Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

XI Ka 348/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku z dnia 6 lipca 2020 roku, wydany w sprawie o sygn. akt II K 2616/19.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

x oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

x na niekorzyść

x w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

x

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

x

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-

-

-

-

-

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-

-

-

-

-

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-

-

-

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-

-

-

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Zarzut obrazy prawa materialnego, a mianowicie art. 10 § 4 k.k.s.

x zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrazy prawa materialnego, a mianowicie art. 10 § 4 k.k.s., polegającej na bezpodstawnym uznaniu, że oskarżony nie popełnił zarzucanego mu czynu, gdyż pozostawał w usprawiedliwionej nieświadomości jego karalności.

Zarzut uznany został przez Sąd odwoławczy za zasadny. Artykuł 10 § 4 k.k.s stanowi, iż nie popełnia przestępstwa skarbowego, lub wykroczenia skarbowego, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego karalności.

Należy bowiem stwierdzić, iż Sąd Rejonowy niezasadnie uznał istnienie po stronie L. S. owej usprawiedliwionej nieświadomości, mając przy tym na względzie, iż dysponował on w dacie popełnienia czynu wiedzą o niedopełnieniu przez państwo polskie obowiązku notyfikacji przepisów ustawy o grach hazardowych oraz wykazywał zainteresowanie tą tematyką, poszukując profesjonalnych i wiarygodnych informacji, dotyczących interpretacji przepisów prawa istotnych z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności (k. 386).

Już zatem jedynie powyższe okoliczności - wskazane przez sąd meriti – jak poszukiwanie odpowiednich informacji, czy też doświadczenie w eksploatacji automatów do gier, wynikające również z urządzania i prowadzenia gier we wcześniejszym okresie (k. 384v, k. 33-34), a w związku z tym znajomość przepisów o grach hazardowych, przeczą tezie o zaistnieniu po stronie L. S. braku świadomości co do karalności. Samo wskazanie na poszukiwanie „profesjonalnych i wiarygodnych” informacji w przedmiocie przepisów ustawy o grach hazardowych - nie daje oskarżonemu podstawy skutecznego powoływania się na błąd - w postaci usprawiedliwionej nieświadomości karalności czynu.

L. S. wiedział bowiem o istniejących w porządku prawnym rozbieżnościach dotyczących zasadności pociągania do odpowiedzialności karnej sprawców z art. 107 § 1 k.k.s. oraz, że organy ścigania kwestionują legalność przedmiotowego rodzaju działalności.

Rzecz bowiem w tym, że istnienie w świadomości sprawcy wątpliwości co do charakteru norm określonych w art. 6 i 14 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz.U. 2018.165 ze zm.), to nic innego jak fakt uświadomienia sobie niepewności co do rzeczywistości prawnej, gdy tymczasem błąd co do prawa (art. 10 § 4 k.k.s.), to mylne przekonanie (pewność) o istniejącym stanie prawnym.

Sąd Okręgowy uznał zatem, że L. S. nie działał w usprawiedliwionej nieświadomości karalności popełnionego przez siebie czynu.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznanie apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego od wyroku uniewinniającego za zasadną, a zatem stwierdzenie względnej przyczyny odwoławczej z art. 438 pkt 1a k.p.k. oraz stwierdzenie z urzędu bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. umożliwiło uchylenie zaskarżonego wyroku i przyjęcie, iż L. S. dopuścił się zarzucanego mu czynu oraz umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.

Już z uwagi na powyższe, wniosek o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, nie mógł zostać uwzględniony.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Sąd odwoławczy stwierdził w niniejszym przypadku zaistnienie negatywnej przesłanki procesowej, a mianowicie – braku skargi uprawnionego oskarżyciela (art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Zgodnie z art. 155 § 2 k.k.s. - akt oskarżenia zatwierdza i wnosi do sądu prokurator. Należy w nim wskazać finansowy organ postępowania przygotowawczego, który prowadził postępowanie przygotowawcze, a któremu to przysługują przed sądem uprawnienia oskarżyciela publicznego.

Natomiast na mocy art. 151a § 2 pkt 4 k.k.s. - śledztwo prowadzi się w sprawach o przestępstwa skarbowe jeżeli prokurator lub finansowy organ postępowania przygotowawczego tak zarządzi. Przepis ten określa kryteria podmiotowe i przedmiotowe decydujące o prowadzeniu postępowania przygotowawczego w formie śledztwa. Jest ono fakultatywne w sprawach o przestępstwa skarbowe, w których finansowy organ postępowania przygotowawczego lub prokurator zarządzi przeprowadzenie postępowania przygotowawczego w bardziej sformalizowanej formie mimo, że z art. 151a § 1 pkt 1 – 3 k.k.s. wynika a contrario, że dopuszczalne jest prowadzenie dochodzenia. Zatem, na podstawie powołanego przepisu prokurator może zarządzić przeprowadzenie postępowania przygotowawczego w formie śledztwa także wtedy, gdy nie będzie to jego własne śledztwo.

Z akt sprawy wynika natomiast, że Prokuratura Krajowa Podkarpacki Wydział Zamiejscowy Departament do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji w Rzeszowie przekazał zgodnie z postanowieniem z dnia 11 marca 2019 roku, materiały dotyczące niniejszej sprawy, wyłączone z akt śledztwa - (...) do odrębnego postępowania, Lubelskiemu Urzędowi Celno – Skarbowemu w Białej Podlaskiej (k. 2 – 4v). Nie ulega wątpliwości, iż dalsze postępowanie przygotowawcze w sprawie przeciwko L. S. powinno być prowadzone w formie śledztwa.

Wbrew jednak powyżej powołanym unormowaniom – Naczelnik Lubelskiego Urzędu Celno – Skarbowego w Białej Podlaskiej postanowieniem z dnia 27 marca 2019 roku wszczął dochodzenie w niniejszej sprawie (k. 294), a następnie złożył do sądu akt oskarżenia, niezatwierdzony przez prokuratora (k. 325 – 326v).

Oczywiste jest zatem, że wniesienie aktu oskarżenia przez finansowy organ postępowania przygotowawczego skutkuje wystąpieniem negatywnej przesłanki procesowej, w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela (art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.). Z kolei wystąpienie takiej wady postępowania, z jednoczesnym uznaniem zarzutu apelacji za zasadny – o czym była już mowa powyżej - skutkować musiało uchyleniem wyroku sądu I instancji i umorzeniem postępowania.

Nie jest bowiem możliwe, traktowanie owej wady, jako braku formalnego aktu oskarżenia, gdyż nie chodzi o sytuację, gdzie czynność dokonana jest przez organ uprawniony, a brak dotyczy wyłącznie podpisu osoby, lecz o sytuację, gdy czynność wniesienia aktu oskarżenia do sądu, a zatem akt inicjujący w ogóle prowadzenie sądowego postępowania karnego – dokonana jest przez organ nieuprawniony.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

-

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

-

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

-

Zwięźle o powodach zmiany

-

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

x art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Zasadność zarzutu apelacji, a zatem stwierdzenie względnej przyczyny odwoławczej oraz wystąpienie negatywnej przesłanki procesowej z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. spowodowało uchylenie wyroku i przyjęcie, że L. S. dopuścił się zarzucanego mu czynu oraz umorzenie postępowania wobec niego.

Unormowanie art. 439 § 2 k.p.k. wskazuje, iż uchylenie orzeczenia jedynie z powodów określonych w art. 439 § 1 pkt 9 – 11 k.p.k. jest możliwe tylko na korzyść oskarżonego. Oznacza to, że sąd odwoławczy nie może tak postąpić wyłącznie wtedy, gdy jedynym powodem uchylenia wyroku uniewinniającego miałoby być ujawnienie jednej z wymienionych okoliczności, w tym braku skargi uprawnionego oskarżyciela.

Zatem, jeżeli sąd odwoławczy ma do czynienia z apelacją wniesioną na niekorzyść oskarżonego przeciwko uniewinniającemu go wyrokowi, to nie ulega wątpliwości, że określony w art. 439 § 2 k.p.k. zakaz uchylenia tego wyroku aktualizuje się w sytuacji stwierdzenia nietrafności podniesionych zarzutów środka odwoławczego, do których wszak rozpoznania sąd ten zobligowany jest art. 433 § 1 i 2 k.p.k. Wówczas umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k., jako pogarszające sytuację oskarżonego, nie byłoby możliwe. Natomiast uznanie apelacji za zasadną, a zatem stwierdzenie względnej przyczyny odwoławczej, dało Sądowi Okręgowemu możliwość uchylenia wyroku i umorzenia postępowania na wskazanej podstawie (patrz: postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 23 stycznia 2018 roku, III KZ 67/17, Legalis numer 1713258).

Ograniczenie z § 2 art. 439 k.p.k. nie stoi bowiem na przeszkodzie rozpoznaniu apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego od wyroku uniewinniającego, w przypadku zbiegu względnych przyczyn odwoławczych z art. 438 k.p.k. zawartych w środku odwoławczym i bezwzględnej z art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. – stwierdzonej z urzędu.

Sąd Okręgowy skontrolował zatem zasadność zarzutu apelacji, uznając go za trafny i tym samym stwierdził uchybienie z art. 438 k.p.k., a ponadto z urzędu bezwzględną przyczynę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k., dlatego też uchylił wyrok i przyjął, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu oraz postępowanie wobec niego umorzył na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.

Konsekwencją powyższego, było również obciążenie Skarbu Państwa wydatkami poniesionymi w sprawie.

4.1.

-

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-

-

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Na mocy art. 632 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. wydatkami poniesionymi w sprawie obciążono Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Włodzimierz Śpiewla Mariusz Jaroszyński Artur Achrymowicz

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku z dnia 6 lipca 2020 roku, wydany w sprawie o sygn. akt II K 2616/19

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana