Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Grażyna Jaszczuk (spr.)

Sędziowie:

SO Agata Kowalska

SO Jerzy Kozaczuk

Protokolant:

st. sekr. sądowy Agnieszka Walerczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 579/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 19 maja 2021 roku, wydany w sprawie o sygn. II K 1644/18.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-----------------

-------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Zarzut

1.

Obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, tj.:

1.  art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk, przejawiająca się w

a.  przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów przy ocenie wyjaśnień oskarżonego, dokonanej z pominięciem zeznań A. J., w konsekwencji uznaniem ich za niewiarygodne w tej części, w której oskarżony nie przyznaje się do fałszowania podpisów za żonę pod umową kupna-sprzedaży samochodu w dniu 03.11.2010 r., wnioskiem o rejestrację pojazdu w dniu 01.12.2010 r., umową sprzedaży samochodu z dnia 30.01.2015 r., podczas gdy z zeznań pokrzywdzonej wynika, że zarówno ona, jak i oskarżony mają bardzo podobny charakter pisma (k. 1074v), a nadto, że pamięta, iż kiedy mieszkali w S., była w ich mieszkaniu osoba sprzedająca i coś było pisane, co w świetle wyjaśnień oskarżonego świadczy o istnieniu wątpliwości co do popełnienia czynów przypisanych jemu w punktach I, II, VI aktu oskarżenia;

b.  w przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów przy ocenie wyjaśnień oskarżonego (k. 1074), a w konsekwencji uznaniem ich za niewiarygodne w części, w której nie przyznaje się on do popełnienia zarzucanych mu w punktach III, IV, IX, X aktu oskarżenia czynów, a dotyczących wyjaśnienia przyczyn oraz sposobu tworzenia gotowych wzorców wskazujących sposób wypełnienia formularzy w celu złożenia wniosków w Biurze Powiatowym (...) w S., podczas gdy z uznanych za wiarygodne zeznań A. J. wynika jednoznacznie, że żona oskarżonego będąc wielokrotnie w Agencji, podpisywała i składała dokumenty o dopłaty na zarejestrowane na nią gospodarstwo rolne, które jak dodała, bez dopłat by nie funkcjonowało, co w kontekście podobieństwa charakteru pisma oskarżonego i A. J., czyni wątpliwym sprawstwo oskarżonego, tym bardziej, iż zarzut z punktu IV aktu oskarżenia dotyczy jedynie złożenia przez oskarżonego podpisu pod deklaracją stanowiącą załącznik do wniosku podpisanego bezspornie przez A. J.;

c.  uznaniem, że oskarżony popełnił czynu zarzucany jemu w punkcie VIII aktu oskarżenia, podczas gdy z zeznań A. J. złożonych na etapie postępowania przygotowawczego w dniu 21.06.2018 r. (k. 180v) wynika, że to pokrzywdzona podpisywała swoim imieniem i nazwiskiem zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2015 na formularzu PIT-37, co w kontekście zeznań świadka o podobieństwie charakteru pisma świadczy o występowaniu istotnych wątpliwości co do sprawstwa oskarżonego;

d.  uznaniem zeznań pokrzywdzonej A. J. za logiczną, spójną całość, zasługującą na przymiot wiarygodności, podczas gdy pokrzywdzona na rozprawie w dniu 03.03.2020 r. (k. 1074v), po odczytaniu złożonych na etapie postępowania przygotowawczego zeznań, zeznała że jedynie myśli, że oskarżony podpisał wskazane przez nią dokumenty, z uwagi na podobieństwo pisma, ale nie jest tego pewna i pewności tej nie wyraziła w trakcie złożonych przed Sądem zeznań, co zaś świadczy o występowaniu w sprawie poważnych wątpliwości co do sprawstwa czynów z punktów I-XII aktu oskarżenia przez oskarżonego;

e.  w przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów przy ocenie dowodu z wydanych przez biegłego M. D. wszystkich opinii i uznaniu tych opinii w całości za dowód wiarygodny i potwierdzający popełnienie przez oskarżonego czynów przypisanych jemu w punktach V i XII aktu oskarżenia, podczas gdy opinia MD/E-2132/18 (k. 136) nie przesądza w sposób stanowczy, by podpisy na dokumentach w postaci faktury nr 668/2014 z dnia 09-05-2014 oraz umowy kontraktacji nr 183/2017 z dnia 30-11-2017 i Załącznika nr 2 do tej umowy zostały sporządzone przez oskarżonego, a opinie uzupełniające nie zmieniają tej tezy, co świadczy o występowaniu w sprawie niedających się usunąć wątpliwości , które należy tłumaczyć jedynie na korzyść oskarżonego, tym bardziej w świetle zeznań A. J., która w dniu 03.03.2020 r. zeznała na rozprawie (k. 1074v), że podpisywała kontrakt na ziemniaki, ale nie pamięta kiedy to było;

f.  w przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów przy ocenie wyjaśnień oskarżonego w części dotyczącej zarzutów z punktów V, VII, XI aktu oskarżenia, bez odpowiedniego ich zestawienia z uznawanymi za wiarygodne zeznaniami świadków P. K. (k. 63v), R. S. (k. 66v), G. I. (k. 76v), podczas gdy z zeznań tych osób nie wynika, by to oskarżony nakreślił na niekwestionowanych dokumentach podpis za A. J., a nadto, z zeznań G. I. wynika, iż Jeżeli na fakturze widnieją dane personalne kobiety, to musiała podpisać się kobieta, co nie pozwala na uznanie winy oskarżonego;

g.  pominięcie w ocenie dowodu z dokumentu stanowiącego załącznik do wniosku dowodowego obrońcy z dnia 22.06.2020 r. w postaci rocznego rozliczenia czasu pracy za 2016 rok zatrudnionego w Straży Granicznej oskarżonego, z którego to dowodu wynika, że w dniu 13 lutego 2016 r., a więc w dacie popełnienia zarzuancego mu w punkcie VII aktu oskarżenia czynu, oskarżony pełnił służbę przez 12 godzin i 40 minut, co jednoznacznie wyklucza możliwość popełnienia przez nie go przypisanego mu czynu, wobec przebywania przez oskarżonego w tym czasie na służbie, nie zaś na gospodarskie rolnym;

h.  bezpodstawne uznanie, że oskarżony nie miał prawa samodzielnie rozporządzać całością środków pieniężnych zgromadzonych na wspólnym rachunku bankowym oraz, że bez wiedzy i zgody żony dokonał trzech przelewów na swój rachunek bankowy na łączną kwotę 54.000,- złotych, podczas gdy małżonkowie pozostawali wówczas (i pozostają nadal) w ustroju rozszerzonej wspólności majątkowej małżeńskiej (k. 315), a z uznanych za wiarygodne zeznań pokrzywdzonej wynika, że na wspólnym rachunku gromadzone były środki pochodzące z kilku źródeł, mianowicie z dotacji z Agencji, ze wspólnie prowadzonego gospodarstwa rolnego oraz uposażenia otrzymywanego przez oskarżonego z tytułu służby w Straży Granicznej, a nadto z uznanych przez Sąd za wiarygodne zeznań świadka M. J. (k. 1104) jednoznacznie wynika, że oskarżony miał oddać bratu pieniądze już w okresie Bożego Narodzenia 2017 r., za przekazane materiały budowlane, o czym wiedziała pokrzywdzona, co potwierdza też cel wykonanych operacji bankowych;

2.  art. 170 § 1 pkt 5 kpk, poprzez oddalenie wniosku dowodowego, złożonego w trybie art. 192 § 2 i 4 kpk, o ponowne przesłuchanie pokrzywdzonej z udziałem biegłego psychologa, podczas gdy wobec treści składanych przez świadka zeznań w trakcie postępowania przygotowawczego i na etapie postępowania sądowego ujawniły się okoliczności mające świadczyć o zaburzeniu zdolności postrzegania i odtwarzania spostrzeżeń, których wyjaśnienie wymagało wiadomości specjalnych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Żaden z powyższych zarzutów nie okazał się zasadny.

Uprzedzając meritum przedmiotowych rozważań Sąd Okręgowy poczuł się zobowiązanym, by zasygnalizować skarżącemu obrońcy, iż konstrukcja wywiedzionego przezeń środka zaskarżenia pozostawała niekiedy wadliwa. Wszak, bezzasadne było podnoszenie równoległej obrazy art. 5 kpk i art. 7 kpk. Zarzuty te mają charakter rozłączny i wzajemnie się wykluczają. Zarzut obrazy art. 5 § 2 kpk nie może być podnoszony jednocześnie z zarzutem naruszenia art. 7 kpk, gdyż dotyczy wtórnej do ustaleń faktycznych płaszczyzny procedowania. W orzecznictwie problematyka wzajemnych relacji art. 7 kpk i art. 5 § 2 kpk była wielokrotnie rozważana. Wskazuje się nawet, iż apelacja skonstruowana w ten sposób, podnosząca równocześnie w/w zarzuty, pozostaje w sprzeczności z zasadami racjonalnego rozumowania (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 6 października 2015 roku, wydany w sprawie o sygn. II AKa 127/15). Po dokonaniu prawidłowej oceny dowodów nie pozostają w sprawie żadne wątpliwości, w szczególności co do sprawstwa, które należałoby rozstrzygać po myśli art. 5 § 2 kpk, wobec czego organ procesowy nie musi po tenże przepis sięgać i w konsekwencji nie może dokonać jego obrazy.

