Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVII AmE 319/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –

Sędzia SO Andrzej Turliński

Protokolant –

sekretarz sądowy Iwona Hutnik

po rozpoznaniu 8 listopada 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) S.A. z siedzibą w S.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o obliczenie opłaty koncesyjnej

na skutek odwołania (...) S.A. z siedzibą w S. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 26 lipca 2017 r. Nr (...). (...) (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) S.A. z siedzibą w S. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu.

Sędzia SO Andrzej Turliński

Sygn. akt XVII AmE 319/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 lipca 2017 r. Nr (...). (...) (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany) na podstawie art. 34 ust. 1 w związku z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2017 r., poz. 220 j.t. z późn. zm.) oraz w związku z § 4 ust. 3 i § 6 ust. 4 w związku z ust. 1 – 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja (Dz.U. z 1998 r. Nr 60, poz. 387 z późn. zm.) oraz w związku z art. 2 § 2 i 3 oraz art. 21 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201 j.t. z późn. zm.), po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie obliczenia opłaty koncesyjnej określił dla (...) SPÓŁKA AKCYJNA (powód, przedsiębiorca), opłatę należną z tytułu koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: obrót energią elektryczną, udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 11 września 2012 r. nr (...), na kwotę 14 207 zł.

Od ww. decyzji powód wniósł odwołanie zaskarżając decyzję w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego tj. art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne poprzez jego niewłaściwą wykładnię polegającą na uznaniu, iż uprawniony z tytułu koncesji może być zobowiązany do dwukrotnej zapłaty opłaty z tytułu udzielonej koncesji dotyczącej tego samego okresu czasowego, a także poprzez uznanie, iż opłata z tytułu udzielonej koncesji może być nałożona w okresach częstszych niż coroczne;

2.  naruszenie art. 6 k.p.a. tj. naruszenie zasady praworządności poprzez oparcie rozstrzygnięcia na normie wynikającej ze źródła prawa usytuowanego niżej w hierarchii źródeł prawa, tj. na podstawie § 4 ust. 2 i 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja w sytuacji gdy norma ta jest w swojej treści sprzeczna z normą wynikającą z regulacji rangi ustawowej – z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne.

Mając na uwadze powyższe zarzuty powód wniósł o uchylenie skarżonej decyzji w całości oraz zasądzenie od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz powoda kosztów postępowania.

Wniósł również o dopuszczenie i przeprowadzenie wskazanych w odwołaniu w postaci dowodów uiszczenia opłat koncesyjnych w marcu 2012 r i w marcu 2013 r.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Domagał się także o przeprowadzenie dowodu z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy przesłanych na podstawie art. 479 48 § 1 k.p.c. Sądowi Okręgowemu w Warszawie – Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów przy piśmie z dnia 23 października 2017 r. – na okoliczność twierdzeń zawartych w zaskarżonej decyzji oraz dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu tj. decyzji Prezesa URE z dnia 11 września 2012 r. nr (...) ze zm., załączonych do odpowiedzi na odwołanie – na okoliczność uzyskania przez powoda koncesji na obrót energią elektryczną oraz dowodu z dokumentu, tj. wniosku powoda o udzielenie koncesji z dnia 28 sierpnia 2012 r. – na okoliczność daty wystąpienia z wnioskiem o udzielenie mu nowej koncesji na obrót energią elektryczną.

Na rozprawie w dniu 08 listopada 2019 r. pełnomocnik powoda podtrzymał w całości odwołanie. Nadmienił, że żądanie odwołania co do uchylenia decyzji jest aktualne. Odniósł się do kolizji normy ustawowej z normą niższego rzędu rozporządzenia. Wskazał, że opłata koncesyjna jest opłatą roczną, brak jest więc podstaw do żądania dodatkowych opłat od przedsiębiorcy w tym zakresie.

Odnośnie wniosku dowodowego pozwanego z odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik powoda nie oponował.

Pełnomocnik pozwanego podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. Wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Odniósł się do rozporządzenia Rady Ministrów z 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa URE opłat koncesyjnych. Rozporządzenie jest zgodne z delegacją ustawową.

Pełnomocnik pozwanego wskazał, że nie ma mowy o podwójnej opłacie koncesyjnej za dany rok. Powód posiadał koncesję na obrót energią elektryczną udzieloną w 2002 r., która wygasła w 2012 r. Powód nie złożył wniosku o przedłużenie tej koncesji i wystąpił w 2012 r. z nowym wnioskiem o udzielenie nowej koncesji. Wówczas obowiązywało Rozporządzenie Rady Ministrów z 1998 r. wskazujące na obowiązek uiszczenia opłaty od udzielonej koncesji.

Pełnomocnik pozwanego powołał się na orzeczenia Sądu Apelacyjnego o sygnaturach: VII AGa 2250/18 i VII AGa 2261/18 i podtrzymał w całości dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Na rozprawie w dniu 8 listopada 2019 r. Sąd postanowił dopuścić dowód z dwóch dokumentów załączonych do odpowiedzi na tj. decyzji pozwanego z dnia 11 września 2012 r, na okoliczność wydania powodowi nowej koncesji oraz z wniosku powoda z 28 sierpnia 2012 r o udzielenie koncesji, na okoliczność daty wystąpienia z wnioskiem o udzielenie nowej koncesji.

