Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 8 listopada 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w VIII Wydziale Cywilnym

w składzie: przewodniczący: Sędzia Bartek Męcina

protokolant: st. sekr. sąd. Ewa Ławniczak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 października 2021 roku w Ł.

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. w W.

przeciwko P. Z.

z udziałem interwenienta ubocznego (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt VIII C 446/21

UZASADNIENIE

W dniu 22 kwietnia 2015 roku powód (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wytoczył przeciwko pozwanemu P. Z. w elektronicznym postępowaniu upominawczym powództwo o zapłatę kwoty 9.998,75 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od kwoty 8.805,94 zł od dnia 16 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty oraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 1.062,81 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, ponadto wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód podniósł, że żądanie pozwu znajduje swoje źródło w zawartej z pozwanym umowie kredytu nr (...) z dnia 24 marca 2014 roku. Pozwany nie wywiązał się z obowiązku terminowego dokonywania spłat w wysokościach ustalonych w umowie. Wobec braku uregulowania zadłużenia, po bezskutecznym wezwaniu dłużnika do spłaty zaległości, umowa została wypowiedziana, a całość należności postawiona w stan wymagalności. Na dochodzone roszczenie składają się: niespłacony kapitał – 8.805,94 zł, odsetki umowne – 872,04 zł, odsetki za opóźnienie – 190,77 zł, opłaty i prowizje – 130 zł.

(pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym k. 2-3v.)

W dniu 4 maja 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał w przedmiotowej sprawie nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, którym zasądził od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną wierzytelność wraz z kosztami procesu.

Nakaz ten pozwany, reprezentowany przez kuratora, zaskarżył sprzeciwem w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu sprzeciwu kurator podniósł, że postanowieniem SO w Łodzi z dnia 13 listopada 2013 roku pozwany został ubezwłasnowolniony częściowo, w konsekwencji ważność umowy bankowej zależała od zgody kuratora, która nie została wyrażona. Ponadto wyjaśnił, że pozwany cierpi na chorobę psychiczną pod postacią schizofrenii paranoidalnej, co czyni przedmiotową umowę nieważną.

Postanowieniem z dnia 14 lipca 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie stwierdził skuteczne wniesienie sprzeciwu i utratę mocy nakazu zapłaty w całości oraz przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi.

(nakaz zapłaty k. 4v., sprzeciw k. 5-5v., postanowienie k. 8)

W piśmie procesowym z dnia 14 kwietnia 2021 roku udział w sprawie w charakterze interwenienta ubocznego zgłosił (...) w W..

(pismo procesowe k. 94-95)

Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku kurator pozwanego wniósł o oddalenie powództwa.

(protokół rozprawy k. 159-159v.)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z dnia 13 listopada 2013 roku wydanym w sprawie I Ns 341/13, Sąd Okręgowy w Łodzi ubezwłasnowolnił częściowo z powodu choroby psychicznej P. Z..

W opinii sądowo psychiatryczno-psychologicznej stanowiącej podstawę wydania powyższego rozstrzygnięcia wskazano, że P. Z. ma objawy przewlekłej choroby psychicznej pod postacią schizofrenii paranoidalnej, jest niezdolny do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem, a jego funkcjonowanie społeczne jest ograniczone. Rokowania na przyszłość określono jako niepomyślne.

Postanowieniem z dnia 9 maja 2014 roku wydanym w sprawie V RNs 427/13, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi ustanowił dla częściowo ubezwłasnowolnionego P. Z. kuratora w osobie M. Z..

(postanowienie k. 50, k. 53, opinia k. 54-56)

W dniu 24 marca 2014 roku P. Z. zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną w W. umowę kredytu ratalnego nr (...). Na mocy przedmiotowej umowy pozwanemu udzielono kredytu w kwocie 7.000 zł na sfinansowanie zakupu towarów, na okres 48 miesięcy. W związku z kredytem pozwany zobowiązany był uiścić prowizję w wysokości 543,92 zł oraz ustanowić zabezpieczenie w postaci zawarcia umowy ubezpieczenia ze składką w wysokości 1.536,38 zł. Celem pokrycia kosztów związanych z umową pozwany zaciągnął u powoda „kredyt dodatkowy”. Całkowita kwota do zapłaty wyniosła 11.590,24 zł, a dla „kredytu dodatkowego” 2.826,24 zł. Wysokość miesięcznej raty kredytu ustalono na 257,34 zł z zastrzeżeniem, że pierwsza rata, mająca wyrównawczy charakter, wyniesie nie więcej niż 241,20 zł.

W przypadku opóźnienia w terminowym regulowaniu rat kredytu ustalonych w harmonogramie, bank miał prawo pobierać od niespłaconego w terminie kredytu podwyższone odsetki naliczone według stopy procentowej w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, która w dniu sporządzenia umowy wynosiła 16%. W przypadku braku płatności przez kredytobiorcę w terminach umownych pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności, kredytodawca mógł wypowiedzieć umowę kredytu po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Termin wypowiedzenia wynosił 1 miesiąc.

Uruchomienie kredytu miało nastąpić zgodnie ze złożoną przez kredytobiorcę dyspozycją, najpóźniej w terminie 5 dni roboczych licząc od daty zawarcia umowy.

Ustanowiony dla pozwanego kurator nie wyraził zgody na zawarcie przedmiotowej umowy, nie potwierdził także zawarcia tejże.

(umowa kredytu k. 21-24v., okoliczności bezsporne)

W wyciągu z ksiąg bankowych z dnia 15 kwietnia 2015 roku powód wskazał, że w związku z brakiem spłaty wszystkich zobowiązań określonych umową bankową z dnia 24 marca 2014 roku zadłużenie pozwanego wynosi 8.805,94 zł niespłaconego kapitału, 872,04 zł odsetek umownych, 190,77 zł odsetek karnych, 130 zł opłat i prowizji.

(wyciąg z ksiąg bankowych k. 13)

W dniu 9 września 2015 roku M. Z. zmarł. Postanowieniem z dnia 23 marca 2020 roku wydanym w sprawie V RNs 228/16 Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi powierzył obowiązki kuratora dla ubezwłasnowolnionego częściowo P. Z., L. G..

(odpis skrócony aktu zgonu k. 89, postanowienie k. 142)

Na mocy umowy przelewu wierzytelności z dnia 28 czerwca 2018 roku powód przeniósł na interwenienta ubocznego przedmiotową wierzytelność bankową względem pozwanego.

(umowa przelewu wierzytelności k. 103-113, załącznik nr 1 k. 116-118)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawidłowość i rzetelność sporządzenia nie budziła wątpliwości Sądu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Powód wywodzi swoje roszczenie z zawartej z pozwanym umowy bankowej z dnia 24 marca 2014 roku.

W zajętym stanowisku procesowym pozwany podniósł zarzut nieważności przedmiotowej umowy. Jak wynika z przedłożonych dokumentów, P. Z. w chwili podpisania umowy bankowej, o której mowa wyżej, był ubezwłasnowolniony częściowo, a ustanowiony dla niego kurator M. Z. (obecnie L. G.) nie potwierdził zawartej przez pozwanego umowy. Przypomnienia wymaga, że zgodnie z treścią art. 15 k.c. ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo. Jak stanowi art. 17 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do ważności czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego.

Przedstawicielem ustawowym pozwanego, będącego osobą częściowo ubezwłasnowolnioną, był jego kurator M. Z., który nie wyraził zgody na zawarcie przez pozwanego umowy bankowej, z której powód wywodzi swoje roszczenie, czemu kurator dał wyraz w treści sprzeciwu od nakazu zapłaty. Zgodnie z przepisem art. 18 § 1 k.c. ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego, zależy od potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela. Ponieważ umowa została zawarta przez osobę ubezwłasnowolnioną częściowo bez zgody kuratora, wymagała dla swej ważności zatwierdzenia przez kuratora, brak takiego potwierdzenia skutkuje nieważnością tej czynności prawnej. Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że powód nawet nie starał się wykazać (art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.), że ustanowiony dla pozwanego kurator wyraził zgodę na zawarcie przez pozwanego umowy, bądź też potwierdził zawarcie przedmiotowej umowy. Jednocześnie w ocenie Sądu za niesporne uznać należy, że umowa bankowa z dnia 24 marca 2014 roku nie może być postrzegana za umowę powszechnie zawieraną w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego. Przedmiotowa umowa z uwagi na wysokość zobowiązania (całkowita kwota do zapłaty z uwzględnieniem „kredytu dodatkowego” wyniosła 14.416,48 zł) i czas jej trwania (48 miesięcy) w sposób oczywisty nie może zostać zaliczona do kategorii umów, o których mowa w art. 20 k.c., zgodnie z którym osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego.

W świetle poczynionych rozważań jedynie na marginesie zauważyć należy, że powód nie przedłożył jakichkolwiek dowodów potwierdzających fakt wypłaty pozwanemu kredytu (zgodnie z § 18 ust. 4 umowy uruchomienie kredytu następowało w terminie do 5 dni roboczych od dnia zawarcia umowy), wysokość zadłużenia pozwanego, a także fakt postawienia zadłużenia pozwanego w stan wymagalności – powód nie załączył zarówno wezwania do zapłaty sporządzonego w trybie § 11 ust. 1a umowy, jak też oświadczenia o wypowiedzeniu umowy.

Z powyższych względów powództwo należało oddalić.