Pełny tekst orzeczenia

s ygn. akt II Ka 226/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 24 listopada 2021 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący

-

sędzia Jacek Klęk

Protokolant

-

st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż

przy udziale prokuratora Marka Wojtysiaka, po rozpoznaniu w dniu 24 XI 2021 r. sprawy A. S., oskarżonego o czyn z art. 278 § 5 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k., na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku – VII Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w Poddębicach z 29 lipca 2021 r. w sprawie VII K 93/21;

-

uchyla zaskarżony wyrok w całości i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Łasku – VII Zamiejscowemu Wydziałowi Karnemu z siedzibą w Poddębicach do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 226/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łasku VII Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w Poddębicach.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza prawa materialnego w innym zakresie niż kwalifikacja prawna czynu przypisanego, a to::

-

art. 57b k.k. poprzez jego niezastosowanie w podstawie wymiaru kary w związku z uznaniem oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa z art. 278 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k., popełnionego w okresie od 24 grudnia 2020 r. do 19 marca 2021 r. pomimo, iż przepis art. 57b k.k., który został wprowadzony w dniu 24 czerwca 2020 r. kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu mimo, że przepis ten został wprowadzony w dniu 24 czerwca 2020 r. ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID – 19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID – 19;

-

art. 37a § 1 k.k. poprzez pominięcie w związku z jego zastosowaniem równoczesnego orzeczenia środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty okazały się zasadne, choć Sąd nie omieszka zauważyć, że podstawą uchybień Sądu I instancji był brak prawidłowo sformułowanego wniosku z art. 335 k.p.k. (to po stronie skarżącego) oraz mająca wpływ na treśc orzeczenia obraza art. 343 § 7 k.p.k. (po stronie sądu), co stanowiło również przyczynę uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, a nie jego zmiany, która w realiach przeprowadzonego postępowania odwoławczego była niedopuszczalna.

Na wstępie należy zaznaczyć, że wniosek o jakim mowa w art. 335 § 2 k.p.k. by mógł zostać przez Sąd uwzględniony wymaga zgodności z prawem. De lege ferenda trzeba postulować, by wniosek konkretyzował nie tylko uzgodnione z oskarżonym kary lub inne środki przewidziane za zarzucany mu występek ale i podstawę prawną wymiaru uzgodnionych z oskarżonym kar i środków. Ma to istotne znaczenie w sytuacji wnioskowania kary innej niż opisana w sankcji przepisu części szczególnej zarzucanego oskarżonemu. Oskarżony bowiem winien mieć pełen wgląd zarówno w kwalifikację prawną czynu zarzucanego, jak i przepisy będące podstawą wymiaru kary.

W niniejszej sprawie oskarżyciel dołączając do aktu oskarżenia wniosek wniósł o wymierzenie oskarżonemu kary ograniczenia wolności, w sytuacji gdy czyn zarzucany oskarżonemu zagrożony jest wyłącznie karą pozbawienia wolności. W realiach sprawy orzeczenie kary ograniczenia wolności było teoretycznie możliwe nie tylko poprzez zastosowanie art. 37a § 1 k.k. (co uczynił Sąd Rejonowy) ale i art. 60 § 2 i § 6 pkt. 4 k.k. Wobec powyższego obowiązkiem Sądu było wezwanie oskarżyciela do sprecyzowania podstawy prawnej wymiaru wnioskowanej kary – i to już na etapie wstępnej kontroli aktu oskarżenia i załączonego wniosku.

Pomijając jednak powyższe kwestie (które należało podnieść a ramach samoistnego zarzutu obrazy art. 343 § 7 k.p.k. lub w ramach kolejnego zarzutu odwoławczego) zarzuty okazały się zasadne. Wprowadzony ww. ustawą COVID-ową przepis art. 57b k.k. stanowi obligatoryjną podstawę skazania i wymiaru kary dla sprawców przestępstw popełnionych w ramach art. 12 § 1 k.k. Ma przy tym słuszność skarżący wskazując i na obrazę art. 37a § 1 k.k. skoro przepis ów stanowi obowiązek (w wypadku stosowania tej instytucji) orzeczenia obok kary ograniczenia wolności lub grzywny środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku.

Brak powołania art. 57b k.k. w podstawie wymiaru kary oraz nie orzeczenie obligatoryjnego środka karnego lub środka kompensacyjnego lub przepadku konstytuuje konieczność uzupełnienia. To może zaistnieć albo w trybie postępowania odwoławczego albo ponownego postępowania przed sądem meriti. W przypadku postępowania odwoławczego, zważywszy tryb konsensualny zastosowany w postępowaniu przed Sądem I Instancji, zmiana zaskarżonego orzeczenia warunkowana jest nie tylko istnieniem stosowanego środka odwoławczego, ale i udziałem oskarżonego w rozprawie odwoławczej i wyrażeniem zgody na orzeczenie obok kary ograniczenia wolności postulowanego środka karnego oraz uzupełnienie podstawy skazania o art. 57b k.k. Niestawiennictw oskarżonego (pomimo doręczenia wezwania) dokonanie takiej korekty wyeliminowało. Sąd uznał bowiem, uwzględniwszy postawę oskarżonego w toku postępowania oraz genezę uchybień jakimi dotknięte jest zaskarżone orzeczenie za nieuzasadnione stosowanie wobec oskarżonego środków przymusu (zatrzymanie i doprowadzenie) – zwłaszcza, że w ponownym postępowaniu pierwszoinstncyjnym jeśli oskarżony nie stawi się na posiedzenie w przedmiocie wniosku o wydanie wyroku skazującego uniemożliwiając zakończenie postępowania w trybie konsensualnym możliwym i zarazem koniecznym będzie rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych – tj. na rozprawie niezależnie od tego czy oskarżony będzie miał życzenie w niej uczestniczyć czy też nie.

Wniosek

Zmiana wyroku i uzupełnienie podstawy wymiaru kary o art. 57b k.k. oraz orzeczenie wobec oskarżonego środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez jego ogłoszenie na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Gminy w W. przez okres 14 dni.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Dopuszczalność zmiany wyroku na niekorzyść oskarżonego w postępowania odwoławczym warunkowana jest co do zasady zaskarżeniem orzeczenia na niekorzyść oskarżonego i ten warunek w sprawie jest spełniony. Jednakowoż nie można zapominać i o tym, że wydanie w I Instancji wyroku w trybie konsensualnym rzutuje i na zakres kompetencji Sądu Odwoławczego. W przypadku postępowania odwoławczego zmiana zaskarżonego orzeczenia warunkowana jest także udziałem oskarżonego w rozprawie odwoławczej i wyrażeniem zgody na orzeczenie obok kary ograniczenia wolności postulowanego środka karnego oraz uzupełnienie podstawy skazania o art. 57b k.k. Niestawiennictw oskarżonego na rozprawie w dniu 24 listopada 2021 r. (pomimo doręczenia wezwania) dokonanie takiej korekty wyeliminowało. Sąd uznał przy tym, uwzględniwszy postawę oskarżonego w toku postępowania oraz genezę uchybień jakimi dotknięte jest zaskarżone orzeczenie, za nieuzasadnione stosowanie wobec oskarżonego środków przymusu (zatrzymanie i doprowadzenie) – zwłaszcza, że w ponownym postępowaniu pierwszoinstncyjnym, jeśli oskarżony nie stawi się na posiedzenie w przedmiocie wniosku o wydanie wyroku skazującego, uniemożliwiając zakończenie postępowania w trybie konsensualnym, możliwym i zarazem koniecznym będzie rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych – tj. na rozprawie niezależnie od tego czy oskarżony będzie miał życzenie w niej uczestniczyć czy też nie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Z powodu wadliwego zastosowania trybu konsensualnego (z obrazą art. 343 § 7 k.p.k.) i niemożności konwalidowania uchybienia w postępowaniu odwoławczym determinuje konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku w całości. Na chwilę obecną wniosek o wydanie wyroku skazującego dołączony do aktu oskarżenia w niniejszej nie może zostać uwzględniony, a to zgodnie z powołanym wyżej przepisem obliguje do rozpoznania sprawy na zasadach ogólnych tj. do przeprowadzenia w całości przewodu sądowego. Nie wyklucza to zastosowania trybu konsensualnego w przyszłości o ile podjęte przez sąd starania w ramach rozpoznania wniosku na posiedzeniu skutkować będą uzgodnieniem przez oskarżonego i prokuratora wszystkich rozstrzygnięć.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Wynikają wprost z sekcji 5.3.1.2.1.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS