Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 669/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2021 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Daria Ratymirska

Protokolant: p. o. prot. sąd. Oliwia Zielińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 października 2021 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa (...) (Luxembourg) S.A. z siedzibą w Luksemburgu

przeciwko M. T.

o zapłatę kwoty 8.015,47 zł

I.  zasądza od pozwanej M. T. na rzecz strony powodowej (...) (Luxembourg) S.A. z siedzibą w Luksemburgu kwotę 4637,26 zł (cztery tysiące sześćset trzydzieści siedem złotych 26/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29.03.2021 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w dalszej części;

III.  rozstrzyga, że koszty procesu, który powód wygrał w 58%, będą stosunkowo rozdzielone, pozostawiając szczegółowe rozliczenie referendarzowi sądowemu.

sygn. akt I C 669/21

UZASADNIENIE

(...) (Luxembourg) S.A. w Luksemburgu wniosła pozew przeciwko M. T. o zapłatę kwoty 8015,47 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu podała, że w dniu 24.11.2018r. pozwana zawarła z (...) S.A. za pośrednictwem internetu umowę pożyczki nr (...), która została wykonana przez pierwotnego wierzyciela poprzez wypłacenie pozwanej kwoty pożyczki (5069,24 zł). Pozwana zaprzestała spłaty zadłużenia, wobec tego cała kwota wierzytelności wraz z odsetkami stała się wymagalna z dniem 15.02.2020r. Strona powodowa podała, że na mocy porozumienia z dnia 26.03.2020r. do Umowy Ramowej Cyklicznego Przelewu Wierzytelności z dnia 10.02.2020r. (...) S.A. przelała wierzytelność na rzecz strony powodowej. Wskazała, że na dzień sporządzenia pozwu, tj. 8.03.2021r., na zobowiązanie pozwanej składała się: kwota 4637,26 zł – kapitał, kwota 184,16 zł – odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego do dnia zamknięcia salda u zbywcy, kwota 273,02 zł – odsetki naliczone od kwoty kapitału przez cesjonariusza, kwota 2733,53 zł – opłata przygotowawcza, kwota 187,50 zł – opłata administracyjna.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zarzuciła brak legitymacji powoda, niewykazanie zawarcia przez pozwaną umowy pożyczki, podnosząc, że powód nie przedstawił podpisanej umowy, wniosku pozwanej, nie wykazał, aby pozwana posiadała wcześniejsze zadłużenie, że przekazał pozwanej kwotę pożyczki, nie wykazał zasadności roszczenia w zakresie odsetek umownych, sposobu naliczenia i wysokości; zarzuciła, że wysokość kosztów dodatkowych jest rażąco wygórowana, wskazała na ich abuzywność, brak ekwiwalentności świadczenia w ramach naliczonej prowizji oraz sprzeczność z dobrymi obyczajami.

Sąd ustalił:

W dniu 24.11.2018r. pozwana zawarła z (...) S.A. z/s w W. umowę pożyczki nr (...) w kwocie 7100 zł, która została wypłacona pozwanej do wysokości 5069,24 zł, pomniejszonej o kwotę zadłużenia pozwanej wobec pożyczkodawcy, wynikającego z wcześniejszej umowy pożyczki nr (...), na co pozwana wyraziła zgodę. W umowie ustalono wysokość odsetek i innych kosztów, które pozwana zobowiązała się ponieść w związku z zawarciem umowy.

Kwota pożyczki została wypłacona pozwanej w formie przelewu BlueCash na rachunek bankowy pozwanej w dniu 26.11.2018r., za co pożyczkodawca potrącił pozwanej kwotę 3 zł, zgodnie z umową ( pkt II ppkt 8).

Pozwana zobowiązała się do zapłaty na rzecz pożyczkodawcy prowizji za udzielenie pożyczki w kwocie 4373,60 zł oraz opłaty przygotowawczej w kwocie 300 zł, pokrywającej koszty pożyczkodawcy związane z przygotowaniem umowy, badaniem zdolności kredytowej pożyczkobiorcy – opłaty te miały być spłacane częściowo wraz z każdą ratą (pkt II ppkt 6 i 7).

Całkowita kwoty do zapłaty przez pozwaną wynosiła, zgodnie z umową, 12585,48 zł.

Pożyczka została udzielona na okres 24 miesięcy i miała być spłacana w 24 ratach miesięcznych, zgodnie z haromonogramem, do dnia 15.12.2020r.

Dowód:

umowa pożyczki (k-2 i nast.);

potwierdzenie wykonania transakcji wypłaty środków (k-10)

Na mocy porozumienia z dnia 26.03.2020r. do Umowy Ramowej Cyklicznego Przelewu Wierzytelności z dnia 10.02.2020r. (...) S.A. przelała wierzytelność wobec pozwanej z tytułu w.w. umowy na rzecz strony powodowej.

Dowód:

Umowa Ramowa Cyklicznego Przelewu Wierzytelności z dnia 10.02.2020r.; Porozumienie nr (...) do Umowy Ramowej (k-11-15)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 353§1 kc, zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno – gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego (art. 354§1 kc). Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 kc). Wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 481§1 kc).

Odpowiedzialność kontraktowa znajduje zastosowanie w stosunkach między wierzycielem i dłużnikiem, którzy są stronami określonego stosunku zobowiązaniowego (art. 471 kc). Dłużnik nie wykonuje zobowiązania, jeżeli przez swoje zachowanie nie doprowadzi do osiągnięcia przez wierzyciela określonej kontraktem korzyści. Ciężar dowodu istnienia przesłanek odpowiedzialności kontraktowej, w świetle art. 6 kc, spoczywał na stronie powodowej, która swoje żądanie zapłaty oparła na umowie pożyczki nr (...) z dnia 24.11.2018r., stawiając pozwanej zarzut nienależytego wykonania zobowiązania, poprzez brak zapłaty ustalonej w umowie kwoty do dnia 15.12.2020r.

Na podstawie dowodów, zaoferowanych przez powoda, ustalono, że między stronami (poprzednikiem prawnym powoda (...) S.A. z/s w W. i pozwaną M. T.) nastąpiło skutecznie zawarcie umowy pożyczki przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (art. 5 pkt 13 w zw. z art. 13 i art. 15 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim). Unormowania ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2019 r. poz. 1083 t.j.) dopuszczają zawarcie umowy o kredyt konsumencki na odległość i bez obecności jednoczesnej obu stron. Umowę o kredyt konsumencki można zawrzeć zarówno w formie pisemnej (tj. z własnoręcznymi podpisami), jak i na innym trwałym nośniku, np. poprzez złożenie oświadczeń woli przez strony za pomocą środków porozumiewania się na odległość (internetu, telefonu), a następnie spisanie postanowień umowy na papierowym dokumencie (np. w postaci wydruku komputerowego), bez własnoręcznych podpisów. Dowody, przedstawione przez powoda pozwoliły na ustalenie stanu faktycznego zgodnie z jego twierdzeniami, tj. że w ramach kontaktów niebezpośrednich strony (poprzednik prawny powoda i pozwana) uzgodniły zawarcie i warunki umowy o treści umowy pożyczki nr (...) z dnia 24.11.2018r., dołączonej do pozwu, co potwierdza dowód przelewu kwoty 5069,24 zł na rachunek bankowy pozwanej, gdzie w tytule przelewu podany jest numer przedmiotowej umowy oraz imię i nazwisko pozwanej. Zgodnie z art. 210§2 kpc, każda ze stron jest obowiązana do złożenia oświadczenia co do twierdzeń strony przeciwnej, dotyczących faktów. Strona jest przy tym obowiązana wyszczególnić fakty, którym zaprzecza. Zarzucając niewykazanie zawarcia przez pozwaną umowy pożyczki, pozwana zarazem nie zaprzeczyła wprost, że była stroną przedmiotowej umowy, że wskazany w potwierdzeniu przelewu rachunek bankowy do niej nie należał i że kwoty takiej, wbrew twierdzeniom pozwu, nie otrzymała; nie zaprzeczyła też, że dokonała częściowej spłaty. Gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane (art. 230 kpc). Nie wystarczy ogóle stwierdzenie, że strona „kwestionuje wszystkie fakty i twierdzenia powoda, za wyjątkiem tych, które wyraźnie przyznaje”. Pomimo wezwania, pozwana nie stawiła się też na wezwanie Sądu, celem przesłuchania w charakterze strony, wobec czego Sąd pominął ten dowód (art. 299 kpc).

Powód wykazał również, że na mocy porozumienia z dnia 26.03.2020r. do Umowy Ramowej Cyklicznego Przelewu Wierzytelności z dnia 10.02.2020r., pożyczkodawca (...) S.A. przelała wierzytelność wobec pozwanej z tytułu w.w. umowy na rzecz strony powodowej (art. 509 kc).

Przyjmując zatem, że pozwana zawarła przedmiotową umowę pożyczki, a wynikająca z niej wierzytelność została następnie zbyta na rzecz powoda, należało uznać, że to na pozwanej spoczywał ciężar wykazania, że właściwie wywiązała się ze swego zobowiązania. Tymczasem w niniejszej sprawie pozwana nawet nie podniosła zarzutu zapłaty, mimo że termin wymagalności jej zobowiązania wynika z umowy i minął w dniu 15.12.2020r.

Ciężar udowodnienia spełnienia świadczenia zapłaty spoczywał na pozwanej, jako dłużniku. W sytuacji, gdy zachowanie się dłużnika w wykonaniu zobowiązania ma polegać na daniu lub czynieniu, przeprowadzenie przez wierzyciela dowodu na fakt niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie jest niemożliwe, to na pewno jest bardzo utrudnione. Dlatego w takich sytuacjach przyjmuje się, że to dłużnik, broniąc się przed zarzutem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, powinien przedstawić dowód spełnienia świadczenia (art. 462 – 463 kc). P W rozpoznawanej sprawie pozwana nie wykazała, że spełniła świadczenie zgodnie z w.w. umową, jak również nie wykazała, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności (art. 471 kc w zw. z art. 6 kc)

Wobec tego powództwo w zakresie kwoty głównej kapitału (4637,26 zł), zasługiwało na uwzględnienie, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 marca 2021r. (zgodnie z żądaniem pozwu – od dnia wniesienia pozwu), mając na uwadze, że termin wymagalności świadczenia pozwanej był ustalony w umowie i minął w dniu 15.12.2020r. (art. 481 § 1 i 2 kc w zw. z art. 455 kc).

Na uwzględnienie nie zasługiwał zarzut pozwanej, że postanowienia przedmiotowej umowy stanowią niedozwolone klauzule umowne w zakresie, w jakim przewidują obowiązek uiszczenia przez pozwaną pozaodsetkowych kosztów pożyczki, przy czym nie wskazała konkretnego postanowienia umowy, który kwestionuje. W myśl art. 3851 § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W niniejszej sprawie pozwana zobowiązała się do zapłaty prowizji i opłat (pkt II ppkt 6-8 umowy), dopuszczonych przez ustawodawcę i mieszczących się w definicji całkowitego kosztu kredytu oraz nie przekraczających maksymalnej kwoty pozaodsetkowych kosztów kredytu (art. 5 pkt 6 i 6a ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim). Zgodnie z art. 720 § 1 kc, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy (…), a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Strony mogą swobodnie zdecydować, czy pożyczka będzie mieć charakter umowny darmej (np. pożyczki grzecznościowej), czy też odpłatnej. W niniejszej sprawie pożyczka była odpłatna, gdyż wyraźnie wynika to z zawartej umowy. Wynagrodzenie za udzielenie pożyczki można ustalić w dowolny sposób.

Nawet przyjmując, że postanowienie umowy, nakładające na pozwaną obowiązek zapłaty prowizji w określonej wysokości, nie zostało z nią uzgodnione indywidualnie, a wynika z wzorca umowy, na co wskazuje specyfika zawierania umów tego rodzaju, to do ustalenia, że postanowienie to nie wiążą pozwanej (jako konsumenta), wymagane jest spełnienie jeszcze dodatkowych przesłanek z art. 385(1)§1 kc, a więc, ze określone postanowienie umowy kształtuje jej prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jej interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to jednak postanowień, określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W przedmiotowej umowie jednoznacznie sformułowano obowiązek pozwanej zapłaty prowizji. Nie można przyjąć, że kształtowało to prawa i obowiązki pozwanej w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, wykorzystywało jej niewiedzę, zmierzało do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania, zakładało nieusprawiedliwioną dysproporcję świadczeń, rażąco naruszając interesy konsumenta i jako takie, aby spełniało przesłanki abuzywności i było wyłączone z umowy. Nie mniej jednak z pozwu nie wynika jednoznacznie, że powód domagał się zapłaty z tytułu prowizji, przewidzianej w pkt II ppkt 6 przedmiotowej umowy, a ponadto należało zgodzić się z pozwaną, że powód nie przedłożył pierwotnej umowy pożyczki (nr (...)), co uniemożliwia zbadanie dopuszczalnej wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu (art. 36a ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim).

Sąd oddalił powództwo ponad kwotę 4637,26 zł – co do kwot 184,16 zł i 273,02 zł których powód domagał się tytułem odsetek – bowiem nie wskazał sposobu wyliczenia tych kwot, terminu, w którym odsetki zostały naliczone i ich wysokości, co uniemożliwiło weryfikację twierdzeń powoda w zakresie tych wyliczeń. Powód domagał się ponadto zapłaty kwoty 2733,53 zł, tytułem opłaty przygotowawczej, wskazując, że są to koszty czynności związanych z przygotowaniem umowy pożyczki. Tymczasem, jak wynika z pkt II ppkt 7 przedmiotowej umowy, opłata przygotowawcza, pokrywająca koszty pożyczkodawcy, związane z przygotowaniem umowy, badaniem zdolności kredytowej pożyczkobiorcy, została ustalona między stronami na 300 zł, zatem żądanie powoda w tym zakresie znacznie przekracza wysokość umówionej opłaty, a twierdzenia powoda w tym zakresie nie zostały w żaden sposób wyjaśnione, tym bardziej, że opłata ta, podobnie jak prowizja, miały być spłacane częściowo wraz z każdą ratą, a jak twierdził powód, pozwana częściowo spełniła świadczenie.

Na uwzględnienie nie zasługiwało też powództwo w zakresie żądania zapłaty kwoty 187,50 zł, tytułem opłaty administracyjnej (kosztów czynności związanych z zarządzaniem kontem umowy pożyczki), gdyż taka opłata w ogóle nie została przewidziana w przedmiotowej umowie, zatem brak jest podstaw do obciążania nią pozwanej.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, orzeczono, jak w pkt I i II wyroku.

Orzeczenie w pkt III oparto na przepisach art. 100 zd. 1 kpc i art. 108 § 1 zd. 2 kpc.