Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2021r.

Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu Wydział VI Karny w składzie:

Przewodniczący sędzia Izabela Hantz – Nowak

Protokolant: p.o. staż. Marta Dominik-Korzec

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań Wilda Małgorzaty Wolińskiej - Nowak

po rozpoznaniu dnia 21.12.20r., 15.03.21r., 05.05.21r., 20.09.21r.

sprawy :

K. K. (1), s. F. i M. zd. H., ur. (...) w P.

oskarżonego o to, że:

w dniu 14.07.2011r. w Ś., posłużył się jako autentycznym, uprzednio sfałszowanym przez siebie dokumentem w postaci wniosku o wpis roszczenia spadkobiercy z podrobionym podpisem E. T. i przez opisane podstępne wprowadzenie w błąd pracownika Wydziału V Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Śremie, wyłudził poświadczenie nieprawdy w postaci wpisu wzmianki dotyczącej nieruchomości w księdze wieczystej nr (...), przy czym w efekcie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej usiłował doprowadzić O. W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 160 000 zł, z tytułu zwrotu podwójnego zadatku uiszczonego przy zawieraniu umowy przedwstępnej, za pomocą wprowadzenia w błąd co do istnienia roszczenia o zwrot nieruchomości D. R. lecz zamierzonego celu nie osiągnął ze względu na ujawnienie fałszerstwa przez pokrzywdzoną oraz odmowę dokonania ostatecznego wpisu z powodu niezałączenia dokumentów, uzasadniających roszczenie i stanowiących podstawę wpisu

tj. o czyn z art. 270 § 1 kk i art. 272 kk i art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

I.  Oskarżonego K. K. (1) uznaje za winnego popełnienia w sposób opisany wyżej przestępstwa z art. 270 § 1 kk i art. 272 kk i art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 14 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierza oskarżonemu karę 10 (dziesięć) miesięcy pozbawienia wolności.

II.  Na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 kk wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu na okres 2 (dwóch) lat próby.

III.  Na podstawie art. 33 § 2 kk wymierza oskarżonemu karę grzywny w wysokości 100 (sto) stawek dziennych po 30 (trzydzieści) zł każda.

IV.  Na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 kk orzeka obowiązek informowania Sądu o przebiegu okresu próby raz na trzy miesiące.

V.  Na podstawie art. 627 kpk, art. 1, art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w kwocie 120 zł i opłatę w kwocie 480 zł.

/-/ Sędzia I. H.N.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

VI K 122/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

K. K. (1)

czyn przypisany: w dniu 14.07.2011r. w Ś., posłużył się jako autentycznym, uprzednio sfałszowanym przez siebie dokumentem w postaci wniosku o wpis roszczenia spadkobiercy z podrobionym podpisem E. T. i przez opisane podstępne wprowadzenie w błąd pracownika Wydziału V Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Śremie, wyłudził poświadczenie nieprawdy w postaci wpisu wzmianki dotyczącej nieruchomości w księdze wieczystej nr (...), przy czym w efekcie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej usiłował doprowadzić O. W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 160 000 zł, z tytułu zwrotu podwójnego zadatku uiszczonego przy zawieraniu umowy przedwstępnej, za pomocą wprowadzenia w błąd co do istnienia roszczenia o zwrot nieruchomości D. R. lecz zamierzonego celu nie osiągnął ze względu na ujawnienie fałszerstwa przez pokrzywdzoną oraz odmowę dokonania ostatecznego wpisu z powodu niezałączenia dokumentów, uzasadniających roszczenie i stanowiących podstawę wpisu tj. popełnił przestępstwo z art. 270 § 1 kk i art. 272 kk i art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

-O. W. była właścicielem nieruchomości położonej w R., gm. M., dla której SR w Śremie prowadził księgę wieczystą o nr KW (...), nieruchomość była zabudowana budynkiem wolnostojącym jednorodzinnym, pokrzywdzona zamieściła na portalu internetowym ogłoszenie o sprzedaży nieruchomości za cenę 520 000 zł,

