Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt VII U 1234/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 5 lipca 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Monika Rosłan-Karasińska

Protokolant:praktykant absolwencki Daria Więch

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2021 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy: A. S. (ubezpieczonej) oraz B. B., L. B. prowadzących działalność gospodarczą pod firmą (...) sp. c. L. i B. B. z siedzibą w O. (płatnika składek)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania: A. S. (ubezpieczonej) oraz B. B., L. B. prowadzących działalność gospodarczą pod firmą (...) sp. c. L. i B. B. z siedzibą w O. (płatnika składek)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 27 lipca 2020 r. decyzja nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 27 lipca 2020 r. nr (...) w ten sposób, że stwierdza, iż A. S. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. c. L. i B. B. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 1 lutego 2020 roku.

UZASADNIENIE

W dniu 24 sierpnia 2020 r. A. S. złożyła odwołanie
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 27 lipca 2020 r. nr (...), wnosząc o jej zmianę i przyjcie, że od 3 lutego 2020 r. podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu jako pracownik u płatnika składek (...) s.c. L. B., B. B.. W ocenie odwołującej organ rentowy błędnie przyjął,
że zawarta przez nią z ww. płatnikiem składek umowa o pracę została zawarta dla pozoru. Argumentując decyzję organ rentowy wskazał, że wszystkie przedstawione przez nią dokumenty stanowiły jedynie środek uwiarygodnienia działań stron, przy czym nie przeprowadził żadnych fizycznych czynności kontrolnych w miejscu wykonywanej przez nią pracy i w konsekwencji nie miał należytych podstaw do kwestionowania dokumentacji pracowniczej. Niezasadnie wskazał również, że nie przedstawiła innych wymaganych dowodów, nie podając przy tym jakich. Odwołująca podała przy tym, że w toku postępowania przed ZUS udzieliła pisemnej odpowiedzi na wszystkie zadane jej przez organ pytania.
W ocenie odwołującej organ rentowy niezasadnie również podniósł kwestię okresu między datą skierowania jej przez pracodawcę na badania wstępne w 2019 roku a podpisaniem umowy
w dniu 1 lutym 2020 r. Zaświadczenie lekarskie jest ważne do 5 marca 2022 r., a w okresie powyższym nie doszło do sytuacji mogącej wpłynąć na pogorszenie jej stanu zdrowia, zatem pracodawca miał pełne prawo dopuścić ją do wykonywania ustalonej w umowie prace bez konieczności przeprowadzania dodatkowych badań. Z kolei posługiwanie się przez organ rentowy argumentem, że zatrudnienie jej jako kobiety w ciąży, w firmie prowadzonej przez jej ojca i brata jest dowodem potwierdzającym słuszność wydanej decyzji, zdaniem odwołującej należy oceniać jako karygodne i zmierzające do dyskryminacji kobiety tylko i wyłącznie
ze względu na stan ciąży, który w doktrynie prawa nie jest uznawany za stan pogorszenia zdrowia bądź choroby. Odwołująca przedstawiła również zakres obowiązków realizowanych w czasie zatrudnienia, wskazując, iż jej zatrudnienie było racjonalnie ekonomiczne
z perspektywy pracodawcy, o czym świadczy fakt konieczności zastąpienia jej w okresie niezdolności do pracy (odwołanie k. 3-9 a.s.).

Od decyzji ZUS (...) Oddział w W. z dnia 27 lipca 2020 r. nr (...) odwołanie złożyli również L. B. i B. B., jako wspólnicy (...) s.c. L. B., B. B. , wnosząc o jej zmianę i objęcie A. S. obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym z tytułu umowy o pracę zawartej
w dni u3 lutym 2020 r. W uzasadnieniu powyższego odwołujący wyrazili negatywne stanowisko wobec postępowania przeprowadzonego przez organ rentowy, kwestionując ustalenia i oceny organu stanowiące podstawę wydanej w jego efekcie decyzji. Podkreślili,
że zatrudnienie odwołującej odbyło się w ramach swobody przedsiębiorczej, w oparciu
o strategię rozwoju działalności gospodarczej, zaś wskazywane przez organ podstawy decyzji sugerują działania organu o charakterze pozaprawnym, dyskryminującym i niezgodnym
z Konstytucją RP (odwołanie k. 3-9 a.s., sygn. akt VII U 1237/20).

W odpowiedziach na odwołanie z 11 września 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy wskazał, że z uwagi na powstanie
u odwołującej niezdolności do pracy po krótkim okresie zatrudnienia wszczął postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia, czy strony zawarły ważną umową o pracę przyznającą status pracowniczy, a w konsekwencji nabycie uprawnień wynikających z powyższego tytułu
w zakresie świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Dokonując analizy zebranych w sprawie dowodów ostatecznie stanął na stanowisku, że odwołująca nie świadczyła pracy na rzecz pracodawcy. Płatnik nie potrafił wyjaśnić dlaczego dopiero od 1 lutego 2020 r. zdecydował się na zatrudnienie kogoś na stanowisku pracownika biurowego zajmującego się organizacją
i prowadzeniem sprzedaży internetowej, jedynie lakonicznie podając, że zatrudnienie było związane z rozwojem firmy. W trakcie absencji chorobowej odwołującej jej obowiązki przejął wspólnik B. B. i inne osoby, co oznacza, że jej stanowisko nie było niezbędne. Ponadto oprócz dokumentów z akt osobowych strony nie złożyły żadnego dowodu,
który potwierdziłby, iż odwołująca w lutym i marcu 2020 roku wykonywała swoje czynności. Wbrew zarzutom odwołującej, organ dążył do ustalenia stanu faktycznego wzywając płatnika do uzupełnienia wyjaśnień i wskazał jakie dokumenty należy przedłożyć. Ich brak w ocenie organu rentowego potwierdza stanowisko że strony zawarły umowę jedynie w celu zabezpieczenia społecznego, nie zaś w celu świadczenia pracy (odpowiedzi na odwołanie
k. 9-13 a.s., k. 10-12 a.s. sygn. akt VII U 1237/20)
.

Zarządzeniem z dnia 16 grudnia 2020 r. sprawy z odwołania A. S. oraz L. i B. B. zostały połączone do wspólnego rozpoznania
i dalszego prowadzenia pod sygnaturą akt VII U 1234/20 (zarządzenie z 16.12.2020 r. k. 33 a.s. sygn. akt VII U 1237/20).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. S. urodziła się w dniu (...) Odwołująca się jest córką L. B. i siostrą B. B.. L. i B. B.
od 1995 roku (B. B. został wspólnikiem w roku 2000) prowadzą spółkę cywilną pod nazwą (...) s.c. L. B., B. B. (dalej jako (...) s.c.) w ramach której zajmują się szyciem i sprzedażą odzieży (zeznania A. S. k. 77-78 a.s., zeznania B. B. k. 78-79 a.s., zeznania L. B. k. 99 a.s.).

Aktualnie ubezpieczona posiada wykształcenie wyższe. Przed zatrudnieniem w (...) s.c. odwołująca odbywała studia stacjonarne na Wydziale Prawa i Administracji Uczelni (...) w W. na kierunku Prawo, które ukończyła w dniu 15 maja 2020 r.
Ponadto okresie od 4 listopada 2019 r. do 1 lutego 2020 r. odwołująca pracowała w Kancelarii Notarialnej L. Z. na podstawie umowy o pracę, w wymiarze 4/5 etatu
i z wynagrodzeniem 2.900 zł brutto (dyplom ukończenia studiów k. 17 a.r.; karta informacyjna(...) k. 91-93 a.r.; zeznania A. S. k. 77-78 a.s.).

W dniu 1 lutym 2020 r. A. S. zawarła umowę o pracę
z (...) s.c. L. i B. B., na podstawie której została zatrudniona
na stanowisku pracownika biurowego, na pełen etat i z wynagrodzeniem w wysokości
2.800,00 zł brutto miesięcznie. Zakres obowiązków odwołującej obejmował następujące czynności: organizacja sprzedaży internetowej wyrobów tekstylnych produkowanych przez firmę, w tym zorganizowanie sprzedaży odzieży do jazdy konnej codziennej i konkursowej oraz sportowej, przygotowanie form, dobranie oraz zakup materiałów, opracowanie designu, znalezienie i nawiązanie współpracy z firmami zajmującymi się nadrukami na materiałach, wprowadzanie wyrobów na rynek, obsługa sprzedaży internetowej oraz promowanie sklepu internetowego oraz produktów Internecie (umowa o pracę k. 14 a.r., zakres czynności
i obowiązków k. 15 a.r.)
.

Na dzień zawarcia umowy o pracę odwołująca była w ciąży (bezsporne). Legitymowała się przy tym orzeczeniem lekarskim nr (...), wydanym w dniu 26 lutego 2019 r., stwierdzającym zdolność do prac na stanowisku pracownika administracyjno-biurowego.
W orzeczeniu wskazano datę następnego badania okresowego na dzień 5 marca 2022 r. Jednocześnie w dniach 10-13 lutego 2020 r. odwołująca odbyła szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (orzeczenie lekarskie k. 25 a.r.; zaświadczenie o ukończeniu szkolenia BHP k. 26-28 a.r.).

Odwołująca rozpoczęła pracę w (...) s.c. zgodnie z umową, tj. 3 lutego 2020 r.
Z racji zainteresowań odwołującej – jazda konna, posiada uprawnienia instruktora – jej praca na rzecz (...) s.c. obejmowała organizację produkcji i sprzedaży odzieży do jazdy konnej. Początkowo odwołująca stworzyła sklep internetowy, prowadzony pod witryną
(...)”. który miał być dedykowany sprzedaży odzieży do jazdy konnej. Następnie odwołująca nawiązała kontakt z konstruktorką nad stworzeniem legginsów do jazdy, omawiała z nią projekty ubrań oraz materiały z których miały być zrobiona.
Ponadto poszukiwała materiałów do ubrań, w tym celu pojechała do znajdującej się w Ł. hurtowni (...) i zakupiła towar. Ponadto odwołująca zrobiła projekt nadruku sylikonowego
i nadruków na kieszeniach z logiem firmy (zeznania A. S.
k. 77-78 a.s., zeznania B. B. k. 78-79 a.s., zeznania L. B.
k. 99 a.s.)
.

Odwołująca nie zajmowała się wystawianiem faktu klientom, nie robiła na nich własnoręcznych adnotacji. Odwołująca wykonywała pracę w siedzibie firmy w O. przy ul. (...), będącym również miejscem jej zamieszkania, przy czym firma znajduje się w osobnym pomieszczeniu. Praca odbywała się przez 8 godzin dziennie, od poniedziałku do piątku. Nadzór nad wykonaniem obowiązków sprawowali L. i B. B..
Z tytułu umowy wypłacano jej wynagrodzenie przelewem na rachunek bankowy (zeznania A. S. k. 77-78 a.s., zeznania B. B. k. 78-79 a.s., pisemne zeznania A. S. k. 11-13 a.r., pisemne zeznania L.
i B. B. k. 21-23 a.r., listy płac k. 32-35 a.r., lista transakcji k. 36 a.r.)
.

Oprócz odwołującej, w 2020 roku w (...) s.c. były zatrudnione jeszcze trzy osoby
na podstawie umowy o pracę i z wynagrodzeniem od 2.600 zł do 3.520 zł (karta informacyjna (...) k. 91-93 a.r.).

Od 18 marca 2020 r. odwołująca korzystała ze zwolnienia lekarskiego.
Było to spowodowane zaleceniami lekarza ginekologa, który wskazywał, że w związku
z pandemią C.-19 powinna przebywać w domu. Odwołująca przebywała na zwolnieniu lekarskim do czerwca 2020 roku. Po jego zakończeniu powróciła do pracy w (...) s.c.
i kontynuowała pracę do końca ciąży w sierpniu 2020 roku. W okresie nieobecności odwołującej jej obowiązki przejął B. B., który zajmował się administrowaniem sklepu internetowego, realizował zamówienia i sprzedawał część z wytworzonych ubrań
do jazdy konnej (zeznania A. S. k. 77-78 a.s., zeznania L. B. k. 99 a.s.; wydruki zamówień – koperty k. 39 i k. 86 a.s.).

W związku ze zgłoszeniem przez odwołującą roszczenia o zasiłek chorobowy za okres od 18 marca 2020 r. do 20 kwietnia 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział
w W. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie prawidłowości zgłoszenia jej
do obowiązkowych ubezpieczeń z tytułu zatrudnienia w (...) s.c. (wniosek o zbadanie okoliczności związanych z ubezpieczeń k. 3 a.r., zawiadomienie o wszczęciu postępowania
k. 5-9 a.r.)
.

Po przeprowadzeniu postępowania ZUS (...) Oddział w W. wydał w dniu 27 lipca 2020 r. decyzję nr (...) na podstawie której stwierdził, że A. S. jako pracownik płatnika składek (...) s.c. L. i B. B. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu
od 1 lutego 2020 r. Zgodnie z uzasadnieniem decyzji, w ocenie organu rentowego łącząca strony umowa o pracę z dnia 1 lutego 2020 r. została zawarta dla pozoru w myśl art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p., jedynie w celu uzyskania przez odwołującą prawa do świadczeń – zasiłku chorobowego, a następnie zasiłku macierzyńskiego. W ocenie organu rentowego o powyższym świadczyły takie okoliczności, jak powstanie niezdolności do pracy wkrótce po zatrudnieniu, nieprzedłożenie przez strony dowodów potwierdzających wykonywanie przez odwołującą zadań wynikających z zakresu obowiązków i brak aktualnego orzeczenia lekarskiego.
Organ rentowy wskazał również, że umowa z poprzednim pracodawcą odwołującej była zawarta jedynie na okres 3 miesięcy, a przyczyną ustania stosunku pracy było wygaśnięcie umowy. Gdyby odwołująca nie zawarła umowy o pracę, to nie przysługiwałoby jej świadczenie z ubezpieczenia chorobowego. W ocenie organu ten właśnie fakt zaważył na chęci poszukiwania przez odwołującą zabezpieczenia jej sytuacji materialnej poprzez nabycie prawa do świadczenia chorobowego, co znacznie ułatwiło pokrewieństwo między stronami.
Ponadto organ rentowy zwrócił uwagę na brak racjonalności w zatrudnieniu pracownika,
który będzie wykonywał pracę przez krótki okres, jak również brak racjonalnego uzasadnienia dla nawiązania umowy przez strony dopiero dniu 1 lutego 2020 r., tym bardziej, że przedłożone orzeczenie lekarskie potwierdza, że strony mogły nawiązać stosunek pracy już wcześniej (decyzja ZUS z 27.07.2020 r. k. 93-100 a.r.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów zgromadzonych w toku postępowania przed organem rentowym oraz postępowaniu niniejszym w zakresie,
w jakim wynikały z nich okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy – związane przede wszystkim z zatrudnieniem odwołującej i wykonywaniem przez nią pracy. W szczególności Sąd oparł się na zeznaniach stron – A. S., B. B. i L. B., dając im wiarę w całości. W ocenie Sądu relacje stron były wiarygodne, wzajemnie spójne a ponadto korespondowały treściowo z dokumentacją załączoną do akt sprawy i akt rentowych.