Otwierając zasadniczą część niniejszych wywodów nadmienić należy, iż ustanowiony w art. 7 kpk obowiązek dokonania oceny wiarygodności materiału dowodowego w oparciu o wszechstronną, zgodną z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego dotyczy nie tylko Sądu orzekającego, bowiem także odwołujący, podnoszący ów zarzut, nie może ograniczyć się do prostego, subiektywnego zanegowania oceny dowodów przeprowadzonej przez Sąd i arbitralnego stwierdzenia, że walorem wiarygodności nie powinny być obdarzone dowody niekorzystne dla oskarżonego, a wręcz przeciwnie – że na wiarę zasłużyły wyłącznie dowody działające na jego korzyść. Ta metoda kwestionowania trafności zaskarżonego orzeczenia nie mogła zostać uznana za wystarczającą. Obowiązkiem skarżącego jest bowiem skuteczne wykazanie jakich konkretnych uchybień dopuścił się Sąd merytoryczny w kontekście zasad wiedzy, w szczególności logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego przy ocenie materiału dowodowego. Na względzie mieć bowiem wypada, iż sama tylko okoliczność, że oceniono poszczególne dowody, w aspekcie ich wiarygodności, nie w taki sposób, jak życzyłaby sobie tego zainteresowana strona procesowa, nie jest tożsama ze stwierdzeniem, że w procesie ich weryfikacji doszło do naruszenia reguły płynącej z treści art. 7 kpk.

Tymczasem, na kanwie przedmiotowej sprawy skarżący nie był w stanie skutecznie przekonać Instancji Odwoławczej o słuszności swoich przekonań wyrażonych w treści zarzutów, bowiem te nie zostały w logiczny i racjonalny sposób uargumentowane. Wprawdzie, kwestionując prawidłowość pierwszoinstancyjnego postępowania, apelujący wskazał jakich rzekomych uchybień w zakresie oceny dowodów tenże Sąd miałby się dopuścić, jednakże wywody te nie mogły znaleźć uznania w oczach Sądu Okręgowego. W istocie bowiem w uzasadnieniu do wywiedzionego środka zaskarżenia obrońca przedstawił jedynie własną – tendencyjną ocenę zgromadzonych w toku sprawy źródeł dowodowych w zasadzie wskazując jedynie, iż niesłusznie Sąd pierwszej instancji zawierzył zeznaniom pokrzywdzonej oraz wnioskom płynącym z jednoznacznych w swej wymowie opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego, odmawiając przy tym wiary konwencji zdarzeń wykreowanej przez swojego klienta. W ten sposób skarżący poniekąd w sposób nieudolny próbował przeforsować dowolny, wątpliwy pogląd, jakoby każdorazowo kluczowym dla rozstrzygnięcia sprawy winny być wyjaśnienia osoby postawionej w stan zarzutu i to te organ procesowy winien uznać za wiarygodne za wszelką cenę, i to nawet gdy pozostała część zebranego w sprawie, obszernego i wiarygodnego materiału dowodowego ewidentnie im przeczy. Zeznania pokrzywdzonych zaś, z nieznanych przyczyn i niejako odgórnie, uznać należałoby za niewiarygodne, i to niezależnie od tego, czy poparte zostały innymi obiektywnymi źródłami dowodowymi, nawet tak wymownymi jak opinie biegłych stosownych specjalizacji, czy też nie. W rzeczywistości jednak opisany w zdaniach poprzedzających schemat oceny zebranego w toku postępowania materiału dowodowego prowadziłby do stanu absurdu, zaś wnioski wyprowadzone wskutek takiego procedowania uznać należałoby nie tylko za dowolne, ale i krzywdzące wobec osób będących ofiarami przestępstw.

W istocie wiarygodność złożonych przez B. J. wyjaśnień musiała zostać oceniona w kontekście wszystkich okoliczności, w szczególności zaś pozostałych zgromadzonych w sprawie i uznanych za wiarygodne dowodów. Jednocześnie przy tym organ procesowy winien był kształtować swoje przekonanie co do wiarygodności podsądnego kierując się zasadami logicznego rozumowania i doświadczeniem życiowym, nie zaś odgórnie i niejako automatyczne bezkrytycznie zawierzać prezentowanej przezeń relacji i uznawać ją jako dowód niemalże koronny – a taka właśnie była dorozumiana intencja autora apelacji, który pomimo pewnej irracjonalności twierdzeń prezentowanych przez swojego klienta nieustannie przekonywał o jego wiarygodności. Wszakże, sama tylko okoliczność, że oskarżony konsekwentnie, na każdym etapie niniejszego postępowania, negował swoje sprawstwo, kreując przy tym własną, nieprzekonującą konwencję zdarzeń, jakoby pokrzywdzona była zaangażowania w przypisywane mu działania, nie mogła stanowić wystarczającej podstawy do przyznania jego twierdzeniom waloru wiarygodności i bezrefleksyjnego uznania, iż to właśnie zaprezentowany przezeń przebieg zdarzeń był prawdziwy. Jednakże, co wyraźnie należy podkreślić, Sąd Rejonowy uczynił zadość swej powinności i poddał złożone przez oskarżonego wyjaśnienia wnikliwej ocenie, konfrontując je z pozostałymi zgromadzonymi dowodami i w oparciu o tak przeprowadzony schemat słusznie wydedukował, iż deklaracje B. J. stanowiły nic innego jak realizację przyjętej przezeń linii obrony. Słusznego oglądu Sądu Okręgowego na tę kwestię nie zdołały nadto podważyć postulaty apelacji, które w zdecydowanej mierze oparte zostały na hasłach natury ogólnej, mających zakwestionować wiarygodność A. J. i przekonujących o braku winy po stronie jej męża, który to podobno nie działał wbrew woli i świadomości pokrzywdzonej. W zasadzie jedynym dość konkretnym, acz nadal nieprzekonującym, kontrargumentem wyprowadzonym przez obronę były okoliczności rzekomo wynikające z rocznego zestawienia pracy jego klienta w roku 2016 wynikało, w świetle których ten w dniu 13 lutego 2016 roku pełnił niespełna 13 - godzinną służbę, wobec czego nie mógł dopuścić się czynu zarzucanego mu w pkt VII aktu oskarżenia. W rzeczywistości jednak nawet przyjęcie wskazywanych przez skarżącego przesłanek jako prawdziwych w żadnym razie nie wykluczyłoby, iż to oskarżony wydawał wówczas bydło, a tym samym popełnił owe przestępstwo.

Podążając dalej, analogicznie stwierdzić zatem należy, iż fakt, że treści płynące z zakwestionowanych w apelacji dowodów wyraźnie rozmijały się z przebiegiem zdarzeń wykreowanym przez podsądnego, w żadnym razie nie mógł przeświadczyć o odmówieniu wiarygodności tym pierwszym. Rzecz jasna, jak już wspomniano powyżej depozycje pokrzywdzonej znacznie odbiegały od wersji zdarzeń przedstawianej przez oskarżonego nieprzyznającego się do winy, bowiem jednoznacznie przemawiały za przyjęciem jego sprawstwa i to w odniesieniu do wszystkich zarzucanych mu czynów, jednakże okoliczność ta rozpatrywana autonomicznie, nie mogła dyskredytować wartości procesowej wskazanego źródła dowodowego, a wydawać by się mogło, iż właśnie taka była idea autora apelacji. Nie należy bowiem tracić z pola widzenia, iż już ze względu na przeciwstawne stanowiska procesowe zajmowane przez B. J. oraz jego żonę, a wraz z tym istniejący pomiędzy stronami konflikt interesów, prezentowane przez nich konwencje zdarzeń winny malować się zupełnie odmiennie. Z kolei, ze względu na zaistniałą sytuację procesową, zwłaszcza fakt, iż przestępstwa stanowiące przedmiot niniejszego procesu popełnione zostały przez oskarżonego na szkodę swojej małżonki, z którą aktualnie jest w trakcie rozwodu, Sąd Rejonowy zobligowany został do podejścia z dużą ostrożnością do wszystkich zebranych w sprawie źródeł dowodowych, zaś zwłaszcza do relacji prezentowanych przez wskazanych uczestników postępowania, dostrzegając iż tak naprawdę każdy z nich dąży do jak najkorzystniejszego (z własnego punktu widzenia) rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Rzecz jasna, niezależnie od powyższego dodać należy, iż do każdego z ujawnionych w toku sprawy źródeł dowodowych organ procesowy winien podejść w sposób równy, nie przekreślając, ani też nie faworyzując któregoś z nich. Bez wątpienia, przeciwne nastawienie byłoby przejawem stronniczości i braku obiektywizmu po stronie Sądu Rejonowego. Tymczasem, nie sposób oprzeć się wrażeniu, jakoby skarżący uznając dowód z wyjaśnień swojego klienta jako newralgiczny i rozstrzygający oraz przyjmując wykreowany przez niego przebieg zdarzeń jako swoisty pewnik, automatycznie i pochopnie odrzucił tym samym wnioski płynące z dowodów tak jednoznacznie przemawiających za uznaniem jego sprawstwa, w tym relacji pokrzywdzonej. W rzeczywistości jednak zaistniała sytuacja procesowa, w której wyłoniły się dwie poniekąd sprzeczne wersje zdarzeń zobligowała Sąd merytoryczny nie tylko do dogłębnej analizy każdego ze wskazanych źródeł dowodowych, ale także do dokonania ich wzajemnej konfrontacji, a następnie w jej skutek - uznania, czy któraś z nich i ewentualnie w jakim zakresie zasłużyła na przyznanie przymiotu wiarygodności.

Niemniej jednak, Sąd Rejonowy spełnił tak nałożone przez ustawę wytyczne i procedując w wyniku tak nakreślonego schematu doszedł do słusznych konkluzji i wbrew odmiennemu stanowisku skarżącego przyznał wiarę zeznaniom pokrzywdzonej A. J.. Rzecz jasna, ów organ procesowy dopatrzył się pewnych detalicznych wręcz rozbieżności w prezentowanych przez nią konwencjach zdarzeń, jednakże ze względu na znaczny upływ czasu pomiędzy poszczególnymi czynnościami procesowymi z udziałem świadka oraz mając na uwadze blisko ośmioletni czasookres, w którym B. J. dopuszczał się przestępstw na jej szkodę, te nie winny dziwić. Nie budzi wątpliwości, iż wskazane odmienności zostały nadmiernie wyeksponowane przez skarżącego, głoszącego o wybiórczej niepamięci świadka, niemniej jednak nie należy ignorować, iż w istocie pokrzywdzona pozostawała konsekwentna co do okoliczności zasadniczych i znamiennych z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy, permanentnie wskazując na fakt, iż to jej mąż wielokrotnie podrabiał jej podpisy na licznych dokumentach, które następnie wykorzystywał w celu osiągniecia korzyści majątkowych, przy czym ona sama nie zdawała sobie sprawy z omawianego, przestępczego procederu, bezgranicznie ufając mu w każdym możliwym aspekcie - aż do czasu podjęcia decyzji o rozwodzie i kompletowania w tym celu stosownych dokumentów. Sąd Rejonowy słusznie nie dopatrzył się obiektywnych podstaw, dla których tak kompleksowej, logicznej i jednoznacznej w swojej wymowie relacji pokrzywdzonej należałoby odmówić cech wiarygodności. A. J. zeznawała w sposób dokładny i obszerny, szczerze opisując fakty takimi jakimi je widziała. Z kolei, na łamach pisemnych motywów orzeczenia Sąd merytoryczny z niezwykłą dokładnością i dbałością o detale wskazał z jakich względów relacja A. J. na przymioty szczerości i wiarygodności zasłużyła. Tutaj, jako znamienny wskazano fakt, iż wersja zdarzeń prezentowana przez świadka niemalże w całości pokryła się z pozostałymi uznanymi za wiarygodne dowodami, zwłaszcza z wnioskami płynącymi z opinii biegłego stosownej specjalizacji. Tym samym, z analogiczną prawidłowością, Sąd Rejonowy stwierdził, iż w przeciwieństwie do konwencji zdarzeń zaprezentowanej przez jej męża, ta przedstawiona przez świadka była szczera, przekonująca i odpowiadała rzeczywistym zdarzeniom z czasookresu przyjętego w treści zarzutów. Co więcej - sam skarżący w żaden sposób nie wykazał błędów w procedowaniu Sądu Rejonowego w tym zakresie ograniczając się do wskazywania rozbieżności pomiędzy depozycjami A. J. i swojego klienta i próbując przeforsować te na korzyść tego ostatniego, bądź dokonując własnej, dowolnej interpretacji pewnych części, wyrwanych z kontekstu, zeznań świadka – tak, ażeby wybrzmiały one na korzyść zainteresowanego. Nie budzi wątpliwości, iż pokrzywdzona wielokrotnie przebywała w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa czy że była świadkiem spotkania oskarżonego z klientem dokonującym zakupu pojazdu S. (...), jednak wskazywane w części motywacyjnej apelacji fakty, w żadnym razie nie mogły przeświadczyć o uznaniu, iż A. J. zdawała sobie sprawę z poczynań swojego męża, a tym bardziej, iż sama brała w nich udział – a właśnie do tego zmierzały daleko idące spekulacje skarżącego. Wręcz przeciwnie – ten próbował jedynie nadać brzmieniu depozycji świadka pewnego rodzaju drugiego dna, dobudowując do nich własną, odrealnioną koncepcję. W sposób analogiczny odnieść należy się nadto do wątpliwych wywodów apelacji w zakresie podobieństw pomiędzy charakterami pism stron. Istotnie, pokrzywdzona wskazała na ich zaistnienie, co również przemawia za uznaniem jej twierdzeń za szczere, jednakże okoliczność ta nie może być utożsamiana z przyjęciem, iż to ona podpisała szereg dokumentów wyartykułowanych w treści zarzutów.

W tym miejscu, odnosząc się do dalszych wywodów skarżącego należy wskazać, iż zgodnie
z art. 170 kpk to rozpoznający daną sprawę Sąd jest decyzyjny i władny, aby dopuścić i przeprowadzić bądź oddalić zawnioskowane przez strony procesowe dowody, przy czym oczywistym jawi się, że nie dotyczy to wszystkich źródeł dowodowych, lecz tych które z jakichś powodów są dla rozstrzygnięcia danej sprawy pomocne. A contrario, stosownie do treści art. 170 kpk, Sąd oddali rzeczony wniosek dowodowy, gdy zaistnieją ku temu negatywne przesłanki. Nadmierne, zbędne rozbudowywanie postępowania dowodowego prowadziłoby bowiem wyłącznie do tak niepożądanego stanu jakim jest przewlekłość postępowania.

Rzecz jasna, przywołany przez skarżącego przepis z art. 192 § 2 kpk, wskazuje, iż jeżeli istnieje wątpliwość co do stanu psychicznego świadka, jego stanu rozwoju umysłowego, zdolności postrzegania lub odtwarzania przez niego postrzeżeń, sąd lub prokurator może zarządzić przesłuchanie świadka z udziałem biegłego lekarza lub biegłego psychologa, a świadek nie może się temu sprzeciwić. Uregulowana w przywołanym przepisie możliwość wezwania do udziału w przesłuchaniu zarówno biegłego lekarza, jak i biegłego psychologa jest uwarunkowana wystąpieniem konkretnych okoliczności wskazujących na istnienie jednej z trzech wątpliwości, a mianowicie co do stanu psychicznego świadka, co do stanu rozwoju umysłowego oraz co do zdolności postrzegania i odtwarzania faktów. Co jednak znamienne - wątpliwości, o jakich mowa muszą zachodzić na podstawie określonych faktów (uprawdopodobnień) wynikających z konkretnych sytuacji procesowych czy faktycznych i te musi powziąć ferujący dane rozstrzygnięcie organ procesowy. Analogicznie uznać zatem należy, iż obiekcje tego typu wyrażone przez obronę i niepoparte żadnymi obiektywnymi przesłankami nie mogą zostać uznane za wystarczające do przesłuchania świadka przy udziale biegłego. Tutaj, wyraźnie dodać należy, iż okoliczności powoływane w treści apelacji, a dotyczące stanu zdrowia A. J., pomimo swej prawdziwości, nie uprawdopodobniły tezy, ażeby tę należało przesłuchać w trybie art. 192 § 2 kpk. Sam fakt, iż świadek w przeszłości uległ wypadkowi samochodowemu oraz doznał udaru mózgu, w żadnym razie nie przesądzają o konieczności przesłuchania go w obecności biegłego psychologa. Oczywiście, niekiedy zdarzenia tego typu wywołują wpływ na funkcjonowanie intelektualne chorego, czy jego możliwości percepcyjne, jednakże wspomniany schemat nie stanowi normy. W przypadku A. J. brak było podstaw do uznania, iż problemy ze zdrowiem, które dotknęły ją w przeszłości wywarły jakikolwiek wpływ na sferę jej życia psychicznego i to w takim stopniu o jakim stanowi apelacja.

