Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód, małoletni A. W., reprezentowany przez rodziców – matkę M. K. i ojca T. W., po ostatecznym sprecyzowaniu stanowiska, wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) w W.: 140.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 września 2018 r. do dnia zapłaty, 2.681 zł tytułem kosztów leczenia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 października 2018 r., 4.626 zł tytułem kosztów opieki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 września 2018 r. do dnia zapłaty. Domagał się także ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za ujemne skutki zdarzenia z dnia 22 lipca 2017 r. oraz zasądzenia na jego rzecz skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 13.500 zł za okres od września 2018 r. do listopada 2020 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia żądania do dnia zapłaty i renty w kwocie po 500 zł miesięcznie, począwszy od grudnia 2020 r. z tytułu zwiększonych potrzeb, płatnej do dnia 10-go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, do rąk matki M. K. jako ustawowej przedstawicielki małoletniego. Powód wniósł także o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania.

Pozwany,(...) w W. wniósł o oddalenie tego powództwa na koszt strony powodowej.

Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2021 r. Sąd Okręgowy w Łomży zasądził od pozwanego na rzecz powoda: tytułem zadośćuczynienia kwotę 100.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 października 2018 r. do dnia zapłaty, kwotę 2.610 zł tytułem kosztów opieki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 października 2018 r. do dnia zapłaty, kwotę 2.961 zł tytułem kosztów leczenia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 listopada 2018 r. do dnia zapłaty i kwotę 13.500 zł tytułem skapitalizowanej renty z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 grudnia 2020 r. do dnia zapłaty (pkt I - IV), ustalił odpowiedzialność pozwanego wobec powoda na przyszłość za ujemne skutki zdarzenia z dnia 22 lipca 2017 r. (pkt V), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt VI), zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.338,14 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (pkt VII) i nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łomży kwotę 5.940 zł tytułem opłaty od uwzględnionej części powództwa oraz kwotę 2.716,24 zł tytułem wydatków pokrytych tymczasowo z sum budżetowych, od których to kosztów powód był zwolniony (pkt VIII).

Sąd Okręgowy uznał, że pozwany ponosi odpowiedzialność za powstałą po stronie powoda szkodę, doznaną w wyniku zaistniałego w dniu 22 lipca 2017 r. w gospodarstwie rolnym, należącym do L. K., zdarzenia polegającego na najechaniu przez sprawcę J. K. kosiarką samojezdną na nogę małoletniego powoda. Posiłkując się przy tym wnioskami opinii (zasadniczej i uzupełniających) biegłego z zakresu (...), za częściowo uzasadnione uznał zgłoszone przez powoda żądanie zadośćuczynienia, jak też żądanie naprawienia szkody w postaci zwrotu kosztów koniecznej i uzasadnionej opieki. Jako w pełni zasadne Sąd Okręgowy uznał zaś żądanie zwrotu kosztów leczenia i skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb powoda, a także ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela za ujemne skutki przedmiotowego zdarzenia, mogące wystąpić w przyszłości.

Jako niezasługujące na uwzględnienie Sąd ten ocenił natomiast żądanie powoda w zakresie renty po 500 złotych miesięcznie z tytułu zwiększonych potrzeb od grudnia 2020 r. wskazując, że z opinii biegłego wynika, iż powód obecnie nie korzysta z żadnej płatnej rehabilitacji, a ponoszone na jego rzecz okresowo wydatki w postaci wkładek ortopedycznych znajdują pokrycie w pozyskiwanych przez powoda, z mocy decyzji Prezydenta Miasta Ł., świadczeń w postaci zasiłków. W sprawie nie zostały zatem spełnione przesłanki z art. 444 § 2 k.c.

Wyrok ten, w części oddalającej powództwo w zakresie renty z tytułu zwiększonych potrzeb po 500 zł miesięcznie począwszy od grudnia 2020 r. oraz w części rozstrzygającej o kosztach procesu, zaskarżył powód, który zarzucił Sądowi Okręgowemu naruszenie:

- art. 444 § 2 k.c. poprzez błędną wykładnię i uznanie, że uwzględnienie roszczenia rentowego, związanego ze zwiększonymi potrzebami małoletniego możliwe jest wyłącznie w sytuacji wykazania ponoszonych w pełnym zakresie wydatków z jego strony,

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważania materiału dowodowego i dokonanie dowolnej oceny dowodów, w szczególności opinii biegłego J. S., która to ocena doprowadziła do błędu w ustaleniach faktycznych, polegającego na przyjęciu, że od grudnia 2020 r. u powoda nie istnieją zwiększone potrzeby w wysokości 500 zł miesięcznie.

Na tej podstawie powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na jego rzecz renty z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości 500 zł miesięcznie, począwszy od grudnia 2020 r., płatnej z góry do rąk powoda do 10. dnia każdego miesiąca, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat. Powód domagał się nadto zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania za obie instancje.

W odpowiedzi pozwany wniósł o oddalenie tej apelacji na koszt powoda.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja strony powodowej zasługiwała na uwzględnienie.

Wyjaśnienie przyczyn, które legły u podstaw takiej konstatacji winno zostać jednak poprzedzone wskazaniem, że Sąd Apelacyjny skorzystał z możliwości jaką przyznaje mu art. 374 k.p.c. i rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym. Zgodnie bowiem z treścią tego przepisu, sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, jeżeli przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest jednak niedopuszczalne, jeżeli strona w apelacji lub odpowiedzi na apelację złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że cofnięto pozew lub apelację albo zachodzi nieważność postępowania. W sprawie niniejszej żadna z przywołanych przesłanek nie występuje. Zważając natomiast na argumenty, zaprezentowane w apelacji strony powodowej, jak i te, sformułowane przez pozwanego w odpowiedzi na tę apelację, a także mając na uwadze dostępny w niniejszej sprawie, dość obszerny materiał dowodowy, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że przeprowadzenie rozprawy przed wydaniem wyroku nie było konieczne.

Przystępując do oceny zasadności zarzutów, zaprezentowanych w apelacji powoda, zgodzić się należy ze skarżącym, że ujawnione w sprawie dane dawały podstawę do zasądzenia na rzecz małoletniego A. W. renty z tytułu zwiększonych potrzeb w oparciu o art. 444 § 2 k.c. Po myśli tego przepisu, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Odnotowania w tym miejscu wymaga – a co zdaje się uszło uwagi Sądu Okręgowego – iż wedle utrwalonego już stanowiska judykatury, przyznanie renty z tytułu zwiększonych potrzeb nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki. Przesłanką wystarczającą do zasądzenia renty z tego tytułu jest bowiem samo istnienie takich, zwiększonych potrzeb (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 11 marca 1976 r., IV CR 50/76 i z dnia 8 lutego 2012 r., V CSK 57/11).

Z zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego w postaci pisemnych opinii uzupełniających, sporządzonych przez biegłego sądowego z zakresu (...), jednoznacznie wynika natomiast, co celnie akcentuje również autor apelacji, że powód w dalszym ciągu wymaga systematycznych kontroli ortopedycznych, jak też systematycznego leczenia rehabilitacyjnego. Powyższe może zaś odbywać się w ramach świadczeń finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia jedynie częściowo, a to z uwagi na kolejki oczekujących, które są różne w poszczególnych ośrodkach i czasowo zmienne. Biegły wyjaśnił nadto, że u powoda konieczne jest kontynuowanie rehabilitacji w warunkach domowych przez opiekuna małoletniego, jak też rehabilitacji prywatnej aż do zakończenia zrostu kostnego i do uzyskania pełnoletności. Podał także, że obecnie zwiększone potrzeby małoletniego z tytułu następstw objętego niniejszym sporem zdarzenia, w postaci zabiegów wskazywanych przez stronę powodową, wynoszą około 500 zł miesięcznie, a rzeczona rehabilitacja jest niezbędna. Przy czym, w leczeniu tych następstw, zdaniem opiniującego, zasadne jest zastosowanie indywidualnego programu usprawniania – ćwiczeń równoważnych, izometrycznych i ogólnousprawniających, a także światłolecznictwa, hydroterapii, laseroterapii, magnetoterapii, masażu, terapii zajęciowej, ćwiczeń czynnych wolnych z oporem z wykorzystaniem rotoru kończyn dolnych oraz kąpieli wirowej kończyn dolnych. Biegły wskazał przy tym na zasadność odbywania przedmiotowego usprawniania zarówno w warunkach domowych (gdzie powinno odbywać się codziennie, według wyuczonych schematów), jak i w warunkach ambulatoryjnych, które winno być kontynuowane w poradni rehabilitacyjnej dwa razy do roku. Jednocześnie zauważył, że po stronie powoda istnieje możliwość korzystania z rehabilitacji bezpłatnej ambulatoryjnej, w ramach świadczeń finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, jedynie raz w roku. Wskazał także na zasadność stosowania u powoda wkładek medycznych, wyrównujących skrócenie długości kończyny dolnej prawej (por. opinię uzupełniająca z dnia 19 października 2020 r., k. 473-482 wraz z wnioskami opinii uzupełniającej z dnia 15 lutego 2021 r., 526-532).

Mając to na względzie, wespół z faktem, że żadna ze stron niniejszego procesu nie podważała prawidłowości wniosków wynikających z tychże opinii (sporządzonych przecież przez specjalistę z zakresu ortopedii i rehabilitacji), działając w oparciu o art. 386 § 1 k.p.c., Sąd Apelacyjny częściowo zmienił więc zaskarżony wyrok w punkcie VI w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powoda, tytułem renty, kwoty po 500 zł miesięcznie, począwszy od grudnia 2020 r., płatne z góry do dziesiątego dnia każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminom płatności którejkolwiek z rat renty – zgodnie z postulatem apelacji powoda.

Wobec zmiany wyniku postępowania przed Sądem Okręgowym, korekty wymagało także rozstrzygnięcie o kosztach procesu za pierwszą instancję. Mając bowiem na uwadze, że powództwo zostało ostatecznie uwzględnione w około 75%, należało zastosować art. 100 k.p.c. i rozdzielić te koszty proporcjonalnie do stosunku, w jakim strony wygrały i przegrały sprawę.

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze Sąd Apelacyjny rozstrzygnął zaś na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. art. 108 § 1 k.p.c. i uznał, że powód, którego apelacja została uwzględniona w całości, winien uzyskać od strony pozwanej kwotę 1.350 zł z tytułu wynagrodzenia swego pełnomocnika procesowego, ustalonego na podstawie § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 265).

Ponadto, zważywszy na tak ukształtowany wynik sprawy, na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 755), przy uwzględnieniu treści art. 13 ust. 1 pkt 4 tej ustawy, Sąd Apelacyjny nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łomży kwotę 400 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych w postępowaniu apelacyjnym.

(...)