Strony nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego, który został uznany przez Sąd za wystarczający do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania były zasadne.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy między odwołującą się A. S. a (...) s.c. L. B., B. B. doszło do nawiązania stosunku pracy, skutkującego objęciem odwołującej ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym i wypadkowym. Organ rentowy zakwestionował zawartą przez strony umowę o pracę z dnia 1 lutego 2020 r., na podstawie której odwołująca została zatrudniona na stanowisku pracownika biurowego, uznając, że stronom nie towarzyszył zamiar rzeczywistego jej wykonywania, lecz zagwarantowanie odwołującej prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Na wstępie należy wskazać, że stosunek pracy stanowi tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 423) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne,
które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Z mocy ww. ustawy, tj. w myśl
art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1, pracownicy podlegają również ubezpieczeniu chorobowemu
i wypadkowym. Objęcie ubezpieczeniem z tytułu zatrudnienia, zgodnie z art. 13 pkt 1 u.s.u.s., następuje od dnia nawiązania stosunku pracy do jego ustania. Stosownie do treści definicji zawartej w art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. 2020 r. poz. 1320) pracownikiem jest osoba zatrudniona między innymi na podstawie umowy o pracę.
Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem
a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Zgodnie z art 22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W ujęciu ww. przepisu stosunek pracy to relacja prawna łącząca pracodawcę i pracownika, na której treść składają się wzajemne prawa i obowiązki. Swoistość stosunku pracy wyraża się w jego cechach, które odróżniają go od stosunków cywilnoprawnych, a także zwyczajowej, okazjonalnej pomocy członków najbliższej rodziny świadczonej na rzecz określonego przedsiębiorcy, w ramach których świadczona jest praca.
Do tych właściwości stosunku pracy należą: dobrowolność zobowiązania, zarobkowy charakter stosunku pracy, osobisty charakter świadczenia pracy oraz podporządkowanie pracownika co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy, wyrażające się również w możliwości wydawania pracownikowi poleceń dotyczących pracy.

W niniejszej sprawie organ rentowy stanął na stanowisku, zgodnie z którym zgłoszenie A. S. do pracowniczego tytułu ubezpieczeń miało na celu wyłącznie uzyskanie świadczeń, a nie faktyczne wykonywanie zatrudnienia. W uzasadnieniu skarżonej decyzji organ rentowy powołał się na pozorność stosunku pracy między stronami
w rozumieniu art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, formułowany w oparciu o treść cytowanego art. 83 k.c., zgodnie z którym zamiar nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego, bez rzeczywistego wykonywania umowy o pracę, świadczy o fikcyjności zgłoszenia do pracowniczego ubezpieczenia społecznego. W sytuacji, w której stronom umowy o pracę przyświeca jedynie intencja włączenia do ubezpieczenia społecznego (i uzyskanie świadczeń płynących z tego ubezpieczenia) pod pozorem zatrudnienia, bez jego rzeczywistego wykonywania (art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.), zawarcie umowy o pracę nie może rodzić skutków prawnych i stanowić podstawy do uznania, że osoba, która zawarła taką umowę podlega ubezpieczeniu społecznemu pracowników.
A contrario do powyższego, przyjmuje się, że nie można stwierdzić pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, w sytuacji, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał,
a pracodawca pracę tę przyjmował (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 12 maja 2011 r.,
II UK 20/11; z dnia 19 października 2007 r., II UK 56/07; z dnia 5 października 2005 r.,
I UK 32/05; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 lutego 2014 r., III AUa 929/13)
. Dla objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania pracy zasadnicze znaczenie ma więc nie to, czy umowa o pracę została zawarta i czy jest ważna (jako nienaruszająca
art. 83 § 1 k.c.), lecz tylko to, czy strony umowy pozostawały w stosunku pracy (art. 8 ust. 1 u.s.u.s.). O tym zaś, czy strony istotnie w takim stosunku pozostawały i stosunek ten stanowi tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy (essentialia negotii), a wynikających z art. 22 § 1 k.p.

Weryfikując stanowisko Zakład Ubezpieczeń Społecznych Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie w oparciu o dowody zaoferowane przez odwołujących oraz zgromadzone w toku postępowania wyjaśniającego przed organem rentowym, w wyniku czego ostatecznie przyjął, iż okoliczności sprawy potwierdzają rzeczywisty charakter zatrudnienia odwołującej w ramach kwestionowanej przez ZUS umowy o pracę. Z dokonanych przez Sąd ustaleń wynika,
że A. S. została zatrudniona w (...) s.c. L. i B. B. na stanowisku pracownika biurowego. Przedmiotem działalności firmy odwołujących jest produkcja i sprzedaż odzieży. Z ustalonych przez Sąd okoliczności wynika, że zatrudnienie odwołującej było związane z jej zainteresowaniami – jazdą konną, sama zaś odwołująca miała za zadanie wdrożenie w firmie systemu produkcji i sprzedaży odzieży do jazdy konnej. Sąd dał wiarę zeznaniom stron w zakresie w jakim wskazały, że odwołująca faktycznie wykonywała pracę w ramach zawartej między nimi umowy o pracę. Zarówno A. S., jak i B. B. potwierdzili, że ubezpieczona stworzyła sklep internetowy „sain-equestrian.com”, podejmowała czynności związane ze stworzeniem projektów odzieży, w tym doboru odpowiednich materiałów, które następnie były przez firmę sprzedawane.
W tym zakresie Sąd uwzględnił załączone przez strony potwierdzenia realizacji zamówień
i zwrotów, wprawdzie nie podpisane przez odwołującą, jednak potwierdzające efekty jej pracy – nowy asortyment odzieżowy został bowiem wdrożony i był przez firmę sprzedawany.
W trakcie pracy odwołująca miała być nadzorowana zarówno przez B. B., który miał z nią współpracować w tym zakresie, jak również L. B., który zajmował się ogólnymi sprawami związanymi z prowadzoną przez wspólników działalnością. Niewątpliwie również odwołująca otrzymywała wynagrodzenie za wykonaną pracę, co potwierdzają załączone do akt rentowych potwierdzenia przelewów na jej rachunek bankowy.

Zdaniem Sądu powyższe okoliczności były wystarczające dla stwierdzenia, że strony łączył stosunek pracy. Potwierdzały bowiem faktyczne wykonywanie pracy przez odwołującą, co w zasadzie stanowiło główną przyczynę zakwestionowania przez organ zawartej przez strony umowy o pracę. W ocenie Sądu należy wziąć pod uwagę, że odwołująca pracowała na stanowisku pracownika biurowego, tym samym trudno oczekiwać „wymiernych”, materialnych dowodów potwierdzających faktyczne wykonywanie pracy, skoro ma ona charakter typowo usługowy. Ponadto wymienione wyżej dowody potwierdzały przy tym, że realizowane przez odwołującą czynności odbywały się odpłatnie oraz w ramach podporządkowania pracowniczego, rozumianego jako organizacja czasu i miejsca pracy oraz wydawanie jej poleceń. Pozwalało to zatem uznać, że współpraca odwołującej i zainteresowanej nosiła cechy stosunku pracy w rozumieniu art. 22 § 1 k.p.

Jednocześnie Sąd Okręgowy nie podzielił wątpliwości organu rentowego stanowiących podstawę wydania skarżonej decyzji, uznając, iż stanowiły one przejaw jednoznacznie niekorzystnej dla odwołującej oceny okoliczności sprawy. Wprawdzie z przeprowadzonych
w sprawie dowodów wynika, że zawierając sporną umowę o pracę A. S. nie została skierowana na badania lekarskie, tym niemniej legitymowała się orzeczeniem lekarskim nr (...) z 26 lutego 2019 r., stwierdzającym zdolność do prac na stanowisku pracownika administracyjno-biurowego. Zgodnie z treścią powyższego orzeczenia badania okresowe zostały wyznaczone na marzec 2022 roku, co pozwala przyjąć, iż na dzień zawarcia przez strony umowy o pracę orzeczenie było aktualne. Orzeczenie zostało wydane w stosunku do oceny stanu zdrowia odwołującej w ramach pracy na stanowisku pracownika administracyjno-biurowego, co było zbieżne ze stanowiskiem jakie ostatecznie odwołującej powierzono na mocy kwestionowanej przez ZUS umowy. Okoliczność, że strony podjęły decyzję o zawarciu umowy znacznie później, niż wydano przedmiotowe orzeczenie, nie budziła wątpliwości Sądu, który miał dodatkowo na względzie, iż w tym okresie odwołująca była studentką studiów stacjonarnych na Uczelni (...), a dodatkowo w późniejszym okresie podjęła pracę w Kancelarii Notarialnej (wprawdzie odwołująca wskazała, że była zatrudniona na podstawie umowy zlecenie, jednakże z informacji organu rentowego wynika, że była zgłoszona do ubezpieczeń z kodem 110, tj. ze stosunku pracy). Sąd miał na uwadze również wskazania stron co do tego, że już wcześniej prowadziły rozmowy na temat rozszerzenia działalności (...) s.c. o sprzedaż odzieży do jazdy konnej, co mogło uzasadniać wcześniejsze skierowanie odwołującej na badania lekarskie, nawet, jeśli ostatecznie nie doszło wówczas do jej zatrudnienia.

Na tym tle Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska organu rentowego, uznając, że zawarta przez strony umowa o pracę nie spełnia cech pozorności (art. 83 § 1 k.c.). Sąd nie znalazł również podstaw do uznania spornej umowy jako sprzecznej z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.), co było sugerowane przez organ rentowy w uzasadnieniu skarżonej decyzji, jednakże bez przytoczenia argumentacji potwierdzającej stanowisko w tym zakresie. Za powyższym nie przemawia za tym również argument, że sytuacja odwołującej odzwierciedla typową sekwencję zdarzeń, polegającą na podjęciu zatrudnienia przez kobietę, która następnie staje się niezdolna do pracy, przy czym niezdolność przypada na okres ciąży. Samo podjęcie zatrudnienia w celu zagwarantowania sobie podstawy do uzyskania świadczeń związanych z nadchodzącym macierzyństwem nie świadczy o pozorności umowy o pracę bądź też jej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, skoro objęcie ubezpieczeniem stanowi niejako skutek uboczny uzyskania statusu pracownika – w szczególności, gdy praca była faktycznie świadczona, co też w przypadku odwołującej zdaniem Sądu w rzeczywistości miało miejsce. Z tej też perspektywy bez znaczenia dla oceny zatrudnienia odwołującej pozostaje również okoliczność, że przed zawarciem spornej umowy odwołująca była zatrudniona jedynie na czas określony, a stosunek pracy ustał w dniu 1 lutym 2020 r. Przyjmując bowiem, że odwołującej przy zawieraniu spornej umowy towarzyszył cel zagwarantowania świadczeń z ubezpieczeń społecznych w związku z nadchodzącym macierzyństwem, w realiach niniejszej sprawy nie sposób oceniać takiej motywacji jako nagannej. Nie przemawia za tym również autonomicznie fakt spokrewnienia odwołującej ze wspólnikami spółki, brak bowiem jakichkolwiek ograniczeń w zakresie możliwości zatrudnienia członków rodziny bądź osób bliskich. Sąd miał przy tym na względzie, że odwołująca jest osobą stosunkowo młodą (27 lat), w trakcie zatrudnienia posiadała status studenta, a zatrudnienie zostało przez nią podjęte w ramach rodzinnej firmy i za niezawyżonym wynagrodzeniem (2.800 zł brutto). Na tym tle nie był również zasadny argument co do braku ekonomicznej racjonalności zatrudnienia odwołującej, tym bardziej, że z dokonanych w sprawie ustaleń wynika, że przełożyło się ono na realne efekty po stronie pracodawcy w postaci sprzedaży wdrożonego przez nią asortymentu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uznania, by przypisać spornej umowie o pracę cech pozorności, a postępowaniu stron w ramach jej zawarcia – działania niezgodne z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 1 i 2 k.c.). Z tych też względów Sąd Okręgowy uznał wniesione wspólnie przez strony odwołanie za zasadne i na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił skarżoną decyzję, orzekając jak w sentencji wyroku.