Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 565/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 16 czerwca 2021 roku sygn. II K 353/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

- obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść wyroku tj. art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., art. 424 & 1 k.p.k. poprzez dowolną ocenę przeprowadzonych dowodów, nie uwzględniającą zasad prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego, jak też przez pominięcie przy wyrokowaniu ujawnionych w toku rozprawy głównej okoliczności niekorzystnych dla oskarżonej, a jednocześnie nie wskazanie w treści uzasadnienia wyroku motywów jakimi kierował się sąd pomijając w ustaleniach dotyczących sprawstwa oskarżonej znamion przestępstwa z art. 286 & 1 k.k., które zostało zarzucone przez oskarżyciela publicznego i uwzględnione w kumulatywnej kwalifikacji prawnej czynu, poprzestając jedynie na odniesieniu się do strony podmiotowej i przedmiotowej przestępstwa z art. 297 & 1 k.k.,

- błędu w ustaleniach faktycznych, który miał wpływ na treść orzeczenia poprzez ustalenie, że oskarżona swoim zachowaniem nie popełniła zarzucanego jej czynu, podczas gdy prawidłowe ustalenia faktyczne winny prowadzić do wniosku przeciwnego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Poczynione przez sąd rejonowy ustalenia w zakresie stanu faktycznego, sprowadzające się do przyjęcia, że oskarżona S. M. nie popełniła zarzucanego jej skargą publiczną przestępstwa, gdyż nie miała świadomości nierzetelności danych zawartych w dokumentacji stanowiącej podstawę udzielonego jej w dniu 7 grudnia 2018 roku przez (...) Bank S.A. Oddział w P. kredytu gotówkowego, a tym samym nie można jej przypisać świadomego wprowadzenia w błąd pracowników banku, są w ocenie sądu odwoławczego nieprawidłowe. Są one następstwem dowolnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, nie uwzględniającej zasad prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego oraz pomijającej ujawnione w toku rozprawy głównej okoliczności dla oskarżonej niekorzystne. Słusznie wywiódł skarżący, że sąd merytoryczny dał bezkrytycznie wiarę wyjaśnieniom S. M., przeczącej jakoby w chwili zawierania umowy o kredyt gotówkowy wiedziała, że decyzja o waloryzacji emerytury została przerobiona poprzez podwyższenie wysokości uzyskiwanego przez nią comiesięcznie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. świadczenia, z kwoty 1166, 34 złotych ( karta 40 ) na kwotę 4066, 34 złotych ( karta 38 ).

Jakkolwiek nie sposób podważyć dowodowo twierdzeń wymienionej, że przedłożyła świadczącej jej pomoc przy rozważanej czynności cywilnoprawnej E. K., zgodny z rzeczywistym stanem rzeczy rozważany dokument i że sama tegoż nie przerabiała, to już jej zapewnienia o tym, że ta ostatnia czynność przypisywana przez nią E. K. pozostawała poza jej wiedzą, są nie do przyjęcia. Przecież to S. M., a nie E. K., była stroną zawieranej z bankiem umowy ( kredytobiorcą ) i to na niej ciążył, jak trafnie zauważył apelant, obowiązek zapoznania się z treścią przedłożonych do banku dokumentów, gdyż te dotyczyły jej osoby, zostały złożone w jej imieniu i na jej rzecz. Wśród nich znajdował się wniosek o udzielenie kredytu gotówkowego, zawierający nieprawdziwą informację o wysokości miesięcznych dochodów w postaci emerytury w kwocie 4066, 34 złotych oraz nieprawdziwą informację o posiadanych zobowiązaniach z tytułu kredytów/pożyczek w innych bankach i instytucjach udzielających kredytów i pożyczek w całkowitej kwocie 500 złotych i przeznaczaniu na ich spłatę comiesięcznie kwoty 100 złotych, na którym to dokumencie widnieje własnoręczny podpis oskarżonej ( karta 60 - 61 ). Do powyższego wniosku załączona została przerobiona decyzja o waloryzacji emerytury oraz przerobione polecenie przelewu informujące o dokonaniu przez (...) Oddział w T. w dniu 19 listopada 2018 roku na rachunek oskarżonej jako odbiorcy, przelewu świadczenia w kwocie 4066, 34 złotych (karta 66). Wobec powyższego nie jest zatem uprawnione z punktu widzenia poprawnego, logicznego rozumowania - ustalenie sądu pierwszej instancji, że oskarżona podpisując dokumenty złożone do banku celem uzyskania kredytu nie czytała ich, nie znała ich treści, a korzystanie z profesjonalnego w jej ocenie pełnomocnika usprawiedliwiało zaniechanie przez nią weryfikacji tychże., jak również że w konsekwencji nie sposób jej przypisać zamiaru wprowadzenia w błąd pracowników banku. Nie może zatem dziwić wyrażona przez skarżącego dezaprobata i niezrozumienie dla stanowiska sądu merytorycznego aprobującego uprawnienie do działania przez oskarżoną w zaufaniu do E. K., zwalniające oskarżoną z odpowiedzialności za treść załączonych dokumentów, stanowiących podstawę udzielanego jej kredytu; zwłaszcza wobec niekwestionowanych występujących po stronie oskarżonej okoliczności w postaci dorosłego wieku, pełnej poczytalności, znajomości procedur i warunków koniecznych do spełnienia w celu uzyskania kredytu (z racji wielokrotnego korzystania z takowych w przeszłości w różnych instytucjach finansowych) i zdolności do racjonalnej oceny swojej zdolności kredytowej. Tej ostatniej z pewnością nie posiadała i była tego w pełni świadomą, o czym przekonują jej relacje składane na forum sądu pierwszej instancji, kiedy mówiła o swoim zadłużeniu w G. (...) na kwotę 60 000 złotych i w (...), a następnie o kolejnym kredycie konsolidacyjnym otrzymanym w 2018 roku w G. (...) na kwotę 80 000 złotych ( który posłużył do spłacenia dotychczasowych długów bankowych ) oraz o problemach ze spłacaniem rat. Tak więc potrzeba zaciągania kolejnych kredytów wynikała po stronie oskarżonej, jak trafnie wskazał skarżący, ze spirali długów. Posiadała ona bowiem wysokie zadłużenie z tytułu wielu pożyczek i kredytów zaciągniętych w różnych instytucjach finansowych. W całej rozciągłości zgodzić należy się zatem z argumentacją apelanta, iż o zamiarze oskarżonej popełnienia zarzucanego aktem oskarżenia czynu, świadczy jej świadomość wysokości osiąganych wówczas dochodów ( emerytura z ZUS - u w kwocie1166, 34 złotych netto - karta 40 i emerytura rolnicza z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w kwocie 940, 56 złotych netto - karta 39, łącznie w kwocie 2106, 90 złotych ) w stosunku do skali zadłużeń, pomimo której zdecydowała się na zaciągnięcie kolejnego kredytu gotówkowego na kwotę 13282,30 złotych, choć obiektywnie nie miała możliwości regulowania jego rat, co świadczy niezbicie o tym, że już w dacie zawierania tego zobowiązania nie miała zamiaru go spłacać, działając w ten sposób w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Początkowo pozorowała chęć wywiązania się z długu, płacąc trzy pierwsze raty na łączną kwotę 898, 76 złotych, po czym od 11 kwietnia 2019 roku zaprzestała spłaty ( karta 3 - 5, 143odwrót - 144, 164 ).

Rację ma także skarżący, twierdząc że nie może usprawiedliwiać zachowania oskarżonej fakt znalezienia się w trudnej sytuacji finansowej i w obliczu konieczności uzyskania środków pieniężnych na naprawę zniszczonego przez nawałnicę dachu budynku mieszkalnego i gospodarczego. Jeśli nawet motywacja taka była zgodna z prawdą, choć ww. nie wskazywała na takową w postępowaniu przygotowawczym przyznając się werbalnie do popełnienia zarzucanego czynu, to stanowi wyłącznie okoliczność rzutującą na stopień winy i wymiar kary, a nie zwalniającą z odpowiedzialności karnej.

Wszystkie rozważone okoliczności zostały całkowicie dowolnie ocenione przez sąd rejonowy podczas analizy zgromadzonego materiału dowodowego i wyprowadzania końcowych wniosków dotyczących sprawstwa i winy oskarżonej S. M.. Tymczasem wskazane i rozważone argumenty przemawiają przeciwko wersji prezentowanej przez tą ostatnią. W ocenie sądu odwoławczego łączna ocena wszystkich dowodów dokonana przez pryzmat logicznego rozumowania i zasad zdrowego rozsądku, powinna prowadzić do jednego możliwego wniosku, że zachowanie oskarżonej zrealizowało wszystkie znamiona zarzucanego czynu z art. 297 & 1 k.k. , art. 286 & 1 k.k. w zw. z art. 11 & 2 k.k.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Apelacja okazała się zasadna, a wobec spełnienia przesłanek z art. 437 & 2 k.p.k. w zw. z art. 454 & 1 k.p.k. zasadny był także wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku wobec oskarżonej S. M. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

W przedmiotowej sprawie sąd odwoławczy ustalił, iż oskarżona S. M. dopuściła się zarzucanego jej przestępstwa, a wobec wydania wyroku uniewinniającego, przy apelacji wniesionej na niekorzyść w/w, jedynym możliwym w tej sytuacji rozstrzygnięciem było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi rejonowemu.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Rolą reguły ne peius z art. 454 § 1 k.p.k. jest ograniczenie możliwości merytorycznego orzekania przez sąd odwoławczy, w celu właściwego zabezpieczenia prawa oskarżonego do obrony oraz konsekwentnego przeprowadzenia idei dwuinstancyjności postępowania przy orzekaniu na niekorzyść oskarżonego. Sąd odwoławczy ma bardzo niewielkie możliwości dokonania zmiany wyroku sądu pierwszej instancji, będącego niesłusznym wyrokiem uniewinniającym. W przedmiotowej sprawie sąd odwoławczy stwierdził uchybienie podnoszone przez apelanta, w postaci błędu w ustaleniach faktycznych, będących podstawą wyroku, mającego wpływ na jego treść (art. 438 pkt 3 k.p.k.). Dokonał własnych ustaleń i uznał, że zachodzą podstawy do wydania wyroku skazującego oskarżoną, czemu stoi na przeszkodzie zakaz określony w art. 454§ 1 k.p.k. Na podstawie zgromadzonego i ocenionego w sposób prawidłowy materiału dowodowego nie ma możliwości wydania wyroku uniewinniającego S. M. . Pozostałe uwagi zawarto w pkt 3.2.

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd rejonowy nie będzie musiał ponownie przesłuchiwać świadków i może skorzystać z dyspozycji art. 442 & 2 k.p.k.. Powodem uchylenia wyroku nie była bowiem błędna ocena zeznań świadków ani wadliwe przeprowadzenie dowodów, tylko błąd w rozumowaniu sądu prowadzący do wyciągnięcia nielogicznych wniosków z prawidłowo przeprowadzonego postepowania dowodowego, dlatego dowody te nie muszą być powtarzane, można poprzestać na ich ujawnieniu. Oceniając te dowody sąd rejonowy weźmie pod uwagę analizę zarzutów apelacyjnych zawartą w niniejszym uzasadnieniu.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego z urzędu koszty nieopłaconej pomocy prawnej wg stawek określonych w & 2 pkt. 1 w zw. z & 4 ust. 1 i 3 w zw. z & 17 ust. 2 pkt. 4, Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu( Dz. U. z 2016 roku poz. 1715 ).

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie uniewinniające

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana