I Ca 315/21
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Wydział:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:st. sekr .sąd. Halina Baszewska
-
Słowa kluczowe:
Podstawa prawna:
Powołane przepisy:
Korekty wprowadzone przez SAOS:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:16-12-2021
-
Osoba publikująca:Renata Holdenmajer-Szatow
-
Korektor:Ewelina Jakubiak
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I 1 Ca 315/21 I CZ 62/20 I1 Ca 315/21 III Nsm 247/20
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I1 Ca 315/21
POSTANOWIENIE
Dnia 25 października 2021 r.
Sąd Okręgowy we Włocławku Sekcja Odwoławcza I Wydziału Cywilnego
w składzie:
|
Przewodniczący: |
SSO Mariusz Nazdrowicz |
|
Protokolant: |
st. sekr .sąd. Halina Baszewska |
po rozpoznaniu w dniu 25 października 2021 r. we Włocławku
na rozprawie
sprawy
z wniosku K. K.
z udziałem M. K.
o ustalenie kontaktów z dzieckiem
na skutek apelacji uczestnika postępowania
od postanowienia Sądu Rejonowego we Włocławku
z dnia 10 maja 2021r. , sygn. akt III Nsm 247/20
postanawia:
uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu we Włocławku pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.
SSO Mariusz Nazdrowicz
Sygn. akt I 1 Ca 315/21
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem (w sprawie z wniosku K. K. z udziałem M. K. o uregulowanie kontaktów z ich dzieckiem A. K.) Sąd Rejonowy we Włocławku oddalił wniosek i orzekł, że każda ze stron ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie. Uznając, że aczkolwiek w wyniku orzeczenia rozwodu dziecko przebywa stale u wnioskodawczyni, a jego rodzice nie mogą dojść do porozumienia odnośnie kontaktów uczestnika z synem to jednak uwzględnieniu wniosku sprzeciwia się dobro małoletniego.
Apelację od tego postanowienia wniósł M. K. zarzucając naruszenie zarówno prawa procesowego jak i materialnego. W ramach pierwszej grupy zarzutów wskazał na obrazę przepisu art. 233 § 1 kpc wskutek dowolnej oceny materiału dowodowego i w rezultacie dokonanie ustaleń faktycznych niezgodnie
z rzeczywistym stanem rzeczy. Naruszenia przepisów prawonomaterialnych skarżący dopatrywał się w obrazie art. 113 1 § 1 kro poprzez oddalenie wniosku mimo nieistnienia ku temu uzasadnionych podstaw. Powołując się na powyższe uczestnik wniósł o uchylenie kwestionowanego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji ewentualnie o jego zmianę i ustalenie kontaktów zgodnie z jego stanowiskiem.
Wnioskodawczyni wniosła o oddalenie apelacji.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja skutkowała koniecznością uchylenia zaskrżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji
z uwagi na nierozpoznania istoty sprawy (art. 386 § 4 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc).
Oddalenie wniosku o uregulowanie kontaktów z dzieckiem (przy spełnieniu przesłanek z art. 113 1 § 1 kro w postaci stałego jego przebywania u jednego z rodziców i braku ich porozumienia odnośnie sposobu ich utrzymywania) oznacza, że ich wykonywanie uzależnione jest wyłącznie od dobrej woli rodzica sprawującego bieżącą pieczę nad małoletnim. Drugi bowiem z rodziców nie dysponuje żadnym instrumentem prawnym mogącym zmusić osobę odmawiającą wykonywania kontaktów do zmiany takiego zachowania. W szczególności wobec braku stosownego orzeczenia lub ugody zawartej przed Sądem lub mediatorem niemożliwe jest sięgnięcie do instrumentów przewidzianych w art. 598 15 i 598 16 kpc. Inaczej mówiąc
w skrajnym przypadku rodzic, pod którego pieczą dziecko pozostaje może w takiej sytuacji całkowicie bezkarnie odmówić drugiemu możliwości jakichkolwiek kontaktów z dzieckiem pozbawiając w ten sposób przysługującego mu prawa (art. 113 § 1 kro) i to – na co trzeba zwrócić szczególną uwagę - bez jakiegokolwiek orzeczenia Sądu w tym przedmiecie. Jest to – czego nie trzeba szerzej uzasadniać – sytuacja całkowicie niedopuszczalna. Tylko bowiem orzeczenie wydane na podstawie
art. 113 3 kro może doprowadzić do takiego skutku. Nawet przyjmując wyrażone
w doktrynie zapatrywanie („Władza rodzicielska i kontakty z dzieckiem. Komentarz”, praca zbiorowa, C.H.Beck Warszawa 2019 s. 214 i 241), zgodnie z którym przy rozstrzyganiu na podstawie art. 113 1 § 1 kro o ustaleniu kontaktów Sąd opiekuńczy może zastosować art. 113 3 kro uwzględniając wniosek wzajemny czy to z urzędu (choć w ocenie Sądu rozpoznającego apelację równie dobrze można bronić poglądu, że widząc potrzebę w sprawie o uregulowanie kontaktów orzeczenia ich zakazu Sąd ten powinien wszcząć z urzędu ze względu na brak tożsamości obu tych spraw i dla jasności procesowej odrębne postępowanie o zakaz kontaktów, a następnie – po połączeniu ich na podstawie art. 219 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc – w razie orzeczenia zakazu umorzyć postępowanie o ustalenie kontaktów na podstawie art. 355 § 1 kpc
w zw. z art. 13 § 2 kpc) to musi orzec zakaz kontaktów, a nie oddalić wniosek. Oddalenie wniosku o uregulowanie kontaktów w praktyce może nastąpić nader rzadko (np. w razie braku przesłanki stałego przebywania dziecka u jednego z rodziców), ale nie z uwagi na dobro dziecka. Naturalnie kryterium to jest podstawowe w tego rodzaju sprawach, ale może ono rzutować na przyjęty przez Sąd sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem, a nie prowadzić – o czym była wcześniej mowa – do skutku w postaci de facto zakazania kontaktów bez niezbędnego orzeczenia.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy we Włocławku na podstawie art. 386 § 4 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc orzekł jak na wstępie. Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi także wówczas, gdy Sąd w taki sposób wyłoży mający zastosowanie w sprawie przepis, że zniweczy roszczenie a limine (postanowienie Sądu Najwyższego z 16 grudnia 2020 roku I CZ 62/20, nie publ., LEX nr 3103879) nie ustalając jego ustawowych przesłanek.
W zaistniałej sytuacji procesowej zbędne było ustosunkowanie się przez Sąd odwoławczy do zgłoszonego w apelacji dowodu. Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Rejonowy rozważy konieczność jego przeprowadzenia i wyda rozstrzygnięcie uwzględniając przedstawione wyżej uwagi Sądu Okręgowego.
SSO Mariusz Nazdrowicz