o nr rej (...) stanowiący własność poszkodowanego C. K.. Sprawca zdarzenia korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego.

Uszkodzony pojazd w chwili zdarzenia nie posiadał już gwarancji producenta. Jednakże w zakresie obsługi automatycznej skrzyni biegów, wymiany oleju i podstawowych filtrów był serwisowany w (...) i zawierał tylko oryginale części. Pojazd nie posiadał uszkodzeń niezwiązanych ze szkodą.

W dniu 14 maja 2020 roku poszkodowany zawarł z (...) sp. z o.o. w B. umowę zlecenia naprawy pojazdu i tego samego dnia zawarł z (...) sp. z o.o. w B. umowę przelewu wierzytelności z polisy oc sprawcy dotyczącej ww. szkody komunikacyjnej w pojeździe. Poszkodowany nie znał stawek za roboczogodzinę obowiązujących w (...) ani na rynku lokalnym. Wybór warsztatu podyktowany był zadowoleniem z uprzedniej naprawy innego pojazdu należącego do poszkodowanego, stąd kryterium wyboru warsztatu była jakość. Poszkodowany zlecił naprawę przy użyciu nowych i oryginalnych części.

Z kolei (...) sp. z o.o. w B. w dniu 28 maja 2020 roku zawarło z powodem umowę o powierniczy przelew wierzytelności celem wyegzekwowania wierzytelności objętej umową, zgodnie z treścią zawartego zlecenia do powierniczej umowy.

Powód pismem z dnia 28 maja 2020 roku wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 27.349,88 zł tytułem odszkodowania za szkodę komunikacyjną w pojeździe marki H. (...), powołując się na sporządzoną kalkulację szkody i fakturę nr (...). Pozwany w/w kalkulację zweryfikował i wskazał, że akceptowalny koszt naprawy wynosi 25.742 zł. Powód nie zgadzając się z powyższym wezwał pozwanego do pozostałej części należnego w jego ocenie odszkodowania, tj. 1607,88 zł. Jednakże pozwany roszczenia w tym zakresie nie zaakceptował.

Stawka za roboczogodzinę stosowana w (...) sp. z o.o. w B. oscyluje w granicach uśrednionej stawki w zakładach naprawczych posiadających autoryzacje producenta aut. Ujednolicona stawka za roboczogodzinę prac blacharsko-lakierniczych zakładach nieautoryzowanych wynosi 149 zł, zaś autoryzowanych – 186 zł. Koszt naprawy pojazdu wynosi przy zastosowaniu stawki 186 zł wynosi 27.026,11 zł brutto. Przy czym ani dotychczasowe naprawy uszkodzonego pojazdu ani dotychczasowe serwisowanie nie stały na przeszkodzie naprawie pojazdu w (...).

Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Ustalenia faktyczne w sprawie opierały się na okolicznościach, które nie były przedmiotem sporu między stronami, a także w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości. Strony nie kwestionowały winy za spowodowanie, zdarzenia która leżała po stronie osoby ubezpieczonej od odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego u pozwanego. Pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności za szkodę ani też nie negował ważności umowy cesji przedmiotowej wierzytelności na powoda.

Spór w istocie sprowadzał się do ustalenia granic obowiązku odszkodowawczego spoczywającego na stronie pozwanej w zakresie kosztów naprawy pojazdu, a w zasadzie zastosowanej stawki za roboczogodzinę za prace blacharsko-lakiernicze.

Sąd wskazał, iż podstawy odpowiedzialności pozwanego za szkodę w zakresie będącym przedmiotem sprawy zawarte są w art. 436 § 1 k.c. w związku z art. 822 i nast. k.c. oraz przepisach ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikająca z art. 822 k.c. sprowadza się do tego, że zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za te szkody ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której zawarta została umowa ubezpieczenia. Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej regulują przepisy szczególne - ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Zgodnie art. 34 ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem min. zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Zakres odpowiedzialności pozwanego regulowany jest z kolei przez art. 36 u.u.o, w myśl którego odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Granice odpowiedzialności osoby korzystającej z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie o.c. posiadaczy pojazdów mechanicznych wyznaczają z kolei przepisy art. 361 k.c. i art. 363 k.c. Zgodnie z powołanymi przepisami zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Naprawienie szkody powinno nastąpić przy tym, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Przy czym odnośnie obowiązku ubezpieczyciela świadczenie to sprowadza się do obowiązku wypłaty odszkodowania.

Z powyższego wynika, iż co do zasady pozwany winien zaspokoić roszczenie powoda w zakresie nabytej przez niego wierzytelności wynikającej z opisanego w pozwie zdarzenia. W sprawie niniejszej obie strony postępowania stały na zgodnym stanowisku, iż naprawa pojazdu powoda była opłacalna pod względem ekonomicznym i że wobec tego roszczenie odszkodowawcze powoda limituje wysokość kosztów jego naprawy. Wysokość tychże kosztów stanowiła jednak już okoliczność sporną.

W celu rozstrzygnięcia zaistniałego między stronami postępowania sporu Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego i na jej podstawie ustalił, że stawka za roboczogodzinę stosowana w (...) sp. z o.o. w B. oscyluje w granicach uśrednionej stawki w zakładach naprawczych posiadających autoryzacje producenta aut. Ujednolicona stawka za roboczogodzinę prac blacharsko-lakierniczych zakładach nieautoryzowanych wynosi 149 zł, zaś autoryzowanych – 186 zł. W okolicznościach niniejszej sprawy poszkodowany miał prawo skorzystać z naprawy pojazdu w (...), bowiem tam pojazd w zakresie obsługi automatycznej skrzyni biegów, wymiany oleju i podstawowych filtrów był serwisowany przy użyciu tylko oryginalnych części. Co prawda uszkodzony pojazd w chwili zdarzenia nie posiadał już gwarancji producenta, jednakże nie stoi to na przeszkodzie skorzystaniu z naprawy w (...). Poszkodowany bowiem warsztat autoryzowany wybrał kierując się jakością i wcześniejszym zadowoleniem z dokonanej tam naprawy.

Stąd Sąd uznał, że należało zastosować wysokość stawki za roboczogodzinę za prace blacharsko-lakiernicze zgodnie ze średnimi stawkami stosowanymi w zakładach autoryzowanych, tj. 186 zł, stąd koszt naprawy pojazdu marki H. (...) wynosi 27.026,11 zł brutto. Pomniejszając zatem w/w kwotę o wypłacone dotąd w toku postępowania likwidacyjnego odszkodowanie - 25.742 zł, powództwo było zasadne w kwocie 1.284,11 zł wraz z należnymi odsetkami. Wysokości ani daty początkowej naliczania odsetek pozwany nie kwestionował. Z resztą także w ocenie Sądu zasadnym jest uwzględnienie roszczenia odsetkowego od dnia następnego po upływie 30 dni, licząc od dnia zawiadomienia o szkodzie (art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.p.c. w zw. z art. 14 ust 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych). W pozostałym zakresie powództwo oddalono jako niezasadne.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 kpc w zw. z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. w zw. z art. 99 kpc i § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. Na koszty złożyło się: wynagrodzenia pełnomocników – po 917 zł, uiszczona opłata od pozwu – 200 zł i uiszczona przez pozwanego zaliczka – 700 zł. Powód wygrał powództwo w 79,86 %, stąd winien ponieść koszty jedynie w 20,14 % %. Skoro poniósł koszty w wyższej kwocie to należy mu się zwrot różnicy – 570,20 zł.

O brakujących kosztach sądowych (wydatkach ponad uiszczoną zaliczkę) w kwocie orzeczono w oparciu o treść art. 113 ust 1 w zw. z art. 113 ust 2 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. nakazując pobrać od stron zgodnie z przywołanym art. 100 kpc i zasadą stosunkowego rozliczenia kosztów.

Pozwany Towarzystwo (...) S.A. w W. w złożonej apelacji zaskarżył powyższy wyrok w części, a mianowicie:

I. w punkcie 1 - w zakresie w jakim Sąd I instancji zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę powyżej 228,28 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 12.06.2020 r. do dnia zapłaty,

II. w punkcie 3., 4. i 5. w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającej na uznaniu, że przedmiotowy pojazd wymagał naprawy w autoryzowanym serwisie naprawczym przy zastosowaniu stawki w wysokości 184 zł netto za roboczogodzinę, w sytuacji gdy:

- w punkcie 3 opinii zasadniczej biegły sądowy B. B. ustalił, że uszkodzony pojazd nie był wcześniej serwisowany w (...), co nie zostało podważone przez powoda (powód w żaden sposób nie udokumentował historii serwisowania pojazdu),

- powód nie wykazał szczególnych racji przemawiających za przeprowadzeniem naprawy uszkodzonego pojazdu, pochodzącego z 2013 r., a więc dawno poza okresem gwarancyjnym, w (...) marki H.,

- jakkolwiek poszkodowanemu przysługuje prawo wyboru warsztatu, któremu powierzy naprawę pojazdu, to jednak nie może to być wybór bezrefleksyjny i powodujący nieuzasadnione zwiększenie rozmiaru szkody. Ustalona przez biegłego przeciętna na rynku stawka w wysokości 149 zł netto/rbg nie ma nic wspólnego z narzucaniem poszkodowanemu obowiązku poszukiwania najtańszego warsztatu na lokalnym rynku, bowiem za taką stawkę można było dokonać naprawy pojazdu w większości bardzo dobrze wyposażonych i wyspecjalizowanych warsztatach nieautoryzowanych,

- co powinno doprowadzić Sąd do uznania, że pojazd należący do poszkodowanego nie wymagał naprawy w autoryzowanym serwisie (...), a wybór przez poszkodowanego warsztatu autoryzowanego, bez wykazania szczególnych racji, nie może powodować zwiększenia zakresu odpowiedzialności pozwanego za powstałą szkodę, powyżej kwoty w wysokości 25.970,28 zł brutto wynikającej z ustalonych przez biegłego sądowego kosztów naprawy pojazdu przy zastosowaniu stawki w wysokości 149 zł netto za roboczogodzinę,

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 361 § 1 k.c. i art, 363 § 1 k.c. w zw. z art. 6 k.c. oraz 8241 § 1 k.c. poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie za uzasadnionej stawki 184 zł netto/rbg jako rażąco zawyżonej w stosunku do przeciętnych stawek obowiązujących w regionie wśród warsztatów nieautoryzowanych, w których uszkodzony pojazd powinien być naprawiony, gdyż z uwagi na wiek, okres pogwarancyjny oraz nieudokumentowaną historię wcześniejszego serwisowania (na co wskazał w opinii biegły), nie wymagał naprawy w autoryzowanym serwisie, w których jak powszechnie wiadomo koszty są najwyższe, zaś naprawa mogła zostać przeprowadzona w dobrze wyposażonym warsztacie nieautoryzowanym po stawce średniej dla prac blacharsko - lakierniczych obowiązującej na rynku lokalnym w 2020 roku w wysokości 149 zł netto/rbg (vide str. 2 opinii biegłego sadowego z dnia 18.01.2021 r.)

3. naruszenie przepisów prawa materialnego art. 354 k.c., art. 362 k.c., art. 826 § 1 k.c. w zw. z art. 16 i 17 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...) poprzez ich niezastosowanie i pominięcie obowiązku wierzyciela współdziałania z dłużnikiem w celu realizacji zobowiązania i obowiązku zapobiegania powiększeniu szkody oraz przyczynienia się poszkodowanego do powiększenia rozmiarów powstałej szkody, polegającemu na braku dokonania jakiejkolwiek analizy rynku i przekazaniu uszkodzonego pojazdu do autoryzowanego serwisu, gdy nie było ku temu podstaw oraz wymagań jakościowych.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a) zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 228,28 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 12.06.2020 r. do dnia zapłaty oraz oddalenie powództwa w pozostałym zakresie,

b) zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za I instancję, według norm przepisanych, wraz odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia je zasądzającego do dnia zapłaty, stosunkowo do wyniku sporu,

2. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą, według norm przepisanych, wraz odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia je zasądzającego do dnia zapłaty.

Powód wniósł o :

1) oddalenie apelacji w całości z uwagi na jej niezasadność,

2) zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa w postępowaniu apelacyjnym, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Za chybiony należało uznać zarzut błędnego ustalenia przez Sąd pierwszej instancji stanu faktycznego, czyli naruszenia dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. W myśl powołanego przepisu ustawy Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem Sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia.

Ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji.

Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

W kontekście powyższych uwag należy stwierdzić, iż wbrew twierdzeniom apelującej w rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, zaś wszelkie podniesione w tym zakresie w treści rozpoznawanej apelacji zarzuty stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu pierwszej instancji.

W szczególności należy wskazać, że przyjęcie stawki roboczogodziny nastąpiło na podstawie opinii biegłego sądowego. Jest to średnia stawka roboczogodziny na rynku lokalnym. Opinia ta nie została skutecznie podważona w sprawie.

Zgodnie z aprobowanym powszechnie poglądem wyrażonym w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03 (OSNC 2004, nr 4, poz. 51) odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Ustalone zgodnie z przytoczonymi zasadami odszkodowanie może ulec obniżeniu jedynie w przypadku wykazania przez ubezpieczyciela, że powoduje to wzrost wartości pojazdu (por. uchwałę składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/11, OSNC 2012, nr 10, poz. 112).

Pozwany nie wykazał aby po naprawie wartość pojazdu wzrosła, a zatem nie było podstaw aby kwestionować uprawnienie poszkodowanego do wyboru zakładu naprawczego.

Apelację oddalono w całości jako niezasadną na podstawie przepisu art. 385 kpc.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 kpc.

SSO Mirosław Krzysztof Derda