Pełnomocnik powoda złożył pismo procesowe z 07.11.2019 r., wnioskując o jego przyjęcie w trybie art. 205 12 § 2 k.p.c.

Przewodniczący wyraził zgodę na złożenie przez powoda pisma procesowego z 07.11.2019 r.

Pełnomocnik pozwanego po otrzymaniu pisma powoda nie wniósł o odroczenie rozprawy, tylko jej zamknięcie i wydanie w dniu dzisiejszym orzeczenia w sprawie.

Wniósł o oddalenie pisma powoda złożonego na rozprawie.

Podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie i nie wniósł o odroczenie rozprawy.

Pełnomocnik powoda poinformował, że treść pisma jest zbieżna ze stanowiskiem zaprezentowanym przez niego na rozprawie w dniu dzisiejszym.

Pełnomocnicy stron wnieśli o zasądzenie kosztów procesu.

Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Bezsporne jest, że w 2003 r. powód uzyskał od Prezesa (...) koncesję na obrót energią elektryczną i na jej podstawie prowadził działalność gospodarczą z której osiągał przychód również w 2011 r. Koncesja wygasała 2012 r ). W dniu 26 marca 2012 r powód uiścił coroczną opłatę koncesyjną za 2012 r.

Z uwagi na to, że ww. koncesja wygasała w 2012 r, na wniosek powoda z dnia 28 sierpnia 2012 r (k 46 akt sąd.), decyzją z dnia 11 września 2012 r Prezes Urzędu udzielił mu koncesji na obrót energią elektryczną na okres od 2 stycznia 2013 r do dnia 2 stycznia 2023 r (koncesja k 38 – 43 akt sąd.). Zdaniem Prezesa URE od tej koncesji nie została wniesiona należna opłata, do której uiszczenia powód był zobowiązany w terminie do 30 dni od wydania mu nowej koncesji. Powód nie wniósł tej opłaty po wezwaniu przez Prezesa Urzędu pismem z dnia 23 listopada 2016 r ( k 1 akt adm.). W związku z tym Prezes dokonał z urzędu jej określenia w zaskarżonej odwołaniem decyzji. W 2011 r, to jest w roku poprzedzającym udzielenie koncesji z dnia 11 września 2012 r powód uzyskał przychody z działalności objętej koncesją z 2003 r w wysokości (...) zł co wynika ze złożonego przez niego formularza opłaty koncesyjnej.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Odwołanie jest bezzasadne , a zaskarżona nim decyzja w całości odpowiada prawu.

Powód podniósł w odwołaniu, że w dniu 26 marca 2012 r uiścił opłatę koncesyjną za 2012 r. W związku z tym zarzucił, iż ustalona w zaskarżonej decyzji opłata koncesyjna jest opłatą z tego samego tytułu. Zdaniem powoda nie jest on zobowiązany do uiszczenia tej opłaty jako kolejnej czy też dodatkowej za ten sam okres -2012 r, tylko dlatego, że przed wygaśnięciem dotychczas obowiązującej koncesji, w ostatnim roku jej obowiązywania, została mu wydana nowa koncesja o zakresie podmiotowym i przedmiotowym odpowiadającym decyzji koncesyjnej, której termin obowiązywania wygasał.

W ocenie Sądu skarżący nie uwzględnił w swoim rozumowaniu okoliczności faktycznych, które nie pozwalają na uznanie tego zarzutu za słuszny.

Należy przypomnieć, że opłata uiszczona przez niego w dniu 26 marca 2012 r była daniną za prawo do prowadzenia działalności koncesjonowanej na podstawie koncesji udzielonej mu decyzją pozwanego z dnia 11 grudnia 2002 r na okres 10 lat, która to koncesja wygasała w 2012 r . Właśnie za to prawo powód uiścił w dniu 26 marca 2012 r coroczną opłatę koncesyjną, o której mowa w art. 34 ust. 1 p.e. Przepis ten stanowi, że przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja, wnoszą coroczne opłaty do budżetu państwa, obciążające koszty ich działalności. Z przywołanego unormowania w żaden sposób nie daje się wywieść, że przedsiębiorca, któremu udzielono dwóch koncesji może w danym roku uiszczać tylko jedną opłatę koncesyjną nawet w sytuacji, gdy przedmiot koncesji, rozumiany jako rodzaj działalności, był w tych koncesjach taki sam. Tak też na ten temat wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 26 czerwca 2019 r sygn. akt VII AGa 2250/18 (niepublikowanym). W związku z tym kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miało to, że inne i rozbieżne były okresy czasu, w których istniały identyczne uprawnienia przyznane powodowi w koncesjach z dnia 11 grudnia 2002 r i z dnia 11 września 2012 r. Skoro zatem, w związku zakończeniem obowiązywania opłaconej opłatą coroczną koncesji z 2002 r, powód wystąpił w dniu 28 sierpnia 2012 r z wnioskiem o udzielenie nowej koncesji i koncesja ta została mu przyznana decyzją pozwanego z dnia 11września 2012 r , to, zgodnie z unormowaniem art. 34 ust. 1 p.e, za tę nową koncesję powód ma obowiązek uiścić opłatę koncesyjną. Poza przypisaniem do konkretnej koncesji istotną cechą opłaty koncesyjnej określonej w art. 34 ust. 1 p.e. jest jej niepodzielność, z czym w praktyce wiąże się niemożność jej uiszczenia proporcjonalnie do okresu jej wykorzystania w danym roku. Wynika to z tego, że ekwiwalentem opłaty koncesyjnej jest samo uzyskanie koncesji, a nie czas jej faktycznego wykorzystania do prowadzenia działalności gospodarczej.

Analizowana opłata wnoszona jest corocznie z góry za dany rok do dnia 31 marca każdego roku o czym stanowi przepis § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja (Dz. U. Nr 60, poz. 387, z późn. zm.) powoływanego dalej jako rozporządzenie. Konstrukcja płatności z góry oznacza oderwanie opłaty od długości czasu przeznaczonego w danym roku na jej wykorzystanie. Termin określony w przepisie § 4 ust. 1 rozporządzenia ma zastosowanie do koncesji, których okres ważności już biegnie. Natomiast zgodnie z przepisem § 4 ust. 3 w związku z przepisem § 4 ust. 2 rozporządzenia, w odniesieniu do nowej koncesji, udzielonej na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego pierwsza opłata powinna być wniesiona w terminie 30 dni od dnia wydania tej koncesji, jeżeli w roku poprzedzającym udzielenie koncesji przedsiębiorstwo uzyskało przychody ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) lub towarów w zakresie działalności objętej tą koncesją. Właśnie hipoteza i dyspozycja ww. przepisów ma zastosowanie w sytuacji w jakiej znalazł się powód, z chwilą udzielenia mu, na jego wniosek, nowej, w stosunku do wygasającej w 2012 r, koncesji. Niesporne jest bowiem, że w 2011 r., to jest w roku poprzedzającym wydanie w dniu 11 września 2012r nowej koncesji, powód uzyskał przychody ze sprzedaży produktów w oparciu o koncesję z 2003 r, która miała identyczny zakres przedmiotowy. W konsekwencji, wobec niewywiązania się skarżącego z obowiązku uiszczenia opłaty z tytułu przyznania w dniu 11 września 2012 r koncesji, Prezes URE był uprawniony wydać zaskarżoną decyzję w sprawie obliczenia tej opłaty w oparciu o przepisy prawa w niej wymienione, w szczególności § 6 rozporządzenia.

Odnośnie do przedstawionego w odwołaniu zarzutu naruszenia art. 6 kpa tj. zasady praworządności w wyniku oparcia rozstrzygnięcia na normie wynikającej ze źródła prawa usytuowanego niżej od ustawy (p.e.) w hierarchii źródeł prawa tj. na podstawie § 4 ust. 2 i 3 rozporządzenia w sytuacji, gdy norma ta jest w swojej treści sprzeczna z normą wynikającą z regulacji rangi ustawowej – art. 34 ust. 1 p.e. Sąd zważył, że sprzeczność taka nie zachodzi. Prawny obowiązek wnoszenia corocznych opłat za udzieloną koncesję unormowany został zgodnie hierarchią aktów prawnych w ustawie p.e. Natomiast jego uszczegółowienie w granicach delegacji ustawowej określonej w art. 34 ust. 3 p.e. nastąpiło w rozporządzeniu. Powód upatrywał owej sprzeczności we wprowadzeniu w unormowaniu § 4 ust. 2 i 3 rozporządzenia podstawy prawnej do pobierania podwójnej opłaty za udzielenie koncesji w sytuacji w jakiej się znalazł w rozpoznawanej sprawie, tj. w sytuacji , gdy beneficjentowi nowej koncesji w roku jej udzielenia przysługiwała jeszcze poprzednia koncesja podczas, gdy przepis art. 34 ust. 1 p.e. przewiduje jedną coroczną opłatę koncesyjną.

W związku z tym należało jeszcze raz powtórzyć, z powołaniem się na już przedstawioną wcześniej argumentację, że obowiązek uiszczenia opłaty koncesyjnej powstaje w każdym przypadku udzielenia nowej koncesji, a przywołane przez powoda przepisy nie nakładają na koncesjonariusza w jakiejkolwiek sytuacji obowiązku poniesienia dwóch opłat koncesyjnych za jedną udzieloną koncesję. W tym miejscu należy dodatkowo wskazać, że, gdyby skarżący nie wystąpił o nową koncesję, to z chwilą wygaśnięcia dotychczas posiadanej musiałby zaprzestać prowadzenia działalności koncesjonowanej, w odniesieniu do której uiścił w dniu 26 marca 2012 r coroczną opłatę koncesyjną.

W tym stanie rzeczy Sąd działając na podstawie art. 479 53 § 1 kpc oddalił odwołanie nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sporu na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc i art. 99 kpc oraz § 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015 r, poz. 1804 z późn. zm.).

Sędzia S.O. Andrzej Turliński