Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I Ns 99/19

POSTANOWIENIE

Dnia 2 lipca 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: sędzia Wioletta Sychniak

Protokolant: staż. Aleksandra Sikora

po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2021 roku w Łodzi na rozprawie

sprawy z wniosku L. P., M. P. (1), W. L., D. B. i B. S.

z udziałem M. P. (2), H. P. i D. P.

o zasiedzenie

postanawia:

1.  oddalić wniosek o stwierdzenie zasiedzenia części nieruchomości o powierzchni (...) ha, dla której prowadzona jest księga wieczysta (...);

2.  umorzyć postępowanie w pozostałej części;

3.  zasądzić solidarnie na rzecz M. P. (2) i H. P. od L. P., M. P. (1), W. L., D. B. i B. S. kwoty po 370,20 zł (trzysta siedemdziesiąt złotych i dwadzieścia groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt I Ns 99/19

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 24 października 2017 roku L. P., W. L., D. B., M. P. (1) i B. S. wnieśli o wydanie przez Gminę B. nieruchomości – gospodarstwa rolnego o powierzchni (...) ha objętego księgą wieczystą nr (...) położonego we wsi G. pod nr (...) W uzasadnieniu Powodowie wskazali, że postanowieniem Sądu Powiatowego w Ł. z 15 czerwca 1970 roku, sygn. akt Ns 241/70, niesłusznie odebrano gospodarstwo, nadane ich rodzicom jako repatriantom w zamian za mienie pozostawione na wschodzie, pod pretekstem zadłużeń podatkowych i upadku gospodarstwa, a następnie dokonano jego sprzedaży.

(pozew k. 2, pismo z uzupełnieniem braków formalnych pozwu k. 9, 14, 17)

Gmina B. wniosła o oddalenie powództwa w całości w związku z brakiem legitymacji biernej oraz zasądzenie na jej rzecz od Powodów solidarnie kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu wskazała, że nie jest właścicielem nieruchomości wskazanej w pozwie, a pozwanymi winny być osoby ujawnione w księdze wieczystej (...) jako właściciele, tj. małżonkowie H. i M. P. (2), którzy nabyli ją z kolei od Rolniczej Spółdzielni (...) w P..

(odpowiedź na pozew k. 26-27)

Na rozprawie w dniu 4 stycznia 2019 roku Powodowie dokonali zmiany przedmiotowej powództwa w ten sposób, że wnieśli o zasiedzenie zamiast wydania nieruchomości położonej w miejscowości G., a w konsekwencji o rozważenie zmiany trybu postępowania na nieprocesowy, a nadto o udzielenie zabezpieczenia roszczenia na czas trwania postępowania poprzez:

- ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości położonej we wsi G. nr (...) gmina B., dla którego Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą nr (...),

- ujawnienie w księdze wieczystej zakazu rozporządzania i obciążania położoną we wsi G. nr (...) gmina B., dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą nr (...).

(pismo powodów k. 99-100,

protokół rozprawy k.101 [00:09:51-00:13:27])

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi postanowieniem z 4 stycznia 2019 roku, na podstawie art. 201 § 2 k.p.c. zmienił tryb postępowania w sprawie, decydując o dalszym prowadzeniu sprawy w trybie postępowania nieprocesowego – jako sprawy o zasiedzenie. Natomiast postanowieniem z 10 maja 2019 roku Sąd wezwał do udziału w sprawie M. P. (2) oraz H. P. w charakterze uczestników postępowania. Postanowieniem z 21 sierpnia 2020 roku Sąd wezwał do udziału w sprawie D. P. w charakterze uczestniczki postępowania oraz zwolnił od dalszego udziału w sprawie Gminę B. – uwzględniając tym samym jej wniosek złożony na rozprawie w dniu 20 września 2019 r.

(postanowienia k. (...), 162, 342,

protokół rozprawy k. 226v i 229 [00:20:05])

Wnioskodawcy wnieśli o stwierdzenie, że L. P., W. L., D. B., M. P. (1) i B. S. nabyli przez zasiedzenie w dniu 1 października 2005 roku własność nieruchomości położonej we wsi G. nr (...) gmina B., dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą (...).

Wnioskodawcy powoływali się na postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi - Widzewa w Łodzi z 19 czerwca 2009 roku, sygn. akt I Ns 895/07, w którym stwierdzono zasiedzenie na rzecz L. P., W. L., D. B., M. P. (1) i Z. P. (1) działki nr (...), położonej w P., obok nieruchomości będącej przedmiotem wniosku w niniejszej sprawie. Podnieśli, że okoliczności faktyczne będące podstawą faktyczną wniosku w niniejszej sprawie są tożsame z okolicznościami, w oparciu o które uwzględniono ich wniosek w sprawie sygn. akt I Ns 895/07. (pisma przygotowawcze k. 121, 126-128, 160)

Uczestnicy H. P. i M. P. (2) wnieśli o oddalenie wniosku o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie przez wnioskodawców własności nieruchomości położonej we wsi G. nr (...) gmina B. oraz zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu wskazali, że na nieruchomość objętą wnioskiem składają się trzy działki o numerach (...), które nabyli 5 grudnia 1991 roku od Rolniczej Spółdzielni (...) z przeznaczeniem pod uprawę. Podkreślili, że ich poprzednik aktywnie korzystał z nieruchomości, bowiem na nieruchomości przeprowadzono meliorację, a nadto grunt został nabyty z uprawami. Podkreślili, że od chwili nabycia nieruchomości ponoszą ciężary publicznoprawne z nią związane.

(odpowiedź na wniosek o zasiedzenie k. 173-182)

Na rozprawie 21 sierpnia 2020 roku Wnioskodawcy zmodyfikowali wniosek w ten sposób, że wnieśli o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości od dnia 8 grudnia 2001 roku w jego części o powierzchni 5 ha na rzecz wszystkich wnioskodawców. Wskazali, iż bieg terminu zasiedzenia został obliczony poczynając od daty wydania postanowienia o przejęciu nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa, a wnioskodawcy faktycznie użytkowali nieruchomość do czasu wszczęcia postępowania o zasiedzenie działki siedliskowej. Wnioskodawca L. P. co do zasady przyłączał się do wniosku z tym zastrzeżeniem, że zasiedzenie miałoby dotyczyć całej nieruchomości, a nie jej części. (protokół rozprawy z 21 sierpnia 2020 roku k. 332-343)

W piśmie złożonym 4 września 2020 roku wnioskodawcy M. P. (1) i D. B. ponownie dokonali zmiany przedmiotowej, wnosząc o stwierdzenie, że S. P. (1) w ¼ części, D. B., M. P. (1), L. P., W. L. i M. P. (1) po 3/20 każde z nich, nabyli przez zasiedzenie z dniem 8 grudnia 2001 roku własność części nieruchomości – działki o powierzchni (...) ha (szerokości 70 m i długość 500 m) położonej we wsi G. nr (...) gmina B., stanowiącej własność uczestników postępowania H. i M. małż. P., dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą nr (...), a nadto o zasądzenie od uczestników postępowania kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnika. W pozostałym zakresie cofnęli wniosek.

Do tak sprecyzowanego wniosku i stanowiska w sprawie, w tym co do częściowego cofnięcia wniosku, przyłączyli się pozostali Wnioskodawcy.

(pismo wnioskodawców k. 347-350,

protokół rozprawy z 2 lipca 2021 roku k. 420 i 424 [00:03:54-00:10:03])

W odpowiedzi uczestnicy H. i M. małż. P. wnieśli o oddalenie wniosku o stwierdzenie zasiedzenia po jego sprecyzowaniu. Oświadczyli, że nie sprzeciwiają się cofnięciu wniosku w części, jednocześnie wnosząc o zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania na podstawie art. 203 § 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w zw. z art. 520 k.p.c. (pismo przygotowawcze Uczestników k. 358-360)

Uczestniczka D. P. przyłączyła się w całości do stanowiska Wnioskodawców i wniosku w jego ostatecznym kształcie, po sprecyzowaniu.

(protokół rozprawy z 16 grudnia 2020 roku k. 368v i 374 [00:16:21])

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

17 maja 1950 roku sporządzono dokument nadania ziemi nr 44/50, w treści którego stwierdzono, że A. P. otrzymał na własność nadział ziemi o obszarze (...) ha ze stanowiącej własność Skarbu Państwa nieruchomości ziemskiej po Niemcu G. N. we wsi G., gminie W., powiecie (...). Wraz z nadziałem ziemi otrzymał na własność zabudowania gospodarcze oraz inwentarz martwy wg protokołu sporządzonego przez Komisję K. – Szacunkową, który stanowił integralną część aktu.

S. i A. małżonkowie P. objęli gospodarstwo rolne we wsi G., wskazane w akcie nadania ziemi. Zamieszkali w nim wraz ze swoimi synami: L. P., M. P. (1), Z. P. (1) oraz córkami: D., obecnie noszącą nazwisko B. i W., obecnie noszącą nazwisko L..

( bezsporne, kopia dokumentu nadania ziemi k. 6 w załączonych aktach I Ns 895/07)

Postanowieniem Sądu Powiatowego w Ł. z 15 czerwca 1970 roku, wydanym w sprawie prowadzonej pod sygn. akt Ns.241/70, na skutek wniosku Skarbu Państwa – Wydziału Finansowego Prezydium Rady Narodowej w Ł., przejęto na własność Państwa za zaległe należności wynoszące 379.773,40 złotych, nieruchomość rolną wraz z zabudowaniami wartości 348.049,00 złotych, położoną we wsi G., powiecie (...), obejmującą powierzchnię (...) ha, dla której w Państwowym Biurze Notarialnym w Ł. jest urządzona księga wieczysta nr (...), a stanowiącą własność A. P.. Postanowienie stało się prawomocne z dniem 2 listopada 1970 roku.

(kopia postanowienia Sądu Powiatowego w Ł. z 15 czerwca 1970 r. k. 48-49)

Decyzją Naczelnika Powiatu (...) z 21 października 1971 roku nieruchomość została przekazana w użytkowanie na rzecz Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W.. Protokolarne przekazanie nieruchomości nastąpiło 29 lipca 1974 roku.

Decyzją Naczelnika Gminy B. z 29 września 1977 roku przejęto od Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. nieruchomość Skarbu Państwa, położoną we wsi P. o powierzchni (...),59 ha, oznaczoną na mapie ewidencyjnej wsi P. jako działki o numerach (...).

Następnie, decyzją Naczelnika Gminy B. z 7 października 1977 roku, na skutek pisma Rolniczej Spółdzielni (...) w P. (dalej: (...)) z 23 września 1977 roku o przydzielenie gruntów w trwały zarząd i użytkowanie w celu przygotowania ich pod kompleksowe gospodarowanie pod przyszłą produkcję owoców i warzyw, przekazano na rzecz (...) nieruchomość Skarbu Państwa położoną we wsi P. o powierzchni (...),59 ha oznaczoną na mapie ewidencyjnej wsi P. działkami o numerach (...).

10 października 1977 roku nastąpiło protokolarne przejęcie nieruchomości.

(kopia decyzji z 29 września 1977 roku k. 28,

protokół przekazania nieruchomości k. 29,

kopia decyzji z 7 października 1977 roku z protokołem przekazania k. 30-32)

Decyzją z 9 listopada 1982 roku Naczelnik Gminy B. orzekł o wygaśnięciu prawa użytkowania przez (...) do nieruchomości o powierzchni (...) ha wraz z zabudowaniami położonej we wsi G., oznaczonej na mapie ewidencyjnej jako działka nr (...). 27 czerwca 1989 roku Skarb Państwa sprzedał na rzecz małżonków B. i H. K. zabudowaną działkę gruntu nr (...) o powierzchni (...) ha położoną we wsi P..

(...) pozostawała nadal użytkownikiem nieruchomości objętych działkami o nr (...).

9 stycznia 1984 roku (...) w P. wystąpiła do Naczelnika Gminy w B. z wnioskiem o sprzedanie ww. nieruchomości, położonych we wsi P.. Do sprzedaży nieruchomości na rzecz (...) w P. doszło 8 grudnia 1986 roku. Sprzedaż została poprzedzona decyzją Naczelnika Gminy B. z 28 października 1986 roku o odpłatnym przekazaniu nieruchomości na własność.

(kopia decyzji z 9 listopada 1982 roku k. 33,

kopia protokołu przekazania k. 34-35,

kopia decyzji z 28 października 1986 roku k.53-54,

kopia umowy sprzedaży z 8 grudnia 1986 roku rep. (...) k. 50-52,

uchwała nr 17/84 k. 55,

kopia umowy sprzedaży rep. A nr I (...) k. 55-56 w załączonych aktach I Ns 895/07)

Sąd Rejonowy w Łodzi wyrokiem z 31 marca 1995 roku, wydanym w sprawie prowadzonej pod sygn. akt I C 544/93, na skutek pozwu wniesionego przez S. P. (1), stwierdził nieważność umowy sprzedaży działki nr (...) położonej we wsi P., zawartej w formie aktu notarialnego z 27 czerwca 1989 roku repertorium A nr 1- (...) sporządzonej przed notariuszem A. J. w Państwowym Biurze Notarialnym w Ł. pomiędzy B. J. działającym w imieniu Skarbu Państwa, a H. K. i B. K..

7 czerwca 2005 roku, na skutek decyzji Wojewody (...), nastąpiło nieodpłatne nabycie z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 roku przez Gminę B. własności nieruchomości Skarbu Państwa oznaczonej, jako działka gruntu o nr (...) o powierzchni (...) m ( 2) w obrębie geodezyjnym P..

Postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z 19 czerwca 2009 roku w sprawie prowadzonej pod sygn. akt I Ns 895/05 stwierdzono, że z dniem 1 października 2005 roku L. P., D. B., W. L., M. P. (1) i M. P. (1) nabyli przez zasiedzenie współwłasność – w częściach równych – zabudowanej nieruchomości – działki ziemi położonej we wsi P., gmina B. oznaczonej numerem (...) o powierzchni (...) arów, dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi XVI Wydział Ksiąg Wieczystych urządzona jest księga wieczysta (...), w miejsce dotychczasowej właścicielki Gminy B..

(kopia wyroku SR w Łodzi z 31 marca 1995 roku k. 54,

kopia decyzji z 7 czerwca 2005 roku k. 53,

postanowienie SR dla Łodzi – Widzewa z Ł. z 19 czerwca 2009 roku k. 198

- wszystkie w załączonych aktach I Ns 895/07,

odpis postanowienia SR dla Łodzi – Widzewa z Ł. z 19.06.2009 r. k. 39a-40)

11 marca 1987 roku H. i M. małżonkowie P. nabyli w drodze umowy przekazania gospodarstwa rolnego od M. i T. małżonków P. nieruchomość położoną we wsi S., gminie B. o obszarze (...) arów. W chwili nabycia gospodarstwa posiadał tytuł „wykwalifikowanego ogrodnika – warzywnika” potwierdzony wydanym przez Urząd Miasta Ł. świadectwem z 30 marca 1977 roku.

( umowa przekazania gospodarstwa rolnego rep. A nr III – 874/87 k. 191-193)

26 lipca 1991 roku H. i M. małżonkowie P. zawarli z (...) w P. porozumienie dotyczące sprzedaży gruntów rolnych objętych księgą wieczystą (...) o powierzchni (...) ha we wsi P. z za cenę 60 mln złotych. Na mocy tego porozumienia (...) umożliwiła im latem 1991 roku wejście na grunty celem zebrania plonów i dalszych upraw. Grunty były obsiane owsem przez (...) wiosną 1991 roku.

16 października 1991 roku H. i M. małż. P. zawarli w Państwowym Biurze Notarialnym w Ł. z Rolniczą Spółdzielnią (...) w P., reprezentowaną przez A. S. i H. D., warunkową umowę sprzedaży nieruchomości rolnej położonej we wsi P. składającej się z trzech działek o numerach (...) o łącznym obszarze (...) ha. Zgodnie z § 3 umowy przeniesienie własności nieruchomości miało nastąpić niezwłocznie po upływie terminu, w którym prawo pierwokupu może być wykonane, względnie po wcześniejszym podjęciu decyzji o niewykonaniu tego prawa. Zawarcie umowy przeniesienia własności nieruchomości nastąpiło 5 grudnia 1991 roku.

Od chwili nabycia nieruchomości małżonkowie P. regulowali związany z nią podatek.

(porozumienie z 26 lipca 1991 roku k. 195,

warunkowa umowa sprzedaży Rep. A nr III- (...) k. 36-37, 59-61 i 196-198,

umowa przeniesienia własności nieruchomości Rep. A nr III- (...) k. 38-39, 62-64 i 187-190,

pokwitowania i nakazy płatnicze k.199-205,

zeznania uczestnika M. P. (2) k. 227v i 229 [01:16:29-01:41:29], k. 372 i 374 [03:34:35-04:17:14],

zeznania świadków:

P. K. k. 337,

G. P. k. 340-341)

Aktualnymi właścicielami nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą nr (...)H. i M. małżonkowie P.. Nieruchomość składa się z szeregu działek wyodrębnionych geodezyjnie, w jej skład wchodzą działki nr (...) położone w P., gminie B., powiecie (...) wschodnim. Nieruchomość ma łącznie obszar (...) ha.

(wypis z rejestru gruntów k. 10,

odpis zupełny księgi wieczystej (...) k. 77-96)

A. P. zmarł 30 listopada 1984 roku, a S. P. (1) - 13 lipca 2003 roku. Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z 22 grudnia 2003 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I Ns 1043/03 stwierdzono, że:

- spadek po A. P. na podstawie ustawy nabyli: jego żona S. P. (1) w ¼ części oraz dzieci D. B., M. P. (1), L. P., W. L. i M. P. (1) po 3/20 części każde z nich;

- spadek po S. P. (2) z domu C., na podstawie ustawy nabyły jej dzieci D. B., M. P. (1), L. P., W. L. i M. P. (1) po 1/5 części każde z nich.

(kopia postanowienia z 22 grudnia 2003 roku k. 5 w załączonych aktach I Ns 895/07)

M. P. (1) zmarł (...) grudnia 2006 roku. Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Pabianicach z 3 listopada 2009 roku, sygn. akt I Ns 853/09, stwierdzono, że spadek po M. P. (1) na podstawie ustawy nabyły żona D. P. oraz córka B. S. po połowie .

(postanowienie z 3 listopada 2009 roku k. 14 w załączonych aktach I Ns 853/09)

Pomimo przejęcia całego gospodarstwa rolnego przez Skarb Państwa, A. i S. P. (3) nie wyprowadzili się z niego. Zamieszkiwali w domu znajdującym się na działce siedliskowej, korzystali ze wszystkich budynków i terenu działki siedliskowej.

Dzieci A. i S. P. (3) wyprowadzały się z gospodarstwa stopniowo, kiedy zawierały małżeństwa i zakładały własne rodziny.

Pomimo formalnego przejęcia gospodarstwa rolnego przez Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną w W., rodzina P. nadal korzystała z gruntu ornego.

L. P. ożenił się z córką sąsiadów, którzy mieli gospodarstwo rolne po sąsiedzku. Oba gospodarstwa oddzielała granica. L. P. pomagał w pracy w gospodarstwie swoim rodzicom oraz swoim teściom. W połowie lat 70-tych ubiegłego wieku kupił własne gospodarstwo rolne w T. (sąsiedniej wsi). W późniejszym okresie przejął również gospodarstwo po swoich treściach, które użytkuje do chwili obecnej.

W. L. wraz z mężem przeniosła się do T. po wybudowaniu tam domu. Z gospodarstwa wyprowadziła się około 1980 roku.

(zeznania Wnioskodawców:

L. P. k. 101 i 103 [00:13:27-00:21:29], 420v i 424 [00:13:59-00:27:02],

D. B. k. 101 i 103 [00:21:29-00:24:36], 370v-371 i 374 [02:13:36-02:52:50],

W. L. k. 370 i 374 [01:42:59-02:13:36]

M. P. (1) k. 421 i 424 [00:27:02-00:42:12],

zeznania uczestniczki D. P. k. 371 i 374 [02:52:50-03:11:55],

zeznania świadków:

K. K. k. 338,

A. K. k. 340,

Z. P. (2) k. 368v-369v i 374 [00:18:37-01:32:35])

W miarę upływu czasu zmieniała się sytuacja, jeżeli chodzi o korzystanie z gruntu będącego przedmiotem niniejszego postępowania. Jakkolwiek nikt nie usunął z budynków A. i S. małż. P., to jednak stopniowo Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w W. wchodziła na grunty orne i je zagospodarowywała. Dopóki żył A. P., rodzina Wnioskodawców w większym stopniu korzystała z gruntu ornego. A. P. sprzeciwiał się zajmowaniu i zagospodarowaniu gruntu przez (...) w W., ale pomimo jego sprzeciwów Spółdzielnia zagospodarowywała coraz większą część gruntu ornego. Spółdzielnia m.in. zlikwidowała sad znajdujący się za działką siedliskową o areale około 1 ha. Wykonała również rów opasujący działkę siedliskową, z której korzystała rodzina P..

A. i S. małż. P. zamieszkiwali na działce siedliskowej nr (...) do swojej śmierci. Nie mieli emerytur. A. P. utrzymywał się ze sprzedaży warzyw i pracy u rolników. S. P. (1), po śmierci męża, korzystała z pomocy społecznej i pomocy dzieci.

(zeznania Wnioskodawców:

L. P. k. 101 i 103 [00:13:27-00:21:29], 420v i 424 [00:13:59-00:27:02],

D. B. k. 101 i 103 [00:21:29-00:24:36], 370v-371 i 374 [02:13:36-02:52:50],

W. L. k. 227 i 229 [00:32:16-01:00:02], k. 370 i 374 [01:42:59-02:13:36],

zeznania uczestników:

D. P. k. 371 i 374 [02:52:50-03:11:55],

M. P. (2) k. 372 i 374 [03:34:35-04:17:14]

zeznania świadków:

M. K. k. 335-336,

P. K. k. 337,

K. K. k. 338,

Z. P. (2) k. 368v-369v i 374 [00:18:37-01:32:35])

Po śmierci A. P., rodzina Wnioskodawców stopniowo zaprzestała uprawy gruntu. Kiedy przejęła gospodarstwo Rolnicza Spółdzielnia (...) w P., to zagospodarowywała całość gruntu. Spółdzielnia prowadziła uprawy związane z charakterem swojej działalności, tzn. uprawy warzyw. Tak było w końcu lat 80-tych.

Po sprzedaży nieruchomości małżonkom P., nowi właściciele objęli w posiadanie całość zakupionego gruntu i z całości korzystali. Początkowo Uczestnicy uprawiali zboże, później na części gruntu prowadzili uprawę owoców jagodowych.

W 2004 roku Uczestnicy wybudowali na nieruchomości studnię głębinową i przyłącze energetyczne. Urządzenia są zlokalizowane przy granicy z działką Wnioskodawcą, nabytą w drodze zasiedzenia.

Od chwili zakupu gospodarstwa przez Uczestników, nikt nie przeszkadzał im w korzystaniu z nieruchomości, ani nie zgłaszał roszeń do niej. Niniejsza sprawa jest pierwszym sporem o tę nieruchomość.

(zeznania Wnioskodawców:

L. P. k. 101 i 103 [00:13:27-00:21:29], k. 227v i 229 [01:00:02-01:16:29], 420v i 424 [00:13:59-00:27:02],

D. B. k. 101 i 103 [00:21:29-00:24:36], 370v-371 i 374 [02:13:36-02:52:50]

zeznania uczestnika M. P. (2) k. 227v i 229 [01:16:29-01:41:29], k. 372 i 374 [03:34:35-04:17:14]

zeznania świadków:

M. K. k. 335-336,

P. K. k. 337,

K. K. k. 338,

R. S. k. 339,

G. P. k. 340-341)

Obecnie nieruchomość będąca przedmiotem niniejszego postępowania ma nieregularny kształt.

Od asfaltowej drogi numer (...) M. P. (2) urządził drogę dojazdową na pole, w kierunku rzeki N.. Jest to polna droga, która rozdziela grunt uczestnika na połowę. Po lewej stronie, patrząc od strony drogi nr (...) w kierunku pola, przylega do gruntu stanowiącego własność Uczestnika, który sięga do drogi publicznej. Z prawej strony polna droga graniczy z działką nr (...), stanowiącą własność Wnioskodawców. Pomiędzy drogą polną a działką nr (...) jest rów, który działkę Wnioskodawców oddziela od gruntu Uczestników na całej długości granicy. W głębi, za działką nr (...), grunt po obu stronach polnej drogi stanowi własność małżonków P.. Z prawej strony (patrząc od strony drogi nr (...) w kierunku pola), grunty Uczestników graniczą z nieruchomością L. P., którą Wnioskodawca przejął po swoich teściach.

Nie da się przejechać z działki siedliskowej nr (...) bezpośrednio na grunty Uczestników P.. Z działki nr (...) jest przejazd na nieruchomość L. P..

Nieruchomości L. P. i Uczestników P. rozdziela granica, wyraźnie dzieląca obie nieruchomości. Nie ma urządzonego przejazdu z nieruchomości Wnioskodawcy na nieruchomość Uczestników postępowania.

W głębi nieruchomości stanowiącej własność Uczestników, obecnie znajduje się uprawa aronii.

(zeznania uczestnika M. P. (2) k. 372 i 374 [03:34:35-04:17:14],

protokół z oględzin nieruchomości z fotografiami k. 413-416 i k. 419)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o materiał dowodowy, zgromadzony w trakcie postępowania, a szczegółowo wymieniony we wcześniejszej części uzasadnienia.

Podkreślenia wymaga, że część okoliczności, dotycząca utraty prawa własności przedmiotowej nieruchomości przez rodziców Wnioskodawców oraz okoliczności związane z przekazywaniem gruntu kolejnym podmiotom do korzystania oraz jego zbywania wynikają z dokumentów i można uznać je za bezsporne. Sporne były okoliczności dotyczące posiadania nieruchomości i faktycznego korzystania z tego gruntu na przestrzeni od lat 70 –tych aż do daty wskazanej ostatecznie, jako data jej nabycia przez Wnioskodawców przez zasiedzenie. Ustalenie powyższych okoliczności opiera się w przeważającej części na materiale osobowym: zeznaniach świadków, Wnioskodawców i uczestnika M. P. (2). Zeznania świadków i zainteresowanych są rozbieżne, sprzeczne ze sobą i nieprecyzyjne, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

Sąd oddalił wniosek Wnioskodawców o dopuszczenie dowodów z ich oświadczeń i pism oraz protokołów rozpraw ze sprawy I Ns 895/07 (pkt. 5 postanowienia z 20.09.2019 r. k. 228v). Wskazane dowody były nieprzydatne w niniejszej sprawie – zostały sporządzone na potrzeby innego postępowania sądowego i dotyczyły innego przedmiotu zasiedzenia. Wprawdzie początkowo precyzując wniosek, Wnioskodawcy odwoływali się wprost do okoliczności faktycznych, będących podstawą wystąpienia z wnioskiem w sprawie wcześniejszej o sygn. I Ns 895/07, ale w tamtej sprawie zbierane były dowody dotyczące posiadania działki siedliskowej. Wówczas Wnioskodawcy nie twierdzili, że zasiedzieli również grunt orny, ani nie przedstawiali dowodów na tę okoliczność.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd brał pod uwagę okoliczność znacznego upływu czasu od zdarzeń mających kluczowe znaczenie dla przedmiotowej sprawy. Wiedzą notoryjną jest zawodność pamięci ludzkiej i wynikające z powyższego odmienności w relacjach świadków. Należy jednak zauważyć, że główne elementy zeznań każdego ze świadków korespondowały ze sobą oraz ze złożonymi w toku postępowania dokumentami i w tym zakresie uznano je za wiarygodne i poczyniono w oparciu o nie ustalenia faktyczne.

W ograniczonym zakresie Sąd oparł się na zeznaniach świadka M. K.. Świadek mianowicie potwierdził okoliczność, że Rolnicza Spółdzielnia (...) w P. zagospodarowała sporny grunt i prowadziła na nim uprawy. Wiarygodne jest, że świadek – jako pracownik Spółdzielni – wykonywał prace polowe na tym gruncie. Jednak już jego zeznania co do tego, czy rodzice Wnioskodawców korzystali z jakiegoś kawałka gruntu bezpośrednio przy budynkach i w jaki sposób usytuowany był rów, nie są wiarygodne ani precyzyjne. Bezspornie A. i S. małż. P. korzystali z gruntu znajdującego się przy budynkach stanowiących siedlisko. Więc nie mogło być tak, że świadek wykonywał prace polowe tuż przy tych budynkach. Poza tym świadek opisywał przebieg rowu melioracyjnego w sposób sprzeczny z jego rzeczywistym przebiegiem w terenie.

W ograniczonym zakresie wiarygodne są zeznania świadka Z. P. (2). Po pierwsze, świadek nie mieszkał, ani nie mieszka obecnie w okolicy, lecz jedynie tam przyjeżdża i bywa okresowo. Mimo to powołuje się na swoje bezpośrednie spostrzeżenia, które są dość wybiórcze. Mianowicie świadek potrafił ze wskazaniem roku przytoczyć fakt kopania ziemniaków przez panią P. i L. P., ale przez kilkadziesiąt lat nie zdołał zauważyć żadnej działalności na gruncie jej aktualnego właściciela, co niewątpliwie miało miejsce. Z zeznań świadka z jednej strony można wnioskować, że rodzina P. korzystała z gruntu w zakresie opisywanym przez Wnioskodawców, jednocześnie jednak świadek zastrzegał, że nie jest w stanie określić uprawianego przez nich areału. Świadek wskazywał na część znajdującą się w pobliżu budynków, co równie dobrze mogłoby oznaczać korzystanie z działki siedliskowej. Ta okoliczność zaś jest bezsporna. W istocie więc zeznania świadka co do istotnych w sprawie okoliczności są na tyle nieprecyzyjne, że nie mogą stanowić podstawy do ustalenia, że Wnioskodawcy korzystali z gruntu o większym areale niż działka siedliskowa również po zakupie gospodarstwa przez uczestników P..

Sąd Rejonowy odmówił wiarygodności Wnioskodawcom w zakresie, w jakim twierdzili, że po nabyciu nieruchomości przez Uczestników P. dalej zajmowali się uprawą ziemi. Wnioskodawcy nie potrafili bowiem wskazać konkretnych uprawianych przez nich obszarów, ani stosowanych upraw. Co więcej, twierdzenia Wnioskodawców w tym zakresie nie znalazły pokrycia w zeznaniach żadnego ze świadków i wzajemnie również są sprzeczne. Podkreślenia wymaga, że twierdzenia Wnioskodawców zmieniały się w toku postępowania co do zasadniczych okoliczności. Na rozprawie w dniu 4 stycznia 2019 roku L. P. i D. B. wprost przyznali, że po zakupie gruntu przez małżonków P. ich rodzina z tego gruntu nie korzystała, bo nie było zgody nowych właścicieli. L. P. swoje wyjaśnienia podtrzymał na rozprawie w dniu 20 września 2019 r. W. L. na rozprawie w dniu 20 września 2019 r. wyjaśniła, że S. P. (1) w 2003 roku miała jedynie działkę siedliskową, ale nie wskazała od kiedy taka sytuacja istniała. Jednak zeznając na rozprawie 16 grudnia 2020 r. W. L. tych wyjaśnień nie potwierdziła. Jednak nie wskazała żadnych innych konkretnych okoliczności świadczących o charakterze i czasie posiadania spornego gruntu przez Wnioskodawców, zasłaniając się niepamięcią. Podobnie niepamięcią zasłaniał się M. P. (1), składając zeznania na rozprawie w dniu 2 lipca 2021 roku. Nie był w stanie określić, kiedy wykonywał na nieruchomości jakieś prace, ani co było tam uprawiane, ale pamiętał, że kilkadziesiąt lat wcześniej pracownicy (...) nie wykonywali faktycznie prac polowych, bo „stali pod sklepem”. Zeznania Wnioskodawcy nic do sprawy nie wnoszą, świadczą jedynie, że próbował przedstawić okoliczności w sposób dla siebie korzystny.

Sąd Rejonowy uznał natomiast za wiarygodne twierdzenie, że po przejęciu nieruchomości przez Skarb Państwa ojciec Wnioskodawców, przy ich pomocy do swojej śmierci zajmował się nieruchomością (powyższe zostało potwierdzone m.in. w zeznaniach świadka K. K.), ale na żadnym etapie postępowania Wnioskodawcy nie potrafili wykazać jakim dokładnie obszarem się zajmował, a przyznali jednocześnie, że kolejne (...) korzystały z przejętych nieruchomości.

Sąd Rejonowy postanowieniem z 2 lipca 2021 roku pominął na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 k.p.c. dowód z opinii biegłego geodety na okoliczności sprecyzowane przez pełnomocnika wnioskodawców. Wnioskodawcy nie udowodnili przesłanek zasiedzenia, dlatego zbędne było zlecanie biegłemu geodecie sporządzenia mapy przedstawiającej cześć nieruchomości objętej wnioskiem. W oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy nie jest możliwe ustalenie, ani obszaru, ani granic działki, której dotyczył wniosek. Dowód z opinii geodety był więc niemożliwy do przeprowadzenia.

Sąd Rejonowy zważył co następuje

Instytucja zasiedzenia regulowana jest w art. 172 - 176 k.c. Jego istota polega na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu. Instytucja ta odnosi się jedynie do praw rzeczowych, a jej funkcją jest usunięcie rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym, a stanem prawnym. Stosownie do treści art. 172 § 1 k.c., posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny w dobrej wierze, a po upływie lat trzydziestu choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Powyższe przepisy kodeksu cywilnego obwiązują w tym brzmieniu od dnia 1 października 1990 roku. Przed tą datą okresy posiadania wymagane do nabycia prawa własności nieruchomości przez zasiedzenie wynosiły, odpowiednio, dziesięć lat przy wejściu w posiadanie w dobrej wierze i dwadzieścia lat przy wejściu w posiadanie w złej wierze.

Zgodnie z treścią art. 9 ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny - z dnia 28 lipca 1990 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 321) do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się od tej chwili przepisy niniejszej ustawy; dotyczy to w szczególności możliwości nabycia prawa przez zasiedzenie. Przepisy te w brzmieniu poprzednio obowiązującym przewidywały 10 i 20-letni termin zasiedzenia, w zależności od istnienia złej lub dobrej wiary posiadacza nieruchomości. Oznacza to, że do zasiedzenia, które nastąpiło przed dniem 1 października 1990 roku miały zastosowanie terminy obowiązujące przed tą datą (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 września 1993 r., sygn. akt II CRN 89/93). Natomiast do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się, ale nie zakończył przed dniem 1 października 1990 roku stosuje się przepisy nowe - zmienione ustawą z dnia 28 lipca 1990 roku.

Zgodnie z art. 177 k.c. obowiązującym do 1 października 1990 r., przepisów o nabyciu własności przez zasiedzenie nie stosowało się, jeżeli nieruchomość była przedmiotem własności państwowej. Stosownie do art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990 roku o zmianie ustawy kodeks cywilny, jeżeli przed dniem wejścia jej w życie istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie; jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę. Interpretacja tego przepisu jest ugruntowana w judykaturze Sądu Najwyższego i sądów powszechnych: skróceniu ulega czas wymagany do zasiedzenia najwyżej o połowę, tzn. o 15 lat (przy przyjęciu złej wiary samoistnego posiadacza) lub 10 lat (przy przyjęciu dobrej wiary).

Zasiedzenie to pierwotny sposób nabycia własności nieruchomości, do którego może dojść jedynie na skutek kumulatywnego spełnienia dwóch przesłanek, jakimi są: posiadanie samoistne przedmiotu podlegającego zasiedzeniu oraz upływ czasu. Dobra lub zła wiara nie stanowi samodzielnej przesłanki zasiedzenia, wpływa jedynie na okres posiadania wymagany, aby doszło nabycia prawa własności nieruchomości przez zasiedzenie. Zgodnie z normą wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar wykazania faktu posiadania samoistnego oraz upływu wymaganego ustawą czasu w przedmiotowej sprawie spoczywa na wnioskodawcy, który musi wykazać, że po jego stronie było władztwo faktyczne nad rzeczą (corpus).

Stosownie do treści art. 336 k.c., posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel. Posiadanie w znaczeniu, jakie nadaje temu pojęciu Kodeks cywilny, stanowi stan faktycznego władztwa nad rzeczą. Składają się na nie dwa elementy: corpus possessionis (element fizyczny) wyrażający się we władaniu rzeczą oraz animus possidendi (element psychiczny) wyrażający się w psychicznym nastawieniu do wykonywanego władztwa (władanie dla siebie). Posiadanie samoistne polega na faktycznym wykonywaniu tych uprawnień, które składają się na treść prawa własności. Tylko ten, kto rzeczą faktycznie włada z zamiarem władania nią dla siebie ( cum animo rem sibi habendi), jest jej posiadaczem samoistnym. Ustawodawca w art. 339 k.c. wprowadza domniemanie, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym. Ma ono charakter wzruszalny ( iuris tantum), lecz sprawia, że ciężar udowodnienia, iż posiadacz rzeczy nie jest posiadaczem samoistnym, zgodnie z ogólną regułą ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c., spoczywa na tym, kto z takiego twierdzenia wywodzi skutki prawne.

Przenosząc powyższe uwagi natury ogólnej na grunt rozpoznawanej sprawy, przypomnieć należy, że nieruchomość będąca przedmiotem wniosku została przejęta na rzecz Skarbu Państwa na mocy postanowienia Sądu Powiatowego w Ł. z 15 czerwca 1970 roku. Postanowienie stało się prawomocne z dniem 2 listopada 1970 roku. Następnie nieruchomość została zbyta na rzecz Rolniczej Spółdzielni (...) w P. w dniu 8 grudnia 1986 roku. W okresie od przejęcia nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa do jej sprzedaży Spółdzielni, przedmiotowa nieruchomość objęta była zakazem wynikającym z art. 177 k.c. Od 8 grudnia 1986 roku w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości nie funkcjonował zakaz jej zasiedzenia, a posiadanie w powyższym okresie mogłoby być uwzględnione tylko w sytuacji, gdyby po 8.(...).1986 r. Wnioskodawcy nadal byli posiadaczami samoistnymi nieruchomości przez wystarczająco długi okres czasu, by po doliczeniu okresu od 2.11.1970 r. do 7.(...).1986 r. spełniona została przesłanka posiadania przez 30 lat. W realiach rozpoznawanej sprawy nie ma bowiem żadnych wątpliwości, że Wnioskodawców ani ich poprzedników prawnych nie można uznać za pozostających w dobrej wierze. Zarówno rodzice Wnioskodawców, jak i oni sami mieli świadomość utraty prawa własności. Wprawdzie straty tej nie zaaprobowali i – jak sami wskazywali – podejmowali różne działania w celu odzyskania nieruchomości, nie zmienia to jednak faktu, że mieli świadomość utraty prawa do nieruchomości.

W niniejszej sprawie na Wnioskodawcach spoczywał ciężar udowodnienia, że posiadali nieruchomość – jej część, co do której ostatecznie popierali wniosek o zasiedzenie – nie tylko w latach 70 – tych i 80 – tych ubiegłego wieku, ale również po dacie jej nabycia przez H. i M. małżonków P., tj. po 5 grudnia 1991 roku. Nawet gdyby rodzice Wnioskodawców, a później oni sami posiadali całą nieruchomość do 5.(...).1991 roku, ale po tej dacie utracili to posiadanie, to okres od 8.(...).1986 r. do 5.(...).1991 r. byłby zbyt krótki, by zaliczyć okres posiadania w czasie, gdy stanowiła ona własność Skarbu Państwa.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika niewątpliwie, że po zakupie nieruchomości przez Uczestników postępowania – małżonków P. – ani Wnioskodawcy, ani ich poprzednicy prawni (S. P. (1), Z. P. (1)) nie posiadali żadnej części nieruchomości. Była o tym mowa we wcześniejszej części uzasadnienia: nie ma dowodów na fakt posiadania przedmiotowej nieruchomości lub jej części po 1991 roku. Przeciwnie, Uczestnicy udowodnili, że objęli całość nieruchomości już latem 1991 roku, jeszcze przed formalnym nabyciem prawa jej własności. Żaden ze świadków nie potwierdził, by po zakupie nieruchomości przez Uczestników ktokolwiek inny z tej nieruchomości korzystał. Nie potwierdzają tego zeznania Wnioskodawców. Była o tym mowa wcześniej: twierdzenia i zeznania Wnioskodawców są niewiarygodne i nieprecyzyjne. W miarę toczącego się postępowania sądowego Wnioskodawcy w istotny sposób zmienili wniosek: pierwotnie zadali stwierdzenia zasiedzenia całej nieruchomości, by ostatecznie ograniczyć je do części o powierzchni około (...) ha. Twierdzenia Wnioskodawców nie pozwoliły nawet na doprecyzowanie, o którą dokładnie część gruntu chodzi. Jeszcze raz należy przypomnieć i podkreślić, że według twierdzeń L. P. i D. B. zgłoszonych na rozprawie w dniu 4 stycznia 2019 roku, ani matka S. P. (1), ani nikt z Wnioskodawców nie korzystał ze spornego gruntu po jego nabyciu przez małżonków P.. L. P. potrzymał te twierdzenia na kolejnym terminie rozprawy. Dopiero kiedy dwoje Wnioskodawców ustanowiło dla siebie pełnomocnika, stanowisko Wnioskodawców zaczęło zmieniać się w kierunku twierdzeń, że korzystali z nieruchomości co najmniej do śmierci swojej matki i babki. Przy czym początkowo wniosek o zasiedzenie dotyczył całej nieruchomości. Jego zmiana i ograniczenie do niedookreślonej części nieruchomości nie ma żadnego racjonalnego wyjaśnienia. Wnioskodawcy niewątpliwie nie mają wiedzy prawnej na temat przesłanek zasiedzenia. Nie chodzi jednak o wiedzę na temat prawa, ale o fakty. Jeżeli ktoś twierdzi, że posiadał grunt rolny i korzystał z niego, to jest w stanie określić czas, w którym miało to miejsce, wskazać wykorzystywaną część gruntu i wyjaśnić, na czym posiadanie polegało. Wnioskodawcy nie tylko nie byli w stanie udowodnić takich okoliczności, ale nawet ich przytoczyć. Nie wyjaśnili również, dlaczego wystąpili o zasiedzenie całości nieruchomości, podczas gdy jej nie posiadali. Co istotne, zasiedzenie miałoby być stwierdzone na rzecz kilku osób, zatem konieczne było udowodnienie, że wszystkie one były posiadaczami nieruchomości i w jakim zakresie. Tymczasem np. W. L. nie pamiętała, czy i jak wykorzystywana była nieruchomość. W podobnym tonie zeznania złożył M. P. (1).

Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na ustalenie, że po przejęciu gospodarstwa na rzecz Skarbu Państwa była sytuacja, w której Wnioskodawcy i ich poprzednicy skorzystali przynajmniej z części gruntu będącego przedmiotem postępowania, tj. z obszaru większego niż działka siedliskowa. Niewątpliwie do chwili śmierci A. P. korzystanie z części gospodarstwa mogło mieć miejsce, świadkowie potwierdzają bowiem, że był on bardziej zaangażowany w prace związane w gospodarstwem. Jeśli chodzi o grunt poza siedliskiem, oddzielony rowem, nie ma żadnego dowodu, w oparciu o który Sąd mógłby ustalić jaką powierzchnią władano. Żaden ze świadków nie potwierdził wersji Wnioskodawców o korzystaniu z nieruchomości poza rowem, sami Wnioskodawcy nie potrafili również sprecyzować miejsca będącego przedmiotem prac ich ojca, a następnie ich prac. Podczas oględzin wskazali na fragment pola obsianego przez uczestnika facelią, ale nie potrafili wskazać co sami mieliby na nim siać.

Reasumując: Wnioskodawcy nie przedstawili wiarygodnych dowodów potwierdzających spełnienie przesłanek posiadania w odniesieniu do ostatecznie sprecyzowanego przedmiotu zasiedzenia. Dlatego wniosek jako niezasadny podlegał oddaleniu.

W punkcie 2 postanowienia Sąd umorzył postępowanie w części, bowiem Wnioskodawcy w toku postępowania wskazali ostatecznie, że wnoszą o zasiedzenie działki o znacząco mniejszej powierzchni niż wskazana pierwotnie. Dopuszczalność cofnięcia wniosku w postępowaniu nieprocesowym reguluje art. 512 § 1 k.p.c. Po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestników oświadczenia na piśmie, cofnięcie wniosku jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy nie sprzeciwili się temu w terminie wyznaczonym. Z uwagi na cofnięcie wniosku o zasiedzenie w zakresie ponad działkę o powierzchni (...) ha (szerokości 70 m i długość 500 m) położonej we wsi G. nr (...) w gminie B. już w toku postępowania, po rozpoczęciu posiedzenia i złożeniu oświadczeń na piśmie przez strony, dla jego skuteczności konieczny był brak sprzeciwu pozostałych uczestników. Przedmiotowe oświadczenie w przedmiocie braku sprzeciwu wobec cofnięcia wniosku w części pełnomocnik uczestników złożył w toku postępowania toteż należało uznać za skuteczne powyższe cofnięcie częściowe wniosku o zasiedzenie i w konsekwencji na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. umorzyć postępowanie w tej części.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zapadło w odwołaniu do art. 520 § 3 k.p.c. Jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika. W przedmiotowej sprawie została wypełniona hipoteza wyżej wskazanej normy, gdyż interesy Wnioskodawców i uczestników H. P. i M. P. (2) były sprzeczne, a wniosek został oddalony.

Zgodnie z art. 520 § 3 k.p.c. Sąd zasądził w pkt. 3 postanowienia od każdego z Wnioskodawców solidarnie po 370,20 zł na rzecz uczestników H. i M. P. (2). Na zasądzoną kwotę złożyły się koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika Uczestników obliczone stosownie do § 5 pkt 1 z zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.) oraz opłaty skarbowe od pełnomocnictw oraz pełnomocnictw substytucyjnych w kwocie 51 zł.