Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 22 października 2021 r.

Sygn. akt VI Ka 468/21

1.

2.WYROK

2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3.Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Michał Bukiewicz

protokolant: protokolant sądowy - stażysta Adrianna Sadowska

4.przy udziale prokuratora Teresy Pakieły

po rozpoznaniu dnia 22 października 2021 r.

5.sprawy W. A., syna O. i J., ur. (...) w W.

6.oskarżonego o przestępstwo z art. 190 § 1 kk

7.na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

8.od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie

9.z dnia 26 stycznia 2021 r. sygn. akt III K 811/20

11.zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zasądza od oskarżyciela posiłkowego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 zł tytułem opłaty oraz kwotę 50 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 468/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 26 stycznia 2021 roku, sygn. akt III K 811/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

W. A.

Sytuacja majątkowa oskarżonego

Informacja
e - (...)

k. 209

2.1.1.2.

W. A.

Niekaralność oskarżonego

Aktualna Karta Karna

k. 210

2.1.1.3.

W. A.

Leczenie psychiatryczne pokrzywdzonego

Zaświadczenie wydane przez (...)

k. 185-186

potwierdzenia płatności za leki

k. 187-191

2.1.1.4.

W. A.

Trwanie sporu pomiędzy oskarżonym
a pokrzywdzonym

Zawiadomienie oskarżonego ws. żądania opuszczenia lokalu przez pokrzywdzonego

k. 192

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Informacja e - (...)

Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. Stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentu.

2.1.1.2

Aktualna karta karna

Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. Stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentu.

2.1.1.3

Zaświadczenie wydane przez (...)

Załączone zaświadczenie zostało sporządzone przez profesjonalny podmiot, sieć klinik psychologiczno-psychiatrycznych (...) Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentu.

potwierdzenia płatności za leki

Załączone dokumenty zostały wygenerowane elektronicznie przez profesjonalny podmiot bankowy. Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentów.

2.1.1.4

Zawiadomienie oskarżonego ws. żądania opuszczenia lokalu przez pokrzywdzonego

Zgodność zawiadomienia z oryginałem została poświadczona przez adwokata R. M.. Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentu.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść zaskarżonego wyroku, polegający na ustaleniu, że wina i społeczna szkodliwość czynu popełnionego przez W. A. nie są znaczne, a oskarżony pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, co uzasadnia warunkowe umorzenie wobec niego postępowania karnego, podczas gdy sposób
i okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu czynu, a także postać jego zamiaru, prowadzą do wniosku, że społeczna szkodliwość popełnienia przez W. A. owego czynu oraz stopień jego winy są znaczne oraz brak jest podstaw do przyjęcia, iż oskarżony pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy
i przyjmuje je za własne, a przeprowadzona kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia pozwala na stwierdzenie, że Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe
w sposób rzetelny, szczegółowy, gromadząc pełny materiał dowodowy, dokonując jego właściwej oceny i co pozwalało na wydanie wyroku umarzającego warunkowo postepowanie w sprawie. Zarzut błędnych ustaleń faktycznych jest chybiony.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wskazuje, że społeczna szkodliwość czynu zarzucanego W. A. była znaczna, gdyż oskarżony posługiwał się ostrym nożem, był agresywny, sprowokował całą sytuację, a pokrzywdzony w następstwie popełnienia przez oskarżonego zarzucanego czynu zmuszony był korzystać z pomocy psychologicznej, psychiatrycznej oraz z leczenia farmakologicznego. W pierwszej kolejności, nie można zgodzić się z twierdzeniem zawartym w apelacji, jakoby to W. A. sam, własnym działaniem, sprowokował pokrzywdzonego, czym zainicjował "szamotaninę". Sąd Okręgowy zgadza się z ustaleniami Sądu Rejonowego, iż oskarżony, wpuszczając M. A. (1) z I. A. do mieszkania, zachowywał się
w sposób zrównoważony i nie miał zamiaru doprowadzać do eskalacji istniejącego już między uczestnikami zdarzenia konfliktu. M. i I. A. złożyli oskarżonemu wizytę w mieszkaniu, aby w sposób zaplanowany pozbawić go władztwa nad samochodem, czym zaognili od dawna już napiętą sytuację. Zdaniem Sądu Okręgowego, eskalacja konfliktu nastąpiła zatem w wyniku nieodpowiedniego zachowania pokrzywdzonego i jego matki, jak również wzburzonej reakcji W. A. na owe zachowanie, natomiast w realiach przedmiotowej sprawy całkowicie bezpodstawne jest twierdzenie, jakoby to wyłącznie sam oskarżony sprowokował zaistniałe zajście.

Zachowanie oskarżonego nie zasługuje oczywiście na aprobatę i spotkało się z reakcją prawno karną natomiast ustalone okoliczności czynu stanowią argument za stanowiskiem Sądu Rejonowego, zgodnie z którym stopień społecznej szkodliwości czynu oraz wina sprawcy nie były znaczne. Za niskim stopniem winy oskarżonego przemawia również to, że jego wzburzenie usprawiedliwione było okolicznościami, a dopuszczenie się przez niego do popełnienia zarzucanego mu czynu stanowiło reakcję na zaistniałą sytuację, nie będąc tym samym realizacją powziętego wcześniej, z góry, zamiaru popełnienia przestępstwa. Krótkotrwałość zarzucanego W. A. czynu spowodowana jest przy tym faktem, że jego groźba wzbudziła w pokrzywdzonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, w związku z czym opuścił on z matką mieszkanie zajmowane przez oskarżonego. To właśnie szybkie opuszczenie lokalu przez M. i I. A., zażegnujące zaistniałą sytuację, było celem, do którego zmierzał oskarżony, dopuszczając się zarzucanego mu czynu. W ocenie Sądu Okręgowego, powyższe okoliczności jednoznacznie przemawiają za tym, że społeczna szkodliwość czynu zarzucanego W. A. oraz jego wina nie są znaczne.

Zdaniem pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, uraz psychiczny pokrzywdzonego był tak silny, że zmuszony był on korzystać z pomocy psychologicznej i psychiatrycznej, co zwiększa społeczną szkodliwość czynu zarzucanego W. A.. Za istnieniem tak wielkiego, cytując słowa pełnomocnika, "cierpienia moralnego doznanego przez pokrzywdzonego", nie przemawiają jednak przytoczone wyżej okoliczności, zgodnie
z którymi sam pokrzywdzony zachowywał się wobec oskarżonego w niewłaściwy, prowokacyjny sposób, dążył do zaostrzenia konfliktu z ojcem oraz w dużym stopniu sam zaistniałą sytuację zainicjował.

Sąd Okręgowy nie zgadza się też z twierdzeniem pełnomocnika, zgodnie z którym brak jest podstaw do przyjęcia, że pomimo umorzenia postępowania oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, który wskazał, że ryzyko nieprzestrzegania przez W. A. porządku prawnego ma miejsce wyłącznie podczas jego napiętych kontaktów ze skonfliktowanymi członkami najbliższej rodziny, a nieprzyjemne doświadczenie toczącego się przeciw niemu postępowania karnego skutecznie powstrzyma go od zaogniania rodzinnych sporów i angażowania się w konflikty z M. i I. A..

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez niezastosowanie wobec oskarżonego instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego i wymierzenie mu surowej kary pozbawienia wolności, orzeczenie wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu zbliżania się do pokrzywdzonego na odległość mniejszą niż 100 metrów oraz zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonym na okres 3 lat.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na powyższe rozważania, wniosek pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego uznać należy za niezasadny.

3.2.

Zarzut

Obraza przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, polegającą na oddaleniu wniosków dowodowych o dopuszczenie dowodu z nagrania rozmowy oskarżonego z bratem M. A. (2) z dnia 28 grudnia 2019 roku, wraz z transkrypcją rozmowy oraz dokonaniu niewłaściwej oceny dowodu z niebieskiej karty oraz oświadczenia teściowej oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy słusznie oddalił wniosek dowodowy
o dopuszczenie dowodu z nagrania rozmowy oskarżonego z bratem z dnia 28 grudnia 2019 roku, wraz z transkrypcją rozmowy, jak również dokonał prawidłowej oceny dowodów
z niebieskiej karty i oświadczenia teściowej oskarżonego, pod kątem znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Nie zaszła zatem obraza wskazanego w zarzucie przepisu postępowania.

Wniosek

Dopuszczenie dowodu z nagrania rozmowy oskarżonego z bratem z dnia 28 grudnia 2019 roku, przeprowadzenie dowodu
z zaświadczenia i faktury wydanych 6 marca 2021 roku przez (...), potwierdzeń płatności dokonanych przez pokrzywdzonego na leczenie farmakologiczne oraz zawiadomienia oskarżonego skierowanego do pokrzywdzonego w dniu 28 stycznia 2021 roku.

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez niezastosowanie wobec oskarżonego instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego i wymierzenie mu surowej kary pozbawienia wolności, orzeczenie wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu zbliżania się do pokrzywdzonego na odległość mniejszą niż 100 metrów oraz zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonym na okres 3 lat.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na powyższe rozważania stwierdzić należy, że wnioski dowodowe zgłoszone przez skarżącego były zasadne co do celowości ich przeprowadzenia w zakresie treści dokumentów. W zakresie dowodu z zapisu rozmowy wniosek jest niezasadny.

3.3.

Zarzut

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść zaskarżonego wyroku, polegający na ustaleniu, że zasądzona kwota 2.000 złotych tytułem zadośćuczynienia jest adekwatna do skali cierpienia psychicznego pokrzywdzonego oraz Obrazę przepisów prawa materialnego poprzez niezastosowanie art. 46 § 1 k.k. w zw. z art. 455 k.c. i art. 481 § 1 k.c.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ze względu na powyższe rozważania dotyczące wielkich cierpień moralnych i psychicznych pokrzywdzonego, Sąd Okręgowy uznał, że kwota 2.000 złotych, zasądzona przez sąd I instancji na rzecz pokrzywdzonego tytułem zadośćuczynienia, jest adekwatna, a żądanie wyższej kwoty niezasadne. Treść złożonych dokumentów nie wskazuje na wyższy stopień dolegliwości i krzywd niż ten któremu odpowiada przyznania należność.

Sąd Okręgowy zważył także, że Sąd Rejonowy, zasądzając od oskarżonego 2.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, słusznie nie zastosował art. 46 k.k., albowiem w przypadku stosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego, zadośćuczynienie może być zasądzone na podstawie art. 67 § 3 k.k., stanowiącego odrębną podstawę nakładania przez sąd obowiązków na sprawcę w ramach środka probacyjnego, znajdującą zastosowanie właśnie w przypadku warunkowego umorzenia postępowania.

Wniosek

zasądzenie od oskarżonego kwoty 20.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na powyższe rozważania, wniosek pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego uznać należy za niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 26 stycznia 2021 roku, sygn. akt III K 811/20

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Podniesiona w apelacji argumentacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego nie mogła podważyć słusznych i uzasadnionych wniosków wywiedzionych przez Sąd Rejonowy. Z tego względu, wnioski skarżącego nie zostały uwzględnione, a wyrok utrzymano w mocy w całości.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd Okręgowy kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciążył oskarżyciela posiłkowego. Zgodnie bowiem z art. 636 § 1 k.p.k., w sprawach z oskarżenia publicznego, w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego, wniesionego wyłącznie przez oskarżyciela posiłkowego, koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi na ogólnych zasadach ten, kto wniósł środek odwoławczy. W dacie wyroku istniejącymi kosztami była opłata oraz wydatki wyłożone w postępowaniu odwoławczym .

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1. rozstrzygnięcie o warunkowym umorzeniu postępowania karnego wobec oskarżonego;

2. Brak nałożenia na oskarżonego obowiązku zapłaty na rzecz M. A. (1) zadośćuczynienia w kwocie ponad 2.000 złotych do kwoty 20.000 złotych wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 4 września 2020 roku do dnia zapłaty.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana