Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2021 roku

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Maciej Ociesa

Protokolant Starszy protokolant sądowy Katarzyna Gutowska

po rozpoznaniu w dniu 14 września 2021 roku w Lublinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we W.

przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej im. Z. C. w L.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. Z. C. w L. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we W. kwotę 9.809,76 zł (dziewięć tysięcy osiemset dziewięć złotych siedemdziesiąt sześć groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 maja 2021 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. Z. C. w L. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we W. kwotę 2.317 (dwa tysiące trzysta siedemnaście) złotych tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt I C 828/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 maja 2021 roku (data wniesienia) o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, złożonym do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie, powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. żądała zasądzenia od pozwanego Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. Z. C. z siedzibą w L. kwoty 9.809,76 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 maja 2021 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł (pozew kl. 2-4v).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym dnia 18 maja 2021 roku w sprawie I Nc 1397/21 Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (nakaz zapłaty k. 23). W dniu 8 czerwca 2021 roku pozwana Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. Z. C. z siedzibą w L. złożyła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, w wysokości według norm przepisanych, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do zapłaty. Nadto pełnomocnik pozwanej zarzucił powódce brak legitymacji procesowej czynnej (sprzeciw pozwanej od nakazu zapłaty k. 28-29v).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 czerwca 2014 roku R. S., jako pożyczkobiorca zawarł ze Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową im. Z. C. z siedzibą w L., jako pożyczkodawcą, (dalej również jako: „SKOSK”, „Kasa”) umowę pożyczki (kredyt konsumencki) nr (...). W ramach zawartej umowy SKOK udzieliła R. S. pożyczki w wysokości 28 000,00 zł na okres od 3 czerwca 2014 roku do 23 maja 2026 roku. W treści umowy zapisano, iż szacunkowy koszt kredytu wynosi 26 851,70 zł, szacunkowa wartość odsetek 25 121,70 zł. Pożyczkobiorca zobowiązał się do uiszczenia opłaty przygotowawczej w kwocie 50,00 zł oraz prowizji z tytułu udzielenia pożyczki w wysokości 1 680,00 zł (umowa pożyczki k. 8-10).

W dniu 7 czerwca 2017 roku R. S. zawarł z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. umowę kredytu konsolidacyjnego, w wysokości 110 396,33 zł, z przeznaczeniem m.in. na spłatę pożyczki zaciągniętej w SKOK nr (...) (umowa kredytu k. 11; dyspozycja uruchomienia kredytu k. 12).

W dniu 7 czerwca 2017 roku kredyt nr (...) został spłacony, zaś w dniu 12 czerwca 2017 roku został zamknięty (wyciąg z rachunku SKOK k. 74).

W dniu 22 maja 2018 roku R. S. zawarł z (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. umowę przelewu wierzytelności, w ramach której zbył na rzecz (...) Sp. z o.o. wierzytelności przysługujące mu z tytułu umowy pożyczki nr (...) w stosunku do SKOK (umowa przelewu wierzytelności k. 13-15).

Pismem z dnia 22 maja 2018 roku (...) Sp. z o.o. zawiadomiła SKOK o przelewie wierzytelności i wezwała do zapłaty wszelkich świadczeń na wskazany numer rachunku bankowego (zawiadomienie o przelewie wierzytelności k. 18).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych w sprawie dokumentów, przedłożonych przez strony, a wymienionych powyżej, których wiarygodność nie została skutecznie zakwestionowana. Zatem stanowiły one podstawę poczynionych w sprawie ustaleń. Okoliczności faktyczne sprawy nie były przedmiotem sporu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne.

Zagadnienie legitymacji czynnej powoda przynależy do prawa materialnego i tym samym podlega badaniu przez sąd niezależnie od treści zarzutów przywołanych w odpowiedzi na pozew, albowiem legitymacja czynna, jak i bierna jest opartym na prawie materialnym uprawnieniem do występowania w charakterze strony w konkretnej sprawie sądowej. Wymóg jej posiadania stanowi przesłankę merytorycznego rozpoznania sprawy, badaną przez sąd w chwili orzekania, gdyż jej brak po stronie choćby jednej ze stron postępowania skutkuje oddaleniem powództwa. Nie budzi zatem wątpliwości, że na powodzie ciążył obowiązek wykazania faktu nabycia spornej wierzytelności od podmiotu, z którym pozwany zawarł umowę.

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu mającego istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zasada skonkretyzowana w tym przepisie jest jasna – kto powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić okoliczności faktyczne uzasadniające to żądanie. Zaprzeczenie okolicznościom dokonane przez stronę przeciwną wywołuje ten skutek, że istotne dla sprawy fakty stają się sporne i muszą być udowodnione. W razie ich nieudowodnienia Sąd oceni je na niekorzyść strony, na której spoczywał ciężar dowodu, chyba że miał możność przekonać się o prawdziwości twierdzeń na innej podstawie. Jeżeli strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, Legalis nr 23098). Wobec niewykazania zgłoszonych twierdzeń, sąd pomija te twierdzenia jako gołosłowne.

Strona powodowa przedłożyła potwierdzone za zgodność dokumenty w postaci umowy przelewu wierzytelności, pełnomocnictwo udzielone powódce przez R. S. oraz zawiadomienie strony pozwanej o przelewie wierzytelności.

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. dochodziła od pozwanej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. Z. C. z siedzibą w L. zwrotu należności w kwocie 9 809,76 zł, tj. proporcjonalnego zwrotu prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 maja 2021 roku do dnia zapłaty. Powyższe roszczenie wywodzone było z umowy pożyczki (kredyt konsumencki nr (...), zawartej przez stronę pozwaną z R. S. oraz z umowy przelewu wierzytelności zawartej przez powódkę z R. S.. Dokumenty będące podstawą pozwu zostały przedłożone w formie poświadczonych za zgodność z oryginałem kserokopii, zatem powódka skutecznie wykazała swoje następstwo prawne: z treści umowy cesji wynika, jaka konkretna wierzytelność została przeniesiona na stronę powodową - wymieniono w niej wprost wierzytelność wobec pozwanej z tytułu „umowy pożyczki/kredytu nr (...)” (umowa k. 13).

Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 1083, dalej również jako: „u.k.k”) konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie. W przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą (art. 49 ust. 1 u.k.k.). Tak samo stanowiła umowa stron w § 4.4 umowy. Poza sporem jest, w dniu 9 czerwca 2017 roku R. S. dokonał spłaty zaciągniętego kredytu w SKOK (wyciąg z rachunku bankowego k 73).

Zgodnie z art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (przelew), wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły (art. 510 § 1 k.c.). Przedmiotem przelewu jest wierzytelność, czyli prawo podmiotowe przysługujące wierzycielowi do żądania od dłużnika, aby spełnił świadczenie. Istotne jest to, aby owa wierzytelność istniała, nadto aby cedent miał prawną możliwość nią rozporządzać. Dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie, w tym także zarzut przedawnienia roszczenia (art. 513 § 1 k.c.). Zatem, co do zasady powódka jako nabywca wierzytelności winna dysponować całością dokumentacji związanej z nabytą wierzytelnością i jako profesjonalista w swej dziedzinie, winna wykazać w postępowaniu sądowym, w jaki sposób i w oparciu o jakie dokumenty określił wysokość dochodzonego roszczenia.

W rozpatrywanej sprawie, w ocenie sądu powódka wykazała, z czego wynika kwota dochodzona pozwem oraz, że wierzytelność we wskazanych kwotach faktycznie istnieje, a w konsekwencji, że powódka posiada własną legitymację czynną do wystąpienia z przedmiotowym żądaniem zapłaty.

Przedłożone przez stronę powodową dowody odnośnie pożyczki pozwoliły przyjąć, że stronę pozwaną i R. S. faktycznie łączyła umowa pożyczki opisana w pozwie, co pozwoliło sądowi skutecznie dokonać prawidłowej oceny zasadności żądania pozwu, stwierdzić, na jakiej podstawie została naliczona dochodzona należność, czy występowała podstawa do naliczania odsetek w umownej wysokości wskazanej przez powódkę, a tym samym czy roszczenie strony powodowej jest zasadne.

Z przedłożonej przez stronę powodową umowy ramowej pożyczki wynika, że za udzielenie i wypłatę pożyczki była naliczana prowizja od kwoty środków pieniężnych wypłaconych przez pożyczkodawcę – stronę pozwaną – dla pożyczkobiorcy. Pożyczkobiorca był zobowiązany do poniesienia kosztów związanych z zawarciem umowy, tj. opłaty przygotowawczej w kwocie 50,00 zł, prowizji z tytułu udzielenia pożyczki 1 680,00 zł oraz odsetek od udzielonej pożyczki w wysokości 25 121,70 zł.

Bezspornym w sprawie jest, iż pismem z dnia 22 maja 2018 roku powódka powiadomiła SKOK o umowie przelewu wierzytelności i wezwała SKOK do zwrotu wszelkich świadczeń z tytułu umowy pożyczki nr(...) (pismo powódki k. 18).

Zgodnie z art. 52 u.k.k. kredytodawca jest zobowiązany do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości. W ocenie Sądu należy podzielić stanowisko pełnomocnika powódki poparte w/w przepisami, iż pozwana SKOK miała obowiązek rozliczenia się z konsumentem z tej kwoty w terminie 14 dni od dnia dokonania spłaty kredytu konsumpcyjnego tj. w dniu 23 czerwca 2017 roku. Poza sporem jest, że pozwana tego obowiązku nie wykonała.

Z dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie wynika, iż (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. jako podmiot profesjonalny zawodowo zajmuje się odzyskiwaniem od instytucji finansowych prowizji z tytułu wcześniejszego spłaty kredytu, co znajduje potwierdzenie w wniesionych pozwach w sprawach VIII GC 480/19 i VIII GC 4476/18 przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej im Z. C. z siedzibą w L.. Z tych pozwów jednoznacznie wynika, iż powódka jako profesjonalny podmiot posiada wiedzę co do sposobu wyliczenia zwrotu kosztów prowizji. Mechanizm arytmetyczny zastosowany przez stronę powodową (k. 19) nie budzi wątpliwości Sądu co do prawidłowości wyliczeń kwoty prowizji za dzień trwania umowy, nie został też zakwestionowany poza ogólnym zaprzeczeniem co do wysokości.

Podzielić też należy argumentację strony powodowej odnośnie całkowitej kwoty kredytu, do której nie można wliczać innych niż faktycznie przekazane kredytobiorcy a już przez niego skredytowanych jak prowizja czy opłata ubezpieczeniowa a z kolei odnośnie prowizji, że uprawnienie konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty przed terminem określonym w umowie obejmuje także prowizję za udzielenie kredytu. Naruszenia te uzasadniają sankcję tzw. kredytu darmowego (art. 45 ust. 1 ustawy). W niniejszej sprawie konsument złożył wymagane oświadczenie przed upływem rocznego terminu zastrzeżonego we wskazanym przepisie, zważywszy na zwrot proporcjonalnej części prowizji z dniem 25 czerwca 2020 roku. Nie było tym samym podstaw do liczenia wspomnianego terminu od czerwca 2017 roku to jest od spłaty kredytu, w przeciwnym wypadku mogłoby dochodzić do sytuacji w której termin ten nie otworzy się dla konsumenta, mimo że nie dojdzie do wykonania umowy ze strony kredytodawcy. Za wykonanie umowy w rozumieniu art. 45 ust. 5 ustawy należało w sprawie uznać także zwrot prowizji, który nastąpił w czerwcu 2020 roku.

Nie jest też zasadny zarzut oparty na przymiocie konsumenta jako warunku złożenia oświadczenia w trybie art. 45 ustawy, Sąd podziela tu argumentację przywołaną w piśmie pełnomocnika powoda w piśmie z dnia 14 lipca 2021 roku odnośnie charakteru cesji, niemożności i braku potrzeby wskazywania poszczególnych uprawnień do zgłoszenia żądań prawo kształtujących. Wskazać jedynie należy na niekonsekwencję w postaci dodatkowego umocowania do złożenia oświadczenia, skoro prawo do złożenia wynikało z przejścia ogółu praw w drodze cesji.

Zatem, mając na uwadze ustalony w sprawie stan faktyczny, roszczenie powódki sąd uznał należało za zasadne i zasądził od Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. Z. C. z siedzibą w L. na rzecz kwotę (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. kwotę 9 809,76 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 7 maja 2021 roku, tj. od dnia następnego po upływie 7-dniowego terminu wyznaczonego pozwanej w wezwaniu do zapłaty, do dnia zapłaty (pkt I wyroku).

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Powódka poniosła koszty procesu w kwocie 2 317,00 zł, na które składały się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 500,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 1 800,00 zł, zgodnie z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokacie (Dz.U. 2015, poz. 1800), oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17,00 zł.