- na ogłoszenie odpowiedziała M. M. (2) i doszło do podpisania w dniu 27 maja 2011r. umowy przedwstępnej u notariusza M. W., między pokrzywdzoną a M. M. (2) dotyczącą sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, z zapisu umowy § 1 ust. 3 wynikało z oświadczenia sprzedającej, że w Dziale III KW nie figurują żadne obciążenia, a nieruchomość nie jest przedmiotem praw lub roszczeń osób trzecich, strony ustaliły, że M. M. przekaże na rzecz O. W. kwotę 80 000 zł tytułem zadatku oraz, że zawarcie umowy przyrzeczonej nastąpi 15 lipca 2011r.,

- w dniu 14 lipca 2011r. w Sądzie Rejonowym w Śremie został złożony wniosek o wpis w księdze wieczystej przedmiotowej nieruchomości w Dziale III o roszczeniu rzekomego spadkobiercy E. T. o zwrot nieruchomości objętej księgą wieczystą, do wniosku nie załączono żadnego dokumentu mającego stanowić podstawę wpisu,

- O. W. uzyskała informację od pani (...), że w księdze jest jakieś roszczenie które uniemożliwia przystąpienie do umowy,

- pokrzywdzona O. W. nie znała w/w osoby, odnaleziono 4 osoby o tym nazwisku, część z tych osób już nie żyła, a jedyny przesłuchany W. T. (1) wykluczył, aby miał cokolwiek wspólnego ze złożonym wnioskiem i że nie zna stron umowy cywilnoprawnej, ostatecznie referendarz sądowy postanowieniem z dnia 26.07.11r. oddaliła wniosek o wpis roszczenia z uwagi na brak dokumentów stanowiących podstawę wpisu,

- w dniu 15 lipca 2011r. nie doszło do zawarcia umowy przyrzeczonej, a jedynie podpisano aneks przedłużający termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, gdyby M. M. wykazała, że do zawarcia umowy przyrzeczonej nie doszło z winy pokrzywdzonej to uzyskała by zwrot zadatku w podwójnej wysokości,

- na dzień 15.07.11r. pani (...) nie była przygotowana do podpisania umowy przyrzeczonej z uwagi na brak umowy kredytowej z banku, umowę kredytową na kwotę 440 000 zł podpisała w dniu 27.07.11r.,

- w dniu 27 lipca 2011r. strony próbowały się porozumieć co do terminu i sposobu płatności, jednak nie doszły do żadnych uzgodnień, w międzyczasie nieruchomość została wydana pani (...)

- w dniu 10.08.2011r. pokrzywdzona otrzymała wezwanie do stawienia się w kancelarii notarialnej celem zawarcia umowy przyrzeczonej, na który to termin O. W. nie stawiła się, wysyłając osobę upoważnioną do odbioru kluczy od pani (...), pani (...) nie wydała kluczy, zmieniła zamki w drzwiach, nie chciała też opuścić nieruchomości

- na skutek orzeczenia sądu cywilnego O. W. musiała oddać zadatek w pojedynczej wysokości , kopia wyroku k. 1123-1142, a nieruchomość odzyskała pokrzywdzona po 5 latach, K. K. dostał klucze do nieruchomości od pani (...) i on załatwiał kwestie wydania nieruchomości

- K. K. (1) to partner M. M. (2), był obecny przy podpisywaniu umowy przedwstępnej

zeznania pokrzywdzonej O. W.

k. 44-45, 89-90, 1218v-1219

zeznania świadka W. T. (1)

k. 80, odezwa SR w Wejherowie II Ko 89/21

dokumentacja z księgi wieczystej

k. 53-57, 112-125

notatki dotyczące osób o nazwisku T.

k. 79, 136, 238

częściowo zeznania świadka M. M. (2)

k. 1268v-1270v, 137-138

zeznania świadka A. Ł.

k. 1228v-1229, 183-184

zeznania świadka W. G.

k. 1229, 185-186

zeznania świadka A. F.

k. 1229, 243-244

zeznania świadka M. H.

k. 1229-1229v, 259-260

zeznania świadka B. H.

k. 1229v, 257-258

zeznania świadka R. W. (1)

k. 1317v-1318, 196-200

- podpis znajdujący się na ostatniej stronie wniosku o wpis w księdze wieczystej z datą 14.07.11r. został nakreślony przez oskarżonego K. K. (1) - w opinii z dnia 7.06.19r. biegła K. L. stwierdziła zgodność cech porównawczych grafizmów, cech syntetycznych, topograficznych, motorycznych, mierzalnych, konstrukcyjnych itp w materiale nadesłanym do badań z badanym podpisem , w stosunku do opinii z dnia 18.02.13r. biegła wykazała pewność, że autorem podpisu jest oskarżony, wcześniej wskazywała jedynie na prawdopodobieństwo, jednakże materiał porównawczy został poszerzony przez dodatkowe próbki pisma co pozwoliło na wykazanie całkowitej zgodności

- biegła K. L. ustosunkowała się również do opinii prywatnej nadesłanej przez oskarżonego, wskazując, że po analizie kwestionowanego podpisu i materiału porównawczego w zestawieniu z opinią prywatną nie dostrzega podstaw do zmiany stanowiska zawartego w opinii z dnia 7.06.19r.

opinia biegłej K. L.

k. 543-558, 1049-1064

opinia uzupełniająca

k. 1255-1263

-oskarżony K. K. (1) ma 66 lat, jest żonaty, ma jedno dziecko, wykształcenie średnie, z zawodu jest hotelarzem, utrzymuje się z renty 1500 zł, nie posiada nieruchomości na terenie gminy B., nie był wcześniej karany

- oskarżony był poddany badaniom sądowo - psychiatrycznym, biegli rozpoznali u niego organiczne zaburzenia osobowości, jego poczytalność nie była ograniczona w stopniu znacznym ani zniesiona, jest on zdolny do samodzielnej obrony

karta karna

k. 1166, 1202, 1214, 1223, 1286, 1299

dane o karalności, z (...), dane z gminy

k. 964, 965-967, 976, 1070

opinia sądowo psychiatryczna

k. 994-999

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

K. K. (1)

wyjaśnienia oskarżonego K. K. złożone na k. 857-858 w zw. z k. 1218

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, w których nie przyznał się do winy, albowiem pozostają one w sprzeczności z materiałem dowodowym, m. in. w postaci zeznań świadka O. W., R. W. (1), W. T. i innych którym Sąd dał wiarę, wyjaśnienia oskarżonego stanowią przyjęta linię obrony, która nie znalazła potwierdzenia w wiarygodnym materiale dowodowym

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

1.OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

zeznania pokrzywdzonej O. W.

Sąd dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonej, która w sposób dokładny, rzeczowy , konsekwentny, logiczny i spójny przedstawiła jaki był przebieg zdarzeń dotyczący sprzedaży przedmiotowej nieruchomości pani M. M. . Zeznania pokrzywdzonej zostały w dużej mierze potwierdzone załączonymi dokumentami, m. in w postaci aktów notarialnych, aneksu, treści pism. Jej zeznania korelowały także z zeznaniami świadka R. W., W. T. czy pracowników SR w Śremie. Pokrzywdzona odzyskała nieruchomość dopiero po 3 - 5 latach, nie mogła jej przez ten czas użytkować, pani M. M. zmieniła zamki w drzwiach nieruchomości, mimo że nie doszło do podpisania umowy czy zapłaty ceny za nieruchomość. Złożony wniosek o wpis w księdze wieczystej miał wykazać złożenie przez pokrzywdzoną nieprawdziwego oświadczenia w umowie przedwstępnej, dając tym samym stronie przeciwnej argumenty wywierające presję na pokrzywdzoną. Należy zauważyć, że kwestia wpisu i podrobienia podpisu pod wnioskiem została wyjaśniona przez pokrzywdzoną, co zapobiegło dokonaniu czynu zabronionego.

zeznania świadka W. T. (1)

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, uznając jednocześnie brak jakichkolwiek argumentów przemawiających za odmową wiarygodności.

częściowo zeznania świadka M. M. (2)

Sąd dał w znacznej części wiarę zeznaniom świadka. Sąd dał wiarę zeznaniom w zakresie w jakim są zgodne z ustalonym stanem faktycznym, natomiast Sąd nie dał wiary temu, że kwestia wzmianki w księdze wieczystej nie miała znaczenia i nie stanowiła przeszkody do zawarcia umowy kupna sprzedaży nieruchomości, że oskarżony o niczym nie decydował, że złożony wniosek o wpis stanowił pomyłkę nie do tej księgi albowiem pozostaje to w sprzeczności z zeznaniami świadka O. W., R. W. i zebranymi dokumentami w tym z opinią biegłej K. L.. Świadek jako osoba bliska dla oskarżonego, starała się przedstawić korzystne dla oskarżonego okoliczności, umniejszając rolę złożonego wniosku o wpis. Niewątpliwie jednak jako osoba posiadająca wykształcenie prawnicze i zajmująca się obrotem nieruchomościami zdawała sobie sprawę ze znaczenia jakie może mieć wpisanie wzmianki zgodnie z podrobionym dokumentem. Świadek zaznaczyła, że w pozwie cywilnym domagała się kwoty pojedynczego zadatku a nie podwójnego, pozew został już złożony po wyjaśnieniu kwestii wpisu i jego oddaleniu przez Sąd, a więc w tej sytuacji domaganie się podwójnej wysokości nie było uzasadnione. Jednakże na moment prowadzonych negocjacji i uzgadnianych terminów zawarcia umowy przyrzeczonej kwestia wpisu miała zasadnicze znaczenie. Sąd ocenił więc zeznania świadka jako zasługujące częściowo na wiarę.

zeznania świadka A. Ł.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, uznając, że przedstawiła zapamiętane fakty, Sąd nie doparzył się jakichkolwiek argumentów przemawiających za odmową wiarygodności.

zeznania świadka W. G.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, uznając jednocześnie brak jakichkolwiek argumentów przemawiających za odmową wiarygodności.

zeznania świadka A. F.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, uznając jednocześnie brak jakichkolwiek argumentów przemawiających za odmową wiarygodności.

zeznania świadka M. H.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, uznając jednocześnie brak jakichkolwiek argumentów przemawiających za odmową wiarygodności.

zeznania świadka B. H.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, uznając jednocześnie brak jakichkolwiek argumentów przemawiających za odmową wiarygodności.

zeznania świadka R. W. (1)

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, gdyż były one spójne, logiczne i konsekwentne oraz zgodne z zeznaniami O. W. i zebranymi dokumentami.

opinia uzupełniająca

Wszelkie dokumenty zebrane w sprawie Sąd ocenił jako wiarygodne i w pełni przydatne dla rozstrzygnięcia. Zostały one sporządzone przez uprawnione do tego podmioty, w przepisanej formie, strony nie kwestionowały ich prawdziwości, a Sąd nie miał podstaw, by czynić to z urzędu.

Zdaniem Sądu, opinie biegłej K. L. Sąd uznał za pełne, kompletne, logicznie uzasadnione, zawierające pełną argumentację uzasadniającą przyjęte wnioski. Biegła zawarła w opinii uzupełniającej przekonujące wyjaśnienie dlaczego uznała po analizie materiału dowodowego , że to oskarżony nakreślił podpis na wniosku o wpis do księgi wieczystej. Sąd nie miał co do tego żadnych wątpliwości.

Opinie biegłego L. K. nie były przydatne do ustalenia stanu faktycznego z uwagi na to, że biegły opiniował przed uzupełnieniem materiału dowodowego o dodatkowy materiał porównawczy.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

wyjaśnienia oskarżonego omówione wyżej

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I

K. K. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zebrany materiał dowodowy doprowadził Sąd do przekonania, iż oskarżony dopuścił się zarzuconego mu czynu z art. 270 § 1 kk i art. 272 kk i art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Zgodnie z art. 286 § 1 k.k. karze podlega ten kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.

Dokonując subsumpcji stanu faktycznego pod przepisy ustawy karnej Sąd kierował się stanowiskiem doktryny (M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas, „Kodeks karny. Komentarz, s. 149) że przestępstwo oszustwa polega na wprowadzeniu w błąd innej osoby w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Oszustwo przy tym, różni się m.in. od pozostałych przestępstw przeciwko mieniu, sposobem działania sprawcy jak też sposobem wywołania skutku, do którego powstania dochodzi w wyniku dobrowolnie przedsiębranego przez pokrzywdzonego działania oraz tym, że ma ono dwa przedmioty czynności wykonawczej (D. P., O. G., (...) prawa karnego …, s. 415), a mianowicie z jednej strony jest ono nakierowane na osobę, która dokonuje niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem, z drugiej zaś strony na mienie, które sprawca uzyskuje w wyniku rozporządzenia. Z powyższego wynika, że przestępstwo opisane w art. 286 § 1 kk jest przestępstwem materialnym, którego skutkiem jest niekorzystne rozporządzenie mieniem, przy czym nie jest koniecznym osiągnięcie przez sprawcę korzyści majątkowej z niekorzystnego rozporządzenia mieniem. (W. Świda, W. Wolter, I. Andrejew, Kodeks…, s. 625). W niniejszej sprawie nie doszło do rozporządzenia mieniem a więc działanie oskarżonego zakończyło się w fazie usiłowania. Oszustwo jest przestępstwem umyślnym kierunkowym. Ustawa wymaga bowiem, by działanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, którym w tym przypadku jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca podejmując zachowanie musi więc wyobrażenia pożądanej przez niego sytuacji, która ma stanowić rezultat jego zachowania. Jeżeli chodzi o korzyść majątkową, to zgodnie z brzmieniem art. 115 § 4 k.k., należy przez to pojęcie rozumieć korzyść dla sprawcy lub innej osoby fizycznej, prawnej itp. Charakterystycznym dla tego przestępstwa jest i to, że zamiar bezpośredni powinien obejmować zarówno cel działania sprawcy, jak i sam sposób działania zmierzający do zrealizowania tego celu. Zachowanie karalne w przypadku omawianego przestępstwa między innymi polegać może na wprowadzeniu w błąd osoby rozporządzającej mieniem. Wprowadzenie w błąd należy rozumieć natomiast jako zachowanie prowadzące do wywołania (powstania) u danej osoby błędu, a więc fałszywego odzwierciedlenia rzeczywistości w świadomości tej osoby, przy czym przed podjęciem działania przez sprawcę, pokrzywdzony nie ma błędnego wyobrażenia o rzeczywistości. Nieprawidłowe odzwierciedlenie rzeczywistości w świadomości rozporządzającego mieniem ma być więc rezultatem postępowania sprawcy. Ujęcie takie, zgodne jest z interpretacją Sądu Najwyższego (OSNPG 1987, z. 7, poz. 80). Ustawa nie zawiera jakichkolwiek ograniczeń, co do sposobów w wyniku zastosowania których następuje wprowadzenie w błąd, istotnym jest bowiem tylko to, by sposób ten miał wywołać w konkretnym podmiocie wyobrażenia o stanie rzeczy, który nie odpowiada prawdzie. Przepis art. 286 § 1 k.k. nie wymaga, aby dla wprowadzenia w błąd sprawca podejmował szczególne czynności, polegające na działaniu podstępnym lub chytrym. Dla uznania, iż mamy do czynienia z wprowadzeniem w błąd, wystarczające jest każde, jakiekolwiek działanie, które może doprowadzić do powstania błędnego wyobrażenia o rzeczywistości u osoby rozporządzającej mieniem (por. wyrok SN z 26 czerwca 2003 r., V KK 324/02, LEX nr 80291). Wprowadzenie w błąd dotyczyć musi natomiast tzw. istotnych okoliczności danej sprawy, które mogą mieć wpływ na podjęcie decyzji o rozporządzeniu mieniem. Innymi słowy, działanie mające na celu wywołanie błędu odnosić się musi do okoliczności powodującej, że rozporządzenie mieniem ma charakter niekorzystny (por. wyrok SN z 28 czerwca 2000 r., III KKN 86/98, OSP 2001, z. 1, poz. 10; wyrok SN z 30 sierpnia 2000 r., V KKN 267/00, OSP 2001, z. 3, poz. 51).

Odnośnie art. 270 § 1 kk to należy zauważyć, że indywidualnym dobrem chronionym przez art. 270 § 1 KK jest autentyczność dokumentu, czyli pochodzenie dokumentu od osoby, która figuruje jako jego wystawca. "Istotą przestępstwa materialnego fałszerstwa dokumentu jest tworzenie pozoru, że pochodzi on od określonego wystawcy" (wyr. SN z 10.5.2007 r., IV KK 109/07, Prok. i Pr. – wkł. 2008, Nr 1, poz. 8). Jako podrobienie dokumentu kwalifikowane jest również nakreślenie na dokumencie cudzego podpisu (wyr. SN z 11.3.2004 r., III KK 336/03, L.; podobnie wyr. SN z 28.2.2017 r., IV KK 330/16, L.; wyr. SA w Szczecinie z 10.5.2018 r., II AKa 18/18, L.). Podrobienie i przerobienie dokumentu mają charakter kierunkowy. Wymagają bowiem działania w celu użycia dokumentu jako autentycznego, toteż mogą być popełnione tylko z zamiarem bezpośrednim.

Natomiast, w art. 272 kk czynność sprawcza polega na wyłudzeniu poświadczenia nieprawdy przy szczególnym sposobie działania określonym jako "podstępne wprowadzenie w błąd". Przestępstwo z art. 272 KK należy więc zaliczyć do materialnych. Skutkiem koniecznym do dokonania jest wystawienie dokumentu, w którym poświadczona zostaje nieprawda (wyr. SA w Katowicach z 16.3.2000 r., II AKa 49/00, Prok. i Pr. – wkł. 2000, Nr 9, poz. 19). Wystawca dokumentu z art. 272 KK nie jest świadomy tego, że poświadcza nieprawdę, zostaje bowiem wprowadzony przez sprawcę w błąd, co oznacza wytworzenie w cudzej świadomości mylnego przekonania co do faktów, których dotyczy poświadczenie.

W sprawie niniejszej oskarżony wypełnił znamiona przedmiotowe opisywanego przestępstwa, zgodnie z zarzutem. Przede wszystkim oskarżony wprowadził w błąd pracownika Wydziału Ksiąg Wieczystych SR w Śremie i wyłudził poświadczenie nieprawdy w postaci wpisu wzmianki dotyczącej nieruchomości w dziale III księgi wieczystej przedmiotowej nieruchomości, w efekcie miało to usprawiedliwiać nieprzystąpienie do podpisania umowy przyrzeczonej przez panią M. M. w dniu 15.07.11r. Trudno przyjąć, że oskarżony tak sobie złożył wniosek o wpis z podrobionym podpisem innej osoby, nie mając w tym żadnego celu. Zgodnie z logiką i doświadczeniem życiowym oraz w świetle zeznań świadka O. W. i pozostałych którym Sąd dał wiarę należy uznać, że celem działania oskarżonego było usiłowanie doprowadzenia O. W. do niekorzystanego rozporządzenia mieniem w postaci zwrotu podwójnego zadatku. Oskarżony jako osoba bliska dla pani M. M. był zorientowany w negocjacjach, uczestniczył w zawieraniu umowy przedwstępnej. Uzyskanie wzmianki w dziale III KE wykazywało naruszenie przez O. W. postanowień umowy przedwstępnej i w związku z tym otwierało możliwość żądania przez panią M. M. zwrotu wysokości podwójnego zadatku czyli kwoty 160 000 zł. Oskarżony, jako osoba dorosła, doskonale zdawał sobie sprawę, że nie jest uprawniony do podpisania i złożenia takiego wniosku o wpis w księdze wieczystej przedmiotowej nieruchomości. Istnienie tej wzmianki wywierało presję na pokrzywdzoną by akceptowała propozycję drugiej strony dotyczące umowy przyrzeczonej, warunków i terminów płatności pozostałej ceny nieruchomości i przesunięcia terminu podpisania umowy przyrzeczonej z dnia 15.07.11r. na późniejszy, aby przyczyny nie dojścia do skutku nie leżały po stronie pani M. M.. Można powiedzieć, że doprowadziło to rzeczywiście do niedojścia do skutku podpisania umowy w dniu 15.07.11r. i przesunięcia jej terminu na późniejszy.

Przez korzyść majątkową rozumieć należy - zgodnie z brzmieniem art. 115 k.k. - korzyść dla sprawcy, innej osoby fizycznej lub prawnej, jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej lub grupy osób prowadzącej zorganizowaną działalność przestępczą. Korzyścią majątkową jest zwiększenie aktywów lub zmniejszenie pasywów majątkowych, czyli każde przysporzenie majątku lub uniknięcie strat albo zmniejszenie obciążeń (szerzej w tej kwestii zob. uwagi do art. 278 § 2 k.k. oraz J. Majewski (w:) G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz , wyd. II, s. 626-627). Należy więc zauważyć, że korzyścią majątkową mogło być zarówno uniknięcie strat po stronie pani M. M. za nieprzystąpienie do umowy przyrzeczonej w terminie czy otwarcie możliwości żądania zwrotu kwoty podwójnego zadatku oraz wywieranie presji na O. W., by akceptowała propozycję drugiej strony, choćby do czasu ostatecznego wyjaśnienia kwestii wpisu.

W ocenie Sądu, całkowicie zasadne było przypisanie oskarżonemu działania z zamiarem bezpośrednim kierunkowym. Oskarżony wiedział, że nie był uprawniony do podpisania wniosku o wpis, a więc jego zachowanie nosiło znamiona działania celowego.

Zdaniem Sądu, wiarygodny materiał dowodowy wykazał, że oskarżony zrealizował znamiona zarzucanego mu przestępstwa.

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

K. K. (1)

I

1

Przystępując do wymiaru kary wobec oskarżonego K. K. (1) za przestępstwo z art. 270 § 1 kk i art. 272 kk i art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk Sąd wziął pod uwagę dyrektywy wymiaru kary opisane w art. 3 k.k. i art. 53 § 1 i 2 k.k., to jest wymierzył oskarżonemu karę według własnego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by dolegliwość kar nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Ustalając stopień społecznej szkodliwości czynu Sąd kierował się przepisem art. 115 § 2 k.k.

Stopień winy oskarżonego należało określić jako znaczny. Oskarżony jest osobą dorosłą, rozumiejącą konsekwencje swoich działań. Ponadto brak było w sprawie okoliczności, które poddawałyby w wątpliwość poczytalność oskarżonego w trakcie czynu.

Oskarżony ma 66 lat, wykształcenie średnie, z zawodu jest hotelarzem, ma jedno dorosłe dziecko, jest żonaty.

Na korzyść oskarżonego przemawiała jego trudna sytuacja zdrowotna - z uwagi na wiek i choroby, utrzymywanie się z renty 1500 zł. Sąd zauważył również, że oskarżony jest osobą niekaraną. Natomiast, na niekorzyść oskarżonego przemawiała wysoka wartość ewentualnej szkody gdyby czyn oszustwa został zrealizowany, wykorzystanie zaufania jakie miała do niego i pani (...) pokrzywdzona, działanie przeciwko dokumentom i wprowadzenie w błąd referendarza sądowego co do prawdziwości dokumentu. Z tych wszystkich przyczyn Sąd wymierzył oskarżonemu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności uznając ją za adekwatną do winy
i społecznej szkodliwości czynu. Kara ta ma odstraszać oskarżonego od dokonywania kolejnych zamachów na mienie czy przeciwko dokumentom, uzmysławiać mu nieopłacalność takich nagannych działań, a także dawać społeczeństwu sygnał, iż sprawcy przestępstw są karani a nie pobłażliwie traktowani.

W ocenie Sądu, jedynie kara pozbawienia wolności wymierzona w dolnych granicach ustawowego zagrożenia spełni cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec oskarżonego.

K. K. (1)

II

Sąd zastosował wobec oskarżonego dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności uznając, że zostały spełnione przesłanki z art. 69 § 1 i 2 kk. Oskarżony nie był wcześniej karany, popełnione przestępstwo miało charakter incydentalny w życiu oskarżonego, w związku z tym należy uznać, że warunkowe zawieszenie wykonania kary wdroży oskarżonego do przestrzegania porządku prawnego w przyszłości i nie popełni on ponownie przestępstwa. Sąd uznał, że okres warunkowego zawieszenia będzie wynosił 2 lata próby.

K. K. (1)

III

W celu wzmocnienia oddziaływania wychowawczego kary i z uwagi na działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej Sąd wymierzył oskarżonemu na podstawie art. 33 § 2 kk karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych po 30 zł każda, mając na uwadze sytuację majątkową oskarżonego oraz jego możliwości zarobkowe.

K. K. (1)

IV

Sąd zobowiązał oskarżonego do informowania Sądu o przebiegu okresu próby raz na trzy miesiące

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Sąd nie zobowiązał oskarżonego do zapłacenia nawiązki na rzecz pokrzywdzonej w wysokości 60 000 zł, jak wnioskował pełnomocnik, uznając, że brak ku temu podstaw, zgodnie z art. 46 § 1 kk Sąd może orzec, a na wniosek orzeka, obowiązek naprawienia szkody w całości lub części wyrządzonej przestępstwem lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, obowiązkowi naprawienia szkody z art. 46 § 1 kk należy przypisać zasadniczo funkcję kompensacyjną, głównym celem środka jest naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem, zgodnie natomiast z § 2 tego artykułu Sąd może zamiast naprawienia szkody o którym mowa w § 1 orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, jeżeli orzeczenie obowiązku naprawienia szkody jest znacznie utrudnione. Należy zauważyć, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z usiłowaniem wyłudzenia kwoty 160 000 zł stanowiącej kwotę podwójnego zadatku uiszczonego przy zawieraniu umowy przedwstępnej dotyczącej sprzedaży nieruchomości, jednakże do dokonania przestępstwa nie doszło, a więc trudno mówić o powstałej szkodzie i obowiązku jej naprawienia. Ponadto, między stronami toczą się sprawy cywilne, jak choćby z powództwa M. M. (2) przeciwko pokrzywdzonej O. W. o zapłatę, gdzie w sprawie IC 3485/13 SO Poznań zasądzono kwotę 80 000 zł na rzecz powódki od pozwanej (k. 1123). Zdaniem Sądu więc ewentualne orzeczenie nawiązki w kwocie 60 000 zł w niniejszej sprawie na rzecz O. W. mogłoby niwelować skutki wyroku cywilnego. Zdaniem Sąd, w niniejszej sprawie karnej brak było podstaw do zasądzenia na rzecz pokrzywdzonej żądanej przez pełnomocnika kwoty.

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

V

Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania i opłatę, uznając brak podstaw do zwolnienia oskarżonego z tego obowiązku, z uwagi na to, że posiada on możliwości zarobkowe umożliwiające uzyskanie środków finansowych na ten cel.

1.Podpis

/-/ sędzia Izabela Hantz - Nowak