W związku z powyższym, słusznie Sąd Rejonowy oddalił wniosek dowodowy obrony o ponowne przesłuchanie pokrzywdzonej w obecności biegłego psychologa, jako zmierzający i to w sposób oczywisty do przedłużenia postepowania. Kwestia oddalenia wniosku dowodowego właśnie na tej podstawie związana jest z problematyką nadużywania praw procesowych. Podobnie jak inne regulacje o charakterze szczegółowym, które ustawodawca sukcesywnie wprowadza w celu zapobieżenia zjawisku obstrukcji procesowej, dopuszczenie możliwości oddalenia wniosku w trybie art. 170§1 pkt 5 kpk stanowi reakcję na niepożądaną praktykę, jaka wykształciła się w zakresie korzystania, zwłaszcza przez stronę bierną, z przysługującej jej inicjatywy dowodowej, a zatem z formalnie należnych jej uprawnień. W niniejszej sprawie w ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw do uwzględnienia wniosku obrońcy.

Abstrahując już nieco od powyższego dodać należy, iż podobnie jak Sąd Rejowy, tak i Instancja Odwoławcza nie doszukała się podstaw przemawiających za zdyskredytowaniem przywołanych w treści apelacji opinii biegłego. Wszak, te nie tylko odpowiadały ustawowym wymogom oraz sporządzone zostały w odpowiedniej do tego procedurze, ale przede wszystkim były jasne, logiczne i jednoznaczne w swojej wymowie. Wbrew odmiennym postulatom skarżącego biegły kompleksowo udzielił odpowiedzi na wszystkie nakreślone mu zagadnienia, nie pozostawiając miejsca na margines wątpliwości co do słuszności wyprowadzonych finalnie wniosków, wobec czego na kanwie przedmiotowej sprawy nie zaistniała potrzeba wywoływania kolejnej, analogicznej opinii, zwłaszcza, kiedy przekonania skarżącego sprowadzały się do prostego stwierdzenia, że te były niesłuszne i przedwczesne. Daremne dublowanie tożsamych dowodów nie tylko okazałoby się nieprzydatne, lecz również wywarłoby negatywny wpływ na sprawność i ciągłość przedmiotowego procesu.

Odwołując się z kolei do dalszych fraz zawartych w części motywacyjnej apelacji dodać należy, iż ocena czy dany podpis sporządzony został przez konkretny, badany podmiot leży właśnie w gestii powołanych do wydania opinii biegłych, zaś uwagi tego typu czynione przez któregoś z uczestników postępowania, w tym wskazanych przez obronę świadków, którzy niewątpliwie nie posiadają wiedzy specjalistycznej z zakresu pisma ręcznego uznać należy jako nietrafne. Powołane zatem przez apelującego w sposób lakoniczny zeznania świadków w osobach P. K., R. S. oraz G. I. nie zdołały w żaden sposób obalić konkluzji wyprowadzonych przez biegłego i jednocześnie skutecznie poprzez wersji zdarzeń wykreowanej przez B. J..

Wobec faktu, iż powody przyjęcia takiej a nie innej kwalifikacji prawnej czynów przypisanych oskarżonemu zostały kompleksowo omówione w uzasadnieniu do zaskarżonego orzeczenia, wobec dalszych obiekcji skarżącego, powołującego się na dowolnie i wybiórczo interpretowane przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe, Instancji Odwoławczej nie pozostało nic innego jak odesłanie autora apelacji do ponownej uważnej i wnikliwej lektury zawierającej argumentację Sądu niższego rzędu w tym zakresie i poprzestanie na stwierdzeniu, iż przywoływane przez autora apelacji przepisy pozostają bez znaczenia dla możliwości przypisania jego klientowi sprawstwa zarzucanych mu czynów. Wszak, należy wyraźnie różnicować pojęcia dysponowania środkami finansowymi znajdującymi się na wspólnym rachunku bankowym (właśnie w rozumieniu przepisów wskazanej ustawy) a przywłaszczenia ich po uprzednim sfałszowaniu niezbędnego do dokonania danych działań podpisu osoby trzeciej. W tym przedmiocie zgodzić należy się nadto z przekonaniami skarżącego, iż dla bytu przestępstwa z art. 284 § 1 kk wymagane jest wystąpienie po stronie sprawcy zamiaru bezpośredniego, jednak przesłanka ta niewątpliwie ziściła się w odniesieniu do działań B. J..

Reasumując całość niniejszych wywodów stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji w zakresie oceny wiarygodności ujawnionego w toku postępowania materiału dowodowego. Skarżący w wywiedzionej apelacji w sposób obiektywny nie wykazał zaś nieprawidłowości procesu pierwszoinstancyjnej oceny dowodów, które skutkowałyby uwzględnieniem przedstawionych zarzutów, nieudolnie próbując podważyć materiał dowodowy obciążający oskarżonego, a pomijając milczeniem precyzyjnie przedstawiony w uzasadnieniu do zaskarżonego orzeczenia tok rozumowania Sądu Rejonowego.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów, ewentualnie

- o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie niniejszej sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, celem przeprowadzenia postępowania dowodowego we wskazanym zakresie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności wywiedzionych zarzutów, na uwzględnienie nie zasłużył żaden z wniosków apelacyjnych.

Zarzut

2.

Będący skutkiem powyższych uchybień, błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że oskarżony dopuścił się zarzucanych jemu aktem oskarżenia przestępstwa umyślnie z zamiarem bezpośrednim, będąc w pełni świadomymi i zdając sobie sprawę z tego co robi, kierując się m.in. chęcią zysku, podczas gdy zgromadzone dowody nie przemawiają za świadomym i ukierunkowanym działaniem oskarżonego, a w szczególności treść zeznań pokrzywdzonej A. J..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W kontekście całości powyższych rozważań chybionym okazał się być kolejny zarzut skarżącego, wyrażający się w twierdzeniu, iż Sąd niższej instancji ferując zaskarżony wyrok dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych. Zarzut ten jest bowiem silnie powiązany z omówionymi powyżej zarzutami natury procesowej, których skuteczność warunkuje prawidłowość dokonywanych następnie przez organ orzekający ustaleń faktycznych. Przypomnieć w tym miejscu należy, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, może okazać się trafnym tylko wówczas, gdy podnoszący go w apelacji zdoła wykazać Sądowi orzekającemu w pierwszej instancji uchybienia przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegające na nieuwzględnieniu przy jej dokonywaniu tak zasad logiki, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego, jak też całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności. Zarzut ten nie może zatem sprowadzać się do samej polemiki z prawidłowymi ustaleniami Sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania dopuścił się Sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1975 roku w sprawie o sygn. akt II KR 355/74).

Na marginesie dodać warto, iż to Sąd merytoryczny dokonuje oceny materiału dowodowego i na podstawie dowodów uznanych przezeń za wiarygodne odtwarza stan faktyczny. Natomiast rolą Sądu Odwoławczego jest kontrola pierwszoinstancyjnego rozstrzygnięcia pod kątem zgodności ustalonego stanu faktycznego z ujawnionym materiałem dowodowym, a także poprawności dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny ujawnionego materiału dowodowego.
Bacząc na treść wywodów zawartych we wcześniejszych fragmentach niniejszego uzasadnienia, stwierdzić zatem winno się, iż zarzut apelującego, jakoby przebieg zdarzeń w niniejszej sprawie był odmienny od tego ustalonego przez Sąd pierwszej instancji w żadnym zakresie nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Okręgowy w pełni zaaprobował stanowisko Sądu niższej instancji, iż oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona wszystkich zarzucanych mu czynów.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów, ewentualnie

- o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie niniejszej sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, celem przeprowadzenia postępowania dowodowego we wskazanym zakresie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności wywiedzionych zarzutów, na uwzględnienie nie zasłużył żaden z wniosków apelacyjnych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność wniesionej apelacji i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

III

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk w zw. z art. 636 kpk uznając, że w sprawie nie zachodzą podstawy do zwolnienia oskarżonego od ich zapłaty.

Wobec faktu, iż oskarżycielka posiłkowa w toku niniejszego postępowania była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika z wyboru, Sąd Okręgowy zasądził od B. J. na jej rzecz kwotę poniesionych przez nią i należycie udokumentowanych kosztów związanych z jego ustanowieniem.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1.

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 19 maja 2021 roku, wydany w sprawie o sygn. II K 1644/18 – w całości;

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana