Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Aka 173/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 29.11.2018r. w sprawie IIIKo 626/18,

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

- obraza przepisów prawa materialnego tj. art.445§1i2kc w zw. z art.448kc w zb. z art.552§1kpk poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że dla ustalenia odpowiedniego zadośćuczynienia dla wnioskodawcy należy przyjąć, że za miesiąc pozbawienia wolności jako rekompensatę zasądza się średnie wynagrodzenie w gospodarce narodowej w chwili wyrokowania;

- obraza przepisów prawa materialnego tj. art.445§1i2kc w zw. z art.448kc w zb. z art.552§1kpk poprzez ich błędną wykładnię i zasądzenie niewspółmiernie niskiej- w stosunku do rozmiaru krzywdy doznanej przez K. G.- kwoty zadośćuczynienia, gdy całokształt okoliczności sprawy, tj. przyczyny skazania wnioskodawcy, okoliczności aresztowania, obiektywnie długi okres izolacji, warunki odbywania kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym, represje jakich doświadczył w trakcie odbywania kary, długotrwała rozłąka z rodziną, wpływ izolacji na relacje z bliskimi, zmiany jakie zaszły w psychice- przemawiają za zasądzeniem dalszej kwoty zadośćuczynienia;

- obraza przepisów prawa materialnego tj. art.445§1i2kc w zw. z art.448kc w zb. z art.552§1kpk poprzez ich błędną wykładnię i nieuwzględnienie we właściwy sposób wszystkich istotnych okoliczności, które miały wpływ na wymiar krzywdy K. G., a w konsekwencji na wysokość zadośćuczynienia, a zwłaszcza warunków w jakich odbywał blisko 3-letnią izolację, okoliczności pozbawienia wolności wnioskodawcy, poczucia rażącej niesprawiedliwości, biernego palenia tytoniu, które nie tylko miały wpływ na jego poczucie fizyczne ale również psychiczne, tłumienie potrzeb religijnych jakie doznał za przynależność do związku (...)

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

zarzuty zasadne w części, w której skarżący podnosił, że kwota zasądzonego przez Sąd I instancji zadośćuczynienia nie jest odpowiednia za krzywdę, której doznał wnioskodawca, wynikłą z wykonania kary, której nie powinien był ponieść,

należy zgodzić się z apelującym, że wyliczenie zasądzonego zadośćuczynienia przy uwzględnieniu średniego miesięcznego wynagrodzenia z daty orzekania, było nieprawidłowe i doprowadziło do zasądzenia zadośćuczynienia niewspółmiernie niskiego, symbolicznego w stosunku do krzywdy wyrządzonej K. G., który doświadczył ponadprzeciętnych cierpień z uwagi na skazanie go za poglądy religijne, wyznawaną przez niego wiarę, z powodu warunków w jakich odbywał bezpodstawną karę pozbawienia wolności, w trakcie której pracował w kamieniołomach, i brak kontaktu z bliskimi,

Sąd Apelacyjny zgadza się ze skarżącym, że Sąd I instancji nie uwzględnił we właściwy sposób wszystkich istotnych okoliczności, które miały wpływ na poziom skrzywdzenia wnioskodawcy,

pomimo dokonania prawidłowych ustaleń co do okoliczności zatrzymania i skazania K. G., okresu wykonywania wobec niego kary wymierzonej w sprawie IVKp 1345/70 Sądu Powiatowego we Wrocławiu, warunków, w jakich tą karę wykonywano, represji, których wówczas doświadczył oraz skutków bezpodstawnego pozbawienia wolności dla zdrowia wnioskodawcy i relacji z bliskimi, zasądzone przez Sąd Okregowy zadośćuczynienie nie może zostać uznane za adekwatne do wyrządzonej mu krzywdy,

Sąd Odwoławczy nie zgadza się natomiast ze stwierdzeniem apelującego wiążącą zadośćuczynienie z 3-letnią izolacją K. G., ponieważ okres bezpodstawnego pozbawienia wolności wnioskodawcy w sprawie IVKp 1345/70 Sądu Powiatowego we Wrocławiu to 10.2 miesiąca, prawidłowo ustalony przez Sąd I instancji, przy uwzględnieniu proporcji jaką należało przyjąć z uwagi na fakt, że kara ta została następnie objęta wyrokiem łącznym Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego z dnia 19.11.1971r., w sprawie So 212/71, i orzeczoną tym rozstrzygnięciem karą łączną 4 lat pozbawienia wolności, co przy uwzględnieniu rzeczywistego okresu pozbawienia wolności w wykonaniu kary łącznej, oznacza, że K. G. był niesłusznie pozbawiony wolności w sprawie IVKp 1345/70 Sądu Powiatowego we Wrocławiu przez okres 10.2 miesiąca, i tylko ten okres mógł być podstawą ustalenia należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia a nie cały okres izolacji więziennej w wykonaniu kary łącznej,

należy podkreślić, że skarżący nie zakwestionował dokonanych w tym zakresie ustaleń Sądu Okręgowego,

powyższa ocena zarzutów apelacji jest zgodna ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25.05.2021r., w sprawie VKK 519/19 wydanym po rozpoznaniu kasacji złożonej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30.05.2019r., w sprawie IIAKa 48/19, utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 29.11.2018r. w sprawie IIIKo 626/18

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie żądania wnioskodawcy w dalszej dochodzonej części tj. zasądzenia od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy K. G. dodatkowo kwoty 953.284zł tytułem zadośćuczynienia

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wniosek bezzasadny w części przewyższającej kwotę 123.284zł,

domaganie się w środku odwoławczym zasądzenia na rzecz wnioskodawcy kwoty 953.284zł tytułem zadośćuczynienia, które razem z kwotą przyznaną przez Sąd I instancji- 46.716zł, odpowiadałoby całej kwocie dochodzonego przez K. G. z tego tytułu roszczenia- 1.000.000zł, jest nieuzasadnione,

wnioskodawca nie wykazał, że kwota niemal 100.000zł za miesiąc bezpodstawnego pozbawienia wolności jest kwotą adekwatną do wyrządzonej mu krzywdy,

zdaniem Sądu Odwoławczego kwota ta jest kwotą wygórowaną i nie ma charakteru rekompensaty, a nieuzasadnionego przysporzenia majątkowego i nie może zostać zaakceptowana przez Sąd Apelacyjny,

przyznanie K. G. przez Sąd Apelacyjny dodatkowego zadośćuczynienia w kwocie 123.284zł co łącznie z kwotą zasądzoną przez Sąd I instancji- 46.716, daje kwotę 170.000zł, stanowi kwotę adekwatną do doznanej przez niego krzywdy, mającą realną wartość ekonomiczną i tym samym uwzględnia zalecenia Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 25.05.2021r. w sprawie VKK 519/19,

uwzględnia ona wszystkie okoliczności ustalone w toku postępowania składające się na krzywdę wynikłą z wykonania, przez okres 10.2 miesiąca, kary pozbawienia wolności, której nie powinien był ponieść, orzeczonej wyrokiem Sądu Powiatowego we Wrocławiu z dnia 18.11.1970r., w sprawie IVKp 1345/70,

łączna kwota zadośćuczynienia przyznana K. G. nie jest kwotą symboliczną, i została ustalona przy uwzględnieniu trzykrotnego średniego miesięcznego wynagrodzenia z daty orzekania przez Sąd Apelacyjny(5.657,30zł (średnie miesięczne wynagrodzenie za III kwartał 2021r.)x3=16.971,90zł),

przyjęty przez Sąd Odwoławczy sposób wyliczenia pozwala zobiektywizować poziom krzywdy doznanej przez wnioskodawcę i pozwala na ustalenie zadośćuczynienia odpowiadającego aktualnym warunkom życia i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa w Polsce, i stanowi gwarancję, że zadośćuczynienie będzie miało realną siłę nabywczą,

Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, że w przypadku K. G. łączna kwota zadośćuczynienia, za miesiąc pozbawienia wolności, musi oscylować na poziomie trzykrotnego średniego miesięcznego wynagrodzenia z daty orzekania w postępowaniu odwoławczym żeby stanowiła sumę odpowiednią do krzywdy jaka wiąże się z ponadprzeciętnymi cierpieniami, których doznał w związku z bezpodstawnym wykonaniem kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie IVKp 1345/70 Sądu Powiatowego we Wrocławiu

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 29.11.2018r. w sprawie IIIKo 626/18, w którym oddalono wniosek K. G. o zasądzenie na jego rzecz, na podstawie art.552§1kpk, zadośćuczynienia w kwocie 1.000.000zł, za niewątpliwie niesłuszne wykonanie kary pozbawienia wolności w sprawie IVKp 1345/70 Sądu Powiatowego we Wrocławiu, ponad kwotę 46.716zł oraz kwotę 123.284zł (przyznaną przez Sąd Odwoławczy o czym w dalszej części uzasadnienia)

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

wnioskodawca nie udowodnił, że poniesioną przez niego krzywdę z tytułu niesłusznego wykonania kary pozbawienia wolności może zrekompensować tylko kwota w wysokości 1.000.000zł,

przyznanie K. G. zadośćuczynienia w łącznej kwocie 170.000zł (suma kwot zasądzonych przez Sąd I instancji- 46.716zł i Sąd II instancji- 123.284zł) stanowi kwotę adekwatną do doznanej przez niego krzywdy, mającą realną wartość ekonomiczną i tym samym uwzględnia zalecenia Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 25.05.2021r. w sprawie VKK 519/19 wydanym po rozpoznaniu kasacji złożonej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30.05.2019r., w sprawie IIAKa 48/19, utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 29.11.2018r. w sprawie IIIKo 626/18,

zdaniem Sądu Odwoławczego łączna kwota przyznanego K. G. zadośćuczynienia- 170.000zł, rekompensuje skutki wykonania wobec niego kary pozbawienia wolności, której nie powinien ponieść,

mając na uwadze poczynione w sprawie ustalenia i ocenę wszystkich okoliczności istotnych dla rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy w zakresie roszczenia K. G. co do zadośćuczynienia, domaganie się przez wnioskodawcę z tego tytułu kwoty przewyższającej 170.000zł, jest nieuprawnione,

zadośćuczynienie zawiera wprawdzie cechy kompensacyjne to jednak wysokość tego żądania musi być utrzymana w rozsądnych granicach odpowiadających aktualnym warunkom życia i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa w Polsce,

kwota zadośćuczynienia nie może być nadmierna w stosunku do krzywdy i nie może być źródłem nieuzasadnionej korzyści majątkowej,

domaganie się w środku odwoławczym zasądzenia na rzecz wnioskodawcy kwoty 953.284zł tytułem zadośćuczynienia, która razem z kwotą przyznaną przez Sąd I instancji- 46.716zł, odpowiadałoby całej kwocie dochodzonego przez K. G. z tego tytułu roszczenia- 1.000.000zł, jest nieuzasadnione,

wnioskodawca nie przedstawił dowodów uzasadniających jego żądanie z tytułu zadośćuczynienia na poziomie 1.000.000zł,

kwota dochodzona przez K. G. z tytułu zadośćuczynienia oznacza, że za miesiąc pozbawienia wolności domaga się on niemal 100.000zł co jest kwotą bez wątpienia wygórowaną i nie ma charakteru rekompensaty, a nieuzasadnionego przysporzenia majątkowego i nie może zostać zaakceptowana przez Sąd Apelacyjny,

z uwagi na treść jednego z zarzutów apelacji, w którym krzywdę wnioskodawcy łączono z 3-letnim pobytem w zakładzie karnym, w związku z odbywaniem kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego z dnia 19.11.1971r., w sprawie So 212/71 oraz stanowiskiem wyrażonym przez K. G. w toku rozprawy apelacyjnej, w którym kwotę 1.000.000zł dochodzoną z tytułu zadośćuczynienia wiązał z 5-letnim okresem pozbawienia go wolności, w związku ze wszystkimi skazaniami, u podstaw których była wyznawana przez niego wiara i przynależność do Świadków Jehowy, należy podkreślić, że w niniejszym postępowaniu przedmiotem rozstrzygnięcia było ustalenie zadośćuczynienia za krzywdę wynikłą z niesłusznego wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Powiatowego we Wrocławiu w sprawie IVKp 1345/70- zgodnie z niekwestionowanymi w tym zakresie ustaleniami Sądu I instancji, co do proporcji jaką należało przyjąć z uwagi na fakt, że kara ta została objęta następnie opisanym powyżej wyrokiem łącznym i orzeczoną tym rozstrzygnięciem karą łączną 4 lat pozbawienia wolności, co przy uwzględnieniu rzeczywistego okresu pozbawienia wolności w wykonaniu kary łącznej, oznacza, że K. G. był niesłusznie pozbawiony wolności w sprawie IVKp 1345/70 Sądu Powiatowego we Wrocławiu przez okres 10.2 miesiąca, i tylko ten okres mógł być podstawą ustalenia należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 29.11.2018r. w sprawie IIIKo 626/18, w punkcie 2, w którym oddalono wniosek K. G. o zasądzenie na jego rzecz, na podstawie art.552§1kpk, zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne wykonanie kary pozbawienia wolności w sprawie IVKp 1345/70 Sądu Powiatowego we Wrocławiu, przewyższającej kwotę 46.716zł, przez jego zmianę i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy, ponad kwotę zasądzonego zadośćuczynienia, kwotę 123.284zł(sto dwadzieścia trzy tysiące dwieście osiemdziesiąt cztery złote)

Zwięźle o powodach zmiany

okoliczności wskazane powyżej w punkcie 5.1. uzasadnienia,

kwota o którą Sąd Odwoławczy zwiększył należne wnioskodawcy zadośćuczynienie powoduje, że łączna kwota przyznana K. G. za krzywdę wynikłą z wykonania kary, której nie powinien był ponieść, orzeczonej wyrokiem wydanym w sprawie IVKp 1345/70 Sądu Powiatowego we Wrocławiu, to 170.000zł, jest ona adekwatna do krzywdy jaką mu wyrządzono, ponieważ oscyluje na poziomie trzykrotnego średniego miesięcznego wynagrodzenia w dacie orzekania przez Sąd II instancji i ma realną wartość nabywczą,

tym samym czyni zadość zaleceniom Sądu Najwyższego zawartym w wyroku z dnia 25.05.2021r., w sprawie VKK 519/19,

natomiast kwota wskazana przez prokuratora w toku rozprawy apelacyjnej, w dniu 9.12.2021r., która łącznie z kwotą przyznaną przez Sąd I instancji dałaby kwotę 60.000zł jest kwotą nieodpowiadającą tym zaleceniom, ponieważ przy takim rozstrzygnięciu poziom zadośćuczynienia byłby niewiele wyższy od kwoty średniego miesięcznego wynagrodzenia w dacie orzekania przez Sąd II instancji, i byłby zbieżny ze sposobem ustalenia kwoty zadośćuczynienia przez Sąd I instancji, co spotkało się ze stanowczym sprzeciwem Sądu Najwyższego uznającego takie rozstrzygnięcie za jawnie niesprawiedliwe, a zasądzoną kwotę zadośćuczynienia za symboliczną,

zdaniem Sądu Apelacyjnego kwota 60.000zł, nie stanowiłaby właściwej rekompensaty za ponadprzeciętne cierpienia jakich doświadczył wnioskodawca odbywając karę bezwzględnego pozbawienia wolności za poglądy religijne, w ciężkich warunkach, pracując w trakcie jej odbywania w kamieniołomach, karę, której wymierzenie stanowiło naruszenie prawa obowiązującego w dacie wydania wyroku w sprawie IVKp 134/70

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy K. G. 240zł(dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym, na podstawie §11ust.6 i §16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych

IV.

o kosztach postępowania orzeczono na podstawie art.554§4kpk

7.  PODPIS

SSO(del.) Robert Mąka SSA Maciej Żelazowski SSA Piotr Brodniak

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik wnioskodawcy K. G.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

punkt 2. wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 29.11.2018r. w sprawie IIIKo 626/18, w którym oddalono wniosek K. G. o zasądzenie na jego rzecz, na podstawie art.552§1kpk, zadośćuczynienia w kwocie przewyższającej 46.716zł, tj. kwoty 953.284zł, za niewątpliwie niesłuszne wykonanie kary pozbawienia wolności w sprawie IVKp 1345/70 Sądu Powiatowego we Wrocławiu

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana