Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I Ns 1054/19

POSTANOWIENIE

Dnia 10 marca 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Wioletta Sychniak

Protokolant: staż. Aleksandra Sikora

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2021 roku w Łodzi na rozprawie

sprawy z wniosku (...) Państwowych Spółki Akcyjnej w W.

z udziałem (...) Spółki Akcyjnej w W.

o zasiedzenie

postanawia:

1.  oddalić wniosek;

2.  zasądzić od (...) Państwowych Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Miasta Ł. kwotę 12 500 (dwanaście tysięcy pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt I Ns 1054/19

UZASADNIENIE

4 listopada 2019 roku (...) Państwowe Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wystąpiła z wnioskiem o stwierdzenie, że nabyła z dniem 2 lutego 2019 roku przez zasiedzenie prawo własności nieruchomości położonej w Ł., przy ul. (...), oznaczonej jako działka nr (...) o pow. (...) ha w obrębie (...)

W uzasadnieniu Wnioskodawca podniósł, że nieruchomość objęta wnioskiem stanowi część linii kolejowej nr (...) na trasie pomiędzy dworcami Ł. i Ł., oddanej do użytku w 1903 roku. Wnioskodawca został wpisany w rejestrze gruntów prowadzonym przez Prezydenta Miasta Ł. jako władający o charakterze stanu władania określonym jako „inny rodzaj władania”. Decyzją nr (...) Ministra Infrastruktury i (...) z 24.03.2014 r. została uznana za teren zamknięty, zastrzeżony ze względu na obronność i bezpieczeństwo Państwa (poz. 510), wobec czego należy ją uznać za res extra commercium. Przedmiotowa działka pozostaje nieprzerwanie od zakończenia II Wojny Światowej w posiadaniu Przedsiębiorstwa (...), a następnie jego następcy prawnego (...) S.A. w W.. Od 1 lutego 1989 roku (...) posiada tę nieruchomość bez żadnego tytułu prawnorzeczowego lub zobowiązaniowego. /uzupełniony wniosek k. 102-103/

W odpowiedzi na wniosek Miasto Ł. wniosło o jego oddalenie wniosku oraz o zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz Uczestnika zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Uczestnik postępowania zarzucił, że ani Wnioskodawca, ani jego poprzednik prawny – przedsiębiorstwo państwowe (...), nie byli samotnymi posiadaczami przedmiotowej nieruchomości.

/odpowiedź na wniosek Miasta Ł. k.118 – 122/

W odpowiedzi na wniosek (...) S.A. z siedzibą w W. oświadczył, że nie sprzeciwia się wnioskowi o zasiedzenie. Uczestnik potwierdził stan faktyczny opisany przez Wnioskodawcę i przyłączył się do wniosku.

/odpowiedź na wniosek (...) S.A. k.181 – 182/

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Nieruchomość położona w Ł. przy ul. (...), oznaczona jako działka nr (...), obręb(...), objęta księgą wieczystą (...), stanowi własność Miasta Ł.. /bezsporne, wypis z rejestru gruntów k. 81-82/

Działka ma obszar ponad (...) ha. Jest zabudowana: znajduje się na niej budynek dworca kolejowego Ł. C. oraz infrastruktura kolejowa. Nieruchomość stanowi tereny kolejowe i jest zabudowana od początku XX wieku. Została przekazana w zarząd powierniczy i użytkowanie w 1926 roku od Towarzystwa (...) na rzecz (...) na podstawie rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 24 września 1926 roku o utworzeniu przedsiębiorstwa (...). Następnie została nabyta z dniem 28 września 1931 roku przez Skarb Państwa od Towarzystwa (...) w drodze aktu notarialnego (Rep. (...)) na podstawie ustawy z dnia 18 marca 1931 roku o skupie na rzecz Skarbu Państwa kolei(...)

Nieruchomość nieprzerwanie jest wykorzystywana jako tereny kolejowe. Nieruchomość wraz z budynkiem dworca kolejowego oraz pozostałą infrastrukturą kolejową pozostawała w zarządzie przedsiębiorstwa państwowego (...). Na terenie Ł. jednostką powołana do zarządu nieruchomościami był Oddział Budynków, którego naczelnikiem od 1981 roku był J. D.. W 2002 roku powstał Zakład (...) w Ł., którego dyrektorem był J. D.. Ta jednostka (...) SA również zajmowała się budynkiem i terenem dworca Ł. C.. Budynek dworca był ujęty w ewidencji środków trwałych Spółki.

/bezsporne, kopie książek obiektów budowlanych wraz z protokołami kontroli okresowej obiektów budowalnych k. 15-76,

pismo z wykazem budynków oraz obiektów budowlanych położonych na działce ewid. 261/8 k. 77,

wypis z kartoteki budynków k. 78-80, wypis z rejestru gruntów k. 81-82,

decyzja Wojewody (...) GN-IV. (...).59.2013. (...) k. 124 – 128,

zeznania świadków:

J. D. k. 278v-279,

M. K. k. 279v,

M. J. k. 298v-299 i 301 [znacznik czasowy 00:06:00-00:31:44]/

Przedsiębiorstwo państwowe (...) nie uzyskało decyzji o przekazaniu w zarząd opisanej wyżej nieruchomości. W połowie lat 80-tych ubiegłego wieku został skierowany wniosek o oddanie nieruchomości w zarząd (...), ale żadna decyzja w tej kwestii nie została wydana.

/zeznania świadka M. J. k. 298v-299 i 301 [znacznik czasowy 00:06:00-00:31:44],

pismo (...) SA z 4.02.2019 r. k. 145-146/

Po przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną, (...) SA nie zawarła żadnej umowy, której przedmiotem byłoby dalsze korzystanie przez Spółkę z przedmiotowej nieruchomości.

(...) faktycznie korzystało z nieruchomości, wykonywało kilkakrotnie remonty dworca kolejowego, peronów i linii kolejowych. Aktualnie podmiotem właściwym do utrzymywania peronów i linii kolejowych jest (...) SA i ta Spółka występowała o uzyskanie środków unijnych na cele remontowe. Rozpoczęta została modernizacja dworca Ł. C., ale nie została zakończona. Powodem było to, że nie doszło do zawarcia umowy pomiędzy (...) SA a Miastem Ł. dotyczącej korzystania z nieruchomości. Przyczyną braku porozumienia były kwestie finansowe, ponieważ Miasto Ł. oczekiwało zapłaty za korzystanie z nieruchomości za 3 lata wstecz, licząc od zawarcia umowy.

/kopie książek obiektów budowlanych wraz z protokołami kontroli okresowej obiektów budowalnych k. 15-76,

pismo z wykazem budynków oraz obiektów budowlanych położonych na działce ewid. 261/8 k. 77,

wypis z kartoteki budynków k. 78-80,

zeznania świadków:

J. D. k. 278v-279,

M. K. k. 279v/

Na terenie Ł. jest niewiele nieruchomości, w odniesieniu do których (...) uzyskało decyzje o ich oddaniu w zarząd przedsiębiorstwu. Wszystkimi nieruchomościami, bez względu na uzyskanie decyzji o oddanie nieruchomości w zarząd, lub brak takiej decyzji, Spółka zarządzała w taki sam sposób, traktowała je tak samo. Opłacała podatki i inne opłaty od nieruchomości, jeżeli takie się należały. W odniesieniu do nieruchomości, z których korzystało (...) zawierane były umowy z innymi podmiotami, np. zawierane były umowy najmu na te części nieruchomości, które nie były niezbędne (...). Zawarcie umów (np. najmu) nie było poprzedzone uzyskaniem zgody innych podmiotów.

/zeznania świadków:

J. D. k. 278v-279,

M. K. k. 279v,

M. J. k. 298v-299 i 301 [znacznik czasowy 00:06:00-00:31:44]/

Pierwotnie nieruchomość położona w Ł. przy ul. (...), oznaczona jako działka nr (...), stanowiła własność Skarbu Państwa.

Decyzją z dnia 24 sierpnia 2015 roku (sygn. GN – (...).59.2013. (...)) Wojewoda (...) odmówił stwierdzenia nieodpłatnego nabycia z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 roku przez gminę M. Ł. prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa, położonej w Ł. przy ul. (...) o nr.(...)w obrębie (...) uregulowanej w księdze wieczystej (...).

Decyzją z dnia 5 stycznia 2017 roku (sygn. KKU – 218/15) Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa uchyliła zaskarżoną decyzję Wojewody (...) z dnia 24 sierpnia 2015 roku w całości i stwierdziła nieodpłatne nabycie, z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 roku, przez gminę M. Ł. własności nieruchomości Skarbu Państwa położonej w Ł. przy ul. (...), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka (...) o pow. (...) m 2, uregulowanej w KW nr (...).

/decyzja Wojewody (...) GN-IV. (...).59.2013. (...) k.124 – 128,

decyzja Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej (...) 218/15 k. 129 – 132, postanowienie (...) z 6.04.2017 r. k. 133-134/

(...) Państwowe SA w W. podejmowały działania w celu uzyskania tytułów do nieruchomości, którymi faktycznie zarządzały i z których korzystały. Spółka była zobowiązana do prowadzenia racjonalnej gospodarki swoim mieniem i wypracowywania dochodów. Priorytetem było uzyskanie tytułów do poszczególnych nieruchomości, bo brak takich tytułów uniemożliwiał np. dochodzenie wierzytelności od dłużników. Standardowo Spółka występowała o ustanowienie użytkowania wieczystego nieruchomości, powołując się na uzyskanie uprzednio zarządu nieruchomościami (nawet pomimo braku stosownych decyzji), a w późniejszym okresie na przepis art. 34 ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji (...).

/zeznania świadka M. J. k. 298v-299 i 301 [znacznik czasowy 00:06:00-00:31:44]/

W odniesieniu do nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej działkę nr (...), na wniosek (...) SA Oddział (...) w Ł. złożony 19 grudnia 2006 roku, zostało wszczęte postępowanie o stwierdzenie nabycia prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz nieodpłatnego nabycia własności budynków, budowli i urządzeń.

Decyzją z dnia 10 maja 2018 roku ( sygn. GN-II.GN.III. (...).PJ) Wojewoda (...) odmówił stwierdzenia nabycia przez przedsiębiorstwo państwowe (...) z dniem 27 października 2000 roku prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości wraz z nieodpłatnym nabyciem prawa własności budynków, budowli i innych urządzeń znajdujących się na tym gruncie.

/wniosek k. 136, postanowienia Wojewody (...) k. 137-140,

decyzja Wojewody (...) z 10.05.2018 r. k.141 – 142

- i te same w załączonym skoroszycie (karty nie numerowane)/

(...) S.A. w W. wystąpiło w dniu 12 grudnia 2018 roku z kolejnym wnioskiem o stwierdzenie prawa wieczystego użytkowania przedmiotowej nieruchomości oraz nabycia prawa własności budynków, budowli i urządzeń znajdujących się na przedmiotowej nieruchomości. Tym razem wniosek był kierowany do Urzędu Miasta Ł..

Decyzją z dnia 19 lipca 2019 roku (sygn. nr 1/ (...)/19) Prezydent Miasta Ł. odmówił stwierdzenia nabycia z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 roku przez przedsiębiorstwo państwowe (...) z siedzibą w W. prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości oraz nabycia prawa własności naniesień budowlanych znajdujących się na gruncie.

/wniosek z oświadczeniem k. 143-144,

decyzja Prezydenta Miasta (...)/ (...)/19 z dowodem doręczenia k.148 – 150/

W dniu 28 stycznia 2019 roku Miasto Ł. wystąpiło do Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy z wnioskiem o zawezwanie (...) S.A. do próby ugodowej. Przedmiotem wniosku było wydanie przez zawezwanego szeregu nieruchomości, w tym działki gruntu o numerze 261/8.

/kopia wniosku z dowodem nadania k. 151-160,

odpis wniosku z prezentata sądu k. 282 – 289/

Aktualnie Wnioskodawca i Miasto Ł. pozostają w sporze o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej działkę nr (...).

/kopia pozwu o zapłatę k. 162-163, kopia pisma (...) z 14.11.2018 r. k. 165, kopia wezwania do zapłaty k. 167/

W dniu 27 września 2001 roku została zawarta umowa nr (...) pomiędzy (...) Państwowymi Spółką Akcyjną z siedzibą w W. a (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W., na podstawie której (...) SA oddało (...) SA do odpłatnego korzystania składniki kolejowe składające się na linie kolejowe oraz inne nieruchomości niezbędne do zarządzania liniami kolejowymi. Zgodnie z załącznikiem nr. 2 do umowy, została oddana do użytku nieruchomość położona w Ł. o nr 261/18 w obrębie(...)

/umowa k.7 – 13, załącznik k. 14/

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Stosownie do przepisu art. 172 k.c., posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny w dobrej wierze, a po upływie lat trzydziestu choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Nabycie własności przez zasiedzenie następuje ex lege na skutek kumulatywnego spełnienia dwóch przesłanek: samoistnego posiadania przedmiotu zasiedzenia przez podmiot niebędący jego właścicielem i upływu wskazanego w ustawie czasu. Długość tego terminu zależy od dobrej lub złej wiary w chwili nabycia posiadania. Aktualna regulacja wprowadzająca odpowiednio 20 i 30 – letnie terminy zasiedzenia własności nieruchomości wprowadzona została ustawą z 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 55, poz. 321).

Prowadzące do nabycia własności przez zasiedzenie posiadanie musi być posiadaniem samoistnym. Stosownie do treści art. 336 k.c. istotą posiadania samoistnego jest faktyczne władztwo nad rzeczą, wykonywane w takich granicach, w jakich uprawniony jest czynić to jej właściciel, a które wyznacza art. 140 k.c. Do przejawów posiadania o charakterze właścicielskim należą używanie rzeczy, czerpanie z niej pożytków, a także dysponowanie nią. Ustalenie czy posiadanie ma charakter samoistny czy zależny, następuje poprzez ocenę manifestowanych przez posiadacza i widocznych na zewnątrz przejawów władania rzeczą. Dokonywana ocena zawsze musi następować z uwzględnieniem szczegółowo ustalonych okoliczności konkretnego przypadku (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12 lutego 2014 r., IV CSK 271/13, LEX nr 1444459). Posiadanie samoistne ma miejsce nie tylko wtedy, gdy posiadacz jest przekonany, że przysługuje mu prawo własności, ale także wówczas, gdy wie, że nie jest właścicielem, ale posiada rzecz i włada nią tak, jakby był jej właścicielem (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 30 stycznia 2014 r., III CSK 133/13, LEX nr 1463868).

W niniejszej sprawie Wnioskodawca wnosił o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości opisanej we wniosku z dniem 2 lutego 2019 roku. Z argumentacji przedstawionej przez Wnioskodawcę wynika, że początek zasiedzenia liczy od 1 lutego 1989 roku. Nie powoływał się więc na okres korzystania z nieruchomości przed 1 lutego 1989 roku, a zatem okres w którym obowiązywała zasada jedności mienia ogólnonarodowego, wyrażona w art. 128 k.c. Niemniej jednak rozważania dotyczące możliwości spełnienia przesłanek zasiedzenia przez (...) SA poprzedzić należy przypomnieniem, na jakich zasadach poprzednik Wnioskodawcy – przedsiębiorstwo państwowe (...), korzystał z nieruchomości będących w jego posiadaniu. Ma to znaczenie ze względu na zarzut Uczestnika postępowania co do charakteru posiadania (zależnego) przez (...) SA przedmiotowej nieruchomości.

W niniejszej sprawie jest okolicznością niekwestionowaną, że w 1931 roku wskazana nieruchomość została przejęta przez odrodzone Państwo Polskie i od tego czasu stanowiła własność Skarbu Państwa.

(...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. są następcą prawnym dawnego przedsiębiorstwa państwowego prowadzonego pod tą samą nazwą.

Przedsiębiorstwo to powstało na podstawie rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 24 września 1926 roku „o utworzeniu przedsiębiorstwa (...) (Dz.U. z 1948 r. Nr 43, poz. 312). Zgodnie z art. 4 ust. 1 przywołanego rozporządzenia, zadaniem tegoż przedsiębiorstwa było prowadzenie eksploatacji wszystkich linii kolejowych, zarządzanych dotychczas przez Ministerstwo Komunikacji. W tym celu objęło ono w zarząd i użytkowanie cały ich majątek nieruchomy. Majątek ruchomy natomiast, przeznaczony do użytku kolei, przeszedł na własność Przedsiębiorstwa. Jak jednoznacznie wskazano w art. 7 ust. 1 rozporządzenia: „Wszelkie nieruchomości, przeznaczone do użytku kolei, stają się z chwilą nabycia ich przez przedsiębiorstwo ‘ (...)’ własnością Skarbu Państwa, przedsiębiorstwo zaś zatrzymuje je w swoim użytkowaniu i zarządzie.” (...) objęło zatem wskazane elementy majątku Skarbu Państwa, w tym przedmiotowe nieruchomości, w posiadanie zależne celem zarządu i eksploatacji linii kolejowych.

Ww. rozporządzenie zostało uchylone ustawą z dnia 2 grudnia 1960 r. o kolejach (Dz.U. z 1960 r., nr 54, poz. 311). W tej ustawie, w art. 8 uregulowano status prawny przedsiębiorstwa: „ Przedsiębiorstwo (...) posiada osobowość prawną i prowadzone jest w ramach narodowych planów gospodarczych według zasad rozrachunku gospodarczego.” Zgodnie z art. 7 ustawy, budowa, utrzymanie i eksploatacja kolei użytku publicznego należało do przedsiębiorstwa (...).

W ustawie tej nie zawarto regulacji wprost dotyczącej praw przysługujących przedsiębiorstwu wobec posiadanego mienia. Należy jednak uznać, że powyższe zasady gospodarowania przez (...) mieniem państwowym nie uległy zmianie z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 2 grudnia 1960 r. o kolejach, ani po wejściu w życie ustawy z dnia 27 kwietnia 1989 r. o przedsiębiorstwie państwowym (...) (Dz.U. Nr 26, poz. 138 ze zm.). Znamienne jest, że w tej ostatniej ustawie przepis art. 16 w jego pierwotnym brzmieniu przewidywał, że mienie (...) stanowi wydzieloną część mienia ogólnonarodowego; mienie to stanowią środki będące w dyspozycji w dniu wejścia w życie ustawy oraz środki nabyte przez (...) w toku dalszej działalności, a (...) gospodarując wydzielonym mu i nabytym mieniem zapewnia jego ochronę. Z kolei przepis art. 50 ust. 1 tejże ustawy stwierdzał, że mienie oraz prawa i zobowiązania przedsiębiorstwa (...), działającego dotychczas na podstawie ustawy z dnia 2 grudnia 1960 r. o kolejach, stają się mieniem oraz prawami i zobowiązaniami (...), działającego na podstawie niniejszej ustawy.

W kolejnych ustawach z dnia 27 kwietnia 1989 r. i 6 lipca 1995 r. o przedsiębiorstwie państwowym (...) zawarte zostały regulacje dotyczące mienia, jednakże nie wskazano jakie prawa przysługują (...). Brak wyraźnej regulacji w tym zakresie uzasadnia wniosek, że tytuł prawny (...) do nieruchomości, będących nadal własnością Skarbu Państwa, nie zmienił się – przedsiębiorstwo nadal wykonywało swoje działania statutowe jako posiadacz zależny – zarządca nieruchomości.

W następnej ustawie z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (...) (Dz. U. z 2000 r., nr 84, poz. 948) przekształcono w spółkę akcyjną, w której Skarb Państwa jest jedynym akcjonariuszem. Zgodnie z art. 34 ust. 1 tej ustawy, grunty będące własnością Skarbu Państwa, znajdujące się w dniu 5 grudnia 1990 r. w posiadaniu (...), co do których (...) nie legitymowało się dokumentami o przekazaniu mu tych gruntów w formie prawem przewidzianej i nie legitymuje się nimi do dnia wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw państwowych, stają się z dniem wejścia w życie ustawy, z mocy prawa, przedmiotem użytkowania wieczystego (...). Zatem w oparciu o przepisy ustawy z 2000 r. o komercjalizacji restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...) dokonywane jest uwłaszczenie, które jednak może dotyczyć wyłącznie mienia stanowiącego, na dzień wejścia w życie ww. ustawy tj. na dzień 27 października 2000 r., własność ogólnonarodową (państwową).

Podsumowując tę część rozważań: za okoliczność niekwestionowaną przez żadnego z uczestników niniejszego postępowania można uznać fakt, że przed 1.02.1989 roku działające wówczas przedsiębiorstwo państwowe (...) korzystało z nieruchomości, której wniosek dotyczy, jako posiadacz zależny.

W polskim prawie nie obowiązuje zasada nemo sibi ipse causa possessionis mutare potest i zasadniczo dopuszczalne jest samodzielne przekształcenie posiadania samoistnego na zależne i odwrotnie. Jednakże ciężar dowodu, że posiadacz zmienił tytuł posiadania na bardziej korzystny dla siebie spoczywa na posiadaczu (tak Sąd Najwyższy w postanowieniach: z 15.10.2008 r., I CSK 116/08, Legalis; z dnia 16.10.2015 r., I CSK 885/14, Legalis). W takiej sytuacji nie jest możliwe powoływanie się przez posiadacza na domniemanie posiadania samoistnego wynikające z art. 339 k.c.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie zdołał udowodnić, by doszło do zmiany charakteru posiadania nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej działkę nr (...) z zależnego na samoistne, jak i by nastąpiło to w dacie wskazywanej we wniosku.

Bezspornie posiadanie to ma miejsce, a Wnioskodawca, ani jego poprzednik prawny nie legitymowali się żadnym tytułem do nieruchomości. Jednocześnie korzystali z niej bez przeszkód ze strony innych osób lub podmiotów. Jednak skoro do 1.02.1989 roku posiadanie to miało charakter zależny, a po tej dacie nic się nie zmieniło w sposobie korzystania z nieruchomości, to trudno wskazać, w jaki sposób (...) zamanifestowało zmianę charakteru swojego posiadania. Znamiennie są w tej kwestii zeznania świadków. Wynika z nich, że Spółka (a wcześniej przedsiębiorstwo państwowe) wszystkie nieruchomości traktowała w taki sam sposób. Kwestie własnościowe były drugorzędne. Kiedy okazało się, że brak tytułów do poszczególnych nieruchomości stanowi istotną praktyczną przeszkodę w gospodarowaniu wykorzystywanym mieniem, Spółka starała się o uzyskanie tytułów prawnych do poszczególnych nieruchomości. Były to działania zestandaryzowane i polegały na występowaniu z wnioskami o stwierdzenie nabycia użytkowania wieczystego nieruchomości oraz własności budynków i budowli na nich się znajdujących.

Przypomnieć należy, że użytkowanie wieczyste jest prawem na rzeczy cudzej. W orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych utrwalony jest pogląd, że właściciel nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste jest jej posiadaczem samoistnym, a użytkownik wieczysty posiadaczem zależnym, w zakresie treści przysługującego mu prawa (por. uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 23 lipca 2008 r., III CZP 68/08, OSNC 2009, nr 7-8, poz. 109, uchwałę 7 sędziów z dnia z dnia 9 grudnia 2016 r., III CZP 57/16 i z dnia 28 marca 2014 r., III CZP 8/14 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 1973 r., III CRN 154/73, OSNCP 1974, nr 6, poz. 111, i z dnia 17 kwietnia 1997 r., I CKU 32/97, nie publ.).

W odniesieniu do nieruchomości objętej wnioskiem w niniejszej sprawie Wnioskodawca dwukrotnie występował o stwierdzenie nabycia prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz nieodpłatnego nabycia własności budynków, budowli i urządzeń. Po raz pierwszy wystąpił z takim wnioskiem w 2006 roku. Postępowanie trwało do 2018 roku i w jego trakcie Wnioskodawca ze swojego wniosku się nie wycofał. Mało tego, po negatywnej decyzji Wojewody (...), (...) SA ponownie wystąpiła z takim wnioskiem, kierując go do innego podmiotu. Niewątpliwie Spółka chciała uzyskać tytuł prawny do nieruchomości, ale nie tytuł własności, lecz prawo użytkowania wieczystego. Spółka nie tylko nie zamanifestowała zmiany swojego posiadania nieruchomością jak właściciel, lecz konsekwentnie, na przestrzeni kilkunastu lat ubiegała się o uzyskanie tytułu prawnego, którego podstawą jest posiadanie zależne użytkowania wieczystego.

Świadkowie, wskazani przez Wnioskodawcę, zeznawali o samoistnym posiadaniu nieruchomości objętej wnioskiem, o posiadaniu właścicielskim. Ich zeznania nie są jednak dowodem wystarczającym do ustalenia, że nastąpiła zmiana charakteru posiadania nieruchomości przez Wnioskodawcę lub jego poprzednika prawnego. Zeznaniom świadków o samoistnym posiadaniu nieruchomości przeczą dokumenty, z których wynika, że Spółka ubiegała się o uzyskanie użytkowania wieczystego nieruchomości, opartym na posiadaniu zależnym. Świadek M. K. nie zajmował się kwestiami prawnymi, dotyczącymi nieruchomości, z których korzystało (...). Nie miał wiedzy na temat działań Spółki podejmowanych w kierunku uzyskania tytułu do przedmiotowej nieruchomości. Najszerzej na ten temat wypowiedział się świadek M. J.. Z jego zeznań wynika zaś, że polityka Spółki była nakierowana na jak najszybsze uregulowanie stanów prawnych nieruchomości i uzyskanie do nich tytułów prawnych. Uzyskanie tytułów własności nieruchomości nie było priorytetem. W istotce Spółka postawiła na uzyskiwanie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości, o czym świadczy masowe składanie takich wniosków i to nawet (jak w od niesieniu do nieruchomości będącej przedmiotem niniejszego postępowania), kiedy nie mogła okazać się decyzjami o oddaniu nieruchomości w zarząd.

Niezależnie od powyższej argumentacji, wniosek nie mógłby zostać uwzględniony i z tego powodu, że w dniu 28 stycznia 2019 roku Miasto Ł. wystąpiło do Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy z wnioskiem o zawezwanie (...) S.A. do próby ugodowej. Przedmiotem wniosku było wydanie przez zawezwanego szeregu nieruchomości, w tym działki gruntu o numerze(...)Nawet przy przyjęciu, ze zasiedzenie rzeczywiście biegło od 1.02.1989 r., to doszło do przerwania jego biegu przez złożenie powyższego wniosku. W odróżnieniu od Wnioskodawcy, działania Miasta Ł. są zdecydowane i jednoznacznie wskazują, że Uczestnik nie tylko jest formalnym właścicielem przedmiotowej nieruchomości, ale i faktycznie wykonuje swoje uprawnienia właścicielskie.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zapadło w odwołaniu do art. 520 § 3 k.p.c. Jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika. W przedmiotowej sprawie została wypełniona hipoteza wyżej wskazanej normy, gdyż interesy uczestników, tj. Wnioskodawcy i Miasta Ł. były sprzeczne, a wniosek został oddalony.

Kierując się dyspozycją art. 520 § 3 k.p.c., Sąd zasądził w pkt. 2 postanowienia od (...) Państwowych S.A. w W. na rzecz Miasta Ł. kwotę 12 500 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. Stanowi ona koszty zastępstwa procesowego, obliczone stosownie do § 2 pkt 9 z zw. z § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 22.10.2015 r., poz. 1804 ze zm.).