Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 872/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2021 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

sędzia Andrzej Antkiewicz

Protokolant:

starszy sekretarz sądowy Monika Kopczyńska

po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2021 r. w Grudziądzu na rozprawie

sprawy z powództwa D. L.

przeciwko P. A.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 26.000,00 zł (dwadzieścia sześć tysięcy złotych 00/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5.035,15 zł (pięć tysięcy trzydzieści pięć złotych 15/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 872/20

UZASADNIENIE

wyroku

Pozwem z dnia 15 kwietnia 2020 r. (k. 3-5 akt) D. L. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanej P. A. kwoty 26.000 zł wraz z odsetkami za zwłokę od dnia 10 grudnia 2019 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. W pozwie wskazał, że strony pozostawały w nieformalnym związku od listopada 2016 r., a od maja 2017 r. zamieszkiwali wspólnie w lokalu rodziny powoda, nie ponosząc kosztów zamieszkiwania. Strony planowały wspólną przyszłość. Pozwana zaproponowała, aby strony w celu uzyskania własnego lokum nabyły ogród działkowy wraz z nakładami w postaci domku zdatnego do całorocznego zamieszkiwania. Powód na to przystał. Strony gromadziły na to środki finansowe. Pozwana chciała, aby strony nabyły działkę, którą dysponował jej poprzedni partner, a powód na to się zgodził. Według treści pozwu, w maju 2018 r. matka powoda wypłaciła swoje oszczędności w kwocie 21.000 zł, z czego 20.000 zł dała synowi. Pieniądze te powód przekazał pozwanej na zakup działki, którą pozwana kupiła w dniu 1 czerwca 2018 r. Powód podkreślił, że umowę sprzedaży działki podpisała tylko pozwana, ale została ona nabyta z przeznaczeniem dla obojga za kwotę 45.000 zł, z czego 20.000 zł przekazał pozwanej powód, a 25.000 zł pozwana odłożyła, w znacznej mierze w czasie wspólnego zamieszkiwania stron. Powód podkreślił, że pozwana wielokrotnie w obecności osób trzecich przyznawała, że na zakup działki strony przeznaczyły 20.000 zł, które powód dostał od matki. Powód zaznaczył, że po zakupie działki domek letniskowy był remontowany. Prace te bez wynagrodzenia wykonywał ojciec powoda mając na względzie, że będzie to miejsce zamieszkania syna. Na wydatki związane z remontem powód przeznaczył dalsze 6.000 zł, które otrzymał od matki. Strony zamieszkały wspólnie na kupionej działce we wrześniu 2018 r. Okoliczności związane ze źródłami sfinansowania zakupu i remontu domku letniskowego pozwana przyznawała wielokrotnie aż do listopada 2019 r., kiedy nieoczekiwanie wystawiła rzeczy powoda i zażądała, aby się wprowadził. Dochodzona kwota stanowiła zwrot kwoty, którą powód przekazał pozwanej. Według powoda jest to minimalne oszacowanie jego roszczenia, bowiem faktycznie pozwana znacznie bardziej wzbogaciła się jego kosztem. Podstawą prawną żądania pozwu stanowiły przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu i nienależnym świadczeniu.

W piśmie z 6 czerwca 2020 r. powód sprecyzował, że wnosi o zasądzenie dochodzonej kwoty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie (k. 20 akt).

Pozwana wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów procesu. Przyznała, że strony pozostawały w nieformalnym związku w okresie wskazanym w pozwie oraz że przez pewien okres zamieszkiwały wspólnie w domu rodzinnym powoda. Pozwana zaprzeczyła pozostałym okolicznościom podanym w pozwie, zarzucając, że nie polega na prawdzie argumentacja powoda dotycząca okoliczności zakupu ogródka działkowego wraz z nakładami w postaci domku zdatnego do całorocznego zamieszkiwania. Cena zakupu tego ogródka z nakładami została sfinansowana w 100% z oszczędności pozwanej, które od wielu lat czyniła w gotówce, a później na rachunku bankowym. Z oszczędności pozwana sfinansowała również remont domku na działce. Według pozwanej nieprawdą jest jakoby jakakolwiek część pieniędzy na zakup czy remont działki pochodziła ze środków powoda (k. 53-56 akt).

Sprawa została rozpoznana w postępowaniu zwyczajnym.

Sąd ustalił, co następuje:

Bezsporne w sprawie jest, że strony procesu pozostawały w nieformalnym związku partnerskim od 19 listopada 2016 r. do listopada 2019 r.

W listopadzie 2016 r. pozwana zamieszkiwała z byłym partnerem Z. G. na działce letniskowej nr (...) w Rodzinnych (...) przy ul. (...) w G.. W tym czasie pozwana posiadała jedynie małe oszczędności z pensji w kwocie ok. 2.000 zł, a spłacała kredyt zaciągnięty przez byłego partnera na zakup działki letniskowej. Pozwana chciała wyprowadzić się od byłego partnera, który groził jej nożem, ale nie miała gdzie. Strony planowały wspólne zamieszkanie i wzięcie kredytu na zakup lokum. W maju 2017 r. pozwana zamieszkała z powodem w lokalu matki powoda J. R. przy ul. (...) w G., gdzie mieszkała do września 2018 r. W tym czasie powód i pozwana pracowali, powód w (...) sp. z o.o., a pozwana w (...) spółka z o.o., zarabiając od 2.096,97 zł do 3.610,58 zł miesięcznie. Strony nie ponosiły żadnych kosztów za mieszkanie u matki powoda. Strony ustaliły, że wynagrodzenie powoda będzie przeznaczane na utrzymanie stron, a pensja pozwanej będzie odkładana na jej rachunku bankowym. Pozwana nie odkładała pieniędzy w gotówce. Pozwana zaproponowała, aby strony w celu uzyskania własnego lokum nabyły domek letniskowy od byłego partnera pozwanej. Powód na to się zgodził. Matka powoda wiedziała, że strony planują zaciągnięcie kredytu na zakup działki lub mieszkania. Przekazała jednak synowi, że dostanie od niej pieniądze z mieszkania po babci na poczet jego wkładu w zakup domku na działce rekreacyjnej. W dniu 9 maja 2018 r. matka powoda wypłaciła z rachunku bankowego swoje oszczędności w kwocie 21.000 zł, z czego 20.000 zł przekazała w weekend majowy synowi w gotówce w darowiźnie z przeznaczeniem na zakup działki od byłego partnera pozwanej. Byli przy tym obecni: siostra powoda P. D. z mężem S., drugi mąż matki powoda – R. R. (1) oraz pozwana. Nie była spisywana umowa darowizny ani wystawiane pokwitowanie. Darowizna nie została zgłoszona do Urzędu Skarbowego. Pieniądze te powód przekazał pozwanej na zakup działki. W dniu 28 maja 2018 r. pozwana wpłaciła te pieniądze na swoje konto bankowe. W dniu 1 czerwca 2018 roku pozwana zakupiła od byłego partnera wyłącznie na własne nazwisko nakłady na działkę nr (...) w Rodzinnych (...) przy ul. (...) w G., przekazując wcześniej powodowi, że jej były partner nie zgodzi się na wspólny zakup. Powód wiedział, że były partner pozwanej jest przeciwny zakupowi działki przez powoda, dlatego zgodził się na zakup działki wyłącznie na nazwisko pozwanej, która obiecała, że D. L. zostanie później dopisany jako właściciel działki. Działka została nabyta z przeznaczeniem na całoroczne zamieszkiwanie przez obie strony za kwotę 45.000 zł zapłaconą przelewem z konta bankowego pozwanej, z czego 20.000 zł pochodziło z darowizny otrzymanej przez powoda od matki, a 25.000 zł z oszczędności na koncie pozwanej. W dniu 4 czerwca 2018 r. matka powoda wypłaciła z konta bankowego kwotę 6.000 zł i przekazała ją powodowi z przeznaczeniem na remont domku letniskowego. Przy przekazaniu pieniędzy obecna byłam pozwana. Za te pieniądze strony kupowały różne rzeczy do remontu i stanowiące wyposażenie domku letniskowego, przy czym faktury i rachunki potwierdzające zakup wyposażenia jak i materiałów na remont były wystawiane wyłącznie na pozwaną. Prace remontowe w domku wykonywał nieodpłatnie ojciec powoda, mając na względzie, że będzie to miejsce zamieszkania syna. Strony zamieszkały wspólnie na kupionej przez pozwaną działce we wrześniu 2018 r.

Okoliczności związane ze źródłami sfinansowania zakupu i remontu domku letniskowego, w tym otrzymanie darowizn od matki powoda w łącznej kwocie 26.000 zł, pozwana przyznawała wielokrotnie w obecności osób trzecich, tj. znajomej matki powoda M. D., kolegi powoda P. H., koleżanki mamy powoda I. J., ojca powoda W. L., matki powoda J. R. oraz ciotki powoda B. L.. W listopada 2019 r. pozwana wystawiła rzeczy powoda i zażądała, aby się wprowadził z działki rekreacyjnej.

Powód przygotował wstępnie umowę potwierdzającą przekazanie pozwanej pieniędzy w kwocie 26.000 zł na zakup i remont działki od byłego partnera pozwanej, jednak strony nie podpisały jej, gdyż stwierdzili, że sobie ufają i nie jest to im potrzebne. Strony planowały ślub po zakończeniu remontu działki. Byli w tym czasie zaręczeni.

Dowody: przesłuchanie powoda – na rozprawie w dniu 22.04.2021 r. – k. 283v-285v akt

zeznania świadków: M. D. - k. 237-238 akt, P. D. – k. 238-

239 akt, P. H. – k. 239 akt, I. J. – k. 239-240

akt, W. L. – k. 241 akt, B. R. – k. 242-243 akt, J.

R. – k. 243-245, R. R. (1) – k. 245-246 akt, B. L. – k.

282v akt

zestawienie transakcji na kontach bankowych – k. 14, 57-64, 113-203, 257-272 akt

paragony i faktury – k. 65-85, 216-226 akt

wydruki wiadomości z aplikacji M. – k. 255 akt

pismo Urzędu Skarbowego w G. – k. 205 akt

Pismem z dnia 4 grudnia 2019 r. powód wezwał pozwaną do zwrotu kwoty 26.000 zł w terminie 7 dni. Pismo to pozwana odebrała 6 grudnia 2019 r.

Dowody: pismo z 4 grudnia 2019 r. – k. 9-10 akt

potwierdzenie odbioru - k. 12-13 akt

W piśmie z 10 grudnia 2019 r. pozwana odmówiła zwrotu żądanej kwoty.

Dowód: pismo z 10 grudnia 2019 r. – k. 7 akt

Sąd zważył, co następuje:

Dokumenty powołane w poprzedniej części uzasadnienia nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności i rzetelności, dlatego mogły stanowić podstawę ustalenia stanu faktycznego. Zestawienia transakcji na rachunku bankowym pozwanej przedłożone przez pozwaną obrazują jedynie wpływy i rozchody, a nie pokazują salda na rachunku, w szczególności na dzień dokonania zapłaty za działkę zakupioną przez pozwaną.

W ocenie Sądu zasługiwały w pełni na walor wiarygodności zeznania powoda i powołanych przez niego świadków, tj. gdyż były spójne, logiczne, wzajemnie się pokrywały i uzupełniały. Były też zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Zauważyć należy, że część świadków, którzy potwierdzili to, iż sama pozwana przyznała otrzymanie środków w kwocie 26.000 zł od pozwanego na zakup działki i remont domku, to osoby obce dla stron, które nie miały powodu, aby składać fałszywe zeznania na korzyść powoda.

Sąd nie dał natomiast wiary zeznaniu pozwanej, że wszystkie środki na zakup działki i remont domku letniskowego pochodziły z jej oszczędności oraz że nie otrzymała na ten cel pieniędzy od powoda, które wcześniej otrzymał on w darowiźnie od matki. Przeczą temu nie tylko zgodne zeznania powoda i zawnioskowanych przez niego świadków, ale i bliska zbieżność czasowa między wypłatą przez matkę powoda kwoty 20.000 zł w dniu 9 maja
2018 r. i wpłatą takiej kwoty na konto pozwanej w dniu 28 maja 2018 r., co wynika z zestawień transakcji na rachunkach bankowych, przedłożonych przez strony. Przeciwko temu, ze pozwana zaoszczędziła kwotę 45.000 zł przemawia też to, że osiągała niewielkie dochody z tytułu wynagrodzenia za pracę, a w okresie przed zamieszkaniem w mieszkaniu matki powoda sama wskazywała, że spłaca kredyt z byłym partnerem i nie posiada pieniędzy, żeby uzyskać samodzielnie lokum.

Sąd podzielił stanowisko powoda, że w opisanym stanie faktycznym doszło do wzbogacenia pozwanej kosztem powoda w rozumieniu przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 i nast. k.c.). Nienależne świadczenie jest szczególnym przypadkiem bezpodstawnego wzbogacenia. Świadczenie to odróżnia się od pozostałych przypadków bezpodstawnego wzbogacenia źródłem powstania, bowiem do zaistnienia tego zobowiązania dochodzi w wyniku spełnienia świadczenia przez zubożonego, a nie poprzez jakiekolwiek inne przesunięcia majątkowe, niebędące świadczeniem (jak w innych wypadkach bezpodstawnego wzbogacenia). Jednocześnie zachodzi brak podstawy prawnej tego świadczenia (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 11 lipca 2016 r., I ACa 44/16, LEX nr 2106867).

Z tych względów, wobec uznania, że doszło do wzbogacenia pozwanej, na podstawie art. 405 i art. 410 § 1 i 2 k.c., powództwo należało uwzględnić co do należności głównej w połowie, o czym orzeczono w punkcie 1. (pierwszym) sentencji wyroku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie po upływie terminu wyznaczonego w wezwaniu z dnia 04 grudnia 2019 r. (art. 481 § 1 i 2 k.c.). Żądanie powoda dalej idące co do odsetek za okres od 10 grudnia 2019 r. do 13 grudnia 2019 r. zostało oddalone w pkt 2. (drugim) sentencji wyroku jako bezzasadne.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu oparto na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. W zakresie należności głównej powód wygrał proces w całości, dlatego należy mu się od pozwanej zwrot poniesionych kosztów procesu, które stanowiły: opłata sądowa od pozwu w kwocie 1.300 zł, koszty doręczenia dokumentów przez komornika – 118,15 zł (k. 34 akt), opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł (k. 253 akt) i wynagrodzenie adwokackie – 3.600 zł wg norm przepisanych.